H Ουκρανία μετά τον πόλεμο | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

H Ουκρανία μετά τον πόλεμο

Πώς θα μπορέσει η χώρα να αντιμετωπίσει την διαφθορά και να αναζωογονήσει την δημοκρατία της
Περίληψη: 

Θα χρειαστεί κάτι περισσότερο από εξωτερική οικονομική βοήθεια για να επανέλθει η Ουκρανία, η οποία θα πρέπει επειγόντως να αντιμετωπίσει τα τρία κύρια προβλήματα που την κρατούσαν πίσω ήδη πριν από τον πόλεμο: την διαφθορά, την κακή διακυβέρνηση, και τα διαλυμένα δικαστήρια.

Η MELINDA HARING είναι αναπληρώτρια διευθύντρια του Eurasia Center στο Atlantic Council.
O JACOB HEILBRUNN είναι αρχισυντάκτης του [περιοδικού] The National Interest.

Είναι αδύνατο να γνωρίζει κάποιος την τελική έκβαση του πολέμου στην Ουκρανία, αλλά ένα αποτέλεσμα που φαίνεται πλέον να αποκλείεται είναι μια ολοκληρωτική ρωσική νίκη. Η ουκρανική κυβέρνηση δεν θα ανατραπεί. Μολονότι μπορεί να χάσει τον έλεγχο ορισμένων εδαφών της για κάποιο χρονικό διάστημα (ή και μόνιμα), η Ουκρανία θα συνεχίσει να υπάρχει ως κυρίαρχο κράτος. Οι Ουκρανοί αποδεικνύονται αξιοσημείωτα ανθεκτικοί. Αλλά το να συνεχίσει [να υπάρχει] απλώς ως χώρα δεν είναι αρκετό˙ αυτό που χρειάζεται η Ουκρανία δεν είναι απλώς η επιβίωση αλλά η αναζωογόνηση. Όπως έχει προτείνει ο Larry Diamond του Πανεπιστημίου Stanford [1], η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία θα μπορούσε ακούσια να «ξεκινήσει ένα νέο κύμα δημοκρατικής προόδου». Αλλά αυτό δεν θα γίνει από μόνο του. Η κυβέρνηση του Κιέβου και οι εταίροι της θα πρέπει να αρχίσουν να σχεδιάζουν μια μεταπολεμική ανοικοδόμηση που θα επέτρεπε στην Ουκρανία να γίνει ακριβώς αυτό που φοβάται περισσότερο ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν: μια σλαβική ιστορία επιτυχίας στα σύνορά του.

22042022-1.jpg

Περπατώντας κοντά στα κατεστραμμένα κτήρια στην Μαριούπολη της Ουκρανίας, τον Απρίλιο του 2022. Alexander Ermochenko / Reuters
-----------------------------------------

Τα εμπόδια για την ανάκαμψη της Ουκρανίας είναι τρομακτικά. Τμήματα της χώρας έχουν σκόπιμα βομβαρδιστεί μέχρις ισοπέδωσης από το ρωσικό πυροβολικό. Η πόλη-λιμάνι της Μαριούπολης έχει περικυκλωθεί για περισσότερες από 40 ημέρες, αλλά οι υπολειπόμενοι σε οπλισμό και εφόδια πεζοναύτες της και το τάγμα Αζόφ αρνούνται να συνθηκολογήσουν. Καθώς τα ρωσικά στρατεύματα υποχώρησαν από το Κίεβο, άφησαν πίσω τους ένα απογυμνωμένο τοπίο και τα ακρωτηριασμένα πτώματα εκατοντάδων αμάχων στην [πόλη] Bucha. Πάνω από το 10% του πληθυσμού της χώρας των 41 εκατομμυρίων έχει τραπεί σε φυγή από την χώρα. Άλλοι 7,1 εκατομμύρια Ουκρανοί έχουν φύγει από τα σπίτια τους και έχουν εκτοπιστεί εσωτερικά, περιμένοντας σε ασφαλέστερες περιοχές της χώρας μέχρι να λήξει η σύγκρουση. Σύμφωνα με τον Ουκρανό πρόεδρο, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, έως 3.000 Ουκρανοί στρατιώτες έχουν σκοτωθεί. Οι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι ο πόλεμος έχει προκαλέσει ζημιά 80 δισεκατομμυρίων δολαρίων μόνο στις υποδομές της Ουκρανίας.

Υπάρχουν πολλά κατεστραμμένα κράτη που ανοικοδομήθηκαν με σημαντική εξωτερική βοήθεια: αναλογιστείτε την Γερμανία μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο ή την Βοσνία και το Κοσσυφοπέδιο μετά από τις συγκρούσεις σε αυτούς τους τόπους, την δεκαετία του 1990. Το ίδιο θα μπορούσε να συμβεί και στην Ουκρανία. Αλλά θα χρειαστεί κάτι περισσότερο από χρήματα από το εξωτερικό για να επανέλθει η Ουκρανία, η οποία θα πρέπει επειγόντως να αντιμετωπίσει τα τρία κύρια προβλήματα που την κρατούσαν πίσω ήδη πριν από τον πόλεμο: την διαφθορά, την κακή διακυβέρνηση, και τα διαλυμένα δικαστήρια.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΕΥΚΑΙΡΙΑ

Όταν ξεκίνησε την εισβολή τον Φεβρουάριο, ο Πούτιν προφανώς πίστευε ότι οι ρωσικές δυνάμεις θα ήταν ικανές να κατακτήσουν γρήγορα το Κίεβο και να αντικαταστήσουν τον Ζελένσκι με μια ενδοτική μαριονέτα. Αντίθετα, το Κίεβο αντέχει και ο Ζελένσκι τυγχάνει του σεβασμού του κόσμου, όχι μόνο για το φυσικό κουράγιο και την γενναιότητά του, αλλά και για την ασυμβίβαστη και εξυψωτική ρητορική του. Σε έξι εβδομάδες, οι Ρώσοι έχουν καταφέρει να καταλάβουν μόνο μια μεγάλη πόλη, την Χερσώνα.

Αυτή την εβδομάδα οι ρωσικές δυνάμεις εξαπέλυσαν μια πιο στοχευμένη επίθεση στην ανατολική Ουκρανία. Εάν η Ουκρανία μπορέσει να συνεχίσει να κρατά το έδαφός της και να ταπεινώνει τον στρατό του Πούτιν, η Ρωσία τελικά θα ξεμείνει από ικανές δυνάμεις και θα υποχρεωθεί να κάνει μεγάλες παραχωρήσεις στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Ο Andriy Zagorodnyuk, ο πρώτος Υπουργός Άμυνας του Ζελένσκι, έχει εκτιμήσει ότι οι ρωσικές χερσαίες δυνάμεις θα μπορούσαν να ξεμείνουν από ικανούς άνδρες τους επόμενους δύο έως τρεις μήνες. Η Ρωσική Ομοσπονδία διαθέτει 300.000 [στρατιώτες] των χερσαίων δυνάμεων και έχει στείλει περίπου τη μισή της δύναμη να πολεμήσει στην Ουκρανία. Ο Πούτιν δεν μπορεί να στείλει περισσότερους χωρίς να προχωρήσει σε πλήρη κινητοποίηση -ένα βήμα που θα προϋπέθετε ότι θα ετίθετο σε εφαρμογή μια μεγάλης κλίμακας επιστράτευση επιλέξιμων ανδρών. Αλλά έχει εγκλωβιστεί με το να δηλώσει ότι η κατάσταση στην Ουκρανία είναι μια «ειδική στρατιωτική επιχείρηση», και όχι ένας πόλεμος, κάτι που τον εμποδίζει βάσει νόμου να πραγματοποιήσει μια πλήρη κινητοποίηση. Η ρωσική κοινή γνώμη -αν και υποστηρίζει συντριπτικά τον πόλεμο- είναι απίθανο να συναινέσει σε μια επιστράτευση όταν η κρατική τηλεόραση διαβεβαιώνει την χώρα ότι η επιχείρηση πηγαίνει καλά. Και ακόμη κι αν ο Πούτιν εκκινήσει μια επιστράτευση, οι δυνάμεις του δεν θα είναι αμέσως προετοιμασμένες για σοβαρή μάχη.

Μολονότι η Ουκρανία θα συνεχίσει να είναι υποχρεωμένη να πολεμά την Ρωσία, φαίνεται πιθανό ότι στην επόμενη φάση οι σκληρές μάχες θα περιοριστούν στην [περιοχή] Ντονμπάς. Επίσης, στον Πούτιν σαφώς θα άρεσε να κάνει άλλη μια προσπάθεια για [να καταλάβει] το Κίεβο. Ενώ τα ρωσικά χερσαία στρατεύματα εστιάζουν στην επίτευξη κερδών στη Ντονμπάς, η Μόσχα θα συνεχίσει να ρίχνει πυραύλους σε όλη την Ουκρανία για να διαταράξει τις γραμμές ανεφοδιασμού που μεταφέρουν τα χρειαζούμενα όπλα από την Δύση και να επιχειρήσει να σπάσει την αποφασιστικότητα του ουκρανικού λαού. Είναι πιθανό ότι ο πόλεμος θα συρθεί για μήνες ή και χρόνια.