Ένα ρήγμα στον Ειρηνικό

Η συμφωνία ασφαλείας μεταξύ της Κίνας και των Νήσων του Σολομώντος δεν υλοποιήθηκε από το πουθενά. Η Κίνα έχει ενισχύσει την παρουσία της και έχει επεκτείνει την επιρροή της σε όλο τον Ειρηνικό την τελευταία δεκαετία, φλερτάροντας την ελίτ της περιοχής, οικοδομώντας δεσμούς με περιφερειακούς θεσμούς και αυξάνοντας τόσο την βοήθειά της όσο και τις επενδύσεις της σε όλη την περιοχή. Καθώς το πράττει, το Πεκίνο έχει ξεκινήσει την αναζήτηση στρατηγικά τοποθετημένων ακινήτων που θα του επέτρεπαν να προβάλλει ισχύ εξωστρεφώς και να επηρεάσει περαιτέρω την πολιτική της ευρύτερης περιοχής του Ινδο-Ειρηνικού. Έχουν αναδυθεί αναφορές για κινεζικές εταιρείες που επιδιώκουν να αναπτύξουν λιμάνια βαθέων υδάτων και διαδρόμους προσγείωσης και απογείωσης στο Κιριμπάτι, στην Παπούα Νέα Γουινέα, στην Σαμόα, στις Νήσους του Σολομώντος, στα [νησιά] Βανουάτου και σε άλλες τοποθεσίες σε όλο τον Ειρηνικό.

Παρά τους επανειλημμένους ισχυρισμούς της Κίνας ότι δεν έχει πρόθεση να εγκαταστήσει στρατιωτική βάση στις Νήσους του Σολομώντος ή αλλού στην περιοχή, το ιστορικό της και οι φιλοδοξίες της υποδηλώνουν το αντίθετο. Στην Καμπότζη, στο Τζιμπουτί, στο Πακιστάν και στην Σρι Λάνκα, η Κίνα έχει ξεκινήσει μεγάλα έργα υποδομών που οδήγησαν στο να αποκτήσει η Κίνα πρόσβαση σε στρατηγικά σημαντικές λιμενικές εγκαταστάσεις. Και όπως έχει αποδείξει το Πεκίνο στην Θάλασσα της Νοτίου Κίνας, όταν διεκδίκησε και στην συνέχεια στρατιωτικοποίησε μη κατεχόμενα νησιά, η κινεζική κυβέρνηση έχει ιστορικό να αρνείται δημοσίως τις πραγματικές προθέσεις της, ενόσω λαμβάνει μέτρα για να διευρύνει το παγκόσμιο στρατιωτικό της αποτύπωμα.

Η αναζήτηση του Πεκίνου για ένα στρατιωτικό πάτημα στον Ειρηνικό αντιπροσωπεύει μια επέκταση αυτού που ήδη έχει κάνει αλλού. Η εγκαθίδρυση της παρουσίας του σε αυτήν την περιοχή θα μπορούσε να επιτύχει πολλούς στρατηγικούς στόχους ταυτόχρονα – να εξασφαλίσει τις κινεζικές θαλάσσιες γραμμές επικοινωνίας, να αυξήσει την συλλογή πληροφοριών για τις συμμαχικές δυνάμεις, να κρατήσει την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία εγκλωβισμένες, και να περιπλέξει οποιαδήποτε σχέδια των ΗΠΑ για μεταφορά δυνάμεων στην περιοχή. Με αυτήν τη συμφωνία, οι Νήσοι του Σολομώντος έχουν πλέον ανοίξει την πόρτα στην κινεζική στρατιωτική παρουσία στον Ειρηνικό. Τώρα, το ερώτημα για τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους τους είναι πώς θα απαντήσουν.

ΜΙΑ ΝΕΑ ΕΣΤΙΑΣΗ ΣΤΑ ΝΗΣΙΑ

Έχει γίνει έντονη συζήτηση -ειδικά εντός της Αυστραλίας- σχετικά με το πώς ακριβώς προέκυψε η συμφωνία των Νήσων του Σολομώντος και εάν η Αυστραλία, οι Ηνωμένες Πολιτείες ή οποιαδήποτε άλλη χώρα θα μπορούσαν να είχαν κάνει περισσότερα για να αποτρέψουν μια τέτοια συμφωνία. Αυτή [η συζήτηση] έθιξε ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο ζήτημα στην Αυστραλία, όπου κάθε κυβέρνηση στη μεταπολεμική εποχή έχει εργαστεί για να αποτρέψει [το ενδεχόμενο] μια εχθρική δύναμη να αποκτήσει στρατιωτική παρουσία στον Νότιο Ειρηνικό. Μολονότι ίσως αξίζει τον κόπο να διεξαχθεί μια έρευνα για το γιατί συνέβη αυτό, το παιχνίδι της απόδοσης των ευθυνών είναι λιγότερο παραγωγικό από το να χρησιμοποιηθεί αυτή η στιγμή για να εστιάσει κάποιος στο πώς οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους μπορούν να συνεργαστούν για να μετριάσουν τις περαιτέρω επιπτώσεις και να εμποδίσουν την Κίνα [2] να υπογράψει παρόμοιες συμφωνίες αλλού.

Τις τελευταίες δεκαετίες, ο Ειρηνικός δεν έχει υπάρξει μια περιοχή εστίασης της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ. Αυτό φαίνεται να αλλάζει, αλλά εάν η νέα προσοχή δεν κατευθυνθεί στο να προσπαθήσει ειλικρινά να ανταποκριθεί στις ανάγκες της περιοχής, είναι απίθανο να χαιρετιστεί με ιδιαίτερο ενθουσιασμό. Οι κυβερνήσεις των Νήσων του Ειρηνικού ανησυχούν για την φύση [3] των κινεζικών δραστηριοτήτων στα κράτη του Ειρηνικού, αλλά αυτό δεν είναι το πρωταρχικό τους μέλημα. Αντίθετα, οι περιφερειακοί ηγέτες τονίζουν την σημασία της εξεύρεσης τρόπων για την ώθηση της ανάπτυξης, την οικοδόμηση των απαραίτητων υποδομών και την αντιμετώπιση των υπαρξιακών κινδύνων της κλιματικής αλλαγής, στους οποίους είναι ιδιαίτερα ευάλωτες τα κράτη των Νήσων του Ειρηνικού με χαμηλό υψόμετρο. Ο ευκολότερος τρόπος για να κερδίσει κάποιος την εμπιστοσύνη και να γίνει καλύτερος περιφερειακός εταίρος, θα είναι να συνεργαστεί με τα κράτη των Νήσων του Ειρηνικού —μεμονωμένα, συλλογικά και τακτικά— για να αντιμετωπίσει αυτές τις ανησυχίες, οι οποίες διατυπώθηκαν από τους ηγέτες των Νήσων του Ειρηνικού στην Διακήρυξη του Boe για την Περιφερειακή Ασφάλεια (Boe Declaration on Regional Security), του 2018, που ενστερνίστηκε μια «διευρυμένη έννοια της ασφάλειας» για την αντιμετώπιση του φάσματος των προκλήσεων που αντιμετωπίζει ο Ειρηνικός.