Η καμένη γέφυρα του Μόντι στη Μέση Ανατολή | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η καμένη γέφυρα του Μόντι στη Μέση Ανατολή

Το πρόβλημα της ισλαμοφοβίας της Ινδίας της κοστίζει εταίρους στον Κόλπο
Περίληψη: 

Τα υποτιμητικά σχόλια που έγιναν εναντίον του Προφήτη Μωάμεθ, αντί για τις πολιτικές ή τις ενέργειες που στοχεύουν ειδικά τους Ινδούς μουσουλμάνους, έχουν εξοργίσει τόσο την ελίτ όσο και την κοινή γνώμη σε μεγάλο μέρος του μουσουλμανικού κόσμου και όχι μόνο στη Μέση Ανατολή.

Ο SUMIT GANGULY είναι διακεκριμένος καθηγητής πολιτικών επιστημών και κατέχει την έδρα Rabindranath Tagore για τις ινδικές κουλτούρες και τους πολιτισμούς στο Indiana University, στο Bloomington.
O NICOLAS BLAREL είναι επίκουρος καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Institute of Political ScienceτουLeiden University.

Από τότε που ο Ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντρι και το ινδουιστικό εθνικιστικό κόμμα Bharatiya Janata (BJP) ήρθαν στην εξουσία, το 2014, η Ινδία έχει δει μια αξιοσημείωτη άνοδο της ρητορικής μίσους και της βίας που κατευθύνεται εναντίον της μουσουλμανικής μειονότητάς της. Δυτικοί αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένων αυτών των Ηνωμένων Πολιτειών, προέτρεψαν τον Μόντι και την κυβέρνησή του BJP να επαναβεβαιώσουν τον δεδηλωμένο πλουραλισμό της Ινδίας, αλλά έχουν ασκήσει ελάχιστη πίεση στο Νέο Δελχί· η Ινδία παραμένει υπερβολικά σημαντικός οικονομικός και γεωπολιτικός εταίρος στον ευρύτερο ανταγωνισμό με την Κίνα.

01072022-1.jpg

Ο Ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι, στο Βερολίνο, τον Μάιο του 2022. Lisi Niesner / Reuters
-----------------------------------------------------

Τον Ιούνιο, ωστόσο, η σκοτεινή ατμόσφαιρα της πλειοψηφίας και της ανελευθερίας έδωσε στην Ινδία την εντονότερη διεθνή επίπληξή της μέχρι στιγμής. Αυτή δεν προήλθε από τις φιλελεύθερες Δυτικές κυβερνήσεις, αλλά από μια πληθώρα αραβικών χωρών. Στα τέλη Μαΐου, ο Nupur Sharma, εκπρόσωπος του BJP, έκανε απαξιωτικά σχόλια για τον Προφήτη Μωάμεθ σε μια τηλεοπτική συνέντευξη. Σύντομα, ένας άλλος αξιωματούχος του BJP, ο Naveen Jindal, ενίσχυσε αυτά τα σχόλια στο Twitter. Αυτά εξόργισαν πολλούς Ινδούς μουσουλμάνους, οδηγώντας σε διαδηλώσεις, ακόμη και σε ταραχές. Αλλά αναστάτωσαν επίσης κυβερνήσεις στη Μέση Ανατολή, πολλές από τις οποίες υπέβαλαν επίσημες διαμαρτυρίες στο Νέο Δελχί.

Η τρέχουσα διαμάχη απειλεί να ανατρέψει σχεδόν μια δεκαετία επιδέξιας διπλωματίας του Μόντι, που είχε οδηγήσει σε εγκάρδιες σχέσεις με τα περισσότερα κράτη της Μέσης Ανατολής. Ο Μόντι [1] είναι ο μόνος πρωθυπουργός που έχει επισκεφθεί το Ιράν, το Ισραήλ, το Κατάρ, την Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) σε μία θητεία. Υπό τον Μόντι, η Ινδία εργάστηκε για να εξασφαλίσει τις ανάγκες της σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο από τη Μέση Ανατολή, οι οποίες είναι κρίσιμης σημασίας για την ενεργειακή της ασφάλεια, και για να διασφαλίσει την ευημερία των περίπου εννέα εκατομμυρίων Ινδών που κατοικούν στα κράτη του [Περσικού] Κόλπου. Αυτή η περισσότερο ενεργή διπλωματική εμπλοκή έχει επίσης προωθήσει τους εμπορικούς και επενδυτικούς [δεσμούς] και τους δεσμούς ασφαλείας με τα κράτη του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (Gulf Cooperation Council, GCC). Η Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ, για παράδειγμα, κατατάσσονται σταθερά μεταξύ των μεγαλύτερων εμπορικών εταίρων της Ινδίας. Αυτοί οι δεσμοί είναι βέβαιο ότι θα αναπτυχθούν, μετά το πρόσφατο σύμφωνο ελεύθερου εμπορίου που υπογράφηκε μεταξύ της Ινδίας και των ΗΑΕ, και τις συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις για ένα ευρύτερο εμπορικό σύμφωνο με το GCC. Σε μια ρήξη με τις προηγούμενες ινδικές κυβερνήσεις, ο Μόντι έχει επίσης προωθήσει την συνεργασία με τα κράτη του Κόλπου για την αντιμετώπιση κοινών ανησυχιών ,όπως η τρομοκρατία και η ναυτική ασφάλεια στην περιοχή του Ινδικού Ωκεανού. Αυτά τα συμφέροντα ήταν αμοιβαία καθώς η Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ θεωρούν όλο και περισσότερο την Ινδία ως μια σημαντική αναδυόμενη αγορά για τις εξαγωγές ενέργειας, τις ξένες επενδύσεις, τις ευκαιρίες κοινοπραξιών και τις διατάξεις ασφαλείας

Αλλά αυτή η πρωτόγνωρη συνεργασία έχει τεθεί σε κίνδυνο λόγω της απόλυτης ελευθερίας που έχει δώσει το BJP στην υποστηριζόμενη από το κράτος ισλαμοφοβία στο εσωτερικό. Στο παρελθόν, μεγάλο μέρος του ισλαμικού κόσμου είχε εκφράσει αμφιβολίες για τις διάφορες δυσμενείς εξελίξεις που αφορούσαν τη μουσουλμανική μειονότητα της Ινδίας. Κατά καιρούς, μουσουλμανικές χώρες είχαν επιπλήξει δημοσίως την Ινδία, ακόμα κι αν εκείνη η ρητορική δεν οδήγησε σε οποιαδήποτε απτή αλλαγή στην πολιτική. Αυτό το επεισόδιο, ωστόσο, έχει ένα σαφώς διακριτό νόημα. Καυστικά σχόλια ή καρικατούρες του Προφήτη Μωάμεθ προκαλούν έντονες (και κάποιες φορές βίαιες) αντιδράσεις σε πολλές μουσουλμανικές χώρες. Αυτό το επεισόδιο, όχι ιδιαίτερα αναπάντεχα, έχει προκαλέσει τις πιο σφοδρές αντιδράσεις στα μουσουλμανικά κράτη σε όλο τον κόσμο. Το Νέο Δελχί, σε μια προσπάθεια διαχείρισης της ζημιάς, έχει διαβεβαιώσει ότι η ινδική κυβέρνηση «αποδίδει τον μέγιστο σεβασμό σε όλες τις θρησκείες». Τέτοιες ανώδυνες διπλωματικές δηλώσεις ίσως να μην είναι αρκετές ώστε να εμποδίσουν την ταραγμένη εσωτερική πολιτική της Ινδίας να εκτροχιάσει την προσπάθειά της να σφυρηλατήσει στενότερες σχέσεις με τον Κόλπο και την ευρύτερη Μέση Ανατολή.

ΔΕΧΕΤΑΙ ΠΥΡΑ

Οι δηλώσεις του Sharma οδήγησαν το Ιράν, το Κουβέιτ και το Κατάρ να καλέσουν τους πρέσβεις της Ινδίας και οδήγησαν την Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου και τον Οργανισμό Ισλαμικής Συνεργασίας (Organization of Islamic Cooperation, OIC) να εκδώσουν ανακοινώσεις καταδίκης. Ταπεινωμένη, η κυβέρνηση Μόντι κινητοποιήθηκε. Εντός 24 ωρών, το BJP περιέγραψε τον Sharma και τον Jindal ως «περιθωριακά στοιχεία», αποβάλλοντας προσωρινά τον Sharma και εκδιώκοντας τον Jindal από το κόμμα.