Τι να αναμένετε από έναν τολμηρότερο Σι Τζινπίνγκ | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Τι να αναμένετε από έναν τολμηρότερο Σι Τζινπίνγκ

Ετοιμαστείτε για μια πιο φιλόδοξη κινεζική εξωτερική πολιτική

Η διαμάχη για την Ρωσία και την πολιτική για την COVID ίσως να μην είναι αρκετή για να αμφισβητήσει τη βασιλεία του Σι, αλλά η χρονική συγκυρία είναι ιδιαίτερα άβολη για αυτόν. Με το να ξεκινήσει μια πρωτόγνωρη τρίτη θητεία, ο Σι θα αναγγείλει ένα νέο [μοντέλο] διακυβέρνησης και πολιτικό μοντέλο για την Κίνα. Ακόμη και για έναν ηγέτη τόσο ισχυρό όσο ο Σι, η απομάκρυνση από την καθιερωμένη παράδοση απαιτεί σημαντικό πολιτικό κεφάλαιο. Ο ίδιος πρέπει να επιστρατεύσει ευρεία υποστήριξη μεταξύ των κομματικών ελίτ. Στο αξιοκρατικό σύστημα της Κίνας, οποιαδήποτε αλλαγή πρέπει να είναι αιτιολογημένη. Ο Σι πρέπει να αποδείξει την ανώτερη λογική και τις ικανότητές του στην λήψη αποφάσεων - και χρειάζεται απτές επιτυχίες να τονίσει προς υποστήριξη των ισχυρισμών του.

ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΕ ΜΕΤΡΙΟΠΑΘΕΙΑ

Ο Σι έχει αποφύγει τις μεγάλες πρωτοβουλίες στην εξωτερική πολιτική που θα μπορούσαν φέτος να κλιμακώσουν τις εντάσεις με τους γείτονες ή τους αντιπάλους. Το πιο σημαντικό είναι ότι δεν θέλει να εμπλακεί η Κίνα [8] σε μια σύγκρουση που θα τον αποσπούσε ή θα υπονόμευε την θέση του στις εγχώριες πολιτικές μάχες που αποτελούν πλέον την κορυφαία προτεραιότητα του. Αυτό δεν σημαίνει ότι η Κίνα δεν θα αντιδράσει εάν απειληθούν τα συμφέροντά της - μολονότι οι κινεζικές αντιδράσεις στις αντιληπτές προκλήσεις, όπως η ενίσχυση της άμυνας της Ταϊβάν από τις Ηνωμένες Πολιτείες, ήταν μέχρι στιγμής φέτος σχετικά ήπιες. Η αναφερόμενη επίσκεψη της Αμερικανίδας προέδρου της Βουλής (Speaker of the House) Νάνσι Πελόζι στην Ταϊβάν, εάν συμβεί, θα μπορούσε να πυροδοτήσει μια κινεζική στρατιωτική απάντηση, αλλά είναι ιδιαίτερα απίθανο η Κίνα να χρησιμοποιήσει την ευκαιρία για να επιτεθεί στην Ταϊβάν. Η Κίνα δίνει προτεραιότητα στην σταθερότητα, τουλάχιστον μέχρι να τελειώσει το Συνέδριο του Κόμματος.

Αυτή η αυτοσυγκράτηση είναι εμφανής στον χειρισμό από την Κίνα των επίμαχων ζητημάτων στην περιφέρειά της. Για παράδειγμα, από το 2020 και μετά, η Κίνα και η Ινδία έχουν διεξάγει 16 γύρους συνομιλιών σχετικά με την συνοριακή τους διαμάχη. Μολονότι οι συνομιλίες έχουν αποφέρει ελάχιστη ουσιαστική πρόοδο μέχρι στιγμής, η Κίνα έχει επιδιώξει πρόθυμα την βελτίωση των διπλωματικών δεσμών με την Ινδία στον απόηχο της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Και καθώς ο νέος πρόεδρος της Νοτίου Κορέας Yoon Suk-yeol αναπροσανατολίζει την εξωτερική πολιτική της Σεούλ για να τονίσει την συνεργασία ασφαλείας με τις Ηνωμένες Πολιτείες - μια σημαντική παρέκκλιση από την εξισορρόπηση του πρώην προέδρου Moon Jae-in μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας - το Πεκίνο έχει μέχρι στιγμής απόσχει από το να μιλήσει κατηγορηματικά εναντίον της αλλαγής ή να λάβει εκδικητικά μέτρα.

Παρά την υποτιθέμενη συμμαχία της με τη Μόσχα, η Κίνα έχει αρνηθεί επίσης να λάβει σαφή θέση στον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η οικονομική και στρατιωτική υποστήριξή της στην Ρωσία είναι αναπάντεχα ισχνή, δεδομένης της προοπτικής ότι η πίεση από τις Ηνωμένες Πολιτείες για καταδίκη της συμπεριφοράς της Μόσχας θα πυροδοτούσε περισσότερη κινεζική αψήφηση. Σε διπλωματικές δηλώσεις, η Κίνα έχει υπερασπιστεί τις ενέργειες της Ρωσίας και έχει κατηγορήσει το ΝΑΤΟ για επιθετικότητα, αλλά ο φόβος του Πεκίνου για τις κυρώσεις των ΗΠΑ και την περαιτέρω διατάραξη των σχέσεων ΗΠΑ-Κίνας έχει αμβλύνει τις πολιτικές του σε αυτό το ευαίσθητο έτος της πολιτικής μετάβασης. Ως αποτέλεσμα, η Ρωσία έχει παραπονεθεί [9] έντονα σε Κινέζους αξιωματούχους ότι η Κίνα δεν έχει εκπληρώσει το δικό της μέρος της συνεργασίας των δύο χωρών.

Ακόμη και για την Ταϊβάν, το πιο ευαίσθητο ζήτημα του Πεκίνου, οι πολιτικές της κινεζικής κυβέρνησης είναι σε μεγάλο βαθμό αντιδραστικές σε αυτή που αντιλαμβάνεται ως αμερικανική και ταϊβανέζικη στρατηγική «σαλαμοποίησης» - μια προσπάθεια προώθησης των διμερών δεσμών. Αντί να κλιμακώσει, το Πεκίνο, ως επί το πλείστον, έχει διατηρήσει την ένταση των ενεργειών του κάτω από το κατώφλι που είχε οριστεί τα προηγούμενα χρόνια. Μέχρι στιγμής το 2022, ο αριθμός των εισβολών κινεζικών πολεμικών αεροσκαφών στην ταϊβανέζικη Ζώνη Ταυτοποίησης Αεράμυνας (Air Defense Identification Zone) σε μία μόνο ημέρα δεν έχει ξεπεράσει το ρεκόρ των 56, που σημειώθηκε στις 5 Οκτωβρίου 2021. Το Πεκίνο έχει συνεχίσει τον διπλωματικό, οικονομικό και νομικό καταναγκασμό της Ταϊβάν, αλλά δεν έχει προχωρήσει περαιτέρω στο να προσελκύσει τους εναπομείναντες διπλωματικούς συμμάχους της Ταϊπέι, από τότε που η Νικαράγουα διέκοψε τις διπλωματικές σχέσεις με την Ταϊβάν, τον Δεκέμβριο του 2021. Ούτε το Πεκίνο αντέδρασε έντονα όταν ο αντιπρόεδρος της Ταϊβάν, William Lai, επισκέφθηκε το Τόκιο για να παραστεί στην κηδεία του Ιάπωνα πρώην πρωθυπουργού Σίνζο Άμπε τον Ιούλιο -ένα αξιοσημείωτο παράδειγμα αυτοσυγκράτησης δεδομένης της ανωτερότητας [στην ιεραρχία] της θέσης του Lai και της υποστήριξης του στην ανεξαρτησία της Ταϊβάν στο παρελθόν.

Η ΧΑΛΑΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΥΤΟΣΥΓΚΡΑΤΗΣΗΣ

Η περίοδος των εκλογών στις δημοκρατικές χώρες χαρακτηρίζεται συχνά από ευγενή προεκλογική ρητορική και πολιτική επιτήδευση, με τους υποψηφίους να δίνουν υποσχέσεις που μπορεί να τηρήσουν ή να μην τηρήσουν όταν αναλάβουν τα καθήκοντά τους. Στην Κίνα, ωστόσο, οι αγώνες πολιτικής ισχύος διεξάγονται και κερδίζονται εντός του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Για τον Σι [10], ως τον ενεργεία [πρόεδρο] που ελπίζει να επεκτείνει την εξουσία του, η σταθερότητα είναι χρήσιμη ενόσω εξελίσσεται αυτός ο ανταγωνισμός. Αλλά η ίδια λογική δεν ισχύει αφότου εξασφαλίσει την τρίτη θητεία. Κάποιοι παρατηρητές έχουν υποθέσει ότι, μετά το Συνέδριο του Κόμματος, ο Σι θα αμβλύνει την εξωτερική του πολιτική διότι δεν θα χρειάζεται πλέον να αποδεικνύει την δύναμή του στην ελίτ του κόμματος. Αυτή είναι μια σοβαρή παρανόηση. Η εσωτερική πολιτική ίσως να μην απαιτεί πλέον από τον Σι να δείχνει σκληρός, αλλά η επιθυμία του να διατηρήσει αυτή την εικόνα και οι φιλοδοξίες του για την Κίνα δεν θα έχουν αλλάξει.