Η Κίνα στην επίθεση | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η Κίνα στην επίθεση

Πώς ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει αλλάξει την στρατηγική του Πεκίνου

Η ομιλία του Σι τον Απρίλιο επιβεβαίωσε επίσης ότι η στρατηγική ευθυγράμμιση μεταξύ της Κίνας και της Ρωσίας συνεχίζεται, παρά τον καταστροφικό πόλεμο του Πούτιν στην Ουκρανία [9]. Συγκεκριμένα, ο Σι συμπεριέλαβε μια αναφορά στην «αδιαίρετη ασφάλεια», μια φράση που χρονολογείται από τις αρχές της δεκαετίας του 1970 και τις διαπραγματεύσεις μεταξύ της Σοβιετικής Ένωσης και της Δύσης, [που ήταν] γνωστές ως Διαδικασία του Ελσίνκι (Helsinki Process), αλλά υπό τον Πούτιν έχει γίνει συντομογραφία για το επιχείρημα της Μόσχας ότι η διεύρυνση του ΝΑΤΟ [10] θέτει άμεσα σε κίνδυνο το αίσθημα ασφάλειας της ίδιας της Ρωσίας. Όπως έχουν καταστήσει απολύτως σαφές οι Κινέζοι αξιωματούχοι, το Πεκίνο βλέπει μια άμεση σύνδεση μεταξύ της διευρυνόμενης παρουσίας του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη και του όλο και μεγαλύτερου συνασπισμού εταίρων ασφαλείας των Ηνωμένων Πολιτειών στον Ινδο-Ειρηνικό. Όπως είπε ο Le Yucheng, τότε κορυφαίος αξιωματούχος του υπουργείου Εξωτερικών, σε μια ομιλία του, τον Μάιο [11], «για αρκετό καιρό, οι Ηνωμένες Πολιτείες κάνουν επίδειξη δύναμης στο κατώφλι της Κίνας, δημιουργώντας αποκλειστικές ομάδες εναντίον της Κίνας και πυροδοτώντας το ζήτημα της Ταϊβάν για να δοκιμάσουν την κόκκινη γραμμή της Κίνας». Συνέχισε: «Εάν αυτή δεν είναι η εκδοχή για την [περιοχή] της Ασίας – Ειρηνικού της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ προς τα ανατολικά, τότε ποια είναι;» Αυτή η σύνδεση του ρωσικού περιβάλλοντος ασφαλείας με το περιβάλλον της Κίνας ήταν επίσης κεντρικό στοιχείο της κοινής δήλωσης που εξέδωσαν ο Σι και ο Πούτιν στις 4 Φεβρουαρίου.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΚΑΙ ΣΤΕΝΟΤΕΡΟΙ ΦΙΛΟΙ

Ως μέρος του αναπροσανατολισμού της μετά την εισβολή, η Κίνα ενισχύει επίσης ταχέως τις συνεργασίες με χώρες που βρίσκονται εκτός του Δυτικού στρατοπέδου —δηλαδή, το μεγαλύτερο μέρος του «παγκόσμιου Νότου». Η Κίνα έχει επιδιώξει επί μακρόν να εμβαθύνει τις φιλίες της στο εξωτερικό, αλλά τώρα αναγνωρίζει ότι κάποιες χώρες, όπως οι ευρωπαϊκές δημοκρατίες, δεν θα σταθούν ποτέ δίπλα της όταν υποχρεωθούν να επιλέξουν. Αναφερόμενος στην Ουκρανία, ο Le παραπονέθηκε [12] τον Μάρτιο ότι «κάποιες μεγάλες χώρες δίνουν κενές περιεχομένου υποσχέσεις σε μικρές χώρες, μετατρέπουν τις μικρές χώρες σε πιόνι τους και τις χρησιμοποιούν ακόμη και για να διεξάγουν πολέμους πληρεξουσίων». Το Πεκίνο δεν θέλει να αντιμετωπίσει την ίδια μοίρα, εάν επρόκειτο να βρεθεί σε σύγκρουση εναντίον της Ταϊβάν ή οποιουδήποτε από τους γείτονές της. Όπως έχει εξηγήσει [13] ο Κινέζος μελετητής Yuan Zheng, το Πεκίνο πιστεύει ότι «ένας δυνητικός πόλεμος πληρεξουσίων είναι αυτό που κάποια φιλοπόλεμα άτομα και ομάδες στις ΗΠΑ περιμένουν να λάβει χώρα στην γειτονιά της Κίνας». Ακόμα κι αν οι Κινέζοι ηγέτες εξακολουθούν να είναι σίγουροι για το πολιτικό σύστημα της χώρας τους και την αυξανόμενη οικονομική και στρατιωτική ισχύ της, αναγνωρίζουν ότι αυτή εξακολουθεί να εξαρτάται από τα εξωτερικά αγαθά και τους πόρους για να τροφοδοτήσει την ανάπτυξη και τις αυξανόμενες στρατιωτικές ικανότητες της. Αντίστοιχα, το Πεκίνο κινείται γρήγορα τόσο προς την εμβάθυνση όσο και προς την διεύρυνση των συνεργασιών του του για να αυξήσει την ανοσία του στις παραλυτικές κυρώσεις και να διασφαλίσει ότι δεν θα είναι μόνο του στους δύσκολους καιρούς. Αυτό περιλαμβάνει την ενδυνάμωση των διμερών σχέσεων με την Σαουδική Αραβία [14] και την Βενεζουέλα [15]. Τον Αύγουστο, η Βενεζουέλα αναμένεται να φιλοξενήσει έναν διαγωνισμό ελεύθερων σκοπευτών ως μέρος της, υπό την ηγεσία της Ρωσίας, στρατιωτικής άσκησης στο δυτικό ημισφαίριο, που πιθανώς θα περιλαμβάνει την Κίνα, την Ρωσία, το Ιράν και δέκα άλλες χώρες, σε μια επίδειξη δύναμης στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η Κίνα είναι επίσης πρόθυμη να εδραιώσει αποκλειστικά μπλοκ χωρών που θα την υποστηρίξουν - ή τουλάχιστον δεν θα υποστηρίξουν τις Ηνωμένες Πολιτείες. Κυριότερη μεταξύ αυτών των προσπαθειών είναι η προσπάθεια της Κίνας να ενδυναμώσει και να επεκτείνει τις BRICS -την Βραζιλία, την Ρωσία, την Ινδία, την Κίνα και τη Νότιο Αφρική- ως ένα εναλλακτικό μπλοκ του αναπτυσσόμενου κόσμου για να ανταγωνιστεί την Quad [16], το G-7 και το G-20. Τον Μάιο, ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών, Wang Yi, διεξήγαγε μια συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών των BRICS, στην οποία συμμετείχαν επιπλέον εννέα προσκεκλημένοι, συμπεριλαμβανομένων αυτών από την Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Τον επόμενο μήνα, ως οικοδεσπότης μιας συνόδου κορυφής των BRICS, ο Σι υποστήριξε την διεύρυνση της ομάδας και πρότεινε νέες συνεργατικές προσπάθειες για την ψηφιακή οικονομία, το εμπόριο και τις επενδύσεις και την εφοδιαστική αλυσίδα. Ο Σι κάλεσε επίσης έναν πρωτόγνωρο [αριθμό] 13 ηγετών του κόσμου να συμμετάσχουν σε έναν διάλογο υψηλού επιπέδου για την παγκόσμια ανάπτυξη με τις χώρες των BRICS, συμπεριλαμβανομένων του Ιρανού προέδρου, Ibrahim Raisi, και του πρωθυπουργού της Καμπότζης, Hun Sen. Λίγο αργότερα, η Αργεντινή και το Ιράν υπέβαλλαν επίσημο αίτημα ένταξης στην ομάδα των BRICS, και η Αίγυπτος, η Σαουδική Αραβία και η Τουρκία εξέφρασαν επίσης ενδιαφέρον να το κάνουν. Τον Ιούλιο, η Μόσχα έφτασε στο σημείο να προτείνει στα μέλη της ομάδας «να δημιουργήσουν ένα νέο παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα για να εξυπηρετούν καλύτερα τα οικονομικά συμφέροντα τους».