Τι πραγματικά φοβούνται οι Ταλιμπάν | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Τι πραγματικά φοβούνται οι Ταλιμπάν

Ένα κίνημα αντίστασης αναπτύσσεται στο Αφγανιστάν —και χρειάζεται διεθνή υποστήριξη

Έχει περάσει ένας χρόνος από την πτώση της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Αφγανιστάν και την επιστροφή των Ταλιμπάν στην εξουσία, στην Καμπούλ. Παρά τα προβλήματά του, το Αφγανιστάν πριν από τον Αύγουστο του 2021 ήταν μια ελεύθερη, δημοκρατική χώρα˙ τώρα βρίσκεται σε κατάσταση αναταραχής και αναρχίας. Βρίσκεται στο χείλος της χειρότερης ανθρωπιστικής κρίσης στην σύγχρονη εποχή, με την οικονομία του να έχει καταρρεύσει, και τον λαό του να αντιμετωπίζει οξεία επισιτιστική ανασφάλεια. Η εμπορία ανθρώπων και η διακίνηση ναρκωτικών αυξάνονται. Η δολοφονία του ηγέτη της Αλ Κάιντα, Ayman al-Zawahiri στην Καμπούλ καταδεικνύει τους συνεχιζόμενους δεσμούς μεταξύ των Ταλιμπάν και των διεθνικών τρομοκρατικών ομάδων. Η αταξία στην χώρα θα τροφοδοτήσει περαιτέρω την τρομοκρατία και την βία, αλλά η διεθνής κοινότητα μόλις που κοιτάζει την κατάρρευση του Αφγανιστάν. Οι περιφερειακές και παγκόσμιες δυνάμεις φαίνονται πρόθυμες να αποδεχτούν την de facto κυριαρχία των Ταλιμπάν, παρόλο που δεν έχουν νομιμοποίηση και την υποστήριξη του πληθυσμού.

24082022-1.jpg

Στρατιώτες του Εθνικού Αντιστασιακού Μετώπου στην Panjshir, στο Αφγανιστάν, τον Αύγουστο του 2021. Handout / Reuters
-------------------------------------------

Ο κόσμος δεν πρέπει να παραδώσει τους Αφγανούς σε αυτό το ζοφερό μέλλον. Τουλάχιστον μια δύναμη παραμένει στην χώρα, η οποία επιδιώκει να αποκρούσει τους Ταλιμπάν, να πολεμήσει τρομοκρατικές ομάδες όπως η Αλ Κάιντα [1] και το λεγόμενο Ισλαμικό Κράτος (γνωστό και ως ISIS), και να αποκαταστήσει την δημοκρατία. Το Εθνικό Αντιστασιακό Μέτωπο του Αφγανιστάν (National Resistance Front, NRF) είναι η πιο ικανή οργανωμένη και ένοπλη αντιπολίτευση στην χώρα. Επικεφαλής του είναι ο Ahmad Massoud, ο γιος του τεθνεώτα Ahmad Shah Massoud, του βετεράνου ηγέτη από τον αγώνα κατά των Σοβιετικών και σκληρού αντιπάλου των Ταλιμπάν που δολοφονήθηκε από την Αλ Κάιντα το 2001, δύο ημέρες πριν από τις επιθέσεις της 11η Σεπτεμβρίου [2]. Όπως ο πατέρας του αντιστάθηκε στους Ταλιμπάν και στους ξένους τρομοκράτες πριν από δεκαετίες, το ίδιο έκανε και ο Μασούντ τον περασμένο χρόνο. Όταν ο Ashraf Ghani, ο πρόεδρος της ανατραπείσας αφγανικής δημοκρατίας, και πολλοί άλλοι αξιωματούχοι έφυγαν από το Αφγανιστάν τον περασμένο Αύγουστο, ο Massoud αποφάσισε να μείνει και να πολεμήσει. Στην πατρίδα του, την επαρχία Panjshir, μπόρεσε να συγκεντρώσει χιλιάδες στρατιώτες από τις Αφγανικές Δυνάμεις Εθνικής Ασφάλειας (Afghan National Security Forces, ANSF) που επέλεξαν να ενταχθούν στο NRF. Βασικοί αξιωματούχοι της δημοκρατικής κυβέρνησης ήρθαν επίσης στο Panjshir για να ενωθούν μαζί με τον Massoud στην αντίσταση προς τους Ταλιμπάν.

Το NRF έδωσε μάχες εναντίον των Ταλιμπάν μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου του περασμένου έτους, όταν ο Μασούντ διέταξε τις δυνάμεις του να αποσυρθούν στις παράπλευρες κοιλάδες της Παντζσίρ και της Ανταράμπ και να υιοθετήσουν μια στρατηγική ανταρτοπόλεμου. Έκτοτε, η στρατιωτική πτέρυγα της οργάνωσης δρα στο βόρειο Αφγανιστάν ενώ η πολιτική πτέρυγα εδρεύει εκτός Αφγανιστάν.

Οι δυνάμεις του NRF παραμένουν ενεργές σε όλο το βόρειο τμήμα της χώρας. Τις τελευταίες εβδομάδες, το NRF επιτέθηκε σε θέσεις των Ταλιμπάν, απελευθέρωσε χωριά από τον έλεγχο των Ταλιμπάν, και εξαπέλυσε επιδρομές σε διεθνείς τρομοκρατικές ομάδες στο βόρειο Αφγανιστάν που οι Ταλιμπάν επέτρεψαν για άλλη μια φορά να εισέλθουν στην χώρα. Η αντίσταση του NRF προσφέρει ένα κομμάτι ελπίδας, αλλά μέχρι στιγμής η διεθνής κοινότητα δεν έχει παράσχει καμία υποστήριξη στην ομάδα. Για να σωθεί το Αφγανιστάν από την βάναυση, καταπιεστική λαβή των Ταλιμπάν [3] και των τρομοκρατών συμμάχων τους, εξωτερικές δυνάμεις πρέπει να βοηθήσουν ώστε να δοθεί στο NRF μια ευκαιρία να πολεμήσει.

Η ΑΥΓΗ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ

Η δημοκρατία που ανέτρεψαν οι Ταλιμπάν [4] το 2021 δεν ήταν χωρίς ελαττώματα. Οι κυβερνήσεις που κυβέρνησαν το Αφγανιστάν τα τελευταία 20 χρόνια ήταν εξαιρετικά συγκεντρωτικές και οικοδομήθηκαν γύρω από την φιγούρα ενός προέδρου σαν βασιλιά, μια διαμόρφωση που δημιούργησε τις συνθήκες για διάχυτη διαφθορά, την ενδυνάμωση της παρεοκρατίας και των πολιτικών συμμάχων, και την περιθωριοποίηση των συμφερόντων της πλειοψηφίας των Αφγανών. Η δυσαρέσκεια με την απόμακρη και υπεροπτική κυβέρνηση της Καμπούλ οδήγησε πολλούς ανθρώπους από όλη την χώρα να ενταχθούν στους Ταλιμπάν.

Το NRF πιστεύει ότι το Αφγανιστάν πρέπει να κυβερνάται ως μια αποκεντρωμένη δημοκρατία, ένα πολιτικό σύστημα που θα εκπροσωπεί καλύτερα όλες τις εθνοτικές ομάδες και θα διασφαλίζει ίσα δικαιώματα για όλους τους πολίτες ανεξάρτητα από την φυλή, την θρησκεία, και το φύλο τους. Σε μια χώρα όπως το Αφγανιστάν, όπου καμία εθνική ομάδα δεν αποτελεί την πλειοψηφία του πληθυσμού, μόνο ένα αποκεντρωμένο πολιτικό σύστημα μπορεί να κατανείμει δίκαια την εξουσία, να εξασφαλίσει πολιτική σταθερότητα, και να εγγυηθεί την δικαιοσύνη και την ενότητα. Η ισχύς και η εξουσία πρέπει να μεταβιβαστούν από την πρωτεύουσα στις επαρχίες και τις περιφέρειες, και οι τοπικοί και επαρχιακοί αξιωματούχοι πρέπει να εκλέγονται από τον λαό αντί να διορίζονται από την κεντρική κυβέρνηση. Ένα αποκεντρωμένο Αφγανιστάν θα επιτρέψει στους ανθρώπους να είναι πιο κοντά στις αποφάσεις που διαμορφώνουν την ζωή τους και να θέτουν υπό λογοδοσία τους εκπροσώπους και τους αξιωματούχους τους. Ωστόσο, πριν καθιερωθεί οποιαδήποτε τέτοια διαδικασία, η δημοκρατία και ο θεσμός των εκλογών πρέπει να αναβιώσουν για να ανοίξει ο δρόμος για μια πιο δίκαιη και αξιόπιστη κυβέρνηση. Το NRF είναι ανένδοτο ότι οι ελεύθερες και δίκαιες εκλογές είναι η μόνη πηγή πολιτικής νομιμοποίησης στην χώρα και χωρίς αυτές καμία ομάδα δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι εκπροσωπεί τον λαό του Αφγανιστάν.

Για την επίτευξη αυτού του στόχου, το NRF έχει αναλάβει ένοπλο αγώνα κατά των Ταλιμπάν και των εταίρων τους. Η στρατιωτική πτέρυγα του NRF αποτελείται από τα απομεινάρια των πρώην ενόπλων δυνάμεων του Αφγανιστάν, οι οποίες εκπαιδεύτηκαν, δέχθηκαν συμβουλές, και χρηματοδοτήθηκαν από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Η κατάρρευση της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Αφγανιστάν δεν ήταν δικό τους λάθος. Η αποχώρηση των ΗΠΑ [5] απέσυρε τους απαραίτητους πόρους, εργολάβους, και συμβούλους, περιορίζοντας την ικανότητα των δυνάμεων των ANSF (Afghanistan National Security Forces, Αφγανικές Εθνικές Δυνάμεις Ασφαλείας) να αντισταθούν αποτελεσματικά στην προέλαση των Ταλιμπάν. Το πιο σημαντικό, ο αφγανικός στρατός απογοητεύτηκε από την αδύναμη πολιτική ηγεσία. Ο Γκάνι και οι σύμβουλοί του δεν είχαν στρατιωτική εκπαίδευση και εμπειρία, αλλά έπαιρναν σημαντικές στρατιωτικές αποφάσεις και έκαναν διορισμούς από το προεδρικό μέγαρο και αγνοούσαν τις συμβουλές των αξιωματούχων ασφαλείας.

Ευτυχώς, αρκετοί αποτελεσματικοί ηγέτες παραμένουν στο Αφγανιστάν. Χιλιάδες Αφγανοί στρατιώτες ήρθαν στην Panjshir τον Αύγουστο του 2021 για να συγκεντρωθούν γύρω από τον Massoud και να συνεχίσουν τον αγώνα ενάντια στους Ταλιμπάν και τους τρομοκράτες συμμάχους τους. Παρόλο που δεν διαθέτει επαρκείς πόρους, το NRF έχει την θέληση να αγωνιστεί, αγκαλιάζει έναν νόμιμο σκοπό, και επωφελείται από ισχυρή ηγεσία. Οι στρατιώτες του NRF πιστεύουν ότι ο Μασούντ, ένας έντιμος, νέος, και μορφωμένος ηγέτης, είναι ικανός να απελευθερώσει την χώρα από τους Ταλιμπάν και να δημιουργήσει μια νέα πολιτική και κοινωνική τάξη πραγμάτων που θα ωφελήσει όλους τους Αφγανούς.

Η ΑΝΟΙΞΙΑΤΙΚΗ ΕΠΙΘΕΣΗ

Τον περασμένο χρόνο, το NRF συνέχισε τον αγώνα του, ακόμη και όταν κάθε εξωτερική δύναμη εγκατέλειψε το Αφγανιστάν. Τα διακυβεύματα της συνεχιζόμενης σύγκρουσης είναι μεγάλα, ξεπερνώντας αυτά ενός απλού εμφυλίου πολέμου. Οι Ταλιμπάν επέτρεψαν σε περιφερειακές και διεθνείς τρομοκρατικές ομάδες να δημιουργήσουν βάσεις στο Αφγανιστάν. Χιλιάδες ξένοι μαχητές από τη Μέση Ανατολή, τη Νότια Ασία, και την Κεντρική Ασία, που μιλούν γλώσσες άγνωστες στους Αφγανούς, ζουν σε όλη την χώρα υπό την προστασία των Ταλιμπάν. Αυτοί οι μαχητές είναι οπλισμένοι με τα όπλα και τον εξοπλισμό που άφησε πίσω του το ΝΑΤΟ [6], αξίας άνω των 7 δισεκατομμυρίων δολαρίων, στο χάος της αποχώρησης των ΗΠΑ.

Απειλούν όχι μόνο την σταθερότητα του Αφγανιστάν αλλά και της ευρύτερης περιοχής. Οι Ταλιμπάν παρέδωσαν την ασφάλεια των συνόρων Αφγανιστάν-Τατζικιστάν στις μαχητικές ομάδες Τζαμάατ Ανσαρουλάχ (Jamaat Ansarullah) και στο Ισλαμικό Κίνημα του Ουζμπεκιστάν. Πρόσφατα, με την βοήθεια των Ταλιμπάν, τρομοκράτες από το Τατζικιστάν σχημάτισαν μια ομάδα που ονομάζεται Κίνημα Ταλιμπάν του Τατζικιστάν, η οποία στοχεύει να ιδρύσει το δικό της ισλαμικό εμιράτο στην Κεντρική Ασία. Η πρόσφατη επίθεση των ΗΠΑ με drone που σκότωσε τον Zawahiri στην καρδιά της Καμπούλ δείχνει την βαθιά και αλληλένδετη σχέση μεταξύ των Ταλιμπάν και των τρομοκρατικών ομάδων όπως η Αλ Κάιντα. Παρ’ όλες αυτές τις οδυνηρές εξελίξεις, το NRF είναι μόνο του. Καμία χώρα δεν παρέχει υλική υποστήριξη στο NRF, παρόλο που αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου αγώνα για την παγκόσμια ασφάλεια και τις παγκόσμιες αξίες.

Ωστόσο, το NRF επέμεινε και μεγάλωσε. Έπρεπε να βασιστεί στους δικούς του πόρους για να συντηρήσει χιλιάδες στρατιώτες στον βορρά κατά την διάρκεια του σκληρού χειμώνα στα βουνά Hindu Kush, ένα επίπονο κατόρθωμα που απαιτούσε την δημιουργία γραμμών υλικοτεχνικών προμηθειών για να παρέχει στους στρατιώτες του NRF καταφύγιο, ρούχα, επικοινωνίες, όπλα, και πυρομαχικά. Ευτυχώς, το NRF όχι μόνο στήριξε με επιτυχία τις δυνάμεις του, αλλά τον Μάρτιο επέκτεινε τις επιχειρήσεις του από δύο επαρχίες σε 12 επαρχίες. Σήμερα, το NRF πολεμά ενεργά σε έξι επαρχίες κατά των Ταλιμπάν. Μπόρεσε να χτίσει μόνιμες βάσεις σε περιοχές σε όλο το βόρειο Αφγανιστάν [7] και έχει εξαπολύσει επιτυχώς επιθέσεις εναντίον θέσεων των Ταλιμπάν στην επαρχία Nangarhar στο ανατολικό Αφγανιστάν.

Μια απόδειξη της δύναμης του NRF ήταν η επιτυχημένη έναρξη μιας εαρινής επίθεσης φέτος. Ξεκινώντας στις αρχές Μαΐου, η επίθεση ξεπέρασε κάθε προσδοκία. Το NRF χρησιμοποιεί τις τακτικές του ανταρτοπόλεμου για να χτυπήσει τους Ταλιμπάν, σε αντίθεση με τις τακτικές ενός πιο συμβατικού πολέμου που θα απαιτούνταν για την απελευθέρωση ολόκληρων επαρχιών. Ωστόσο, το NRF κατάφερε να εξαντλήσει τις εχθρικές δυνάμεις, να κερδίσει πόρους όπως αποθήκες όπλων και πυρομαχικά, να ανοίξει νέα μέτωπα, και να επιδείξει την ικανότητα του στρατιωτικού του προσωπικού —όλα αυτά χωρίς σταγόνα βοήθειας από καμία χώρα.

Πολλοί Δυτικοί παρατηρητές έχουν προτείνει οι κυβερνήσεις τους να στηρίξουν τους Ταλιμπάν ώστε [οι Ταλιμπάν] να περιορίσουν την απειλή του ISIS [8] στην χώρα. Καλύτερα να επιλεγεί το μικρότερο από τα δύο κακά, σκέφτονται, παρά να παραδοθεί το Αφγανιστάν στο ISIS. Αλλά το ISIS δεν είναι η δύναμη που απειλεί περισσότερο τους Ταλιμπάν σήμερα˙ οι πιο τρομεροί αντίπαλοι των Ταλιμπάν είναι οι υπέρ της δημοκρατίας δυνάμεις του NRF. Τις τελευταίες εβδομάδες, οι Ταλιμπάν προσπάθησαν να εξαπολύσουν μια αντεπίθεση εναντίον θέσεων του NRF, αλλά υπέστησαν σοβαρές απώλειες. Αρκετοί ανώτεροι αξιωματούχοι που ηγήθηκαν της επίθεσης, συμπεριλαμβανομένου του Μουλά Μοχάμαντ Γιακούμπ, επέστρεψαν στην Καμπούλ και την Κανταχάρ αφού οι επιθέσεις τους απέτυχαν. Στην Panjshir αυτή την εβδομάδα, στρατεύματα του NRF σκότωσαν δεκάδες μαχητές Ταλιμπάν και αιχμαλώτισαν δεκάδες άλλους. Οι Ταλιμπάν είναι σαφώς απογοητευμένοι και ανίκανοι να νικήσουν το NRF στο βόρειο Αφγανιστάν.

Ο ΔΡΟΜΟΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΝΙΚΗ

Αυτές οι εξελίξεις είναι αναμφίβολα ελπιδοφόρες, αλλά αντιπροσωπεύουν μόνο εύθραυστη επιτυχία. Για να μεταφράσει το NRF τα επιτεύγματά του σε πιο ουσιαστικές νίκες -να στραφεί από την διεξαγωγή ενός αντισυμβατικού πολέμου στην διεξαγωγή ενός συμβατικού πολέμου που θα απελευθερώσει ολόκληρες επαρχίες- θα χρειαστεί την υποστήριξη της διεθνούς κοινότητας. Οι Ταλιμπάν επωφελήθηκαν από τα απροσδόκητα κέρδη της εξασφάλισης όπλων αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων που απομένουν με την απόσυρση των στρατευμάτων των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ˙ το NRF χρειάζεται βοήθεια για να αντιμετωπίσει έναν τόσο καλά εξοπλισμένο εχθρό. Αλλά οι ξένες δυνάμεις δεν πρέπει απλώς να στηρίξουν το NRF στον αγώνα του κατά των Ταλιμπάν. Το NRF παραμένει ένα κρίσιμο μέρος οποιασδήποτε σοβαρής εκστρατείας που επιδιώκει τον περιορισμό των τρομοκρατικών απειλών που μπορεί να εξαπλωθούν από το Αφγανιστάν. Η διεθνής κοινότητα αγνόησε την χώρα κατά το μεγαλύτερο μέρος της δεκαετίας του 1990, καθώς οι Ταλιμπάν αυθαιρετούσαν στο Αφγανιστάν και φιλοξενούσαν διεθνείς τρομοκράτες όπως ο Οσάμα Μπιν Λάντεν [9]. Ο κόσμος δεν μπορεί να κάνει ξανά το ίδιο ακριβό λάθος.

Δυστυχώς, η διεθνής κοινότητα έχει υιοθετήσει μια πολιτική κατευνασμού έναντι των Ταλιμπάν. Τα διεθνή μέσα ενημέρωσης έχουν παράσχει στους Ταλιμπάν πολυάριθμες πλατφόρμες για να προωθήσουν τα ψευδή αφηγήματά τους και να δίνουν κενές υποσχέσεις για την διασφάλιση των δικαιωμάτων των γυναικών, την διακοπή των σχέσεων με τρομοκρατικές ομάδες, και τον σχηματισμό μιας περιεκτικής και αντιπροσωπευτικής κυβέρνησης -δεσμεύσεις που δεν θα εκπληρώσουν ποτέ. Σε αντίθεση με τα μηνύματά της προς το διεθνές κοινό, η οργάνωση δεν έχει μαλακώσει [10] και εξακολουθεί να παραμένει αποφασισμένη να περιορίζει τις Αφγανές γυναίκες, να διαπράττει φρικαλεότητες κατά του Αφγανικού λαού, και να υποκινεί τρομοκρατικές ομάδες.

24082022-2.jpg

Ο Massoud στην Bazarak, στο Αφγανιστάν, τον Σεπτέμβριο του 2019. Mohammad Ismail / Reuters
-------------------------------------------------

Το NRF γνωρίζει πολύ καλά ότι στο Αφγανιστάν έχει χυθεί πολύ αίμα τις τελευταίες δεκαετίες. Ανέκαθεν αναζητούσε μια ειρηνική πολιτική λύση για τον τερματισμό της σύγκρουσης στην χώρα. Οι Ταλιμπάν [11], ωστόσο, δεν επιθυμούν μια τέτοια ειρηνευτική διαδικασία. Χάρη στον αδυσώπητο εξτρεμισμό των Ταλιμπάν, το NRF πιστεύει ότι η ένοπλη αντίσταση είναι η μόνη λογική προσέγγιση και στρατηγική για την απελευθέρωση του Αφγανιστάν και την αντιμετώπιση της διεθνούς τρομοκρατίας.

Το Αφγανιστάν βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή και η κατάσταση θα επιδεινωθεί εάν αγνοηθεί από την διεθνή κοινότητα, με καταστροφικές πολιτικέ συνέπειες και [συνέπειες] για την ασφάλεια για όλους. Ο λαός του Αφγανιστάν, υπό την σημαία του NRF, έχει την ευκαιρία να αγωνιστεί και να σχηματίσει μια δημοκρατική και δίκαιη κυβέρνηση που θα εκπροσωπεί πραγματικά την βούληση και τα συμφέροντά του. Μέσω της αδράνειάς της, η διεθνής κοινότητα μόνο ανταμείβει και παρέχει νομιμοποίηση στους Ταλιμπάν -μια τρομερή επιλογή όταν σχηματοποιείται μια πραγματική εναλλακτική.

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.foreignaffairs.com/world/al-qaedas-next-move
[2] https://www.foreignaffairs.com/anthologies/2021-09-07/legacy-911
[3] https://www.foreignaffairs.com/afghanistan/taliban-have-not-moderated
[4] https://www.foreignaffairs.com/united-states/why-taliban-won
[5] https://www.foreignaffairs.com/articles/afghanistan/2021-10-08/last-days...
[6] https://www.foreignaffairs.com/topics/nato
[7] http://www.foreignaffairs.com/regions/afghanistan
[8] https://www.foreignaffairs.com/tags/isis
[9] https://www.foreignaffairs.com/articles/afghanistan/2021-08-13/osama-bin...
[10] http://www.foreignaffairs.com/articles/afghanistan/2021-11-09/new-afghan...
[11] https://www.foreignaffairs.com/tags/taliban

Copyright © 2022 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/afghanistan/what-taliban-really-fear

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition