Η εντεινόμενη κρίση υδάτων της Κίνας

Η Κίνα βρίσκεται στα πρόθυρα μιας υδάτινης καταστροφής. Μια πολυετής ξηρασία θα μπορούσε να ωθήσει την χώρα σε απόλυτη κρίση νερού. Ένα τέτοιο αποτέλεσμα δεν θα είχε μόνο σημαντική επίδραση στην παραγωγή σιτηρών και ηλεκτρικής ενέργειας της Κίνας. Θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει παγκόσμιες ελλείψεις τροφίμων και βιομηχανικών υλικών σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα από εκείνες που προκλήθηκαν από την πανδημία COVID-19 και τον πόλεμο στην Ουκρανία. Δεδομένης της πρωταρχικής σημασίας της χώρας για την παγκόσμια οικονομία, πιθανές προκληθείσες από το νερό διαταραχές που ξεκινούν στην Κίνα θα αντηχούν γρήγορα στις αγορές τροφίμων, ενέργειας, και υλικών σε όλο τον κόσμο και θα δημιουργούν οικονομικές και πολιτικές αναταράξεις για τα επόμενα χρόνια.

Η αποξηραμένη κοίτη του ποταμού Jialing, ενός παραπόταμου του Yangtze, στην Κίνα, τον Αύγουστο του 2022. Thomas Peter / Reuters
--------------------------------------------------

Σε αντίθεση με άλλα προϊόντα, το νερό δεν έχει βιώσιμα υποκατάστατα. Είναι απαραίτητο για την καλλιέργεια τροφίμων, την παραγωγή ενέργειας, και την διατήρηση της ανθρωπότητας. Για την Κίνα, το νερό ήταν επίσης ζωτικής σημασίας για την ταχεία ανάπτυξη της χώρας: επί του παρόντος, η Κίνα καταναλώνει δέκα δισεκατομμύρια βαρέλια νερού την ημέρα -περίπου 700 φορές την ημερήσια κατανάλωση πετρελαίου. Τέσσερις δεκαετίες εκρηκτικής οικονομικής ανάπτυξης, σε συνδυασμό με πολιτικές επισιτιστικής ασφάλειας που στοχεύουν στην εθνική αυτάρκεια, έχουν ωθήσει το σύστημα νερού της βόρειας Κίνας πέρα από ένα βιώσιμο επίπεδο και απειλούν να κάνουν το ίδιο και σε περιοχές της νότιας Κίνας. Από το 2020, η κατά κεφαλήν διαθέσιμη παροχή νερού γύρω από την πεδιάδα της Βόρειας Κίνας ήταν 253 κυβικά μέτρα ή σχεδόν 50% κάτω από τον ορισμό του ΟΗΕ για την οξεία λειψυδρία. Το Πεκίνο, η Σαγκάη, η Τιαντζίν, και άλλες μεγάλες πόλεις βρίσκονται σε παρόμοια —ή χαμηλότερα— επίπεδα. Είναι τόσο σπάνιοι οι πόροι γλυκού νερού του Χονγκ Κονγκ που η πόλη χρησιμοποιεί για δεκαετίες το θαλασσινό νερό για να ξεπλένει τις τουαλέτες. Για σύγκριση, από το 2019, ακόμη και η σοβαρά καταπονημένη σχετικά με το νερό Αίγυπτος είχε κατά κεφαλήν πόρους γλυκού νερού 570 κυβικά μέτρα ανά κάτοικο και δεν χρειάζεται να υποστηρίζει μια μεγάλη παραγωγική βάση όπως αυτή της Κίνας.

Επιπλέον, ένα σημαντικό μέρος των προμηθειών νερού της Κίνας δεν είναι κατάλληλο για ανθρώπινη κατανάλωση. Μια ανάλυση των επιφανειακών υδάτων από το Υπουργείο Οικολογίας και Περιβάλλοντος της Κίνας το 2018 διαπίστωσε ότι αν και η ποιότητα είχε βελτιωθεί από τα προηγούμενα χρόνια, το 19% εξακολουθούσε να ταξινομείται ως ακατάλληλο για ανθρώπινη κατανάλωση και περίπου το 7% ήταν ακατάλληλο για οποιαδήποτε χρήση. Η ποιότητα των υπόγειων υδάτων -η οποία είναι κρίσιμη για την διασφάλιση της παροχής νερού κατά την διάρκεια ξηρασίας- ήταν χειρότερη, με περίπου το 30% να θεωρείται ακατάλληλο για ανθρώπινη κατανάλωση και το 16% να θεωρείται ακατάλληλο για οποιαδήποτε χρήση. Η Κίνα ίσως να είναι σε θέση να χρησιμοποιεί βλαφθέντες υδάτινους πόρους στο μέλλον, αλλά μόνο με σημαντικές πρόσθετες επενδύσεις σε υποδομές επεξεργασίας και σημαντική αύξηση της χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας για την τροφοδοσία διεργασιών επεξεργασίας νερού. Εν τω μεταξύ, οι γεωργικές και βιομηχανικές χημικές ουσίες συνεχίζουν να μολύνουν τα υπόγεια ύδατα της χώρας, θέτοντας το υπόβαθρο για πιθανώς δεκαετίες πρόσθετων βλαβών στην παροχή νερού. Στοιχεία από τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ δείχνουν ότι η Κίνα χρησιμοποιεί σχεδόν δυόμισι φορές περισσότερα λιπάσματα και τέσσερις φορές περισσότερα φυτοφάρμακα από όσα οι Ηνωμένες Πολιτείες, παρά το γεγονός ότι έχουν 25% λιγότερη καλλιεργήσιμη γη.

Για δεκαετίες, το Πεκίνο γενικά επιλέγει να αποκρύψει την πλήρη έκταση των περιβαλλοντικών προβλημάτων της Κίνας για να περιορίσει τις πιθανές αντιδράσεις του κοινού και να αποφύγει ερωτήσεις σχετικά με την δυνατότητα και την ικανότητα του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος (ΚΚΚ). Αυτή η έλλειψη διαφάνειας υποδηλώνει ότι μια κλιμάκωση ως την οξεία κρίση υδάτων θα μπορούσε να είναι πολύ πιο κοντά από όσο αντιλαμβάνονται οι περισσότεροι εξωτερικοί παρατηρητές -αυξάνοντας τις πιθανότητες ο κόσμος να μην είναι καλά προετοιμασμένος για μια τέτοια καταστροφή.

ΚΡΙΣΗ ΣΤΑ ΒΟΡΕΙΑ

Η υπεράντληση των υδροφορέων κάτω από την πεδιάδα της Βόρειας Κίνας είναι ο βασικός μοχλός της επικείμενης κρίσης υδάτων στην Κίνα. Σύμφωνα με στοιχεία από τους δορυφόρους NASA GRACE, τα αποθέματα υπόγειων υδάτων της πεδιάδας της Βόρειας Κίνας είναι ακόμη πιο υπεραντλημένα από εκείνα του υδροφόρου ορίζοντα Ogallala κάτω από τις Μεγάλες Πεδιάδες των Ηνωμένων Πολιτειών, μια από τις πιο απειλούμενες κρίσιμες πηγές γεωργικού νερού στον κόσμο. Αυτά τα στοιχεία υποδηλώνουν περαιτέρω ότι το πολυπληθέστερο τμήμα της Κίνας βόρεια του ποταμού Γιανγκτσέ -μια περιοχή από το ανατολικό Σετσουάν έως το νότιο Τζιλίν που φιλοξενεί περισσότερους από ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους- έχει δει για μεγάλο μέρος των τελευταίων 15 ετών σταθερή μείωση της ποσότητας νερού στις λίμνες, τα ποτάμια, και τους υδροφόρους ορίζοντες της περιοχής.