Πώς η Ουκρανία αναμορφώνει τον πόλεμο

Ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας είναι επίσης η πρώτη σύγκρουση στην οποία και οι δύο πλευρές χρησιμοποιούν τεχνητή νοημοσύνη, ιδιαίτερα αλγόριθμους μηχανικής και βαθιάς μάθησης (deep-learning). Η Ρωσία έχει χρησιμοποιήσει τεχνητή νοημοσύνη για να πραγματοποιήσει επιθέσεις στον κυβερνοχώρο [6], για να δημιουργήσει deepfake βίντεο που δείχνουν τον Ζελένσκι να παραδίδεται, και για να προωθήσει άλλη φιλορωσική προπαγάνδα. Η Ουκρανία, εν τω μεταξύ, χρησιμοποιεί τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου για να εντοπίσει Ρώσους πράκτορες και στρατιώτες, να καταπολεμήσει την παραπληροφόρηση, και -με την βοήθεια του στρατού των ΗΠΑ- να δημιουργήσει μοντέλα ρωσικών τακτικών και στρατηγικής που μπορεί να χρησιμοποιήσει για ανάλυση και στρατηγικό σχεδιασμό. (Είναι σημαντικό, ωστόσο, να σημειωθεί ότι ούτε η Ρωσία ούτε η Ουκρανία έχουν χρησιμοποιήσει αληθινά όπλα με δυνατότητα τεχνητής νοημοσύνης, όπως ένα όπλο που θα μπορούσε να επιλέξει και να δεσμεύσει στόχους χωρίς ανθρώπινες οδηγίες˙ κανένα κράτος δεν το έχει κάνει).

Η υποκείμενη βάση για τις περισσότερες από αυτές τις τεχνολογίες προέρχεται από εμπορικούς και ακαδημαϊκούς τομείς, που τους επιτρέπει να αναπτυχθούν και να διανεμηθούν γρήγορα. Αυτό κατέστησε ευκολότερο για την Ουκρανία [7] να διαθέτει ένα ευρύτερο φάσμα στρατιωτικών δυνατοτήτων και να βρει περισσότερους χειριστές. Με μόλις 600 δολάρια, απλοί Ουκρανοί χρησιμοποίησαν τρισδιάστατους εκτυπωτές και φτηνές χειροβομβίδες κατακερματισμού (fragmentation grenades) για να μετατρέψουν τα παιχνίδια drones -τα είδη που χρησιμοποιούνται συνήθως για την λήψη εντυπωσιακών εναέριων φωτογραφιών στο Instagram- σε μια πλατφόρμα για την διεξαγωγή κρυφών επιθέσεων ακριβείας μικρής εμβέλειας. Η εθελοντική ουκρανική ομάδα drone Aerorozvidka, για παράδειγμα, χρησιμοποίησε εμπορικά drones για να ρίξει μικρές βόμβες στις ηλιοροφές των ρωσικών οχημάτων. Στις αρχές Ιουνίου, ένα 15χρονο αγόρι χρησιμοποίησε επίσης ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος για να βοηθήσει τον ουκρανικό στρατό να χτυπήσει εναντίον μιας ρωσικής συνοδείας που πλησίαζε. Ακόμη και ο φετινός διαγωνισμός τραγουδιού της Eurovision έπαιξε ρόλο στον πόλεμο με drone: η Ουκρανία κέρδισε με μεγάλη διαφορά, και ο καλλιτέχνης της χώρας πούλησε το τρόπαιό του διαδικτυακά για να αγοράσει τρία PD2 drones Ουκρανικής παραγωγής.

Όπως δείχνει η ιστορία της Eurovision, η Ουκρανία χρησιμοποίησε ψηφιακές τεχνολογίες για να δημιουργήσει και στην συνέχεια να αξιοποιήσει αυτό που ο Clint Watts [8], συνεργάτης στο Foreign Policy Research Institute, αποκάλεσε «ένα παγκόσμιο κοινό που θέλει να βοηθήσει». Στρατοί από εθελοντές χάκερ έχουν χρησιμοποιήσει την ψηφιακή τους γνώση για να κλείσουν ρωσικές ιστοσελίδες. Το Ψηφιακό Υπουργείο της Ουκρανίας μπόρεσε να εξασφαλίσει πρόσβαση σε ιδιωτικά δορυφορικά δίκτυα μη στρατιωτικής ιδιοκτησίας και εικόνες υψηλής ανάλυσης σε πραγματικό χρόνο και πιέζει ιδιωτικές εταιρείες τεχνολογίας όπως η Apple, η Google, η Meta, και το Twitter να περιορίσουν την πρόσβαση και να κλείσουν επιχειρήσεις τους στην Ρωσία. (Ο Peter Singer, καθηγητής στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Αριζόνα και ανώτερος συνεργάτης στο New America, αποκάλεσε αυτήν την εκστρατεία γεωπολιτικό ισοδύναμο της «εξουδετέρωσης» [“canceling”]). Οι Ουκρανοί πολίτες έχουν μεταδώσει ψηφιακά πλάνα από τις μάχες, συμπεριλαμβανομένου του TikTok, για να βοηθήσουν τους πολεμικούς σχεδιαστές της χώρας τους .

Το τελικό αποτέλεσμα όλων αυτών των αλλαγών είναι μια δραματική διάχυση του πολέμου, κάτι που κάνει τα παραδοσιακά μέσα μέτρησης της ισορροπίας των δυνάμεων πολύ λιγότερο επίκαιρα. Ο περισσότερος κόσμος πείστηκε ότι η Μόσχα θα νικούσε στην εισβολή της, επειδή όταν υπολόγισαν τον αριθμό των τανκς και των στρατιωτών που είχαν η Ρωσία και η Ουκρανία, η πρώτη ξεπερνούσε σαφώς [9] την δεύτερη. Αλλά σε αυτή τη νέα εποχή πολέμου, τέτοια στοιχεία είναι μόνο ένα μέρος του υπολογισμού.

ΕΔΑΦΟΣ ΑΠΟΔΕΙΞΕΩΣ

Πολλές από τις τεχνολογίες που έχει χρησιμοποιήσει η Ουκρανία [10] δεν είναι εντελώς νέες στον πόλεμο. Το μη επανδρωμένο αεροσκάφος TB2, για παράδειγμα, χρησιμοποιήθηκε αποτελεσματικά από το Αζερμπαϊτζάν εναντίον της Αρμενίας καθ' όλη την διάρκεια του πολέμου του Ναγκόρνο-Καραμπάχ το 2020. Τα εν αναμονή πυρομαχικά υπάρχουν εδώ και χρόνια, αν και όχι με την εξελιγμένη μορφή που υπάρχουν σήμερα. Οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις χρησιμοποίησαν πολλαπλούς αλγόριθμους βασισμένους στη μηχανική μάθηση για τον εντοπισμό στόχων κατά την διάρκεια της επιχείρησής τους το 2021 στην Γάζα. Και παρόλο που η τεχνολογία είναι σημαντική, δεν είναι πανάκεια. Η Ουκρανία δεν μπορεί να κερδίσει απλώς και μόνο επειδή η πολεμική αεροπορία της διαθέτει πολλά drones TB2, εν αναμονή πυρομαχικά, ή έναν πληθυσμό που είναι γνώστης των ψηφιακών [δεξιοτήτων]. Τα αναδυόμενα συστήματα δεν θα καταργήσουν τα τανκς ούτε θα καταστήσουν άσχετες τις τρέχουσες αλυσίδες εφοδιασμού, τις επιχειρησιακές έννοιες, τα αποθέματα, και τα δόγματα ισχύος.

Αλλά η ευρεία και επιτυχημένη χρήση νεότερων συστημάτων από την Ουκρανία τοποθετεί την αναδυόμενη τεχνολογία στην στρατιωτική κύρια τάση. Υπάρχει ένας λόγος για τον οποίο η παγκόσμια ζήτηση για το TB2 έχει εκτοξευθεί ξαφνικά. Χώρες όπως το Μπαγκλαντές και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα φέρεται να έχουν ξεκινήσει την διαδικασία αγοράς του drone αφού είδαν τον αντίκτυπό του στην Ουκρανία, καθιστώντας τον κατασκευαστή του τον κορυφαίο εξαγωγέα άμυνας και αεροδιαστημικής της Τουρκίας. Ακόμη μεγαλύτεροι παίκτες γίνονται οπαδοί των συστημάτων που χρησιμοποιούνται στην Ουκρανία. Η Γαλλία, για παράδειγμα, ξαφνικά επιτάχυνε μια παραγγελία Switchblades που κατασκευάζονται στις ΗΠΑ - ένα εν αναμονή πυρομαχικό που έχει αναπτύξει η Ουκρανία για να σκοτώνει ρωσικά στρατεύματα. Και η Ουκρανία έχει αποδείξει στον κόσμο ότι αυτές οι τεχνολογίες μπορούν να είναι αποτελεσματικές όταν χρησιμοποιούνται παράλληλα με άλλες δυνατότητες ή όταν αναπτύσσονται σε ρόλους που υπερβαίνουν τις αρχικές προβλεπόμενες χρήσεις τους.