Η Ρωσία χάνει την Ινδία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η Ρωσία χάνει την Ινδία

Πώς ο ελιγμός του Πούτιν στην Ουκρανία καταδίκασε μια μακρά συνεργασία

Σε άλλους σημαντικούς τομείς, ωστόσο, η μεγάλη αλλαγή βρίσκεται σε εξέλιξη. Σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για την Ειρήνη της Στοκχόλμης (Stockholm International Peace Research Institute), η Ρωσία ήταν ο μεγαλύτερος προμηθευτής όπλων της Ινδίας την τελευταία δεκαετία. Αλλά από το 2012 έως το 2021, το ποσοστό των ρωσικών όπλων στο οπλοστάσιο της Ινδίας συρρικνώθηκε σχεδόν κατά το ήμισυ. Με τα χρόνια, η Ινδία προσπαθεί να διαφοροποιήσει τις αμυντικές προμήθειες της, στρεφόμενη σε εναλλακτικούς προμηθευτές, συμπεριλαμβανομένων της Γαλλίας και των Ηνωμένων Πολιτειών. Στον απόηχο της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, το Νέο Δελχί ανέβαλε τα σχέδιά του για περισσότερες στρατιωτικές αγορές από την Μόσχα, συμπεριλαμβανομένης μιας συμφωνίας για 21 νέα μαχητικά αεροσκάφη MiG-29 για την Ινδική Πολεμική Αεροπορία (Indian Air Force). Ινδοί αξιωματούχοι ισχυρίστηκαν ότι έκαναν την κίνηση για να στηρίξουν την εγχώρια παραγωγή, αλλά η χώρα επιβραδύνει σαφώς τον ρυθμό αγοράς όπλων από τη Ρωσία. Η παρατεταμένη φύση της σύγκρουσης Ρωσίας-Ουκρανίας έχει επίσης εγείρει ανησυχίες στο Νέο Δελχί σχετικά με τις ικανότητες [5] στρατιωτικής παραγωγής της Ρωσίας. Ειδικότερα, η Ινδία ανησυχεί ότι η Ρωσία δεν θα μπορέσει να φέρει εις πέρας τις προγραμματισμένες παραδόσεις νέου υλικού και ανταλλακτικών για παλαιότερο εξοπλισμό, ειδικά σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.

Στο επίπεδο της δημόσιας διπλωματίας, η Ινδία στέλνει επίσης σημαντικά σήματα. Η αντίθεση μεταξύ των επίσημων δηλώσεων του Νέου Δελχί κατά την διάρκεια της προσάρτησης της Κριμαίας [6] από την Ρωσία το 2014 και της εισβολής στην Ουκρανία νωρίτερα αυτό το έτος καταδεικνύει περαιτέρω την απόκλιση της Ινδίας από την Ρωσία. Το 2014, δεν υπήρξε καταδίκη της επίθεσης της Ρωσίας. Στην πραγματικότητα, ο Shivshankar Menon, τότε σύμβουλος εθνικής ασφάλειας, επέμεινε ότι «περιλαμβάνονται, σε τελική ανάλυση, νομιμοποιημένα ρωσικά και άλλα συμφέροντα». Ωστόσο, η φράση «νομιμοποιημένα ρωσικά συμφέροντα» είναι αξιοσημείωτα απούσα από τις πρόσφατες ινδικές δηλώσεις. Μολονότι οι Ινδοί αξιωματούχοι δεν έχουν κατονομάσει ή καταδικάσει την Ρωσία, οι δηλώσεις τους από τον Μάρτιο και μετά ήταν έμμεσα αλλά αναμφισβήτητα επικριτικές για τις ρωσικές ενέργειες. Οι συνεχείς αναφορές τους στον σεβασμό του διεθνούς δικαίου, της Χάρτας των Ηνωμένων Εθνών (UN Charter) και των αρχών της εδαφικής ακεραιότητας και της κυριαρχίας των κρατών υποδηλώνουν ότι η Ινδία στην πραγματικότητα δεν θεωρεί νομιμοποιημένη την εισβολή της Ρωσίας.

Η δυσφορία της Ινδίας με τους βομβαρδισμούς αμάχων στην Ουκρανία από την Ρωσία είναι εμφανής στις επίσημες δηλώσεις της· τον Ιούνιο, η Ινδία «καταδίκασε απερίφραστα την δολοφονία αμάχων στην [πόλη] Μπούτσα και υποστήριξε την έκκληση για ανεξάρτητη έρευνα». Το Νέο Δελχί πρότεινε περαιτέρω στον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν [7], να ξεκινήσει απευθείας συνομιλίες με τον Ουκρανό πρόεδρο, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δηλώνοντας ότι «δεν θα υπάρξει νικητής σε αυτόν τον πόλεμο, όλοι θα υποφέρουν». Σε επίσημες δηλώσεις, η Ινδία έχει επικρίνει επίσης την Ρωσία για το ότι θέτει σε κίνδυνο την επισιτιστική και οικονομική ασφάλεια του αναπτυσσόμενου κόσμου.

Τον Αύγουστο, η Ινδία ψήφισε για πρώτη φορά εναντίον της Ρωσίας στο ζήτημα της Ουκρανίας, τασσόμενη υπέρ μιας κίνησης να προσκληθεί ο Ζελένσκι να απευθυνθεί στο Συμβούλιο Ασφαλείας μέσω βίντεο. Πιο πρόσφατα, κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (Shanghai Cooperation Organization) στην [πόλη] Σαμαρκάνδη, ο Ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι εξέφρασε ανοιχτά την δυσαρέσκειά του για την Ρωσία όταν είπε στον Πούτιν [8] ότι «η σημερινή εποχή δεν είναι η εποχή για πόλεμο». Το Νέο Δελχί ίσως να μην πήρε επίσημη θέση για την εισβολή, αλλά οι δηλώσεις του φαίνεται να μεταφέρουν όλο και μεγαλύτερη αποδοκιμασία.

Ακριβώς καθώς η ρητορική και τα δημόσια μηνύματά της για τη Ρωσία έχουν σκληρύνει, η Ινδία έχει επίσης επιδιώξει να ενδυναμώσει τους δεσμούς της με τα Δυτικά κράτη. Μολονότι το Νέο Δελχί φιλοξένησε τον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, τον Απρίλιο και ο Μόντι είχε μια τηλεφωνική συνομιλία με τον Πούτιν τον Ιούλιο, οι προσεγγίσεις της Ινδίας στην Δύση τον τελευταίο χρόνο ήταν πιο συχνές και πολύ πιο σημαντικές.

Από τον Μάρτιο, ο Μόντι έχει φιλοξενήσει στο Νέο Δελχί τον Μπόρις Τζόνσον, τότε πρωθυπουργό της Βρετανίας˙ την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής˙ και τον Kishida Fumio, τον πρωθυπουργό της Ιαπωνίας. Τον Ιούνιο συμμετείχε στην σύνοδο κορυφής του G-7 στην Γερμανία με τους ηγέτες των ΗΠΑ και της Ευρώπης και τον Μάιο στην σύνοδο κορυφής του Quad, ή αλλιώς Τετραμερούς Διαλόγου Ασφαλείας (Quadrilateral Security Dialogue) (μια συνεργασία στον Ινδο-Ειρηνικού που ομαδοποιεί την Αυστραλία, την Ινδία, την Ιαπωνία και τις Ηνωμένες Πολιτείες), στην Ιαπωνία. Τέτοιες συναντήσεις υψηλού προφίλ με βασικούς παγκόσμιους ηγέτες, που έλαβαν χώρα καθώς μαινόταν ο πόλεμος στην Ουκρανία, έχουν επιτρέψει την ουσιαστική συζήτηση για κρίσιμα ζητήματα, ειδικά σε μια εποχή όπου ο ΟΗΕ [9] έχει βρεθεί ανεπαρκής. Αυτή η διπλωματία δείχνει σαφώς ότι καθώς οι δεσμοί της Ινδίας με την Ρωσία παραμένουν ουσιαστικά παγωμένοι, η εμπλοκή της με την Δύση (συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών) έχει ενταθεί από την έναρξη του πολέμου και μετά.

ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΟΜΕΝΟΙ

Η αργή αλλά σταθερή αποσύνδεση της Ινδίας από την Ρωσία [10] δεν προκαλεί έκπληξη στους στενούς παρατηρητές της σχέσης. Παρά τη μακρά ιστορία φιλίας και την μεγάλη συνεργασία που χρονολογείται από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, οι δυο τους δεν είναι πλέον φυσικοί εταίροι. Η Ινδία και η Ρωσία απομακρύνονται η μία από την άλλη όχι διότι το θέλουν αλλά διότι δεν μπορούν να το αποφύγουν.