Ένα ισχυρότερο αλλά λιγότερο φιλόδοξο ΝΑΤΟ

Για τους Σουηδούς [5] υπάρχει κάτι περισσότερο από αυτό. Τα δεδομένα της κοινής γνώμης υποδεικνύουν ότι το σουηδικό κοινό δεν είναι ιδιαίτερα γοητευμένο από τις αναπτύξεις στο εξωτερικό, και όταν τις εγκρίνει -για παράδειγμα, την δέσμευσή ενός τάγματος στο Αφγανιστάν επί δώδεκα χρόνια- προτιμά σθεναρά τις ανθρωπιστικές και ειρηνευτικές αποστολές από τις πολεμικές συγκρούσεις. Το σουηδικό κοινό απεχθάνεται ιδιαιτέρως και τις απώλειες, ακόμη περισσότερο από ό,τι είναι ο κανόνας μεταξύ των Δυτικών δημοκρατιών. Σε μια δημοσκόπηση του 2011, οι Σουηδοί ρωτήθηκαν εάν οι στρατιωτικές επιχειρήσεις οποιουδήποτε είδους στο εξωτερικό άξιζαν τον κίνδυνο να σκοτωθούν ή να τραυματιστούν Σουηδοί στρατιώτες· με διαφορά μεγαλύτερη από δύο προς ένα, απάντησαν ότι δεν άξιζαν. Τα ίδια δεδομένα δείχνουν ότι οι Σουηδοί δεν ενδιαφέρονται να χρησιμοποιήσουν τον στρατό τους για αποστολές όπως η ανατροπή καταπιεστικών δικτατοριών ή η μείωση της επιθετικότητας εναντίον χωρών εκτός Ευρώπης. Και το σουηδικό κοινό τελικά θύμωσε με την αποστολή στο Αφγανιστάν, ακόμη και όταν η κυβέρνηση δεν το έκανε, οδηγώντας την δεύτερη να απεμπλακεί σταδιακά από τον πόλεμο.

Το φινλανδικό κοινό αισθάνεται παρόμοια, ωστόσο η γεωγραφία και η στρατιωτική παράδοση της Φινλανδίας [6] παρουσιάζουν πρόσθετα εμπόδια. Είναι αλήθεια ότι, σε αντίθεση με την Σουηδία, η παράδοση της Φινλανδίας στην ουδετερότητα είναι πολύ πιο πρόσφατη και επιβλήθηκε από την Σοβιετική Ένωση μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι Φινλανδοί επομένως έχουν λιγότερους ηθικούς ενδοιασμούς για τις επιχειρήσεις εκτός περιοχής [δικαιοδοσίας]. Αλλά και σε αντίθεση με την Σουηδία, η Φινλανδία μοιράζεται σύνορα με την Ρωσία—μήκους 830 μιλίων. Και η απουσία φυσικών εμποδίων κατά μήκος τους, εκτός από τα δάση, καθιστά τη χώρα ιδιαίτερα ευάλωτη στην ρωσική απειλή. Αναγνωρίζοντας αυτή την πραγματικότητα, οι Φινλανδοί έχουν βασιστεί σε έναν μεγάλο στρατό εφέδρων για να υπερασπιστούν την χώρα, και όχι στο είδος της μικρής, αποκλειστικά εθελοντικής δύναμης που ταιριάζει καλύτερα σε μακρινές εκστρατευτικές επιχειρήσεις. Για αυτούς τους εφέδρους, καθώς και για την φινλανδική κοινή γνώμη, οι επιχειρήσεις εκτός περιοχής [δικαιοδοσίας] που θα μπορούσαν να πάρουν τις άκρως απαραίτητες φινλανδικές μονάδες από τα ρωσικά σύνορα θα είναι ιδιαίτερα δύσκολο να «πωληθούν» όσο ο Πούτιν και οι όμοιοί του βρίσκονται στην εξουσία.

Ωστόσο είναι η προσέγγιση της Σουηδίας στο διεθνές δίκαιο που είναι πιθανό να αποδειχθεί το μεγαλύτερο εμπόδιο για επιχειρήσεις εκτός περιοχής [δικαιοδοσίας]. Η Σουηδία αντιτάχθηκε επί της αρχής σθεναρά στον πόλεμο των Ηνωμένων Πολιτειών στο Βιετνάμ και στην εισβολή τους στο Ιράκ το 2003, ακόμη και πριν από τις καταστροφικές εξελίξεις σε αμφότερους. Στην περίπτωση του Βιετνάμ, οι Σουηδοί τον χαρακτήρισαν ως έναν άδικο, ιμπεριαλιστικό πόλεμο που είχε σκοπό να καταστείλει την βούληση του βιετναμέζικου λαού. Στην περίπτωση του Ιράκ, η σουηδική κυβέρνηση δήλωσε ότι η έλλειψη σαφούς εντολής από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ καθιστούσε παράνομο τον πόλεμο. Δεδομένης της αυξανόμενης εχθρότητας που τρέφουν η Ρωσία και η Κίνα για την Δύση [7], η προοπτική ότι οποιαδήποτε από τις δύο δυνάμεις μπορεί να ασκήσει το βέτο της στο Συμβούλιο Ασφαλείας σημαίνει ότι το ΝΑΤΟ είναι απίθανο να επιδιώξει τις ευλογίες ετούτου του οργάνου για μελλοντικές επιχειρήσεις. Όμως, χωρίς την επίσημη έγκριση του ΟΗΕ, είναι ιδιαίτερα απίθανο να ανεχτεί η Στοκχόλμη οποιαδήποτε μελλοντική στρατιωτική επιχείρηση του ΝΑΤΟ, εκτός και εάν επρόκειτο για μια αδιαμφισβήτητη περίπτωση αυτοάμυνας από ένα μέλος της συμμαχίας, ανταποκρινόμενη έτσι στους σουηδικούς ορισμούς για τη νόμιμη χρήση βίας.

Για πολιτισμικούς και ιστορικούς λόγους που είναι συνδεδεμένοι με το ουδέτερο παρελθόν τους, οι Σουηδοί δίνουν επίσης τεράστια έμφαση στην αποφυγή των παράπλευρων ζημιών, τις οποίες οι Ηνωμένες Πολιτείες [8] κατηγορούνται συχνά ότι προκαλούν άσκοπα. Σε αντίθεση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, η Σουηδία είναι μεγάλος υποστηρικτής του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (International Criminal Court). Τα σουηδικά δικαστήρια έχουν ασκήσει την αρχή της «καθολικής δικαιοδοσίας», την οποία επικαλούνται στην Σουηδία για να δικάσουν άτομα που κατηγορούνται για διάπραξη εγκλημάτων πολέμου αλλού.

Όλες αυτές οι προτιμήσεις είναι βαθιά κρίσιμες για την εικόνα που έχει η Σουηδία για τον εαυτό της. Κατά συνέπεια, σε έναν οργανισμό στον οποίο η ομοφωνία είναι ο κανόνας, είναι δύσκολο να φανταστεί κάποιος ότι η Στοκχόλμη θα επέτρεπε μια στρατιωτική αποστολή του ΝΑΤΟ που θεωρεί παράνομη, ακόμη και αν δεν προσδοκάται να συμμετάσχουν οι σουηδικές δυνάμεις. Άλλα μέλη του ΝΑΤΟ μπορεί να δυσφορούν και να υποστηρίζουν μια στρατιωτική αποστολή στο εξωτερικό που δεν είναι δημοφιλής στο κοινό τους, γνωρίζοντας ότι δεν θα είναι υποχρεωμένα να συνεισφέρουν δυνάμεις, αλλά η αυστηρή, νομικιστική προσέγγιση της Σουηδίας το καθιστά πολύ λιγότερο πιθανό. Επιπλέον, η διεξαγωγή μιας στρατιωτικής επιχείρησης του ΝΑΤΟ με τέτοιο τρόπο που δεν θα είναι αντίθετη με τους σουηδικούς νόμους και αξίες θα προκαλούσε πιθανότατα τόσους πονοκεφάλους, ώστε οι χώρες που θα είναι πρόθυμες να δράσουν θα προτιμούσαν αναμφίβολα να το κάνουν εκτός του ΝΑΤΟ.

ΑΠΟΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΜΕΣΟΓΕΙΟ