Secure Connection

Μπορεί ο Σουνάκ να σώσει την Βρετανία;

Το πολιτικό χάος και η μακρά σκιά του Brexit

Bronwen Maddox

28/10/2022

Περίληψη Κειμένου και Βιογραφικό Συγγραφέα

Το Συντηρητικό Κόμμα είναι ένας από τους πιο επιτυχημένους πολιτικούς οργανισμούς στον κόσμο, αλλά πλέον κινδυνεύει όχι απλώς να χάσει την εξουσία στις επόμενες γενικές εκλογές, αλλά να διασπαστεί ανεπανόρθωτα. Το έργο της διάσωσης τόσο της χώρας του όσο και του κόμματός του πέφτει τώρα στον Σουνάκ.

O BROWNEN MADDOX είναι διευθυντής και διευθύνων σύμβουλος του Chatham House.

Εμφάνιση άρθρου σε περισσότερες σελίδες

Συνδεθείτε ή Εγγραφείτε για να γράψετε το σχόλιο σας. Εγγραφείτε στο newsletter για να λαμβάνετε ενημέρωση από το ForeignAffairs.gr.

Χθες, όταν ο Ρίσι Σουνάκ στάθηκε μπροστά στο φορητό αναλόγιο έξω από το Νο. 10 της Ντάουνινγκ Στριτ για να κάνει την πρώτη του δήλωση ως πρωθυπουργός, σηματοδότησε ένα ορόσημο από πολλές απόψεις. Στα 42 του, είναι ο νεότερος πρωθυπουργός στην σύγχρονη βρετανική ιστορία˙ είναι επίσης ο πρώτος έγχρωμος που κατέχει την θέση, και ο πρώτος Ινδουιστής. Αλλά η σημασία ξεπερνά αυτά τα συμβολικά χαρακτηριστικά: [o Σουνάκ] αντιπροσωπεύει μια πιθανή επιστροφή σε σταθερή κυβέρνηση μετά από 44 ημέρες αδιάκοπης κρίσης υπό την προκάτοχό του, Λιζ Τρας, και μετά από έξι χρόνια πολιτικού δράματος.

Ο Βρετανός πρωθυπουργός, Ρίσι Σουνάκ, έξω από τον αριθμό 10 της Downing Street, στο Λονδίνο, τον Οκτώβριο του 2022. Henry Nicholls / Reuters
---------------------------------------------------------

Η Τρας είναι ένας ασυνήθιστος πολιτικός χαρακτήρας: της λείπει το χάρισμα ή η δύναμη της πειθούς και ωστόσο εξακολουθεί να θεωρείται ως διαταράκτης. Τελικά, ωστόσο, το μόνο που διατάραξε ήταν την ίδια της η πρωθυπουργία, προκαλώντας μια καταστροφή στους Τόρις. Το Συντηρητικό Κόμμα (Conservative Party) είναι ένας από τους πιο επιτυχημένους πολιτικούς οργανισμούς στον κόσμο, αλλά πλέον κινδυνεύει όχι απλώς να χάσει την εξουσία στις επόμενες γενικές εκλογές, αλλά να διασπαστεί ανεπανόρθωτα. Το έργο της διάσωσης τόσο της χώρας του όσο και του κόμματός του πέφτει τώρα στον Σουνάκ.

Η πτώση της Τρας ήταν ένα τεράστιο ζόρι σε μια χώρα που ήδη αισθάνεται το κόστος της οικονομικής και πολιτικής αβεβαιότητας που έχει συσσωρευτεί [1] κατά την διάρκεια των έξι ετών από την ψηφοφορία του Ιουνίου του 2016 για την αποχώρηση από την ΕΕ. Οι συνεχείς αναταραχές στην βρετανική ηγεσία έχουν κλονίσει την θέση του Ηνωμένου Βασιλείου στον κόσμο. Η βλάβη δεν είναι μη αναστρέψιμη αλλά θα χρειαστεί προσπάθεια για να διορθωθεί. Η κυβέρνηση πρέπει να δείξει ότι εξακολουθεί να είναι ικανή για συνέπεια και συνοχή. Μπορεί να ξεκινήσει επιδιορθώνοντας τις κουρελιασμένες σχέσεις της με την Ευρώπη.

ΠΩΣ ΝΙΚΗΣΕ ΤΟ ΜΑΡΟΥΛΙ

Η αποχώρηση της Τρας φαινόταν αναπόφευκτη σχεδόν από την στιγμή που ανέλαβε τα καθήκοντά της. Η αναταραχή στις αγορές συναλλάγματος και ομολόγων μετά τον «μίνι-προϋπολογισμό» της Truss ανέβασε τα επιτόκια και, με τον τρόπο αυτό, οδήγησε σε απότομη αύξηση των επιτοκίων των ενυπόθηκων δανείων για κάθε άτομο και επιχείρηση στην χώρα. Ως απάντηση, η Τρας απέλυσε τον Kwasi Kwarteng από υπουργό Οικονομικών της μετά από λίγες μόνο εβδομάδες στην θέση του και διόρισε τον Jeremy Hunt για να τον αντικαταστήσει. Σε ένα αστείο που έγινε ρεπορτάζ σε όλο τον κόσμο, η ταμπλόιντ [εφημερίδα] The Daily Star δημοσίευσε μια φωτογραφία ενός μαρουλιού, ρωτώντας εάν η πρωθυπουργός θα αντέξει περισσότερο από το λαχανικό. Δεν άντεξε.

Αρκετοί από τους βουλευτές της την συμβούλευσαν να παραιτηθεί, ότι δεν θα μπορούσε να ενεργήσει ως πρωθυπουργός ή να περάσει νομοθεσία από το Κοινοβούλιο. Έτσι υποτίθεται ότι λειτουργεί το περίφημο μη κωδικοποιημένο σύνταγμα του βρετανικού κοινοβουλευτικού συστήματος. Οι ψηφοφόροι επιλέγουν κόμμα, όχι πρωθυπουργό˙ τα κόμματα έχουν το δικαίωμα να αλλάζουν τον αρχηγό τους ανάμεσα στις γενικές εκλογές. Το Συντηρητικό Κόμμα άσκησε το δικαίωμα να το κάνει ξανά και ο Σουνάκ αναδύθηκε ως νικητής.

Αλλά [ο Σουνάκ] πρέπει ακόμα να πολεμήσει το ζήτημα της νομιμοποίησης. Είναι ο τρίτος πρωθυπουργός το 2022 (καθώς και ο πέμπτος μέσα σε έξι χρόνια) και ο τρίτος από τις τελευταίες γενικές εκλογές του 2019. Πολλοί ψηφοφόροι -και η αντιπολίτευση των Εργατικών- ισχυρίζονται ότι από τον Σουνάκ λείπει η εντολή για τις πολιτικές του και θα πρέπει να προκηρύξει εκλογές τώρα. Μένει να φανεί εάν θα μπορέσει να χρησιμοποιήσει την πλειοψηφία των Τόρις στην Βουλή των Κοινοτήτων (House of Commons) για να περάσει τη νομοθεσία του και να κερδίσει την έγκριση των αγορών. Με προσεκτικό τρόπο, οι αγορές μειώνουν τώρα τα επιτόκια, αλλά αυτά βρίσκονται ακόμη ελαφρώς πάνω από τα επίπεδα [που βρίσκονταν] πριν από την Truss, δείχνοντας πόσο εκνευρισμένος είναι ο κόσμος στις προσδοκίες του για το Ηνωμένο Βασίλειο [2] και το διαρκές κόστος αυτών των έξι εβδομάδων που βρισκόταν η Τρας στα καθήκοντα της.

ΕΧΕΙ ΤΕΛΕΙΩΣΕΙ ΤΟ ΚΟΜΜΑ;

Από όλες τις καταστροφές που κατάφερε η Τρας, κάποιες από τις μεγαλύτερες ήταν στην φήμη του κόμματός της. Οι δημοσκόποι εκτιμούν ότι εάν διεξαγόταν τώρα μια ψηφοφορία, οι Εργατικοί θα μπορούσαν να πετύχουν το είδος της σαρωτικής νίκης που εξασφάλισαν το 1997 υπό τον Τόνι Μπλερ [3]. Αλλά οι Συντηρητικοί εξακολουθούν να έχουν μεγάλη πλειοψηφία˙ μόνο εάν το κόμμα αποτύχει να στοιχηθεί πίσω τον Σουνάκ με αρκετή ενότητα ώστε να του επιτρέψει να περάσει νομοθεσία και να κυβερνήσει, θα υποχρεωθεί το κόμμα να προκηρύξει γενικές εκλογές.

Σε τούτο το σημείο τουλάχιστον, αυτό θα ισοδυναμούσε με τον σχεδόν αφανισμό του κόμματος. Το ερώτημα που αντιμετωπίζουν οι Συντηρητικοί είναι το πώς να αρχίσουν να ενεργούν ξανά σαν κόμμα, ένα κόμμα που αντιπροσωπεύει μια σαφή φιλοσοφία και ένα σύνολο αξιών γύρω από τις οποίες μπορούν να συνενωθούν οι ψηφοφόροι και τα μέλη του Κοινοβουλίου. Όντας επί μακρόν συνδεδεμένο στο μυαλό των ψηφοφόρων με την οικονομική σύνεση, την φροντίδα για τα εθνικά οικονομικά, και την επιδίωξη ισοσκελισμένων προϋπολογισμών, το κόμμα προσδέθηκε για λίγο σε μια φιλοσοφία υψηλών δαπανών και μείωσης φόρων. Η Τρας κατέστησε προτεραιότητές της τις φορολογικές περικοπές και τις υψηλές δαπάνες˙ ο προκάτοχός της, Μπόρις Τζόνσον, είχε κλίνει προς τα εκεί πριν από την δική του θεαματική κατάρρευση νωρίτερα φέτος. Μια σύγκρουση για τις οικονομικές αρχές είναι η αιτία που παρουσίασε ο Σουνάκ για να παραιτηθεί από την [θέση] του Υπουργού Οικονομικών του Τζόνσον τον Ιούλιο, πυροδοτώντας τις διαδοχικές παραιτήσεις που υποχρέωσαν τον Τζόνσον να φύγει. Ως Υπουργός Οικονομικών και επικεφαλής των οικονομικών υπουργών, ο Χαντ έχει πλέον κουρελιάσει την στρατηγική της Τρας, επιστρέφοντας προφανώς σε πιο συμβατικές αρχές των Συντηρητικών.

Αυτή η αποστολή του να βρεθεί μια συνεκτική φιλοσοφία είναι πολύ πιο δύσκολη μετά το Brexit [4]. Η αναταραχή των τελευταίων έξι ετών ενδέχεται πιθανώς να έχει προκύψει από την εξαιρετικά μικρή διαφορά της ψηφοφορίας το 2016, η οποία ανέτρεψε τις επί δεκαετίες σχέσεις με τους στενότερους εμπορικούς εταίρους της χώρας. Το Brexit έχει απαιτήσει από τους πολιτικούς να υποκριθούν αυτό που δεν είναι αλήθεια: ότι το ρήγμα Βρετανίας-ΕΕ —που προσθέτει γραφειοκρατία, χρόνο, έξοδα, και αβεβαιότητα στις εμπορικές σχέσεις και στην ικανότητα των ατόμων, των αγαθών, των υπηρεσιών, και του κεφαλαίου να ρέουν από τη μια πλευρά των συνόρων στην άλλη— θα οδηγούσε σε οικονομική άνθηση.

Φυσικά, το Brexit δεν προέκυψε ξαφνικά˙ αντανακλούσε τις διαιρέσεις μεταξύ τμημάτων της χώρας. Μέρος της διαμάχης ανέκυψε από την μνησικακία για την αστραφτερή, κοσμοπολίτικη υπεροχή του Λονδίνου στην εθνική ζωή. Μέρος της προήλθε από το χάσμα που είχε ανοίξει μεταξύ των ιδιοκτητών ακινήτων και εκείνων που δεν είχαν περιουσιακά στοιχεία από την οικονομική κρίση [5] του 2008 και μετά˙ η πρακτική της ποσοτικής χαλάρωσης (quantitative easing) ανέβασε την αξία των σπιτιών, αλλά άφησε αυτή που σήμερα ονομάζεται «Γενιά του Ενοικίου» (Generation Rent) ανήμπορη να μετακομίσει από τα σπίτια των γονιών της, πόσω μάλλον να έχει την οικονομική δυνατότητα για δικό της σπίτι. Πάνω από όλα, ίσως, αντανακλούσε τον θυμό για τη μετανάστευση, ιδιαίτερα έξω από τα ακμάζοντα νοτιοανατολικά, όπου μια έτοιμη προσφορά εργαζομένων από την ΕΕ [6] έχει επί μακρόν στηρίξει την βιομηχανία εστιατορίων και ξενοδοχείων και την κατασκευαστική έκρηξη του Λονδίνου. Η μετανάστευση είναι ένα ζήτημα που αμφότερα τα κύρια πολιτικά κόμματα δυσκολεύονται ακόμη να αντιμετωπίσουν με οποιαδήποτε αίσθηση ελέγχου ή σχεδίου σχετικά με το ποιους ανθρώπους χρειάζεται και θέλει να προσελκύσει η χώρα.

Επιπλέον, το Brexit [7] έφερε νέες πιέσεις στην ένωση των τεσσάρων εθνών, επιδεινώνοντας τις διαφορές που η Ουαλία, η Σκωτία, και η Βόρειος Ιρλανδία αισθάνονταν ήδη από τον αγγλικό γίγαντα στην καρδιά του βασιλείου. Οι λαοί της Σκωτίας και της Βορείου Ιρλανδίας είχαν ήδη ψηφίσει εμφατικά υπέρ της παραμονής στην ΕΕ. Εκείνοι στην Ουαλία ψήφισαν οριακά υπέρ της αποχώρησης, παρά το γεγονός ότι αυτή [η Ουαλία] ήταν μεγάλος αποδέκτης αναπτυξιακών επιχορηγήσεων της ΕΕ, αλλά ανησύχησαν βαθιά για το εάν η βρετανική κυβέρνηση θα τηρήσει τις δεσμεύσεις της να διατηρήσει την στήριξη στην γεωργία.

Η πανδημία της COVID-19 [8] έφερε περισσότερες εντάσεις. Έκαστη από τις τέσσερις περιοχές είχε την εξουσία να ορίσει τους δικούς της κανόνες για το lockdown και η κυβέρνηση της Ουαλίας, με επικεφαλής τον πρώτο υπουργό Mark Drakeford, έκλεισε ουσιαστικά τα σύνορα με την Αγγλία για πρώτη φορά μετά από εκατοντάδες χρόνια. Επιτρέπονταν μόνο τα απαραίτητα ταξίδια από τις γέφυρες και τους δρόμους που συνδέουν συνήθως τις ιδιαίτερα εναρμονισμένες οικονομίες της Αγγλίας και της Ουαλίας. Σε συγκεκριμένες στιγμές κατά την διάρκεια της πανδημίας, οι παμπ στην αγγλική πλευρά μπορούσαν να ανοίξουν, αλλά εκείνες που βρίσκονται λίγα μέτρα μακριά στην ουαλική πλευρά δεν μπορούσαν. Τα μέτρα του Drakeford, ωστόσο, ήταν ιδιαίτερα δημοφιλή στην Ουαλία. Εν τω μεταξύ, η Nicola Sturgeon, η πρώτη υπουργός της Σκωτίας, προσπάθησε να επισκιάσει την κυβέρνηση του Λονδίνου με μια ροή ανακοινώσεων σχετικά με τους συχνά μεταβαλλόμενους κανόνες του lockdown, κάποιες φορές μόλις λίγες ώρες νωρίτερα και με μικρές διαφορές, γεγονός που καταπόνησε την διαδικασία διαβούλευσης μεταξύ των δύο κυβερνήσεων.

Στο τέλος, ήταν οι περιορισμοί του lockdown που οδήγησαν στην αποχώρηση του Τζόνσον. Όντας διστακτικός να τους επιβάλει στην χώρα, αποδείχθηκε απρόθυμος ή ανήμπορος να τους επιβάλει και στον εαυτό του, και ο καταιγισμός αποκαλύψεων για πάρτι και συγκεντρώσεις στη Ντάουνινγκ Στριτ -όταν το κοινό εμποδιζόταν να συγκεντρώνεται σε κηδείες ή γάμους- υπονόμευσε την ικανότητά του να ηγείται.

Η πτώση του Τζόνσον είναι η δική του πολιτική τραγωδία, με τα ελαττώματα του χαρακτήρα του που εκτέθηκαν από τις εξαιρετικές απαιτήσεις -μολονότι οι επικριτές του Τζόνσον υποστήριξαν ότι ακόμη και πέρα από την πανδημία, η ρητορική του δεν αντιστάθμισε ποτέ την έλλειψη της βασικής πειθαρχίας για την λειτουργία μιας κυβέρνησης. Αλλά η άνοδος του Τζόνσον ήταν ένα παράδειγμα της υποβόσκουσας πολιτικής δυσκολίας που αντιμετωπίζουν όλα τα κόμματα του Ηνωμένου Βασιλείου: ότι γίνεται όλο και πιο δύσκολο για ένα μόνο μεγάλο πολιτικό κόμμα να καλύψει όλες τις βαθιές κοινωνικές διαιρέσεις της χώρας. Ο Τζόνσον το κατάφερε μέσω της δύναμης της προσωπικότητας, μιας ασταμάτητης προώθησης [του εαυτού του και της ατζέντας του], και ενός ρευστού συνόλου πολιτικών αρχών που δημιούργησαν έναν συνασπισμό μεταξύ αρκετών ψηφοφόρων ώστε να δώσει στο κόμμα του την πλειοψηφία. Αλλά ακόμη και πριν από την πανδημία, οι ασυνέπειες του κόμματος αποκαλύπτονταν. Ήταν δύσκολο, για παράδειγμα, για τους Συντηρητικούς να φλερτάρουν τόσο τα φτωχότερα βορειοανατολικά, που ψήφισαν με μεγάλη διαφορά υπέρ του Brexit, όσο και το παραδοσιακό θεμέλιο της υποστήριξής τους στα εύπορα νοτιοανατολικά, που δεν το έκαναν.

Ο Τζόνσον πέτυχε στις εκλογές του Δεκεμβρίου 2019, εκεί όπου η Τερέζα Μέι, η οποία ηγήθηκε του κόμματος από το 2016 έως το 2019, απέτυχε. [Η Μέι] δυσκολεύτηκε να κερδίσει μια πλειοψηφία ακόμη και μέσα στο δικό της υπουργικό συμβούλιο, πόσω μάλλον μεταξύ των βουλευτών της, για την προτιμώμενη από αυτήν εκδοχή του Brexit, η οποία έκλινε προς μια σαφή ρήξη με την ενιαία αγορά γαρνιρισμένη με λεπτομερείς συμβιβασμούς. Δεν ικανοποίησε ούτε την φυλή του καθαρού Brexit ούτε εκείνους που φοβούνταν το οικονομικό χτύπημα της αποχώρησης.

Αλλά το πρόβλημα του πώς να ηγηθεί κάποιος μιας πολύπλοκης χώρας που κυριαρχείται από το Λονδίνο και περιλαμβάνει ανθρώπους με πολύ διαφορετικές απόψεις και μια όλο και πιο έντονη επιθυμία για περιφερειακή ταυτότητα είναι μεγαλύτερο από την Μέι, τον Τζόνσον, ή την Τρας. Τούτο πυροδότησε εκ νέου αυτή την αέναη πρόταση που αιωρείται πάντα στις παρυφές της βρετανικής πολιτικής –το εάν είναι καιρός να καταργηθεί το πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα [στμ: first past the post, «αυτός που τερματίζει πρώτος», δηλαδή εκλέγεται μόνο εκείνος που έχει την πλειοψηφία] υπέρ μιας εκδοχής της αναλογικής εκπροσώπησης. Οι υποστηρικτές της λένε ότι αυτό θα επέτρεπε στους Συντηρητικούς να απομονώσουν τους ψηφοφόρους του σκληρού Brexit σε ένα διαφορετικό κόμμα ώστε να αποφύγουν οι Συντηρητικοί να σύρονται συνεχώς προς τα δεξιά για να τους ικανοποιήσουν. Οι επικριτές της λένε ότι θα είχε μικρή διαφορά στην σταθερότητα των κομμάτων ή των κυβερνήσεων, διότι θα δημιουργούσε συνασπισμούς όπου αυτές οι φωνές θα εξακολουθούσαν να παίζουν αποφασιστικό ρόλο. Είναι πιθανό, ωστόσο, ότι μια αλλαγή του εκλογικού συστήματος θα ήταν καλύτερη στην αντιπροσώπευση της πολυπλοκότητας της σύγχρονης Βρετανίας και θα έδινε σε περισσότερους ψηφοφόρους, σε μια εποχή σκεπτικισμού για την αξία της κυβέρνησης, την αίσθηση ότι η ψήφος τους μετράει.

Οι Εργατικοί έχουν την δική τους εκδοχή αυτών των προβλημάτων προσελκύοντας ψηφοφόρους που καλύπτουν πολλές περιοχές και εθνότητες του Ηνωμένου Βασιλείου. Ο Keir Starmer, ο ηγέτης των Εργατικών, έχει αφιερώσει μεγάλο μέρος του χρόνου του μαχόμενος τα σκληρά αριστερά στοιχεία εντός του κόμματος του. Όμως, έχοντας δυσκολευτεί επί χρόνια για να ανοίξει ένα μονοψήφιο προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις, το Εργατικό Κόμμα (Labour Party) απολαμβάνει τώρα ένα αδιανόητο πλεονέκτημα έναντι των Συντηρητικών και την πιθανότητα της απόλυτης πλειοψηφίας. Αυτή την στιγμή δεν θα έλθουν εκκλήσεις για αναλογική εκπροσώπηση από εκεί.

ΑΠΟΚΑΘΙΣΤΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ

Ο Σουνάκ εισέρχεται τώρα σε αυτό το χάος. Καθώς εισέρχεται, είναι σημαντικό να αναγνωριστεί ότι κάποιοι από τους θεσμούς της χώρας έχουν γίνει ισχυρότεροι λόγω του χάους της Τρας. Το Κοινοβούλιο έχει κάνει την δουλειά του καθιστώντας τον ηγέτη υπόλογο και επιβάλλοντας την αρχή ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να εξηγούν το πού θα βρουν τα χρήματα που σχεδιάζουν να δαπανήσουν. Η αποτυχία της Τρας να το κάνει αυτό ήταν ο λόγος που οι αγορές και τα μέλη του Κοινοβουλίου επαναστάτησαν στον προϋπολογισμό της. Θα περάσει πολύς καιρός μέχρι να προσπαθήσει ένας πρωθυπουργός, όπως έκανε η Τρας, να αποφύγει τα σχόλια του Γραφείου Ευθύνης για τον Προϋπολογισμό (Office for Budget Responsibility), του ανεξάρτητου επιτηρητή των εθνικών οικονομικών, και να προωθήσει ένα ανεύθυνο, αλλά πολιτικά ελκυστικό, σχέδιο δαπανών και φορολογίας.

Η Τράπεζα της Αγγλίας έχει διατηρήσει την ανεξαρτησία της και τον στόχο της αντιμετώπισης του πληθωρισμού έναντι της προφανούς επιθυμίας της Τρας να της δώσει ένα δεύτερο αντικείμενο, αυτό της στόχευσης της ανάπτυξης, το οποίο θα μπορούσε να είχε κάνει ακόμη δυσκολότερη την καταπολέμηση του πληθωρισμού. Είναι σημαντικό να συνεχίσει η τράπεζα να το κάνει αυτό λόγω της απειλής που θέτει ο πληθωρισμός, από την στιγμή που έχει ενσωματωθεί, στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων καθώς και στην κυβερνησιμότητα της χώρας. Ο φόβος του πληθωρισμού αυξάνει ήδη τις μισθολογικές απαιτήσεις και πυροδοτεί απεργίες. Ωστόσο, υπάρχουν και εκκλήσεις προς την τράπεζα να αιτιολογήσει τις ενέργειές της με μεγαλύτερη σαφήνεια˙ υπάρχει περισσότερη ευαισθητοποίηση του κοινού σε περιόδους υψηλών επιτοκίων για το ότι οι αποφάσεις των μη εκλεγμένων τεχνοκρατών έχουν τεράστιο αντίκτυπο στις ζωές των ανθρώπων. Ο Σουνάκ πρέπει να είναι ευαίσθητος σε αυτό, εξηγώντας τόσο την σημασία της ανεξαρτησίας της τράπεζας όσο και της ανάγκης να νικηθεί γρήγορα ο πληθωρισμός [9].

Οποιοδήποτε ευρύτερο σχέδιο του Σουνάκ για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης ξεκινά από το εσωτερικό, με μια αξιόπιστη αναφορά τόσο των φόρων όσο και των δημοσίων δαπανών. Όλες οι επιλογές είναι δύσκολες, όπως έχει ήδη προειδοποιήσει ο Hunt. Όπως πολλές δημοκρατίες με γηράσκοντες πληθυσμούς, το Ηνωμένο Βασίλειο δεν έχει τα χρήματα για τις δημόσιες υπηρεσίες που θέλουν οι άνθρωποι. Επιπλέον αυτού, ωστόσο, η χώρα αντιμετωπίζει τα αυξανόμενα κόστη από το Εθνικό Σύστημα Υγείας (National Health Service), όπου οι χρόνοι αναμονής για θεραπεία βρίσκονται σε υψηλά όλων των εποχών.

Ο Σουνάκ θα χρειαστεί και ένα σχέδιο για την άμβλυνση του ενεργειακού κόστους, το οποίο αποτελεί πηγή φόβου και δυσκολίας για πολλούς ανθρώπους [10]. Ο Hunt έχει δεσμευτεί να παρατείνει το ανώτατο όριο στους λογαριασμούς ενέργειας που εισήγαγε η Τρας τον Σεπτέμβριο. Έχει πει ότι θα αναζητήσει τρόπους για να θωρακίσει τους φτωχότερους ανθρώπους από το υψηλό ενεργειακό κόστος, κάτι που θα ήταν ένας λογικός μετασχηματισμός της πολιτικής. Αυτή την στιγμή, η παροχή πηγαίνει σε κάθε νοικοκυριό ανεξαρτήτως εισοδήματος ή περιουσίας. Πέρα από αυτό, ο Σουνάκ θα πρέπει να διαμορφώσει μια συνεκτική ενεργειακή [11] πολιτική από την ετερόκλητη συγκέντρωση πρωτοβουλιών που έχουν συναρμολογήσει οι προκάτοχοί του. Οι νέοι πυρηνικοί σταθμοί βρίσκονται χρόνια πίσω από τα επιθυμητά σχέδια για την κατασκευή τους˙ [ο Σουνάκ] πρέπει να αποφασίσει εάν θα παραγγείλει περισσότερους —και πώς θα τους πληρώσει, δεδομένης της νέας ανησυχίας για την λήψη χρηματοδότησης από κινεζικές εταιρείες. Το fracking για το φυσικό αέριο είναι εξαιρετικά αμφιλεγόμενο εντός του Κοινοβουλίου, τόσο λόγω των τοπικών φόβων όσο και διότι προσβάλλει τις δεσμεύσεις του Ηνωμένου Βασιλείου για την κλιματική αλλαγή˙ ο Σουνάκ πρέπει να αποφασίσει εάν η ανάγκη για φθηνότερες προμήθειες ανεξάρτητες από το ρωσικό φυσικό αέριο, υπερτερεί αυτής της αντιπαράθεσης, και εάν ναι, να δει εάν μπορεί να οικοδομήσει την υποστήριξη στο Κοινοβούλιο. Για να δείξει δέσμευση στους στόχους του Ηνωμένου Βασιλείου για την κλιματική αλλαγή, θα εξέταζε ενδεχομένως να αντιστρέψει την αναφερθείσα οδηγία της Τρας προς τον Βασιλιά Κάρολο Γ' να μην παραστεί στην διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα, γνωστή ως COP 27 στην Αίγυπτο τον Νοέμβριο.

Μολονότι η αξιοπιστία της κυβέρνησης στο εσωτερικό πρέπει να είναι η βάση για την αποκατάσταση της φήμης του Ηνωμένου Βασιλείου στο εξωτερικό, ο Σουνάκ θα πρέπει επίσης να αναδιαμορφώσει κάποιες από τις βασικές του σχέσεις. Όσον αφορά αυτό, ο δρόμος οδηγεί πρώτα στην Ευρώπη, δεδομένου του πόσο στενοί είναι ακόμη οι εμπορικοί και πολιτισμικοί δεσμοί. Η προτεραιότητα είναι να καταλήξει σε μια λύση για την Βόρειο Ιρλανδία, για την οποία αμφότερες οι πλευρές λένε ότι βρίσκονται κοντά σε μια σειρά συμβιβασμών που θα επιτρέψουν στα περισσότερα αγαθά που διακινούνται μεταξύ της Βορείου Ιρλανδίας και της ηπειρωτικής χώρας να ρέουν χωρίς επαχθείς ελέγχους. Αυτό είναι και το απολύτως ελάχιστο για την βελτίωση των σχέσεων με τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου η κυβέρνηση Μπάιντεν [12] έχει καταστήσει σαφές ότι θέλει τον τερματισμό των εντάσεων που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την ειρήνη στην επαρχία. Οι συνομιλίες με την ΕΕ σχετικά με το εάν υπάρχουν μέτρα για την βελτίωση της διέλευσης ανθρώπων, αγαθών, υπηρεσιών, και κεφαλαίων με το Ηνωμένο Βασίλειο—οι «τέσσερις ελευθερίες» της ΕΕ—μπορεί να γίνουν πιο εφικτές εάν επιλυθεί το ζήτημα της Βορείου Ιρλανδίας. Αλλά αυτά τα ζητήματα θα παραμείνουν δύσκολα για χρόνια˙ η ΕΕ είναι σε εγρήγορση και αντιπαθεί τις προσπάθειες της Βρετανίας να εξασφαλίσει κάποια από τα οφέλη της συμμετοχής στην ενιαία αγορά χωρίς να αποδέχεται τους περιορισμούς της.

Η μετανάστευση -συμπεριλαμβανομένων των φοιτητών και των εργαζομένων με βίζα- παραμένει εξαιρετικά αμφιλεγόμενη τόσο στο Συντηρητικό όσο και στο Εργατικό Κόμμα. Η νίκη του Σουνάκ χαιρετίστηκε με μεγάλη χαρά στην Ινδία, συμπεριλαμβανομένου του πρωθυπουργού Ναρέντρα Μόντι, ο οποίος πρόσφερε [13] τις ευχές του στην «ζωντανή γέφυρα» των Ινδών του Ηνωμένου Βασιλείου». Αλλά ο Σουνάκ μπορεί να θέσει υπό δοκιμασία αυτή την στοργή με τον επαναδιορισμό της Suella Braverman ως υπουργού Εσωτερικών. [Η Braverman] προκάλεσε οργή όταν βρισκόταν σε ετούτη την θέση υπό την Τρας, ξεχωρίζοντας τους Ινδούς μετανάστες για την υπέρβαση της βίζας τους.

Η σθεναρή υποστήριξη του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ουκρανία [14] μπορεί να προσφέρει στον Σουνάκ την πιο σταθερή βάση για την ανοικοδόμηση μιας διεθνούς φήμης. Ο Τζόνσον, στον οποίο άρεσε να εμφανίζεται με τον πρόεδρο της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, στην κάμερα, διεκδίκησε αυτή την θέση, στέλνοντας όπλα και βοήθεια από την αρχή του πολέμου. Αυτή η υποστήριξη έχει ενισχύσει την θέση του Λονδίνου με τους συμμάχους του. Έχει επαναβεβαιώσει επίσης την δέσμευση του Ηνωμένου Βασιλείου στην υπεράσπιση της ελευθερίας και την προστασία της κυριαρχίας και του κράτους δικαίου. Ετούτες είναι οι κεντρικές αξίες της χώρας και η βάση της θέσης της στον κόσμο. Η χώρα θα είναι σε ακόμη καλύτερη θέση να τις υποστηρίξει εάν ο πρωθυπουργός της αποδειχθεί ικανός να αντέξει μια πλήρη θητεία στα καθήκοντα του.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/united-kingdom/can-sunak-save-britain

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition

Εμφάνιση άρθρου σε περισσότερες σελίδες

Μπορεί ο Σουνάκ να σώσει την Βρετανία;

Αναζήτηση

Δημοφιλή Άρθρα

Περιοχή Μελών