Γιατί η Ιαπωνία ανήκει στην AUKUS

Εάν η συμφωνία για τα πυρηνικά υποβρύχια δεν ταίριαζε στα συμφέροντα ασφαλείας της Ιαπωνίας, η ανακοίνωση τον Απρίλιο [4] για τα επόμενα βήματα που θα λάβει η συνεργασία της AUKUS -δηλαδή, μια φιλόδοξη επέκταση στα υπερ-υπερηχητικά όπλα- αντικατοπτρίζει περισσότερο τις προτεραιότητες του Τόκιο. Υποκινούμενη από τις πρόσφατες επιτυχίες της Κίνας και της Ρωσίας στην ανάπτυξη υπερ-υπερηχητικών όπλων που ουσιαστικά αναιρούν οποιοδήποτε σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας, η κυβέρνηση του προέδρου των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, έχει δεσμευτεί να συνεργαστεί με την Αυστραλία και το Ηνωμένο Βασίλειο για να επιταχύνει την ανάπτυξη υπερ-υπερηχητικών οχημάτων με πυρηνική ικανότητα.

Η AUKUS ανακοίνωσε επίσης σχέδια για την ανάπτυξη αντι-υπερ-υπερηχητικής (counter-hypersonic) τεχνολογίας και ηλεκτρονικού πολέμου. Τα μέλη της επανέλαβαν την πρόθεσή τους να αναπτύξουν στρατιωτικές πτυχές της κβαντικής τεχνολογίας για «τοποθέτηση, πλοήγηση, και συγχρονισμό» και να αναπτύξουν τεχνητή νοημοσύνη ικανή «να βελτιώσει την ταχύτητα και την ακρίβεια των διαδικασιών λήψης αποφάσεων για να διατηρήσουν ένα πλεονέκτημα ικανότητας και να αμυνθούν απέναντι σε ενεργοποιημένες από τεχνητή νοημοσύνη απειλές». Συνολικά, αυτές οι διευρυμένες πρωτοβουλίες της AUKUS καθιστούν σαφές ότι η Ουάσιγκτον προτίθεται να εμβαθύνει τις εταιρικές σχέσεις σκληρής ισχύος με τους βασικούς συμμάχους της ενόψει του συνεχιζόμενου στρατιωτικού εκσυγχρονισμού της Κίνας.

Χάρη στις πρόσφατες αλλαγές στις πολιτικές ασφαλείας της, η Ιαπωνία θα μπορούσε να συμβάλει σημαντικά σε όλους αυτούς τους τομείς. Ξεκινώντας το 2006, κατά την σύντομη πρώτη θητεία του Άμπε ως πρωθυπουργού, η Ιαπωνία άρχισε να αμφισβητεί δημόσια τον μακροχρόνιο φιλειρηνισμό της. Η αλλαγή επιταχύνθηκε όταν ο Yoshihiko Noda, ο οποίος διετέλεσε πρωθυπουργός από το 2011 έως το 2012, δημοσίευσε έγγραφα στρατηγικής πολιτικής που προσδιόρισαν την προστασία των μακρινών νότιων νησιών της Ιαπωνίας από την Κίνα ως κρίσιμη προτεραιότητα εθνικής ασφάλειας.

Μόλις ο Άμπε επέστρεψε στην εξουσία, σχημάτισε το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας της Ιαπωνίας, αύξησε σταθερά τον αμυντικό προϋπολογισμό και αφαίρεσε τα εμπόδια στις ικανότητες της Ιαπωνίας να ενεργεί σε συλλογική αυτοάμυνα και να πουλάει όπλα στο εξωτερικό. Ο εκσυγχρονισμός του στρατού της Ιαπωνίας προχώρησε με γοργούς ρυθμούς εκείνα τα χρόνια, με το Τόκιο να συμφωνεί να αγοράσει μαχητικά αεροσκάφη F-35 (καθιστάμενο ο μεγαλύτερος αγοραστής μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες) και να κατασκευάσει μια νέα κατηγορία μεγάλων ελικοπτεροφόρων που θα μπορούσαν να μετατραπούν σε αεροπλανοφόρα για τα F-35B .

Ταυτόχρονα, ο Άμπε προώθησε την Quad και αύξησε την συνεργασία της Ιαπωνίας με τα έθνη της Νοτιοανατολικής Ασίας, την Ινδία, και το ΝΑΤΟ. Τους μήνες πριν από την δολοφονία του, ο Άμπε κάλεσε ανοιχτά την Ουάσιγκτον να δεσμευτεί στην υπεράσπιση της Ταϊβάν από μια κινεζική εισβολή και σόκαρε την χώρα του με τον προβληματισμός του σχετικά με το εάν η Ιαπωνία θα έπρεπε να φιλοξενήσει τακτικά πυρηνικά όπλα των ΗΠΑ. Στις 18 Ιουλίου, η Ιαπωνία και το Ηνωμένο Βασίλειο ανακοίνωσαν [5] ότι συνεργάζονται με την Ιταλία για την ανάπτυξη ενός μαχητικού αεροσκάφους επόμενης γενιάς. Όλα αυτά συνδυάστηκαν για να κάνουν την Ιαπωνία έναν ολοένα και πιο σημαντικό παράγοντα ασφάλειας στην Ασία και πέρα από αυτήν.

Η συμπερίληψη της Ιαπωνίας στην AUKUS είναι ένα φυσικό επόμενο βήμα που θα μπορούσε να ενισχύσει την συνεργασία των ΗΠΑ και της Αυστραλίας στην θαλάσσια ασφάλεια σε κρίσιμους θαλάσσιους διαύλους του Ινδο-Ειρηνικού, όπου το Ηνωμένο Βασίλειο έχει μόνο περιστασιακή παρουσία. Παρόλο που η Ιαπωνική Ναυτική Δύναμη Αυτοάμυνας (Japan Maritime Self-Defense Force, JMSDF) δεν διαθέτει επί του παρόντος πυρηνικά υποβρύχια, ο συμβατικός στόλος υποβρυχίων της είναι από τους καλύτερους στον κόσμο και μπορεί να συνεισφέρει κορυφαία μη πυρηνική τεχνολογία στην συμφωνία για τα αυστραλιανά υποβρύχια, καθώς και να προετοιμάσει σιγά-σιγά τον δρόμο για να προχωρήσει η Ιαπωνία προς την υιοθέτηση πυρηνικών υποβρυχίων. Επιπλέον, με τον στρατό της Κίνας να ξεπερνά όλους τους άλλους, η JAUKUS θα μπορούσε να συνεργαστεί στην αυτόνομη στρατιωτική τεχνολογία επόμενης γενιάς και στις στρατιωτικοποιημένες επιχειρήσεις στον κυβερνοχώρο, τομείς στους οποίους οι ικανότητες υψηλής τεχνολογίας της Ιαπωνίας μπορούν να συμπληρώσουν εκείνες των Ηνωμένων Πολιτειών.

Εξίσου σημαντικό, η Ιαπωνία παραμένει ηγέτιδα στους υπερυπολογιστές και αυτή την στιγμή διαθέτει τον ισχυρότερο υπερυπολογιστή στον κόσμο, τον Fugaku [6], κατασκευασμένο από την Fujitsu. Η JAUKUS θα μπορούσε να αναλάβει την παγκόσμια πρωτοπορία στην κβαντική ανάπτυξη και έρευνα για την τεχνητή νοημοσύνη και τη μηχανική μάθηση, δημιουργώντας μια ισχυρή συμμαχία φιλελεύθερων δημοκρατιών υψηλής τεχνολογίας που μπορεί να καθοδηγήσει την ανάπτυξη εφαρμογών επόμενης γενιάς. Για να πυροδοτήσει περαιτέρω συνεργασία σε αυτούς τους στόχους, η JAUKUS θα μπορούσε επίσης να αναπτύξει μια υποτροφία με επίκεντρο τις STEM [Science, Technology, Engineering, and Mathematics], όπως εκείνη που ξεκινά τώρα από την Quad και διευθύνεται από την Schmidt Futures.