Πώς η Τεχνητή Νοημοσύνη θα αναδιαμορφώσει την παγκόσμια τάξη | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Πώς η Τεχνητή Νοημοσύνη θα αναδιαμορφώσει την παγκόσμια τάξη

Ο επερχόμενος ανταγωνισμός μεταξύ του ψηφιακού αυταρχισμού και της φιλελεύθερης δημοκρατίας*

Προκειμένου να αποτραπεί το σύστημα από το να κάνει αρνητικές προβλέψεις, πολλοί άνθρωποι θα αρχίσουν να μιμούνται τις συμπεριφορές ενός «υπεύθυνου» μέλους της κοινωνίας. Αυτές μπορεί να είναι τόσο λεπτομερείς όσο το πόσο καιρό τα μάτια κάποιου κοιτάζουν διαφορετικά στοιχεία σε μια οθόνη τηλεφώνου. Αυτό θα βελτιώσει τον κοινωνικό έλεγχο όχι μόνο αναγκάζοντας τους ανθρώπους να ενεργούν με συγκεκριμένους τρόπους, αλλά και αλλάζοντας τον τρόπο που σκέφτονται. Ένα κεντρικό εύρημα στην γνωστική επιστήμη της επιρροής είναι ότι το να κάνεις τους ανθρώπους να εκτελούν συμπεριφορές μπορεί να αλλάξει την στάση τους [6] και να οδηγήσει σε αυτο-ενισχυόμενες συνήθειες. Το να κάνεις τους ανθρώπους να αναπτύξουν μια θέση τούς κάνει πιο πιθανό να την υποστηρίξουν, μια τεχνική που χρησιμοποιούσαν οι Κινέζοι για τους αιχμαλώτους πολέμου των ΗΠΑ κατά την διάρκεια του Πολέμου της Κορέας. Οι πωλητές γνωρίζουν ότι το να κάνεις έναν δυνητικό πελάτη να εκτελέσει μικρές συμπεριφορές μπορεί να αλλάξει την στάση του σε μεταγενέστερα, μεγαλύτερα αιτήματα. Περισσότερα από 60 χρόνια εργασίας στο εργαστήριο και στο πεδίο έχουν δείξει την αξιοσημείωτη ικανότητα των ανθρώπων να εκλογικεύουν τις συμπεριφορές τους.

Εκτός από πιο αποτελεσματικό έλεγχο, η τεχνητή νοημοσύνη υπόσχεται επίσης καλύτερο κεντρικό οικονομικό σχεδιασμό. Όπως υποστηρίζει ο Jack Ma, ο ιδρυτής του κινεζικού τεχνολογικού τιτάνα Alibaba, έχοντας αρκετές πληροφορίες, οι κεντρικές Αρχές μπορούν να κατευθύνουν την οικονομία σχεδιάζοντας και προβλέποντας τις δυνάμεις της αγοράς [7]. Αντί για αργά, άκαμπτα, ενιαία σχέδια για όλους, η τεχνητή νοημοσύνη υπόσχεται γρήγορες και λεπτομερείς απαντήσεις [8] στις ανάγκες των πελατών.

Δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι αυτού του είδους ο ψηφιακός αυταρχισμός θα λειτουργήσει μακροπρόθεσμα, αλλά ίσως να μην το χρειάζεται, αρκεί να είναι ένα εύλογο μοντέλο στο οποίο μπορούν να στοχεύουν ορισμένες χώρες. Αυτό θα είναι αρκετό για να πυροδοτήσει έναν νέο ιδεολογικό ανταγωνισμό. Εάν οι κυβερνήσεις αρχίσουν να βλέπουν τον ψηφιακό αυταρχισμό ως μια βιώσιμη εναλλακτική λύση στην φιλελεύθερη δημοκρατία, δεν θα αισθανθούν πίεση για φιλελευθεροποίηση. Ακόμα κι αν το μοντέλο αποτύχει στο τέλος, οι προσπάθειες εφαρμογής του μπορεί να διαρκέσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Τα κομμουνιστικά και φασιστικά μοντέλα κατέρρευσαν μόνο αφού απέτυχαν οι ενδελεχείς προσπάθειες εφαρμογής τους στον πραγματικό κόσμο.

ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝΤΑΣ ΚΑΙ ΕΞΑΓΟΝΤΑΣ ΕΝΑ ΚΡΑΤΟΣ ΠΟΥ ΤΑ ΒΛΕΠΕΙ ΟΛΑ

Ανεξάρτητα από το πόσο χρήσιμο μπορεί να αποδειχθεί ένα σύστημα κοινωνικού ελέγχου σε ένα καθεστώς, η οικοδόμησή του δεν θα ήταν εύκολη. Τα μεγάλα έργα πληροφορικής είναι γνωστό ότι είναι δύσκολο να υλοποιηθούν. Απαιτούν υψηλά επίπεδα συντονισμού, γενναιόδωρη χρηματοδότηση, και άφθονη τεχνογνωσία. Για να καταλάβετε εάν ένα τέτοιο σύστημα είναι εφικτό, αξίζει να κοιτάξετε στην Κίνα, την πιο σημαντική μη Δυτική χώρα που θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα τέτοιο σύστημα.

Η Κίνα έχει αποδείξει ότι μπορεί να παραδώσει τεράστια έργα πληροφορικής που καλύπτουν την κοινωνία, όπως το Great Firewall [9]. Έχει επίσης την χρηματοδότηση για να κατασκευάσει μεγάλα νέα συστήματα. Πέρυσι, ο προϋπολογισμός εσωτερικής ασφάλειας της χώρας [10] ήταν τουλάχιστον 196 δισεκατομμύρια δολάρια, αυξημένος κατά 12% από το 2016. Μεγάλο μέρος του άλματος πιθανότατα οφείλεται στην ανάγκη για νέες πλατφόρμες μεγάλων δεδομένων (big data). Η Κίνα διαθέτει επίσης τεχνογνωσία στην τεχνητή νοημοσύνη [11]. Οι κινεζικές εταιρείες είναι παγκόσμιοι ηγέτες στην έρευνα τεχνητής νοημοσύνης [12] και οι Κινέζοι μηχανικοί λογισμικού συχνά κερδίζουν τους Αμερικανούς ομολόγους τους σε διεθνείς διαγωνισμούς. Τέλος, τεχνολογίες, όπως τα smartphones, που είναι ήδη ευρέως διαδεδομένες [13] μπορούν να αποτελέσουν την ραχοκοκαλιά ενός προσωπικού συστήματος παρακολούθησης. Τα ποσοστά ιδιοκτησίας smartphone στην Κίνα πλησιάζουν τα ποσοστά στην Δύση και σε ορισμένους τομείς, όπως οι πληρωμές μέσω κινητού τηλεφώνου [14], η Κίνα είναι ο παγκόσμιος ηγέτης.

Η Κίνα χτίζει ήδη τα βασικά στοιχεία ενός ψηφιακού αυταρχικού συστήματος. Το Μεγάλο Τείχος Προστασίας (Great Firewall) είναι εξελιγμένο και καλά εδραιωμένο, και έχει αυστηροποιηθεί στην διάρκεια του περασμένου χρόνου [15]. Το Freedom House, μια δεξαμενή σκέψης, αξιολογεί την Κίνα [16] ως τον παγκοσμίως χειρότερο καταχραστή της ελευθερίας του Διαδικτύου. Η Κίνα εφαρμόζει εκτεταμένη επιτήρηση [17] και στον φυσικό κόσμο. Το 2014, ανακοίνωσε ένα σχήμα κοινωνικής πίστωσης, το οποίο θα υπολογίζει έναν ενιαίο βαθμό που θα αντικατοπτρίζει την ποιότητα της συμπεριφοράς κάθε πολίτη, όπως το κατανοεί η κυβέρνηση. Η ανάπτυξη του κινεζικού κράτους επιτήρησης έχει προχωρήσει περισσότερο στην επαρχία Xinjiang, όπου χρησιμοποιείται για την παρακολούθηση και τον έλεγχο του μουσουλμανικού πληθυσμού των Ουιγούρων. Εκείνοι που το σύστημα θεωρεί μη ασφαλείς αποκλείονται από την καθημερινή ζωή˙ πολλοί στέλνονται ακόμη και σε κέντρα επανεκπαίδευσης. Εάν το Πεκίνο θέλει, θα μπορούσε να απλώσει το σύστημα σε εθνικό επίπεδο.

Σίγουρα, η ικανότητα δεν είναι το ίδιο με την πρόθεση. Αλλά η Κίνα φαίνεται να κινείται προς τον αυταρχισμό και μακριά από κάθε πρόταση φιλελευθεροποίησης. Η κυβέρνηση πιστεύει ξεκάθαρα ότι η τεχνητή νοημοσύνη και τα big data θα κάνουν πολλά για να επιτρέψουν αυτή τη νέα κατεύθυνση. Το Σχέδιο Ανάπτυξης Τεχνητής Νοημοσύνης της Κίνας για το 2017 περιγράφει το πώς η ικανότητα πρόβλεψης και «κατάκτησης της ομαδικής γνώσης» σημαίνει «η τεχνητή νοημοσύνη φέρνει νέες ευκαιρίες για κοινωνική κατασκευή».