Ο Xi Jinping με τα δικά του λόγια | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Ο Xi Jinping με τα δικά του λόγια

Τι θέλει ο ηγέτης της Κίνας —και πώς να εμποδιστεί να το αποκτήσει

Τον Οκτώβριο, στο 20ο Συνέδριο του Εθνικού Κόμματος του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος (ΚΚΚ), ο Γενικός Γραμματέας, Σι Τζινπίνγκ, τοποθέτησε τον εαυτό του για άλλη μια δεκαετία ως τον ισχυρότερο ηγέτη της Κίνας μετά τον Μάο Τσε Τουνγκ, αντικατέστησε τους πιο εγγράμματους στα οικονομικά συναδέλφους του στο Πολιτικό Γραφείο με μια φάλαγγα πιστών και κατοχύρωσε την σταλινική-μαοϊκή έννοια του «αγώνα» ως κατευθυντήρια αρχή στον Χάρτη του Κόμματος. Το αποτέλεσμα ήταν να γυρίσει η σελίδα στη «μεταρρύθμιση και άνοιγμα» (“reform and opening”), τον όρο που χρησιμοποιεί το ΚΚΚ για να περιγράψει την οικονομική απελευθέρωση που ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του 1970 και οδήγησε στην εκρηκτική ανάπτυξη της κινεζικής οικονομίας τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες.

05122022-1.jpg

Ο Κινέζος πρόεδρος, Xi Jinping, μετά από μια ομιλία στο Πεκίνο, τον Οκτώβριο του 2022. Tingshu Wang / Reuters
-------------------------------------------------

Στο συνέδριο του κόμματος, ο Xi έλαβε μια τρίτη θητεία ως κορυφαίος ηγέτης του ΚΚΚ -μια άνευ προηγουμένου εξέλιξη στην σύγχρονη εποχή και ένα κρίσιμο βήμα στην προσπάθειά του να συγκεντρώσει την εξουσία. Αλλά ίσως ακόμη πιο σημαντικός ήταν ο τρόπος που το συνέδριο χρησίμευσε για την κωδικοποίηση μιας κοσμοθεωρίας που ανέπτυξε ο Σι την τελευταία δεκαετία σε προσεκτικά σχεδιασμένες επίσημες κομματικές επικοινωνίες: ομιλίες στην κινεζική γλώσσα, ντοκιμαντέρ, και εγχειρίδια, πολλά από τα οποία το Πεκίνο σκόπιμα μεταφράζει λάθος για το ξένο κοινό, εάν τα μεταφράζει καν. Αυτά τα κείμενα διαλύουν μεγάλο μέρος της ασάφειας που καμουφλάρει τους στόχους και τις μεθόδους του καθεστώτος και προσφέρουν ένα παράθυρο στην ιδεολογία και τα κίνητρα του Σι: έναν βαθύ φόβο για υπονόμευση, εχθρότητα προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, συμπάθεια προς την Ρωσία [1], επιθυμία ενοποίησης της ηπειρωτικής Κίνας με την Ταϊβάν [2] και, πάνω από όλα, εμπιστοσύνη στην τελική νίκη του κομμουνισμού επί της καπιταλιστικής Δύσης. Η τελική κατάσταση που επιδιώκει απαιτεί την αναδιοργάνωση της παγκόσμιας διακυβέρνησης. Ο ρητός στόχος του είναι να αντικαταστήσει το σύγχρονο σύστημα έθνους-κράτους με μια νέα τάξη πραγμάτων που να εμφανίζει το Πεκίνο στην κορυφή του.

Ομολογουμένως, οι φιλοδοξίες του Πεκίνου, όπως και της Μόσχας, μπορεί να είναι μεγαλύτερες από όσες μπορεί ρεαλιστικά να επιτύχει. Αλλά ο Σι, όπως και ο άνθρωπος που έχει περιγράψει ως τον «καλύτερο, πιο οικείο φίλο» του, τον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν [3], δεν φαίνεται να πιστεύει ότι εκτείνεται πέρα από τις δυνατότητές του. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής σε όλο τον κόσμο θα πρέπει να το λάβουν υπόψη.

Θα ήταν καλύτερο να περιοριστούν και να μετριαστούν οι φιλοδοξίες του Xi τώρα -μέσω συντονισμένης στρατιωτικής αποτροπής και μέσω αυστηρών ορίων στην πρόσβαση της Κίνας στην τεχνολογία, τα κεφάλαια, και τα δεδομένα που ελέγχονται από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους τους- αντί να περιμένουμε μέχρι να κάνει μοιραία και αμετάκλητα βήματα , όπως η επίθεση στην Ταϊβάν [4], που θα οδηγούσε σε σύγκρουση υπερδυνάμεων. Ο πόλεμος στην Ουκρανία προσφέρει συνεχείς υπενθυμίσεις ότι η αποτροπή είναι πολύ προτιμότερη από την «επαναφορά».

Τα πρόσφατα βήματα της κυβέρνησης Μπάιντεν για να περιορίσει την επιδίωξη του Xi να κάνει την Κίνα [5] κυρίαρχο κατασκευαστή ημιαγωγών στον κόσμο -μια κατάσταση που έχει ήδη επιτύχει το Πεκίνο στον τηλεπικοινωνιακό εξοπλισμό, τους ηλιακούς συλλέκτες, τις προηγμένες μπαταρίες, και άλλους βασικούς τομείς- σηματοδοτούν μια σημαντική εξέλιξη στην στρατηγική των ΗΠΑ. Εάν το Κογκρέσο, ο Λευκός Οίκος, και οι σύμμαχοι των ΗΠΑ κινηθούν γρήγορα για να θεσπίσουν παρόμοια μέτρα που υποστηρίζουν την εξάρτηση της Κίνας από τον υπόλοιπο βιομηχανοποιημένο κόσμο, θα μπορούσαν να αμβλύνουν την αυξανόμενη όρεξη του Xi για ρίσκο.

Υπάρχει επίσης μια ηθική επιταγή για συντονισμένη δράση, που τονίζεται από τις διαδηλώσεις [6] στους δρόμους που έχουν ξεσπάσει σε αρκετές κινεζικές πόλεις τις τελευταίες ημέρες, καθώς οι άνθρωποι έχουν εξοργιστεί με τα δρακόντεια μέτρα κατά της COVID, τα οποία φέρουν την υπογραφή του Xi. Εάν οι διαδηλώσεις αποκτήσουν δυναμική, η απάντηση του Xi θα μπορούσε να είναι δριμεία, αν κρίνουμε από μερικές από τις πιο δυσοίωνες δηλώσεις του. Σε κάθε περίπτωση, οι δημοκρατίες θα πρέπει να κάνουν περισσότερα για να συνταχθούν με τον κινεζικό λαό διευκολύνοντας ασφαλέστερα μέσα για να επικοινωνούν μεταξύ τους τόσο εντός όσο και εκτός Κίνας.

ΜΠΟΥΚΙΕΣ ΑΠΟ ΠΡΙΟΝΙΔΙ

Η ανάγνωση εγγράφων του ΚΚΚ μπορεί να είναι μια βάναυση άσκηση. Ο αείμνηστος Simon Leys, ένας από τους πιο οξυδερκείς παρατηρητές της Κίνας στην Δύση, το συνέκρινε με το «να καταπίνεις πριονίδι με τον κουβά». Η περιπλάνηση στα κείμενα της «Σκέψης του Σι Τζινπίνγκ για τον Σοσιαλισμό με Κινεζικά Χαρακτηριστικά για μια Νέα Εποχή», όπως είναι επίσημα γνωστή η ιδεολογία του ηγέτη, δεν αποτελεί εξαίρεση. Μεγάλο μέρος της ρητορικής του Πεκίνου, ιδιαίτερα όταν απευθύνεται σε ξένο κοινό, είναι συγκεχυμένο και διφορούμενο. Αλλά οι πιο αποκαλυπτικές δηλώσεις του Xi δεν είναι αυτές που κάνει στο Νταβός ή ενώ στέκεται δίπλα στον πρόεδρο των ΗΠΑ στον Κήπο των Ρόδων. Αντί γι’ αυτό, είναι πιο κοφτερός όταν εκφωνεί ομιλίες σε κορυφαίους ηγέτες του ΚΚΚ. Τέτοιες ομιλίες, οι οποίες χρησιμεύουν ως καθοδήγηση για τους πιστούς του κόμματος, μερικές φορές κρατούνται μυστικές για μήνες ή χρόνια πριν εμφανιστούν σε κινεζικές δημοσιεύσεις. Αλλά όπως κατάλαβε ο Leys, περιέχουν κομμάτια βαθύτερης γνώσης, αν κάποιος είναι αρκετά υπομονετικός και επιμελής για να τα αναζητήσει.

Τα κείμενα του Xi αντικατοπτρίζουν την κληρονομιά του, ως του τελευταίου σε μια μακρά σειρά κομμουνιστών θεωρητικών και ηγετών που βυθίζονται σε παρόμοια δόγματα, παραδόσεις, και επιθυμητές τελικές καταστάσεις. Ο Μαρξ, ο Λένιν, ο Στάλιν, και ο Μάο εμφανίζονται όλοι στην Σκέψη του Σι Τζινπίνγκ, στο γράμμα και στο πνεύμα. Και ο Σι [7] δεν αντιπροσωπεύει μια τόσο ριζική απομάκρυνση από τους πιο άμεσους προκατόχους του όπως πιστεύουν ορισμένοι αναλυτές˙ οι φιλοδοξίες του και εκείνες του κόμματος που τον ανέδειξε είναι σε γενικές γραμμές συγχρονισμένες.

Ωστόσο, τίποτα από αυτά δεν σημαίνει ότι τα αφεντικά του ΚΚΚ είναι εναλλάξιμα. Η ηγεσία έχει σημασία στα λενινιστικά συστήματα όσο και σε οποιοδήποτε άλλο σύστημα. Και το προσωπικό αποτύπωμα του Xi είναι παντού στην τρέχουσα προσέγγιση του Πεκίνου, ακόμη κι αν οι επιθυμητές καταλήξεις του είναι συνεπείς με εκείνες των προκατόχων του. Κινέζοι επικριτές τον χλευάζουν ως «Ο Μεγάλος Επιταχυντής», υποστηρίζοντας ότι επισπεύδει την τελική κατάρρευση του μονοπωλίου του κόμματος στην εξουσία. Οι υπέρμαχοί του πιθανότατα θα συμφωνούσαν ότι είναι επιταχυντής -αλλά στα μάτια τους, επιταχύνει την διαδικασία επίτευξης των μακροχρόνιων στόχων του κόμματος. Είτε έτσι είτε αλλιώς, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Xi είναι το πιο σημαντικό πρόσωπο που πρέπει να παρακολουθήσει και να διαβάσει κανείς, εάν θέλει να καταλάβει προς τα που οδεύει η Κίνα και γιατί.

Ένα κλειδί για την κατανόηση του Xi είναι να εξετασθούν οι ερμηνείες του για την ιστορία. Είναι γνωστό ότι ο Πούτιν [8] κάποτε δήλωσε ότι η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης ήταν η μεγαλύτερη γεωπολιτική καταστροφή του εικοστού αιώνα. Λιγότερο κατανοητός είναι ο βαθμός στον οποίο η σοβιετική κατάρρευση στοιχειώνει επίσης τον Xi και πώς λειτουργεί ως θεμελιώδης οδηγός για τις ενέργειες του Κινέζου ηγέτη.

Τον Δεκέμβριο του 2012, μόλις έγινε γενικός γραμματέας, ο Σι εκφώνησε μια ομιλία κεκλεισμένων των θυρών σε στελέχη της επαρχίας Γκουανγκντόνγκ, αποσπάσματα της οποίας διέρρευσαν και δημοσιεύθηκαν από έναν Κινέζο δημοσιογράφο στις αρχές του 2013. Η ομιλία του Σι, πλαισιωμένη ως μια προειδοποιητική ιστορία, παρείχε ένα αρχικό παράθυρο στην κοσμοθεωρία του: «Γιατί διαλύθηκε η Σοβιετική Ένωση; Γιατί κατέρρευσε το Σοβιετικό Κομμουνιστικό Κόμμα; Ένας σημαντικός λόγος ήταν ότι τα ιδανικά και τα πιστεύω τους είχαν κλονιστεί. … Είναι ένα βαθύ μάθημα για εμάς! Το να απορρίπτεται η ιστορία της Σοβιετικής Ένωσης και του Σοβιετικού Κομμουνιστικού Κόμματος, να απορρίπτεται ο Λένιν και ο Στάλιν, και να απορρίπτεται οτιδήποτε άλλο σημαίνει εμπλοκή σε ιστορικό μηδενισμό, και μπερδεύει τις σκέψεις μας και υπονομεύει τις οργανώσεις του Κόμματος σε όλα τα επίπεδα».

Η αναφορά του Xi στον «ιστορικό μηδενισμό» ίσως να ήταν μια σιωπηρή κριτική προς τον σοβιετικό ηγέτη Νικίτα Χρουστσόφ, ο οποίος είχε ασκήσει αρνητική κριτική στα πεπραγμένα των προκατόχων του. Αλλά ο ξεκάθαρα κακός στην ομιλία του Σι ήταν ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ [9], ο Σοβιετικός ηγέτης του οποίου οι μεταρρυθμίσεις περεστρόικα (αναδιάρθρωση) και γκλασνόστ (διαφάνεια) έθεσαν το σκηνικό για την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. «Λίγοι άνθρωποι προσπάθησαν να σώσουν την Σοβιετική Ένωση», είπε ο Σι. «Συνέλαβαν τον Γκορμπατσόφ, αλλά μέσα σε λίγες μέρες έγινε ξανά ανατροπή, γιατί δεν είχαν τα εργαλεία της δικτατορίας. Κανείς δεν ήταν αρκετά άντρας για να σηκωθεί και να αντισταθεί». Η φράση «τα εργαλεία της δικτατορίας» -η ιδέα ότι είναι απαραίτητο για το κόμμα και ειδικά για τον ανώτατο ηγέτη του να ελέγχουν τον στρατό, τον μηχανισμό ασφαλείας, την προπαγάνδα, τα κυβερνητικά δεδομένα, την ιδεολογία, και την οικονομία- θα επαναλαμβανόταν ξανά και ξανά στις ομιλίες και την επίσημη καθοδήγηση από τον Xi κατά την επόμενη δεκαετία.

05122022-2.jpg

Μια πόρτα με μια αφίσα για το 20ο Εθνικό Συνέδριο στο Πεκίνο, τον Οκτώβριο του 2022. Tingshu Wang / Reuters
--------------------------------------------------------

Έναν μήνα αργότερα, τον Ιανουάριο του 2013, ο Σι εκφώνησε άλλη μια άλλη ομιλία, ουσιαστικά μια εναρκτήρια ομιλία, σε νέα μέλη και αναπληρωματικά μέλη της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΚ, η οποία αποτελείται από τους λίγες εκατοντάδες κορυφαίους υψηλόβαθμους αξιωματούχους της Κίνας. Αυτή η ομιλία, που κρατήθηκε μυστική για έξι χρόνια, δείχνει τον Σι να διευθύνει το κόμμα-κράτος με όρους δανεισμένους ακριβώς από τον Ψυχρό Πόλεμο [10]: «Μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι ο κομμουνισμός μπορεί να επιδιώκεται, αλλά να μην επιτυγχάνεται ποτέ, ή ακόμη πιστεύουν ότι δεν μπορεί να τον ελπίζει κάποιος, δεν μπορεί να τον οραματιστεί, και είναι μια πλήρης ψευδαίσθηση. … Τα γεγονότα μάς είπαν επανειλημμένα ότι η ανάλυση του Μαρξ και του Ένγκελς για την βασική αντίφαση της καπιταλιστικής κοινωνίας δεν είναι ξεπερασμένη, ούτε η ιστορική υλιστική άποψη ότι ο καπιταλισμός αναπόφευκτα θα χαθεί και ο σοσιαλισμός αναπόφευκτα θα θριαμβεύσει είναι ξεπερασμένη. Αυτή είναι η μη αναστρέψιμη συνολική τάση της κοινωνικής και ιστορικής εξέλιξης, αλλά ο δρόμος έχει πολλές στροφές. Η τελική κατάρρευση του καπιταλισμού, και ο τελικός θρίαμβος του σοσιαλισμού, θα είναι αναπόφευκτα μια μακρά ιστορική διαδικασία».

Τρεις μήνες μετά από αυτό, τον Απρίλιο του 2013, η Κεντρική Επιτροπή εξέδωσε το Έγγραφο Αρ. 9, μια εσωτερική οδηγία για κομματικά στελέχη που αποδείχθηκε ότι είναι ένα θεμελιώδες κείμενο για την εποχή Σι –συστηματικό και στρατηγικό στο όραμά του, τεραστίως επιδραστικό επί της πορείας της κινεζικής διακυβέρνησης, και βαθιά εχθρικό προς την Δύση και τις Δυτικές ιδέες. Κρατήθηκε μυστικό έως ότου διέρρευσε σε ξένα κινεζόφωνα μέσα ενημέρωσης το καλοκαίρι του 2013, το Έγγραφο Νο. 9 είχε επίσημα τον τίτλο «Ανακοίνωση για την Τρέχουσα Κατάσταση της Ιδεολογικής Σφαίρας». Έλεγε μια ξεκάθαρη ιστορία: οι Δυτικές χώρες συνωμοτούν για να διεισδύσουν, να υπονομεύσουν, και να ανατρέψουν το ΚΚΚ, επομένως το κόμμα πρέπει να εξαλείψει τις Δυτικές «ψευδείς ιδεολογικές τάσεις», συμπεριλαμβανομένης της συνταγματικής δημοκρατίας, της ιδέας ότι οι Δυτικές αξίες είναι καθολικές, της έννοιας της κοινωνίας των πολιτών, του οικονομικού νεοφιλελευθερισμού, της δημοσιογραφικής ανεξαρτησίας, προκλήσεις στην εκδοχή της ιστορίας του κόμματος και ανταγωνιστικές ερμηνείες της ατζέντας «μεταρρυθμίσεων και ανοίγματος» του κόμματος. «Μπροστά σε αυτές τις απειλές», προέτρεπε το Έγγραφο Νο. 9, «δεν πρέπει να αφήσουμε την επιφυλακή μας ή να μειώσουμε την επαγρύπνησή μας».

Το Έγγραφο Νο. 9 προειδοποίησε επίσης για «έγχρωμη επανάσταση». Αυτός ο όρος ξεκίνησε την πρώτη δεκαετία αυτού του αιώνα, όταν μια σειρά από αντι-αυταρχικές λαϊκές εξεγέρσεις στα πρώην σοβιετικά κράτη έγιναν γνωστές με πολύχρωμα ονόματα, όπως η Επανάσταση των Ρόδων της Γεωργίας (2003), η Πορτοκαλί Επανάσταση της Ουκρανίας (2004) και η Επανάσταση των Τουλίπων του Κιργιζιστάν (2005). Το Πεκίνο άρχισε να χρησιμοποιεί την φράση για να επικαλεστεί το πάντα παρόν φάσμα της υποκινούμενης από την Δύση υπονόμευσης. Όπως το έθεσε το Έγγραφο Νο. 9, «οι αντι-κινεζικές Δυτικές δυνάμεις» θα «στρέφουν πάντα την αιχμή του δόρατος του εκδυτικισμού, του διχασμού, και της ‘έγχρωμης επανάστασης’ στην χώρα μας».

Στα τέλη του 2013, ο Σι ζήτησε από τους ηγέτες των κομμάτων σε όλα τα επίπεδα να παρακολουθήσουν ένα ντοκιμαντέρ έξι μερών με τίτλο «Ένα αναμνηστικό για τα 20 χρόνια από την σοβιετική απώλεια του κόμματος και της χώρας». Αυτή η «εσωτερική εκπαιδευτική ταινία αναφοράς» απέδωσε την σοβιετική κατάρρευση σε βαθιά προβλήματα μέσα στο Σοβιετικό Κομμουνιστικό Κόμμα, συμπεριλαμβανομένης της αδυναμίας του να διαχειριστεί την πολιτική και οικονομική διείσδυση και την διαφθορά για την οποία κατηγορήθηκαν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Η ταινία δημιουργήθηκε από κοινού από την Κινεζική Ακαδημία Κοινωνικών Επιστημών και την Κεντρική Επιτροπή για την Επιθεώρηση Πειθαρχίας, την εσωτερική επιβολή της πίστης στο κόμμα.

Την ίδια χρονιά, το Πανεπιστήμιο Εθνικής Άμυνας του Πεκίνου παρήγαγε ένα ξεχωριστό ντοκιμαντέρ, το Silent Contest [Σιωπηλός Ανταγωνισμός], το οποίο διανεμήθηκε από διάφορα κομματικά και κρατικά όργανα. Η ταινία χρησιμοποίησε παρομοίως την σοβιετική κατάρρευση για να καθυβρίσει την «παγκόσμια στρατηγική» των Ηνωμένων Πολιτειών. Αυτή ήταν η εναρκτήρια γραμμή του Silent Contest: «Η διαδικασία της υλοποίησης από την Κίνα του μεγάλου εγχειρήματος της εθνικής αναζωογόνησης πρέπει τελικά να προκύψει από την δοκιμασία και τον αγώνα ενάντια στο σύστημα της αμερικανικής ηγεμονίας». Αργότερα, η ταινία δείχνει ένα κλιπ του Πούτιν να εκφράζει την διάσημη πια παρατήρησή του ότι η σοβιετική κατάρρευση ήταν μια γεωπολιτική καταστροφή.

ΟΤΑΝ ΤΟ ΝΕΡΟ ΓΙΝΕΤΑΙ ΠΑΓΟΣ

Η λήψη αποφάσεων από τον Xi [11] μπορεί να γίνει κατανοητή μόνο με αναφορά στη μαρξιστική-λενινιστική θεωρία. Στη μαρξιστική διαλεκτική, η ιστορία κινείται απαρέγκλιτα προς τον ουτοπικό προορισμό της «βήμα προς βήμα», συσσωρεύοντας «ποσοτικές αυξήσεις που καταλήγουν σε ένα ποιοτικό άλμα», όπως εξήγησε ο Σι, παραφράζοντας τον Μάο, σε μια ομιλία που παραδόθηκε σε υψηλόβαθμα στελέχη τον Ιανουάριο του 2021 και δημοσιεύτηκε τον Απρίλιο του 2021.

Ο Μάο, με την σειρά του, παράφραζε την απόδοση από τον Ιωσήφ Στάλιν των θεωριών του Φρίντριχ Ένγκελς σχετικά με την εφαρμογή των νόμων της φυσικής στις διαδικασίες της κοινωνικής ανάπτυξης. Σύμφωνα με τον Ένγκελς, όπως αναφέρεται στο «Σύντομο Μάθημα για την Ιστορία των Μπολσεβίκων» από τον Στάλιν το 1938, αυτή η διαδικασία αλλαγής μοιάζει με την θέρμανση ή το πάγωμα του νερού: Η θερμοκρασία του νερού στην αρχή δεν έχει καμία επίδραση στην υγρή του κατάσταση˙ αλλά καθώς η θερμοκρασία του υγρού νερού ανεβαίνει ή πέφτει, φτάνει μια στιγμή που αυτή η κατάσταση συνοχής αλλάζει και το νερό μετατρέπεται στη μια περίπτωση σε ατμό και στην άλλη σε πάγο.

Στο Σύντομο Μάθημα -το πιο ευρέως δημοσιευμένο βιβλίο στην Σοβιετική Ένωση κατά την διάρκεια της διακυβέρνησης του Στάλιν και, όπως έχει επισημάνει ο ειδικός επί της Κίνας John Garnaut, το πιο κοντινό σε ένα θρησκευτικό κείμενο στην Κίνα της δεκαετίας του 1950- ο Στάλιν και οι συν-συγγραφείς του εξηγούν ότι αυτή «η επιστήμη της ιστορίας» βοηθά τους διαφωτισμένους να δουν μοτίβα και μεγάλες τάσεις εκεί όπου οι άλλοι μπορεί να δουν μόνο «ένα συνονθύλευμα ατυχημάτων και … παράλογα λάθη».

Ο Σι πιστεύει ότι σήμερα γινόμαστε μάρτυρες ενός «ποιοτικού άλματος» στις παγκόσμιες υποθέσεις, όπου η Κίνα έχει περάσει στο επίκεντρο και η αγκυρωμένη στις ΗΠΑ Δυτική τάξη καταρρέει. Όπως είπε ο Xi στην ομιλία του που δημοσιεύθηκε τον Απρίλιο του 2021: «Ο κόσμος σήμερα υφίσταται μια μεγάλη αλλαγή κατάστασης που δεν έχει φανεί εδώ και έναν αιώνα. Από την πιο πρόσφατη περίοδο, το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό του κόσμου είναι, με μια λέξη, ‘χάος’, και αυτή η τάση φαίνεται πιθανό να συνεχιστεί».

05122022-3.jpg

Τα μέλη της νέας μόνιμης επιτροπής του Πολιτικού Γραφείου [του ΚΚΚ] Xi Jinping, Li Qiang, Zhao Leji, Wang Huning, Cai Qi, Ding Xuexiang, και Li Xi στο Πεκίνο, τον Οκτώβριο του 2022. Tingshu Wang / Reuters
------------------------------------------------

Ο Xi απεικονίζει την τρέχουσα ιστορική περίοδο ως περίοδο με μεγάλους κινδύνους και ευκαιρίες. Είναι η «ιστορική του αποστολή» να εκμεταλλευτεί το σημείο καμπής και να ωθήσει την ιστορία στην αδυσώπητη πορεία της μέσα από μια διαδικασία «αγώνα», που περιλαμβάνει τον εντοπισμό εσωτερικών και εξωτερικών εχθρών, την απομόνωσή τους, και την κινητοποίηση του κόμματος και των συνεργατών του εναντίον τους.

Ο Xi επέκτεινε αυτές τις ιδέες σε μια παθιασμένη ομιλία στην Έκτη Ολομέλεια των ηγετών του Κομμουνιστικού Κόμματος τον Νοέμβριο του 2021, επαινώντας την απόφαση του Μάο το 1950 να στείλει «εθελοντές» πέρα από τον ποταμό Yalu στην Κορέα για να πολεμήσουν τις δυνάμεις των ΗΠΑ και των Ηνωμένων Εθνών που διοικούντο από τον Αμερικανό στρατηγό Douglas MacArthur. «Ο σύντροφος Μάο Τσε Τουνγκ, με την … στρατηγική προνοητικότητα του ‘ξεκινώντας με μια γροθιά, εκατό γροθιές θα αποφευχθούν’, και την αποφασιστικότητα και την γενναιότητα του ‘μη διστάσετε να καταστρέψετε την χώρα εσωτερικά για να την χτίσετε εκ νέου’, οδήγησε στην ιστορική πολιτική απόφαση της αντίστασης προς την Αμερική και της βοήθειας προς την Κορέα και προστάτεψε το έθνος, απέφυγε την επικίνδυνη κατάσταση των εισβολέων να κατασκηνώνουν στις πύλες, και υπερασπίστηκε την ασφάλεια της Νέας Κίνας».

Η ομιλία του Xi υποστήριξε εξίσου σθεναρά τα «αποφασιστικά μέτρα» του ΚΚΚ για να συντριβούν οι φοιτητικές διαδηλώσεις στην πλατεία Τιενανμέν το 1989 και να υπάρξει αντίσταση στην «πίεση των αποκαλούμενων κυρώσεων των Δυτικών χωρών» που ακολούθησαν. Αυτό έσωσε το κόμμα, σύμφωνα με τον Σι, και σήμερα «το ΚΚΚ, η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, και το κινεζικό έθνος έχουν τους περισσότερους λόγους να έχουν αυτοπεποίθηση» από οποιοδήποτε «πολιτικό κόμμα, χώρα, ή έθνος» στον κόσμο. Οι δηλώσεις αφήνουν ελάχιστη αμφιβολία ότι ο Σι θα ήταν πρόθυμος να λάβει «αποφασιστικά μέτρα» ξανά σήμερα, εάν αποτύγχαναν τα λιγότερο βίαια μέσα για να διαλύσει τις διαδηλώσεις.

Όπως πολλές από τις πιο επιθετικές και σημαντικές δηλώσεις του Xi, η ομιλία του στην Έκτη Ολομέλεια αρχικά κρατήθηκε μυστική. Εκφωνήθηκε κεκλεισμένων των θυρών και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Qiushi σχεδόν δύο μήνες αργότερα. Το ΚΚΚ δεν φαίνεται να έχει δημοσιεύσει επίσημη αγγλική μετάφρασή της και η ομιλία αγνοήθηκε από τα Δυτικά ειδησεογραφικά μέσα.

Αλλά λίγο περισσότερο από έναν χρόνο αργότερα, οι συνέπειές της έγιναν ξεκάθαρες: ανεξάρτητα από τις βραχυπρόθεσμες οικονομικές εκτιμήσεις για την Κίνα, ο Σι καθοδηγείται από την ιδεολογία και την σταθερή του διάγνωση ότι η Δύση παρακμάζει και ότι το Πεκίνο, καθοδηγούμενο θεληματικά από τον ίδιο τον Σι, πρέπει να παίρνει ρίσκα και να ενεργεί αποφασιστικά για να διεκδικήσει νέες σφαίρες επιρροής και να οικοδομήσει έναν κόσμο που ευνοεί τη μαρξιστική απολυταρχία.

ΜΑΡΞΙΣΤΙΚΑ ΜΕΣΑ ΚΑΙ ΣΚΟΠΟΙ

Η Σκέψη του Xi Jinping καθιστά σαφές ότι ο μαρξισμός δεν είναι απλώς το μέσο για την επίτευξη της παγκόσμιας υπεροχής αλλά και ο στόχος αυτής της υπεροχής. «Ο Καρλ Μαρξ αφιέρωσε όλη του την ζωή στην ανατροπή του παλιού κόσμου και την εγκαθίδρυση ενός νέου κόσμου», είπε ο Σι το 2018 ενώ προήδρευε στον εορτασμό των 200ων γενεθλίων του Μαρξ στο Πεκίνο —μια εκδήλωση που περιβαλλόταν από εβδομάδες προπαγάνδας και δημοσιεύσεων χρονοθετημένων έτσι ώστε να καθιερωθεί ο Σι ως ο καθορισμένος κληρονόμος του Μαρξ, του Λένιν, του Στάλιν, και του Μάο. Ο Σι αποκάλεσε τον Γερμανό θεωρητικό ως «τον μεγαλύτερο στοχαστή στην ανθρώπινη ιστορία» και αποφάσισε ότι «ο μαρξισμός δεν πρέπει να μένει κρυμμένος σε βιβλία. Δημιουργήθηκε για να αλλάξει το πεπρωμένο της ανθρώπινης ιστορίας».

Αυτή η φράση προκάλεσε μια σημαντική πρωτοβουλία εξωτερικής πολιτικής που ο Σι έχει αγκαλιάσει, αποκαλούμενη «Κοινότητα Κοινού Πεπρωμένου για την Ανθρωπότητα» [A Community of Common Destiny for Mankind], η οποία στοχεύει να διαμορφώσει το παγκόσμιο περιβάλλον με τρόπους ευνοϊκούς για το αυταρχικό μοντέλο του Πεκίνου. (Ο δυσοίωνος όρος «κοινό πεπρωμένο» συχνά μεταφράζεται παραπλανητικά από το ΚΚΚ στην πιο ανώδυνη αγγλική φράση «κοινό μέλλον»). Η ομιλία του Xi το 2018 κατέστησε σαφές ότι η πρωτοβουλία και το όραμα του Μαρξ για έναν άπατρι, κολεκτιβοποιημένο κόσμο συνδέονται.

«Ακριβώς όπως ο Μαρξ, πρέπει να αγωνιζόμαστε για τον κομμουνισμό όλη μας την ζωή», είπε ο Σι. «Ένας κολεκτιβοποιημένος κόσμος είναι ακριβώς εκεί, πέρα από τον ορίζοντα. Όποιος απορρίπτει αυτόν τον κόσμο θα απορριφθεί από τον κόσμο».

Ο Ian Easton, ένας Αμερικανός ερευνητής, ανακάλυψε ένα πρόσφατο σύνολο εγχειριδίων του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού που επικεντρώνονται στην ιδεολογία του Σι και τα οποία εμβαθύνουν περαιτέρω στην σχέση μεταξύ της εξωτερικής πολιτικής του Σι και του παγκόσμιου κομμουνισμού. Αυτά τα βιβλία, που επιμελήθηκαν κορυφαίοι εκπαιδευτικοί και διοικητικοί στο Πανεπιστήμιο Εθνικής Άμυνας και χαρακτηρίστηκαν ως «εσωτερικό διδακτικό υλικό» για ανώτερους αξιωματικούς των ενόπλων δυνάμεων, μπορούν να θεωρηθούν επίσημα. Στην Κίνα, ο στρατός είναι υποταγμένος στο κόμμα, όχι στο κράτος, και η ιδεολογική εκπαίδευση εμφανίζεται σε μεγάλο βαθμό στην εκπαίδευση των αξιωματικών. Ο Σι έχει περιγράψει το Πανεπιστήμιο Εθνικής Άμυνας ως μια «σημαντική βάση» για την εκπαίδευση του σώματος των αξιωματικών της Κίνας.

Αποσπάσματα από τα βιβλία, που αναφέρονται στο βιβλίο του Easton του 2022, The Final Struggle: Inside China’s Global Strategy, υπογραμμίζουν την ιδέα ότι η ανατροπή της ηγεσίας των ΗΠΑ σε όλο τον κόσμο είναι μόνο μια φάση του σχεδίου του Xi. Ο Σι επιδιώκει επίσης να ανατρέψει την έννοια των ίσων και κυρίαρχων κρατών που αναδύθηκε από την Ευρώπη πριν από τέσσερις αιώνες και αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο των διεθνών σχέσεων, σύμφωνα με τα κείμενα. Ως ένα από αυτά, η Στρατηγική Υποστήριξη για την Επίτευξη της Μεγάλης Κινεζικής Αναζωογόνησης [Strategic Support for Achieving the Great Chinese Rejuvenation], εξηγεί: «Το Βεστφαλιανό Σύστημα θεμελιώθηκε στην έννοια της ισορροπίας δυνάμεων. Αλλά έχει αποδειχθεί ανίκανο να επιτύχει μια σταθερή παγκόσμια τάξη πραγμάτων. Όλη η ανθρωπότητα χρειάζεται μια νέα τάξη πραγμάτων που να ξεπερνά και να υποκαθιστά την ισορροπία δυνάμεων. Σήμερα, η εποχή στην οποία μερικές ισχυρές Δυτικές δυνάμεις θα μπορούσαν να συνεργαστούν για να αποφασίσουν τις παγκόσμιες υποθέσεις έχει ήδη παρέλθει και δεν θα επιστρέψει. Μια νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων είναι τώρα υπό κατασκευή που θα ξεπεράσει και θα υποκαταστήσει το Βεστφαλιανό Σύστημα».

Αυτό και τα άλλα εγχειρίδια δεν αφήνουν καμία αμφιβολία ότι το σύστημα που αντικαθιστά τις Συνθήκες της Βεστφαλίας του 1648 πρέπει να είναι το σοσιαλιστικό μοντέλο που κατασκευάστηκε στην Κίνα. «Καθώς πιέζουμε για την συγχώνευση των πολιτισμών του κόσμου στην βάση της ανάπτυξης του μοναδικού πολιτισμού του έθνους μας, υπάρχουν πολλά πράγματα που πρέπει να γίνουν», αναφέρει ένα απόσπασμα. «[Εμείς] πρέπει να επιμείνουμε να πάρουμε το δρόμο της ανάπτυξης με κινεζικά πολιτισμικά χαρακτηριστικά. … Και πρέπει να επιμείνουμε στις αρχές μας και στα θεμελιώδη συμπεράσματά μας καθώς εμπλεκόμαστε ενεργά με άλλους».

Ένα άλλο απόσπασμα δηλώνει: «Η Κοινότητα του Κοινού Πεπρωμένου για την Ανθρωπότητα [Community of Common Destiny for Mankind] θα διαμορφώσει τα συμφέροντα του κινεζικού λαού και των λαών του κόσμου μαζί». Σε άλλο σημείο, το ίδιο κείμενο καθιστά σαφές ποιος έχει αποφασίσει αυτή την προσέγγιση: «Ο Σι Τζινπίνγκ τόνισε ότι η ιδεολογία και το κοινωνικό σύστημα του κράτους μας είναι θεμελιωδώς ασυμβίβαστα με την Δύση. Ο Xi είπε ‘Αυτό καθορίζει ότι ο αγώνας και ο ανταγωνισμός μας με τις Δυτικές χώρες είναι ασυμβίβαστος, επομένως θα είναι αναπόφευκτα μακρύς, περίπλοκος, και μερικές φορές ακόμη και πολύ οξύς’». Οι συγγραφείς του βιβλίου προφανώς εξέλαβαν τον όρο «πολύ οξύς» ως ότι σημαίνει βίαιος. Όπως συνεχίζει το βιβλίο: «Το να χρησιμοποιούμε τον πόλεμο για να προστατεύσουμε τα εθνικά μας συμφέροντα δεν έρχεται σε αντίθεση με την ειρηνική ανάπτυξη. Στην πραγματικότητα, αυτή είναι μια εκδήλωση της μαρξιστικής στρατηγικής».

Εν τω μεταξύ, το βιβλίο υποστηρίζει την οπλοποίηση της οικονομικής εξάρτησης και απληστίας: «Πρέπει να αποκτήσουμε έλεγχο στους ηγέτες ξένων κυβερνήσεων και στις επιχειρηματικές ελίτ τους ενθαρρύνοντας τις εταιρείες μας να επενδύσουν στις τοπικές οικονομίες τους».

ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΑΓΩΝΑ

Ο Xi κωδικοποίησε περαιτέρω αυτήν την άποψη για την αποστολή της Κίνας στο συνέδριο του κόμματος τον Οκτώβριο, καθώς προσάρμοσε την επίσημη γλώσσα για να ταιριάζει με το όραμά του και έκανε αλλαγές προσωπικού για να αντικατοπτρίζουν τον έλεγχό του επί του ΚΚΚ και την υπεροχή της σκέψης του. Ένας τρόπος με τον οποίο αυτό επιτεύχθηκε ήταν μέσω μιας πράξης επεξεργασίας κειμένου: ο Xi ηγήθηκε του συνεδρίου στην ομόφωνη ψηφοφορία για την εισαγωγή της λέξης «αγώνας» [struggle] στον Καταστατικό Χάρτη του Κόμματος σε πολλά ακόμη σημεία. Αυτές οι αλλαγές παραβλέφθηκαν από κάποιους ξένους παρατηρητές, ίσως επειδή η αγγλόφωνη προπαγάνδα του ΚΚΚ μετέφρασε επιλεκτικά λάθος την λέξη «struggle», χρησιμοποιώντας ευφημισμούς όπως «επίμονη σκληρή δουλειά». Ωστόσο, ο όρος πλέον ανταγωνίζεται τις αναφορές στη «μεταρρύθμιση και άνοιγμα» στον χάρτη, σηματοδοτώντας ότι η εστίαση του Πεκίνου θα είναι πλέον ακόμη περισσότερο στην αντιμετώπιση των αντιληπτών εχθρών στο εσωτερικό και στο εξωτερικό και λιγότερο στην ανάπτυξη της οικονομίας.

Οι αλλαγές προσωπικού στην κορυφή του κόμματος δείχνουν περίπου το ίδιο. Σε μια δύσκολο να αναλυθεί αλληλουχία γεγονότων κατά την διάρκεια της διαδικασίας, ο ηλικιωμένος προκάτοχος του Xi, Hu Jintao, απομακρύνθηκε, εμφανώς παρά την θέλησή του, από την θέση του δίπλα στον Xi στο βάθρο στη Μεγάλη Αίθουσα του Λαού. Αυτό μπορεί να είχε περάσει ως αδέξια χορογραφία ή ίσως ως απάντηση σε κάποιο ιατρικό ζήτημα. Αλλά αμέσως μετά, ο Σι απέλυσε και τους τρεις συμμάχους του Χου από το Πολιτικό Γραφείο, τους αντικατέστησε με πιστούς σε αυτόν και ανύψωσε βιομηχάνους του στρατού και αξιωματούχους των μηχανισμών ασφαλείας στην θέση αξιωματούχων με οικονομική εμπειρία σε εθνικό επίπεδο. Αυτές οι αλλαγές έκαναν την απομάκρυνση του Χου να μοιάζει περισσότερο με δημόσια ταπείνωση.

Οι επιλογές του Xi για την ηγεσία του στρατού -οι δύο αντιπρόεδροι της Κεντρικής Στρατιωτικής Επιτροπής, της οποίας πρόεδρος είναι ο ίδιος ο Xi- σηματοδοτούν περαιτέρω τις ανατρεπτικές γεωπολιτικές φιλοδοξίες του. Ο Xi επαναδιόρισε τον Zhang Youxia ως πρώτο αντιπρόεδρο, παρά το προχωρημένο της ηλικίας του (72 ετών), κάτι που τον έφερε πολύ πέρα από την τυπική ηλικία συνταξιοδότησης. (Ο πατέρας του Zhang πολέμησε δίπλα-δίπλα με τον πατέρα του Xi στον εμφύλιο πόλεμο της Κίνας).

Για την δεύτερη θέση αντιπροέδρου, ο Xi επέλεξε τον He Weidong, έναν 65χρονο με εστίαση στις κοινές επιχειρήσεις και εμπειρία στα αμφισβητούμενα σύνορα της Κίνας. Διοικούσε τις χερσαίες δυνάμεις στην δυτική Κίνα κατά την διάρκεια μιας περιόδου υψηλής έντασης (και κάποιας αιματοχυσίας) με την Ινδία, στην συνέχεια ηγήθηκε του ανατολικού θεάτρου με επίκεντρο την Ταϊβάν, όπου επέβλεψε μια πρόβα τζενεράλε για πόλεμο μετά την επίσκεψη της προέδρου της Βουλής των ΗΠΑ, Νάνσι Πελόζι στο νησί τον Αύγουστο . Αλλά για να γίνει αντιπρόεδρος, χρειάστηκε διπλή προαγωγή.

Εν ολίγοις, η νέα ηγετική ομάδα του Xi φαίνεται προσαρμοσμένη για το «πνεύμα του αγώνα» και για τους «υψηλούς ανέμους και κύματα» και «φουρτουνιασμένες θάλασσες μιας μεγάλης δοκιμασίας» στις οποίες αναφέρθηκε στην έκθεση εργασίας του στο Συνέδριο του Κόμματος. Αναρωτιέται κανείς αν είχε στο μυαλό του την Ταϊβάν όταν διάλεξε αυτές τις συγκεκριμένες λέξεις.

ΠΡΟΘΕΡΜΑΝΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ «ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟ»

Τον Μάιο, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Antony Blinken, εκφώνησε μια σημαντική ομιλία στην οποία εξέθεσε την πολιτική της κυβέρνησης Μπάιντεν για την Κίνα. «Δεν αναζητούμε σύγκρουση ή νέο ψυχρό πόλεμο», υποστήριξε ο Μπλίνκεν στην ομιλία του. «Αντίθετα, είμαστε αποφασισμένοι να αποφύγουμε και τα δύο».

Η κυβέρνηση Μπάιντεν αποφεύγει να χρησιμοποιήσει τον ψυχροπολεμικό όρο «ανάσχεση» [containment] για να περιγράψει την προσέγγισή της στην Κίνα και ο Μπλίνκεν δεν χρησιμοποίησε αυτόν τον όρο στην ομιλία του. Αλλά αυτό που περιέγραψε απηχεί την επιτυχημένη προσέγγιση που υιοθέτησε η Ουάσιγκτον στον ανταγωνισμό της με την Σοβιετική Ένωση. Όπως εξήγησε ένας ανώτερος Αμερικανός αξιωματούχος σε μια ενημέρωση για την προεπισκόπηση της ομιλίας του Blinken, η πολιτική των ΗΠΑ επικεντρώνεται στον «περιορισμό [constraining] της ικανότητας του Πεκίνου να εμπλέκεται σε πρακτικές καταναγκασμού». Η Ουάσιγκτον επιδιώκει να συνεργαστεί με συμμάχους για να «αξιοποιήσει την συλλογική μας ισχύ» και να «κλείσει τα τρωτά σημεία που η Κίνα μπορεί να εκμεταλλευτεί». Ο Blinken το συνόψισε με αυτούς τους όρους στην ομιλία του: «Δεν μπορούμε να βασιστούμε στο Πεκίνο για να αλλάξει την τροχιά του. Έτσι, θα διαμορφώσουμε το στρατηγικό περιβάλλον γύρω από το Πεκίνο ώστε να προωθήσουμε το όραμά μας για ένα ανοιχτό διεθνές σύστημα χωρίς αποκλεισμούς».

Αυτό δεν είναι ακριβώς ανάσχεση, αλλά έχει μια οικογενειακή ομοιότητα. «Περιορισμός» είναι ο όρος που έχει χρησιμοποιήσει κάποιος από εμάς (Pottinger) για να τον περιγράψει. Μια πολιτική περιορισμού, σε αντίθεση με την ανάσχεση, εξηγεί τις τρέχουσες πραγματικότητες της οικονομικής αλληλεξάρτησης και επιδιώκει να τις στρέψει προς όφελος της Ουάσιγκτον. Ο περιορισμός θα πρέπει να επιδιώξει να διατρήσει την εμπιστοσύνη του Πεκίνου ότι μπορεί να επιτύχει τους στόχους του μέσω πολέμου και να υπονομεύσει την αισιοδοξία του Πεκίνου ότι μπορεί να συσσωρεύσει αποφασιστικά καταναγκαστική οικονομική μόχλευση επί των Ηνωμένων Πολιτειών [12] και άλλων δημοκρατιών.

Η πεποίθηση του Πούτιν ότι η δυτική Ευρώπη είχε γίνει πολύ εξαρτημένη από την ρωσική ενέργεια για να αντιταχθεί ουσιαστικά στην τεθωρακισμένη επίθεσή του στο Κίεβο φαίνεται να ήταν ένας σημαντικός παράγοντας στην απόφασή του να εισβάλει εκ νέου στην Ουκρανία [13]. Ο Xi εργάζεται για να αποκτήσει παρόμοια καταναγκαστική μόχλευση -αυτό που αποκαλεί το «ισχυρό αντίμετρο» της «εξάρτησης των διεθνών αλυσίδων παραγωγής από την Κίνα»- στην κατασκευή ημιαγωγών και σε άλλες εισροές υψηλής τεχνολογίας στην παγκόσμια οικονομία. Μια συμμαχική πολιτική περιορισμού θα αποφύγει την πτώση σε αυτή την παγίδα, καθώς και θα ξέμπλεκε τις Ηνωμένες Πολιτείες στα σημεία όπου έχουν ήδη σκοντάψει σε μια τέτοια παγίδα. Η Ουάσιγκτον και οι σύμμαχοί της πρέπει να υιοθετήσουν, ουσιαστικά, το αντίθετο από την κορπορατιστική, αντιστρατηγική εξωτερική πολιτική της Γερμανίας που προσέδενε την ευρωπαϊκή ευημερία στις ιδιοτροπίες αντίπαλων «κρατών με Φύρερ» [στμ: εννοεί αυταρχικά καθεστώτα], για να δανειστούμε την κατάλληλη φράση των Wolfgang Ischinger και Sebastian Turner.

Οι κανόνες σχετικά με τους ημιαγωγούς που εξέδωσε η κυβέρνηση Μπάιντεν [14] τον Οκτώβριο κάνουν ένα σημαντικό βήμα προς την σωστή κατεύθυνση. Το Πεκίνο πρέπει επί του παρόντος να εισάγει τσιπ αξίας εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως -μια εξάρτηση που η Ουάσιγκτον πρέπει να δουλέψει για να διατηρήσει. Τα πιο σημαντικά στοιχεία των νέων κανόνων είναι τα όρια στις εξαγωγές εξοπλισμού κατασκευής τσιπ και ειδικευμένου εργατικού δυναμικού των ΗΠΑ στην Κίνα. Εάν επιβληθούν επιμελώς, οι κανόνες θα ανατρέψουν την φιλοδοξία του Xi να κάνει την Κίνα τη μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής τσιπ στον κόσμο και θα διαβρώσει τον στόχο της να κυριαρχεί στις αλυσίδες εφοδιασμού υψηλής τεχνολογίας των εμπορικών εταίρων της.

Αυτή η δυναμική είναι η ουσία του περιορισμού, ο οποίος θα πρέπει να προσπαθεί να διατηρήσει μια ευνοϊκή ισορροπία εξάρτησης σε ένα ευρύ φάσμα τομέων. Μια πολιτική περιορισμού θα πρέπει, για παράδειγμα, να ενισχύσει την κυριαρχία του δολαρίου ΗΠΑ ως παγκόσμιου αποθεματικού και συναλλαγματικού νομίσματος, επεκτείνοντας την ικανότητα της Ουάσιγκτον να παρακολουθεί και να τιμωρεί το ξέπλυμα χρήματος, την διάδοση όπλων, τις δωροδοκίες, και άλλες επικίνδυνες ενέργειες του Πεκίνου. Ο περιορισμός θα πρέπει να υπενθυμίζει στο Πεκίνο την εξάρτησή του από ξένες πηγές τροφής και ενέργειας, ενώ θα αναστρέφει την αυξανόμενη εξάρτηση των Ηνωμένων Πολιτειών από τις κινεζικές μπαταρίες, τους ηλιακούς συλλέκτες, και άλλη «πράσινη» τεχνολογία.

Ο περιορισμός θα διορθώσει επίσης το προβάδισμα που άνοιξε απίστευτα το Πεκίνο έναντι των Ηνωμένων Πολιτειών στην παγκόσμια διακυβέρνηση του Διαδικτύου και στον έλεγχο των ροών πληροφοριών και δεδομένων. Το γεγονός ότι η ByteDance, μια κινεζική εταιρεία, ελέγχει το TikTok -το ταχύτερα αναπτυσσόμενο μέσο ειδήσεων και περιεχομένου βίντεο στις Ηνωμένες Πολιτείες- αντιπροσωπεύει μια δυνητικά σοβαρή αποτυχία της Ουάσιγκτον να προστατεύσει την δημοκρατία και την ελευθερία του λόγου. Οι αλγόριθμοι του TikTok, του οποίου τον πηγαίο κώδικα το Πεκίνο έχει περιορίσει από το να μεταφερθεί εκτός Κίνας, θα μπορούσαν να τροποποιηθούν για να καταστείλουν ή να ενισχύσουν το περιεχόμενο σύμφωνα με τις προτιμήσεις του ΚΚΚ, κάτι που θα έδινε στην Κίνα την δυνατότητα να επηρεάσει τις απόψεις δεκάδων εκατομμυρίων Αμερικανών. Ο Zhang Fuping, ο οποίος υπηρετεί ως επικεφαλής συντάκτης της ByteDance, είναι επίσης ο γραμματέας της Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος στην εταιρεία, με αποστολή να διασφαλίσει την ευθυγράμμιση της εταιρείας με τα συμφέροντα του ΚΚΚ. Σύμφωνα με μια έκθεση της Sina Finance, σε μια συνάντηση το 2018, ο Zhang δήλωσε ότι η εταιρεία θα πρέπει «‘να αναλάβει το προβάδισμα’ σε ‘όλες τις σειρές προϊόντων και τις επιχειρηματικές γραμμές’ για να διασφαλίσει ότι ο αλγόριθμος ενημερώνεται από την ‘σωστή πολιτική κατεύθυνση’ και τις [σωστές] ‘αξίες’». Και σύμφωνα με μια αναφορά στο Taiwan News, το 2019, η ByteDance υπέγραψε συμφωνία με το Γραφείο Τύπου και Δημοσιότητας του Υπουργείου Δημόσιας Ασφάλειας, δεσμευόμενη να ενισχύσει την «επιρροή του δικτύου και την δύναμη του διαδικτυακού λόγου» και να ενισχύσει την «προπαγάνδα για την δημόσια ασφάλεια, την καθοδήγηση, την επιρροή, και την αξιοπιστία».

Το TikTok και άλλες εφαρμογές περιεχομένου που εδρεύουν στην Κίνα ή ανήκουν σε κινεζικές εταιρείες αντιπροσωπεύουν δυνητικά ισχυρά εργαλεία λογοκρισίας και μαζικής χειραγώγησης. Η Ουάσιγκτον θα πρέπει να απαγορεύσει την χρήση τους, όπως σοφά έκανε η κυβέρνηση της Ινδίας. Εάν το ΚΚΚ θέλει να επηρεάσει το διεθνές κοινό, θα πρέπει να εξαρτάται από ψηφιακές πλατφόρμες που εδρεύουν, ρυθμίζονται, και λογοδοτούν σε δημοκρατίες.

Ο ανταγωνισμός μεταξύ δημοκρατιών και Κίνας θα στρέφεται όλο και περισσότερο προς την ισορροπία της εξάρτησης˙ όποια πλευρά εξαρτάται λιγότερο από την άλλη θα έχει το πλεονέκτημα. Η μείωση της εξάρτησης της Ουάσιγκτον και η αύξηση της εξάρτησης του Πεκίνου μπορεί να συμβάλει στον περιορισμό της όρεξης του Σι για ρίσκο. Σε συνδυασμό με την συνεργασία των ΗΠΑ με την Αυστραλία, την Ιαπωνία, και την Ταϊβάν για την ανάπτυξη μιας αναμφισβήτητα ανώτερης και καλά συντονισμένης στρατιωτικής παρουσίας στον δυτικό Ειρηνικό, ο περιορισμός προσφέρει τον καλύτερο τρόπο για να αποτραπούν οι «θυελλώδεις θάλασσες μιας μεγάλης δοκιμής» που ο Σι φαίνεται να μπαίνει στον πειρασμό να αναλάβει καθώς ξεκινά την δεύτερη δεκαετία του ως δικτάτορας της Κίνας.

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.foreignaffairs.com/china/chinas-new-vassal
[2] https://www.foreignaffairs.com/united-states/america-must-prepare-war-ov...
[3] https://www.foreignaffairs.com/russian-federation/putin-stalin-phase
[4] https://www.foreignaffairs.com/china/how-avoid-war-over-taiwan
[5] https://www.foreignaffairs.com/regions/china
[6] https://www.foreignaffairs.com/china/xi-versus-street
[7] https://www.foreignaffairs.com/china/xi-jinping-and-paradox-power
[8] https://www.foreignaffairs.com/tags/vladimir-putin
[9] https://www.foreignaffairs.com/authors/mikhail-s-gorbachev
[10] https://www.foreignaffairs.com/tags/cold-war
[11] https://www.foreignaffairs.com/tags/xi-jinping
[12] https://www.foreignaffairs.com/regions/united-states
[13] https://www.foreignaffairs.com/tags/war-ukraine
[14] https://www.foreignaffairs.com/topics/biden-administration

Copyright © 2022 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/china/xi-jinping-his-own-words

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition