Το «ανάστροφο» Ανατολικό Ζήτημα…

Επιπλέον, η προμήθεια του ρωσικού ισχυρού οπλικού συστήματος S-400 είναι μια ακόμα έκφραση της επιθυμίας της Τουρκίας να επιτύχει ουσιαστική αυτονόμησή της εντός της Συμμαχίας με την παράκαμψη βασικών τρόπων συμμαχικής συμπεριφοράς.
Η αμφίσημη στάση της Τουρκίας στο ζήτημα της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, όπως αυτή αποτυπώνεται στην άρνηση της Άγκυρας να υιοθετήσει οποιαδήποτε από τις κυρώσεις που συμφώνησαν και εφαρμόζουν οι άλλοι ΝΑΤΟϊκοί της σύμμαχοι, έφερε πρόσθετη καχυποψία στις Δυτικο-τουρκικές σχέσεις.

Η ατμόσφαιρα βάρυνε ακόμα περισσότερο με τον διαπραγματευτικό εκβιασμό που άσκησε η Άγκυρα κατά της ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, την ώρα που τόσο για την Συμμαχία όσο και για τις δύο αυτές χώρες, η είσοδος στο ΝΑΤΟ θεωρείται μείζων γεωπολιτική εξέλιξη ζωτικής σημασίας για την θωράκιση της Ευρώπης απέναντι στο ρωσικό αναθεωρητισμό.

Διαχρονική ένταση, όμως, δημιουργεί η Τουρκία και με την πολιτική της έναντι ενός ήδη νατοϊκού συμμάχου της, της Ελλάδας, την οποία απειλεί με πόλεμο -casus belli- εάν ασκήσει τα νόμιμα και προβλεπόμενα από το Διεθνές Δίκαιο δικαιώματά της. Εδώ και δύο χρόνια η Άγκυρα προσέθεσε ένα ακόμη βάρος στις ελληνο-τουρκικές σχέσεις με την απολύτως απαράδεκτη απαίτησή της να αφοπλιστούν τα ελληνικά νησιά του ανατολικού Αιγαίου και μάλιστα ως προϋπόθεση για την αναγνώριση της ελληνικής κυριαρχίας επ´ αυτών. Στην βάση αυτής της προκλητικής απαίτησης έχουν εκτιναχθεί ποσοτικά και ποιοτικά οι παραβάσεις και παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου καθώς και οι υπερπτήσεις ελληνικών νησιών από τουρκικά πολεμικά αεροσκάφη και drones.

Ο επικεφαλής της ακροδεξιάς τουρκικής εθνικιστικής Οργάνωσης «Γκρίζοι Λύκοι», Αχμέτ Γιγίτ Γιλντιρίμ (αριστερά), δωρίζει… φιλοτεχνημένο χάρτη του Αιγαίου στον Ντεβλέτ Μπαχτσελί, ηγέτη του ακροδεξιού συγκυβερνώντος κόμματος MHP (Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης). Πηγή: web
---------------------------------------------------------

Το πιο πρόσφατο επεισόδιο αποτύπωσης και δημοσιοποίησης του τουρκικού επεκτατικού αναθεωρητισμού ήταν ο διαβόητος πλέον «χάρτης Μπαχτσελί» που ως δώρο των φασιστο-εθνικιστών «Γκρίζων Λύκων», στον Ντεβλέτ Μπαχτσελί, ακραίο εθνικιστή πολιτικό αρχηγό και απαραίτητο κυβερνητικό εταίρο του προέδρου Ερντογάν. Ο χάρτης αυτός απεικόνιζε ως τουρκικό έδαφος όλα τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου καθώς και την Κρήτη ! Αυτόν τον εξωφρενικό χάρτη λογικής «ζωτικού χώρου», που συνιστά επιθετική κίνηση κατά της Ελλάδας, δεν έχει αποκηρύξει ακόμη ο Τούρκος πρόεδρος ή οποιοδήποτε κυβερνητικό, κρατικό ή κομματικό στέλεχος από το σύνολο του πολιτικού φάσματος της Τουρκίας. Ειδικά ο Τούρκος πρόεδρος μένει σιωπηλός για το θέμα αυτό αν και προκλήθηκε να το πράξει από τον ίδιο τον Έλληνα πρωθυπουργό. Συχνά στην πολιτική και συχνότερα στην διπλωματία η σιωπή ισοδυναμεί με συναίνεση.

Όλα αυτά, με αποκλειστική ευθύνη της Τουρκίας, δηλητηριάζουν την ατμόσφαιρα και προκαλούν ρωγμές, επιπλοκές και προβλήματα στην συνοχή του ΝΑΤΟ. Τούτο πρωτίστως αφορά στην τόσο κρίσιμη Νοτιοανατολική του πτέρυγα και μάλιστα σε μια στιγμή που το ακριβώς αντίθετο θα έπρεπε να συμβαίνει καθώς επί σχεδόν πέντε μήνες βρίσκεται σε εξέλιξη η απρόκλητη και απροκάλυπτα παράνομη επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Η σοβαρή κρίση που περνούν οι Ρωσο-δυτικές σχέσεις δεν εμπόδισε τον πρόεδρο Ερντογάν να συμμετάσχει πρόσφατα σε συνάντηση κορυφής Ιράν-Ρωσίας-Τουρκίας στην Τεχεράνη. Αυτό το περιφερειακό φόρουμ είναι εκ των πραγμάτων ιδιαίτερα σημαντικό. Σηματοδοτεί κάποιας μορφής σύγκλιση δυνάμεων που κατά κανόνα ήταν σε αντίπαλα στρατόπεδα. Η πλέον σημαντική πτυχή της τριμερούς αυτής συνεννόησης αφορά στην Συρία. Δείχνει, όμως, και τις προτεραιότητες του Τούρκου προέδρου στη Μέση Ανατολή, οι οποίες δεν περιλαμβάνουν την ουσιαστικά απούσα Ουάσιγκτον. Στα μάτια της Άγκυρας, το μέλλον της Συρίας φαίνεται να περνάει περισσότερο από αυτές τις τρεις πρωτεύουσες και πολύ λιγότερο από την Ουάσιγκτον, τις Βρυξέλλες, ή το Παρίσι, και το Βερολίνο.

Μετά τα όσα ενδεικτικά αναφέρθηκαν όσον αφορά στην πολιτική της Τουρκίας σε σχέση με την Δύση, δεν θα πρέπει να θεωρηθεί τυχαίο, ούτε και να εκπλήσσει το γεγονός ότι εμφανίσθηκαν και αυξάνονται αναλύσεις και απόψεις που θέτουν σε αμφισβήτηση την αναγκαιότητα παραμονής της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ.

ΜΙΑ ΘΕΡΜΗ ΧΡΟΝΙΑ

Ένα είναι βέβαιο. ΗΠΑ και Ευρώπη, σύντομα παρά αργά, θα κληθούν να διαχειριστούν σοβαρά και με στρατηγική ματιά το «τουρκικό θέμα». Υπενθυμίζω εδώ ότι το Δεκέμβριο του 2020 στα συμπεράσματά του το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δήλωνε ότι : «Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα επιδιώξει να συντονιστεί στα θέματα που αφορούν την Τουρκία και την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο με τις ΗΠΑ».

Στην καρδιά της Ανατολικής Μεσογείου, με ευθύνη της Τουρκίας έχει εγκατασταθεί η ελληνο-τουρκική ένταση, που τα τελευταία χρόνια σταθερά μεγαλώνει. Το 2022 είναι, και όλα δείχνουν ότι θα συνεχίσει να είναι [όπως και το 2023], μια θερμή χρονιά για τις ελληνο-τουρκικές σχέσεις. Σε αυτήν την εκτίμηση συνηγορούν:

1.Η εσωτερική κατάσταση στην Τουρκία εν όψει και των θεσμικά καθορισμένων για το 2023 προεδρικών εκλογών. Καθώς η τουρκική οικονομία βρίσκεται σε δίνη με πληθωρισμό της τάξης του 80% και χωρίς ορατή διέξοδο, ο πρόεδρος Ερντογάν δύσκολα θα αναστηλώσει την έντονα τραυματισμένη εικόνα του με κινήσεις επικεντρωμένες στο εσωτερικό. Ωθούμενος και από τον ακραίο εθνικιστή συνοδοιπόρο του, Μπαχτσελί, θα την αναζητήσει στην τόνωση της τουρκικής περηφάνιας. Το Κουρδικό, το Κυπριακό, και οι σχέσεις με την Ελλάδα, λόγω της φόρτισης που εμπεριέχουν, ήταν ανέκαθεν θέματα δεκτικά πολιτικής και ψηφοθηρικής εκμετάλλευσης στην Τουρκία.