Πώς η Ευρώπη ξαναβρήκε το χάρισμά της

Η Ουγγαρία και η Πολωνία δεν είναι μέλη της ευρωζώνης και η ΕΚΤ δεν έχει δικαιοδοσία επί των οικονομιών τους. Χωρίς την προστασία ενός ενιαίου νομίσματος, ο υψηλός πληθωρισμός έπληξε τα νομίσματά τους -το ουγγρικό φιορίνι και το πολωνικό ζλότι- ιδιαίτερα σκληρά, οδηγώντας τις αντίστοιχες κεντρικές τους τράπεζες να αυξήσουν τα επιτόκια πολύ πιο επιθετικά από την ΕΚΤ. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα σημαντικά υψηλότερες αποδόσεις κρατικών ομολόγων, δυσχεραίνοντας και για τις δύο χώρες την χρηματοδότηση των μελλοντικών τους ελλειμμάτων και καθιστώντας τες εξαρτημένες από τα κεφάλαια της Επόμενης Γενιάς της ΕΕ. Αλλά τα χρήματα έρχονται με προϋποθέσεις: ειδικότερα, οι αποδέκτες πρέπει να σέβονται το κράτος δικαίου και την δημοκρατία. Η ΕΕ έχει εύλογα παγώσει ορισμένα από τα χρήματα που διατέθηκαν για την Ουγγαρία. Σε απάντηση, ο Όρμπαν υποσχέθηκε να αντιμετωπίσει τις καταγγελίες για διαφθορά και να μεταρρυθμίσει το δικαστικό σύστημα. Πολλοί παρατηρητές παραμένουν δικαίως δύσπιστοι. Ο Όρμπαν ίσως να μην τηρήσει αυτές τις υποσχέσεις, αλλά αναμφίβολα ξεκινά το 2023 σε πολύ πιο αδύναμη θέση από όσο ξεκίνησε το 2022.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, το Ηνωμένο Βασίλειο ξεκινά επίσης το 2023 σε μειονεκτική θέση, και αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην απόφασή του να αποχωρήσει από την ΕΕ. Όσον αφορά την ανάκαμψη από τις επιπτώσεις της πανδημίας, η βρετανική οικονομία υστερούσε πολύ σε σχέση με τις οικονομίες των ομολόγων της στην ηπειρωτική χώρα. Το Brexit πυροδότησε επίσης μια μεγάλη κρίση ενότητας στην χώρα. Επειδή οι Βρετανοί αποχώρησαν από την ενιαία αγορά της ΕΕ ενάντια στις επιθυμίες της μεγάλης πλειοψηφίας των Σκωτσέζων, το Brexit αναζωπύρωσε τον ενθουσιασμό για την ανεξαρτησία της Σκωτίας. Επιπλέον, δημιουργώντας ένα νέο τελωνειακό σύνορο στην Θάλασσα της Ιρλανδίας μεταξύ της Βόρειας Ιρλανδίας και του υπόλοιπου Ηνωμένου Βασιλείου, το Brexit αναζωπύρωσε τα όνειρα των Ιρλανδών Ρεπουμπλικανών για επανένωση. Στο μεταξύ, τόσο η Μολδαβία όσο και η Ουκρανία χτυπούν την πόρτα των Βρυξελλών, καθώς αμφότερες οι χώρες εξακολουθούν να βλέπουν την ένταξη στην ΕΕ ως φάρο ελευθερίας και δημοκρατίας. Το Brexit έχει βλάψει το Ηνωμένο Βασίλειο πολύ περισσότερο από την ΕΕ -και αυτό θα αφήσει μια μόνιμη εντύπωση στα κράτη-μέλη της ΕΕ, βοηθώντας την συνοχή της ένωσης.

ΣΕ ΕΝΑ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ

Σίγουρα, αυτό δεν σημαίνει ότι το 2023 θα είναι μια εύκολη χρονιά για την ήπειρο. Οι περισσότεροι αξιωματούχοι της ΕΕ ήταν βέβαιοι το καλοκαίρι του 2022 ότι θα μπορούσαν να ανταπεξέλθουν στον χειμώνα του 2022, καθώς οι δεξαμενές φυσικού αερίου ήταν γεμάτες και είχαν εξασφαλιστεί εναλλακτικές πηγές ενέργειας. Αλλά είναι πολύ λιγότερο αισιόδοξοι για τους επόμενους δύο χειμώνες. Οι χρηματοπιστωτικές αγορές πήραν τοις μετρητοίς τον δημοσιονομικό περιορισμό και την μεταστροφή της Μελόνι στην ορθοδοξία της ΕΕ το 2022. Ωστόσο, ίσως ακόμη να δοκιμάσουν την ικανότητα της κυβέρνησής της το 2023. Η δημοκρατική οπισθοδρόμηση εξακολουθεί να αποτελεί πρόβλημα σε λίγα κράτη-μέλη. Και δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι η ενότητα της ΕΕ για την υπεράσπιση της Ουκρανίας θα διατηρηθεί, ειδικά καθώς οι Ευρωπαίοι θα κληθούν να κάνουν περισσότερες θυσίες με την πάροδο του χρόνου.

Ωστόσο, προς το παρόν, η ΕΕ δικαιούται εύσημα για τον χειρισμό της στις κρίσεις του 2022. Η υποστήριξη για την Ουκρανία -τόσο στο επίπεδο των ελίτ όσο και στο λαϊκό επίπεδο- παραμένει εξαιρετικά ανθεκτική. Το ευρώ είναι ισχυρότερο ως νόμισμα σε πολιτικούς όρους από όσο πριν από την πανδημία COVID-19. Και το ευρώ ενισχύεται για άλλη μια φορά σε σύγκριση με το δολάριο, υπογραμμίζοντας την ελκυστικότητά του στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Οι επίδοξοι απολυταρχικοί ηγέτες της ΕΕ είναι πιο αδύναμοι λόγω της μη συμμετοχής τους στο ευρώ και της αυξανόμενης εξάρτησής τους από το χρηματοοικονομικό μεγαλείο της ΕΕ. Και παρόλο που το Ηνωμένο Βασίλειο συνεχίζει να αποδοκιμάζεται για τις συνέπειες της αποχώρησης από την ΕΕ, τα υπόλοιπα 27 κράτη-μέλη έχουν αναδειχθεί ισχυρότερα στο σύνολό τους. Όταν οι ιστορικοί εξετάσουν το πρόσφατο παρελθόν, μπορεί κάλλιστα να αποφασίσουν ότι το 2022 ήταν η χρονιά που η ΕΕ ξαναβρήκε το χάρισμά της.

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.foreignaffairs.com/lists/2022-02-24/how-understand-crisis-uk...

Copyright © 2023 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/europe/how-europe-got-its-mojo-back

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition