Secure ConnectionΤι έμαθε η Κίνα από τον πόλεμο στην Ουκρανία
Ακόμα και οι μεγάλες δυνάμεις δεν είναι ασφαλείς από τον οικονομικό πόλεμο -αν η υπό την ηγεσία των ΗΠΑ τάξη παραμείνει ενωμένη
Περίληψη Κειμένου και Βιογραφικό Συγγραφέα
Το σημαντικότερο ίσως μάθημα κυρώσεων από την τρέχουσα σύγκρουση είναι η ζωτική σημασία των συμμαχιών. Η Ουάσινγκτον έχει τεράστια επιρροή όταν εκμεταλλεύεται την αμερικανική τεχνολογία, τις χρηματοπιστωτικές αγορές, και το δολάριο. Οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας, ωστόσο, θα είχαν ένα κλάσμα της επιρροής τους αν δεν επρόκειτο για μια κοινή προσπάθεια με την Αυστραλία, τον Καναδά, την Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα, την Ταϊβάν, το Ηνωμένο Βασίλειο, και την ΕΕ.
Ο EVAN A. FEIGENBAUM είναι αντιπρόεδρος Σπουδών στο Carnegie Endowment for International Peace. Από το 2006 έως το 2007 και ξανά από το 2007 έως το 2009, υπηρέτησε ως Αναπληρωτής Βοηθός Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ.
Ο ADAM SZUBIN είναι διακεκριμένος επισκέπτης διδάσκων στην Σχολή Προηγμένων Διεθνών Σπουδών του Πανεπιστημίου Johns Hopkins. Από το 2015 έως το 2017, διετέλεσε εκτελών χρέη Αναπληρωτή Υφυπουργού Οικονομικών και από το 2006 έως το 2015 διευθυντής του Γραφείου Ελέγχου Εξωτερικών Περιουσιακών Στοιχείων του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ.
Αλλά η Κίνα χρησιμοποίησε την οικονομική της ισχύ μονομερώς εναντίον των αντιπάλων της καθ' όλη την διάρκεια αυτής της περιόδου. Απλώς το έκανε αθόρυβα ή συχνά δικαιολογώντας την δράση της για λόγους «δημόσιας υγείας» ή για περιβαλλοντικούς λόγους, ώστε να τιμωρήσει μια εταιρεία από μια χώρα με την οποία το Πεκίνο βρισκόταν σε διπλωματική διαμάχη. Η Κίνα δεν αναγνώριζε γενικά ότι τα τιμωρητικά της μέτρα ήταν «κυρώσεις» και αρνιόταν δημοσίως ότι τα μέτρα αυτά είχαν οποιαδήποτε σχέση με την γεωπολιτική. Για παράδειγμα, όταν ο Κινέζος αντιφρονών, Liu Xiaobo, τιμήθηκε με το Νόμπελ Ειρήνης το 2010, οι εξαγωγές σολομού της Νορβηγίας προς την Κίνα κατέρρευσαν όχι και τόσο μυστηριωδώς. Το 2016, όταν ο Δαλάι Λάμα επισκέφθηκε τη Μογγολία, εκατοντάδες οδηγοί φορτηγών του ομίλου εξόρυξης Rio Tinto, ο οποίος κατέχει το 66% των κορυφαίων κοιτασμάτων χαλκού και χρυσού της χώρας, βρέθηκαν κολλημένοι σε ένα τεράστιο μποτιλιάρισμα που προκλήθηκε από ένα «προσωρινό» κλείσιμο των κινεζικών συνόρων. Η αξίωση των θαλάσσιων διεκδικήσεων των Φιλιππίνων στην Θάλασσα της Νότιας Κίνας το 2014 οδήγησε σε μια ξαφνική κινεζική δήλωση ότι τόνοι φιλιππινέζικων μπανανών ήταν μολυσμένοι με φυτοφάρμακα˙ οι Φιλιππίνες έχασαν προσωρινά την σημαντικότερη αγορά για μια από τις μεγαλύτερες εξαγωγές τους. Ομοίως, η ανάπτυξη από τη Νότια Κορέα ενός αμερικανικού συστήματος αντιπυραυλικής άμυνας που παρείχε ο νοτιοκορεατικός όμιλος Lotte οδήγησε την Κίνα να κλείσει 90 σούπερ μάρκετ της Lotte στην Κίνα το 2017 για «πυρασφάλεια». Η Κίνα έδωσε επίσης αθόρυβα εντολή στον τουριστικό της τομέα να μειώσει τον αριθμό των κινεζικών ομαδικών ταξιδιών στη Νότια Κορέα. Εκτιμάται ότι η Νότια Κορέα έχασε έσοδα ύψους 5,1 δισεκατομμυρίων δολαρίων ως αποτέλεσμα.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, το Πεκίνο ήθελε σαφώς να κατανοήσουν οι στοχευμένες χώρες -και ο κόσμος- ότι επρόκειτο για μέτρα με γεωπολιτικά κίνητρα˙ στόχος του ήταν να τιμωρήσει ορισμένες πολιτικές των χωρών αυτών και να αποθαρρύνει μελλοντικές επιλογές και συμπεριφορές που θα έβλαπταν την Κίνα. Όμως, ο άτυπος χαρακτήρας αυτών των δράσεων επέτρεψε στην Κίνα να τις αυξάνει ή να τις μειώνει χωρίς καμία εξήγηση και επέτρεψε στο Πεκίνο να εμμένει στον δημόσιο ισχυρισμό του ότι τα μονομερή καταναγκαστικά οικονομικά μέτρα δεν έχουν θέση στο διεθνές σύστημα.
Τα τελευταία τρία χρόνια, ωστόσο, η Κίνα άλλαξε πορεία. Έχει υιοθετήσει με σθένος μονομερή οικονομικά μέτρα, δημιουργώντας τα δικά της αντίγραφα όλων των κύριων όπλων του οικονομικού και χρηματοπιστωτικού οπλοστασίου των ΗΠΑ. Το 2020, το υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας άρχισε να επιβάλλει στοχευμένες δεσμεύσεις περιουσιακών στοιχείων και απαγορεύσεις θεωρήσεων σε αξιωματούχους από τον Καναδά, το Ηνωμένο Βασίλειο, τις Ηνωμένες Πολιτείες, και την Ευρωπαϊκή Ένωση που επέκριναν τις ενέργειες του Πεκίνου στην Σιντζιάνγκ και το Χονγκ Κονγκ -μια πρακτική παρόμοια με τις κυρώσεις του αμερικανικού Υπουργείου Οικονομικών και του Υπουργείου Εξωτερικών σε Κινέζους αξιωματούχους και ομάδες. Την ίδια χρονιά, το Υπουργείο Εμπορίου της Κίνας δημιούργησε τον Κατάλογο Αναξιόπιστων Οντοτήτων για να περιορίσει τις καθορισμένες εταιρείες από την πρόσβαση σε κινεζικά προϊόντα και επενδύσεις, αντικατοπτρίζοντας τον μακρόχρονο Κατάλογο Οντοτήτων του Υπουργείου Εμπορίου των ΗΠΑ. Στον νόμο του 2020 για την εθνική ασφάλεια του Χονγκ Κονγκ, το Πεκίνο πρόσθεσε επίσης κυρώσεις για όσους παρεμβαίνουν στην κυριαρχία της Κίνας επί του Χονγκ Κονγκ, διεκδικώντας μάλιστα εξωεδαφική εμβέλεια -κάτι που Κινέζοι αξιωματούχοι έχουν επικρίνει ιδιαίτερα αυστηρά στο παρελθόν- απειλώντας με κυρώσεις άτομα και εταιρείες για δραστηριότητες που διεξάγονται εκτός Κίνας.
Ίσως η πιο σαρωτική απάντηση του Πεκίνου ήρθε με τον νόμο του κατά των ξένων κυρώσεων, που ψηφίστηκε τον Ιούνιο του 2021. Ο νόμος αυτός επιτρέπει στην κινεζική κυβέρνηση να εφαρμόζει αντίμετρα σε εταιρείες και άτομα για ένα ευρύ φάσμα ασαφώς καθορισμένων ενεργειών. Το άρθρο 15 εξουσιοδοτεί τους Κινέζους αξιωματούχους να επιβάλλουν κυρώσεις σε οποιαδήποτε ξένα άτομα ή εταιρείες που «υλοποιούν, βοηθούν, ή υποστηρίζουν ενέργειες» που «μπορεί να θεωρηθεί ότι θέτουν σε κίνδυνο την κυριαρχία, την ασφάλεια, ή τα αναπτυξιακά συμφέροντα της Κίνας». Ο νόμος δανείζεται στοιχεία από τους νόμους του Καναδά και της ΕΕ περί αποκλεισμού, καθιστώντας έγκλημα την εφαρμογή ξένων (συνήθως Δυτικών) κυρώσεων σε κινεζικό έδαφος.
Αυτή η κινεζική νομική αρχιτεκτονική είναι ακόμη αρκετά νέα και το Πεκίνο έχει κινηθεί προσεκτικά στην εφαρμογή της, ώστε η επιθετική επιβολή της να μην τρομάξει τις Δυτικές επιχειρήσεις και τις ροές κεφαλαίων προς την Κίνα. Αλλά το οικονομικό οπλοστάσιο του Πεκίνου είναι πλέον πλήρες και διαθέτει ένα ολοκληρωμένο πακέτο μονομερών κυρώσεων και ελέγχων που εξακολουθεί να ισχυρίζεται ότι είναι παράνομες.
ΠΟΛΥ ΜΕΓΑΛΗ ΓΙΑ ΝΑ ΤΗΣ ΕΠΙΒΛΗΘΟΥΝ ΚΥΡΩΣΕΙΣ;