Ο επικίνδυνος σκιώδης πόλεμος του Ισραήλ με το Ιράν

Το Ισραήλ έχει κάνει σαφή εδώ και καιρό την τάση του να ασκεί στρατιωτική πίεση για να παρεμποδίσει τις πυρηνικές προόδους και τις εξαγωγές όπλων του Ιράν -και, πιο πρόσφατα, το πρόγραμμα τεχνολογίας μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Τους τελευταίους μήνες, ωστόσο, η επιθυμία του Ισραήλ για ρίσκο φαίνεται να έχει αυξηθεί. Στις αρχές Ιανουαρίου, ένα ισραηλινό χτύπημα με στόχο φιλοϊρανικές μαχητικές ομάδες στο εσωτερικό της Συρίας έθεσε εκτός λειτουργίας το διεθνές αεροδρόμιο της Δαμασκού. Αργότερα τον ίδιο μήνα, αναφορές κατέδειξαν ότι το Ισραήλ είχε πραγματοποιήσει μια σημαντική επίθεση με μη επανδρωμένο αεροσκάφος σε στρατιωτική τοποθεσία στην ιρανική πόλη Ισφαχάν. Το Ισραήλ προετοιμάστηκε για αντίποινα από το Ιράν, ενδεχομένως σε πολιτικούς στόχους εκτός της χώρας. Στην συνέχεια, το Ιράν εξαπέλυσε επίθεση με μη επανδρωμένα αεροσκάφη εναντίον ενός εμπορικού δεξαμενόπλοιου στην Αραβική Θάλασσα που ανήκε σε έναν Ισραηλινό επιχειρηματία, σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους. Και μόλις την περασμένη εβδομάδα, ένα σημαντικό ισραηλινό πλήγμα φέρεται [1] να είχε ως στόχο Ιρανούς αξιωματούχους που συνεδρίαζαν σε μια κατοικημένη γειτονιά της Δαμασκού.

Στρατιώτης στέκεται κοντά σε ιρανικό πύραυλο στην Τεχεράνη, τον Απρίλιο του 2022. Majid Asgaripour / West Asia News Agency / Reuters
------------------------------------------

Αυτές οι πρόσφατες επιθέσεις δίνουν συνέχεια σε ένα μοτίβο δεκαετιών ως επί το πλείστον αδήλωτων χτυπημάτων μεταξύ του Ισραήλ και του Ιράν σε αυτό που περιγράφεται ως «σκιώδης πόλεμος» [2] με μέτωπα στην ξηρά, στον αέρα, και στην θάλασσα. Υπήρξε μια σύντομη παύση στις ισραηλινές επιθέσεις κατά του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, όταν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ της Ισλαμικής Δημοκρατίας και των Δυτικών δυνάμεων δημοσιοποιήθηκαν το 2013. Αυτή η ανάπαυλα διήρκεσε μέχρι την απόσυρση της κυβέρνησης Τραμπ από την προκύπτουσα πυρηνική συμφωνία, γνωστή ως Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης (Joint Comprehensive Plan of Action – JCPOA), το 2018. Ακόμα κι έτσι, καθ' όλη την διάρκεια της περιόδου κατά την οποία όλα τα μέρη τήρησαν το JCPOA, το Ισραήλ συνέχισε αυτό που οι στρατιωτικοί του εμπειρογνώμονες ονόμασαν «εκστρατεία μεταξύ πολέμων», στοχεύοντας τις υποστηριζόμενες από το Ιράν πολιτοφυλακές και τις αποστολές όπλων μέσω του Ιράκ και της Συρίας σε ομάδες όπως η Χεζμπολάχ στον Λίβανο.

Αλλά η εποχή Τραμπ εγκαινίασε πιο τολμηρές ισραηλινές ενέργειες που πλήττουν όλο και περισσότερο πυρηνικούς και μη πυρηνικούς στόχους στο ίδιο το Ιράν. Οι περισσότεροι Ισραηλινοί ηγέτες γιόρτασαν τις πολιτικές «μέγιστης πίεσης» της κυβέρνησης Τραμπ. Αυτή η κοινή πολεμοχαρής άποψη μειώθηκε όταν ο Τζο Μπάιντεν έγινε πρόεδρος των ΗΠΑ, καθώς επανέφερε την διπλωματία και την επιθυμία να αναβιώσει την πυρηνική συμφωνία με το Ιράν. Αλλά τώρα το τοπίο αλλάζει στο Ιράν, το Ισραήλ, και τις Ηνωμένες Πολιτείες, με αποτέλεσμα οι κίνδυνοι της κλιμάκωσης να αυξάνονται και πάλι.

ΜΙΑ ΠΙΟ ΡΙΨΟΚΙΝΔΥΝΗ ΣΤΙΓΜΗ ΓΙΑ ΧΤΥΠΗΜΑ

Η κυβέρνηση Μπάιντεν ανέλαβε τα καθήκοντά της με στόχο την αποκατάσταση του JCPOA. Ωστόσο, σε αντίθεση με το παρελθόν, το Ισραήλ δεν σταμάτησε τις επιθέσεις του στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι εταίροι τους προετοιμάζονταν να ξεκινήσουν ξανά την διπλωματία. Αρχικά, η στρατιωτική προσέγγιση του Ισραήλ στο Ιράν φάνηκε στους Αμερικανούς υπεύθυνους χάραξης πολιτικής ότι μπορούσε να περιοριστεί, ίσως ακόμη και [να λειτουργήσει] ως ένας χρήσιμος τρόπος για να ενθαρρυνθούν οι Ιρανοί να επιστρέψουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να αυξηθεί η επιρροή των ΗΠΑ επί των όρων μιας ανανεωμένης συμφωνίας. Οι αντιπαραθέσεις του Ισραήλ με το Ιράν άρχισαν να θεωρούνται ως ένα συνηθισμένο χαρακτηριστικό του περιφερειακού τοπίου. Οι κίνδυνοι των αντιποίνων φαίνονταν διαχειρίσιμοι, καθώς οι ισραηλινές επιθέσεις δεν έμοιαζαν να είναι κάτι για το οποίο οι Ιρανοί νοιάζονταν να κάνουν πολλά, ιδίως δεδομένου του ενδιαφέροντός τους να επιτύχουν ελάφρυνση των κυρώσεων μέσω της πυρηνικής διπλωματίας.

Αλλά όλα αυτά έχουν αλλάξει. Η ίδια η διπλωματία φαίνεται να είναι εκτός τραπεζιού, όχι μόνο για την ομάδα του Μπάιντεν, αλλά ακόμη και για τους Ευρωπαίους ηγέτες που παραδοσιακά είχαν την προδιάθεση να συνεργαστούν με το Ιράν. Οι σημερινοί ηγέτες του Ιράν φαίνεται να ενδιαφέρονται λιγότερο για την πυρηνική διπλωματία καθώς οι πυρηνικές δυνατότητες της Τεχεράνης προχωρούν. Η στρατιωτική αποτροπή δεν είναι πλέον απλώς ένα συμπλήρωμα της διπλωματίας˙ γίνεται γρήγορα η Δυτική εναλλακτική στρατηγική. Η συγκρουσιακή προσέγγιση του Ισραήλ κερδίζει τις εντυπώσεις.

Αρκετές εσωτερικές και γεωπολιτικές αναταραχές κατά την διάρκεια του περασμένου έτους εξηγούν αυτή την μετατόπιση, και συγκεκριμένα οι εκτεταμένες διαδηλώσεις κατά του καθεστώτος που ξεκίνησαν στο Ιράν τον περασμένο Σεπτέμβριο, η κατάρρευση των διαπραγματεύσεων για την αναβίωση του JCPOA, και η επέκταση της ιρανο-ρωσικής στρατιωτικής σχέσης που αναπτύχθηκε από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Όλοι αυτοί οι παράγοντες είναι πιθανό να εντείνουν τις συγκρούσεις μεταξύ του Ισραήλ και του Ιράν και να αυξήσουν την πιθανότητα η σύγκρουση να επεκταθεί στην ευρύτερη περιοχή και να θέσει σε μεγαλύτερο κίνδυνο τις εναπομείνασες αμερικανικές δυνάμεις, που είναι πιο ευάλωτες στο Ιράκ και την Συρία.

Το στοίχημα στην Ουάσινγκτον είναι ότι η αντιπαράθεση με το Ιράν μπορεί να παραμείνει χαμηλού βαθμού και ότι μια ευρύτερη διμερής ή περιφερειακή σύγκρουση μπορεί να αποφευχθεί. Η αμερικανική κυβέρνηση πιστεύει επίσης ότι η αποτροπή είναι απαραίτητη για να προληφθεί και να επιβραδυνθεί η στρατιωτική και πυρηνική πρόοδος της Τεχεράνης ελλείψει διπλωματίας. Ο επικρατέστερος ισραηλινός υπολογισμός είναι ότι τα εσωτερικά τρωτά σημεία του Ιράν και η περιφερειακή απομόνωση, καθώς και τα συντονισμένα ισραηλινά και αμερικανικά στρατιωτικά μέτρα αποτροπής, θα περιορίσουν τις αντιδράσεις του Ιράν. Όμως η συνεχιζόμενη γεωπολιτική αναταραχή θα μπορούσε να αμφισβητήσει αυτές τις επικρατούσες απόψεις.

Η ιρανική κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με μια άνευ προηγουμένου κρίση που προκλήθηκε από τον θάνατο [3] της Mahsa Amini, μιας νεαρής Ιρανής γυναίκας, υπό κυβερνητική κράτηση τον Σεπτέμβριο. Παρόλο που το καθεστώς φαίνεται να καταστέλλει την αναταραχή μέσω βάναυσης καταστολής -σκοτώνοντας εκατοντάδες διαδηλωτές, φυλακίζοντας χιλιάδες, και οργανώνοντας αυθαίρετες εκτελέσεις- τα υποβόσκοντα παράπονα κατά της ηγεσίας της Ισλαμικής Δημοκρατίας θα χειροτερεύσουν. Με την επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών και τις λίγες προοπτικές για μεταρρυθμίσεις, ίσως είναι μόνο θέμα χρόνου να ξεσπάσει ένα νέο κύμα διαμαρτυριών.

Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, η σκληροπυρηνική ηγεσία του Ιράν θα συνεχίσει να βλέπει εχθρούς σε κάθε γωνιά, συμπεριλαμβανομένων των γειτονικών χωρών. Το Ιράν έχει ήδη εξαπολύσει επιθέσεις στις κουρδικές περιοχές του Ιράκ, όπου ιστορικά έχουν οργανωθεί ομάδες της ιρανικής αντιπολίτευσης, και πιστεύει ότι κουρδικά στοιχεία εμπλέκονται στην πιο πρόσφατη ισραηλινή επίθεση στο Ισφαχάν. Περισσότερες επιθέσεις που υποστηρίζονται από το Ιράν στο ιρακινό Κουρδιστάν είναι πιθανές, δημιουργώντας αυξανόμενη πίεση στις αρχές της Βαγδάτης και της κουρδικής πρωτεύουσας Ερμπίλ να πατάξουν τις ιρανικές ομάδες της αντιπολίτευσης σε μια εποχή που η ιρακινή σταθερότητα είναι ήδη εύθραυστη.

Η Τεχεράνη κατηγόρησε επίσης, όπως ήταν αναμενόμενο, το Ισραήλ ότι παρεμβαίνει στο εσωτερικό του Ιράν για να συμβάλει στην υποδαύλιση της εσωτερικής αναταραχής. Το Ιράν έχει αντεπιτεθεί στο Ισραήλ στο παρελθόν με στόχο ισραηλινούς πολίτες σε ξένες χώρες. Το Ισραήλ απέτρεψε μια σειρά από συνωμοσίες το περασμένο έτος, συμπεριλαμβανομένης μιας απόπειρας επίθεσης σε ισραηλινούς τουρίστες στην Τουρκία. Αλλά αν μια μελλοντική επίθεση σκοτώσει μεγάλο αριθμό Ισραηλινών, τα ισραηλινά αντίποινα κατά του Ιράν μπορεί να είναι αναπόφευκτα. Το πώς και πού θα μπορούσε να απαντήσει το Ιράν είναι ασαφές, αλλά μια απάντηση είναι σίγουρη, καθώς η ηγεσία του Ιράν είναι πλέον πιθανό να δει τέτοια αντίποινα ως απειλές για το ίδιο το καθεστώς.

Η κατάρρευση των διαπραγματεύσεων για την αναβίωση του JCPOA, παρά την προσπάθεια σχεδόν 18 μηνών, δημιούργησε επίσης ένα πιο επικίνδυνο πλαίσιο με το να αφαιρέσει μια διπλωματική διέξοδο. Οι πυρηνικές ικανότητες του Ιράν έχουν αυξηθεί σε επίπεδα που φέρνουν την χώρα κοντά στο πυρηνικό κατώφλι -στο σημείο στο οποίο διαθέτει τις τεχνικές δυνατότητες και αρκετό σχάσιμο υλικό για να κατασκευάσει πυρηνικό όπλο, αν αποφασίσει να το κάνει. Η διαφάνεια στο [πυρηνικό] πρόγραμμα του Ιράν έχει μειωθεί σημαντικά επειδή το απαιτούμενο από την συμφωνία JCPOA καθεστώς διεισδυτικών πυρηνικών επιθεωρήσεων έχει καταρρεύσει, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με το αν η διεθνής κοινότητα θα έχει επαρκή προειδοποίηση εάν το Ιράν αποφασίσει να οπλοποιήσει το μη στρατιωτικό πυρηνικό του πρόγραμμα. Θα χρειαστεί ακόμη χρόνος για να αναπτύξει το Ιράν πραγματικά ένα πυρηνικό όπλο, αλλά στο μεσοδιάστημα, η αβεβαιότητα σχετικά με την κατάσταση των δυνατοτήτων και των προθέσεών του θα μπορούσε να αυξήσει τα κίνητρα του Ισραήλ να εξετάσει στρατιωτικές επιλογές για να ανακόψει το πρόγραμμα ακόμη πιο ουσιαστικά από όσο οι προηγούμενες κυβερνοεπιθέσεις και τα σαμποτάζ. Δεν είναι σαφές εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες θα έχουν την ικανότητα ή την βούληση να περιορίσουν μια ισραηλινή επίθεση εάν και όταν το Ισραήλ πιστέψει ότι είναι έτοιμο να εξαπολύσει μια τέτοια επίθεση.

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία πέρυσι προσέθεσε επίσης ένα αναπάντεχο νέο συστατικό για την περαιτέρω κλιμάκωση της κατάστασης. Η όλο και πιο στενή στρατιωτική σχέση του Ιράν με την Ρωσία, ιδίως η μεταφορά μη επανδρωμένων αεροσκαφών που χρησιμοποιήθηκαν από την Ρωσία για να επιτεθούν στις ουκρανικές υποδομές, ενίσχυσε τις απόψεις για το Ιράν ως εχθρικό παράγοντα όχι μόνο στην Ουάσινγκτον αλλά και στην Ευρώπη. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Βενιαμίν Νετανιάχου, παρουσιάζει ακόμη και την ισραηλινή στόχευση στρατιωτικών εγκαταστάσεων στο Ιράν ως έναν τρόπο για να βοηθήσει το Ισραήλ την πολεμική προσπάθεια της Δύσης κατά της Ρωσίας (αν και τέτοια μέτρα είναι απίθανο να αντισταθμίσουν τις Δυτικές ανησυχίες σχετικά με την διστακτικότητα του Ισραήλ να παράσχει άμεση στρατιωτική υποστήριξη στην Ουκρανία). Οι Ηνωμένες Πολιτείες ίσως να μην συνδράμουν στα πιο τολμηρά χτυπήματα του Ισραήλ εντός του Ιράν, και αρνήθηκαν ότι συμμετείχαν στην επίθεση στο Ισφαχάν, αλλά στο σημερινό κλίμα, η Ουάσινγκτον είναι λιγότερο πιθανό να εκφράσει την αντίθεσή της. Καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία παρατείνεται, η υιοθέτηση μιας θεληματικής αποτρεπτικής στάσης απέναντι στο Ιράν γίνεται πιο ελκυστική για την Ουάσινγκτον και τους Δυτικούς συμμάχους που επιδιώκουν να υποβαθμίσουν τις ρωσικές δυνατότητες.

Ταυτόχρονα, ο στρατιωτικός συντονισμός των ΗΠΑ με το Ισραήλ διευρύνεται, [κάτι που αποτελεί] άλλο ένα σημάδι ότι η Ουάσινγκτον όχι μόνο αποδέχεται την αντιπαράθεση του Ισραήλ με το Ιράν, αλλά την υποστηρίζει ενεργά. Στα τέλη του περασμένου μήνα, ο αμερικανικός στρατός συμμετείχε με το Ισραήλ σε κοινή άσκηση που προσομοίωσε επιθετικά πλήγματα μεγάλου βεληνεκούς˙ ήταν η μεγαλύτερη τέτοια άσκηση που είχαν πραγματοποιήσει ποτέ οι δύο πλευρές από κοινού. Η άσκηση ίσως να σχεδιάστηκε για να επιδείξει τις δυνατότητες των ΗΠΑ να ανταποκρίνονται γρήγορα σε περιφερειακές κρίσεις, ακόμη και όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες επιδιώκουν να μειώσουν την μόνιμη παρουσία των δυνάμεών τους στη Μέση Ανατολή. Η επίδειξη δύναμης είχε ως στόχο να καθησυχάσει τους εταίρους των ΗΠΑ σχετικά με την συνεχή δέσμευση των Ηνωμένων Πολιτειών για την ασφάλεια. Αλλά δεν θα ήταν επίσης δύσκολο να ερμηνευθεί η άσκηση ως ένα αποτρεπτικό μήνυμα προς το Ιράν, μια δοκιμαστική άσκηση για να καταδειχθεί η συνεχιζόμενη βιωσιμότητα των στρατιωτικών επιλογών των ΗΠΑ. Με τους ανώτερους αξιωματούχους της κυβέρνησης Μπάιντεν να σηματοδοτούν ότι οι πυρηνικές διαπραγματεύσεις δεν αποτελούν πλέον προτεραιότητα, η χρονική στιγμή της άσκησης υποδηλώνει μια αδιαμφισβήτητη στροφή στην αποτροπή ως προεπιλεγμένη πολιτική της χώρας. Οι στρατιωτικές επιλογές ίσως να μην είναι η επιθυμητή επιλογή, αλλά φαίνεται να βρίσκονται και πάλι στο τραπέζι. Ακόμα και Δημοκρατικοί γερουσιαστές, όπως ο Chris Van Hollen από το Maryland, ο οποίος υποστήριζε την πυρηνική διπλωματία, σχολίασαν πρόσφατα ότι αν και «μια άλλη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή θα ήταν μια τρομερή, τρομερή κατάσταση» και ότι αυτή η βία εξακολουθεί να αποτελεί την τελευταία επιλογή, [ωστόσο] «αποτελεί μια επιλογή».

ΑΥΤΟ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΠΑΕΙ ΤΡΟΜΕΡΑ ΣΤΡΑΒΑ

Δεδομένης της πρόσφατης διπλωματικής εξομάλυνσης μεταξύ του Ισραήλ και ορισμένων από τα αραβικά κράτη του Κόλπου και των κοινών ανησυχιών τους για τις δυνατότητες του Ιράν σε πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη, η Ουάσινγκτον ίσως να υποθέσει ότι οι Άραβες εταίροι της στον Κόλπο θα καλωσορίσουν την στρατιωτική ευθυγράμμιση των ΗΠΑ με το Ισραήλ. Αλλά ακόμη και τα κράτη που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των προσπαθειών εξομάλυνσης με το Ισραήλ, όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ), δεν είναι ενθουσιασμένα με την αυξανόμενη στρατιωτική πίεση στο Ιράν. Ίσως να θεωρούν τους εαυτούς τους ως πιο πιθανούς στόχους ιρανικών αντιποίνων από όσο το Ισραήλ, λαμβάνοντας υπόψη προηγούμενες ιρανικές επιθέσεις στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις των αραβικών κρατών του Κόλπου. Μετά το χτύπημα στο Ισφαχάν, για παράδειγμα, ο Anwar Gargash [4], ένας σημαίνων ανώτερος αξιωματούχος των Εμιράτων, δήλωσε ότι το περιστατικό ήταν μια «επικίνδυνη κλιμάκωση» που «δεν είναι προς το συμφέρον της περιοχής και του μέλλοντός της». Η νέα ηγεσία του Ισραήλ είναι η πιο ακροδεξιά κυβέρνηση στην ιστορία του και έχει ήδη λάβει μέτρα που έχουν αυξήσει την βία μεταξύ των Ισραηλινών και των Παλαιστινίων, γεγονός το οποίο φέρνει σε δύσκολη θέση τους Άραβες ηγέτες που έχουν αποδεχθεί την εξομάλυνση, δεδομένης της ευρείας λαϊκής αντίθεσης στις ισραηλινές πολιτικές.

Το όλο και πιο ασταθές περιβάλλον μπορεί όχι μόνο να περιορίσει την επέκταση των συμφωνιών εξομάλυνσης με χώρες όπως η Σαουδική Αραβία, αλλά και να κάνει τις χώρες που έχουν ήδη εξομαλύνει τους δεσμούς τους, ιδίως τα ΗΑΕ, πιο επιφυλακτικές όσον αφορά την δημόσια στρατιωτική ευθυγράμμιση με τις Ηνωμένες Πολιτείες που εμπλέκουν το Ισραήλ. Πράγματι, αν και τα κράτη του Αραβικού Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (Gulf Cooperation Council , GCC) είναι πρόθυμα να συνεργαστούν με την Ουάσινγκτον για την περιφερειακή αντιπυραυλική άμυνα και τα περισσότερα μοιράζονται τις ανησυχίες του Ισραήλ για το Ιράν, κρατούν επίσης τις πόρτες τους ανοιχτές στην Τεχεράνη. Το Ιράν και η Σαουδική Αραβία, μεταξύ των πιο ηχηρών αραβικών αντιπάλων των ιρανικών δραστηριοτήτων στην περιοχή, επανέλαβαν τις άμεσες, αν και δύσκολες, διμερείς συνομιλίες τα τελευταία χρόνια. Το Ιράκ και η Ιορδανία φιλοξένησαν περιφερειακές συνόδους κορυφής στις οποίες συμμετείχε το Ιράν μέσω της διαδικασίας της Βαγδάτης που υποστηρίζεται από την Γαλλία. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ακολούθησαν το Κουβέιτ στην αναβάθμιση των σχέσεων και στην αποκατάσταση των πρεσβευτών στην Τεχεράνη το περασμένο φθινόπωρο μετά από απουσία έξι ετών. Ακόμη και οι πιο στενοί εταίροι των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της Ιορδανίας και των ΗΑΕ, έχουν εξομαλύνει τους δεσμούς τους με τον περιφερειακό σύμμαχο του Ιράν, την Συρία, μια τάση που ο τραγικός σεισμός στην Τουρκία και την Συρία είναι πιθανό να επιταχύνει.

Η περιφερειακή επιφυλακτικότητα σχετικά με την αύξηση της στρατιωτικής αντιπαράθεσης με το Ιράν μεταξύ τουλάχιστον ορισμένων εταίρων των ΗΠΑ είναι απίθανο να επηρεάσει το Ισραήλ ή τις Ηνωμένες Πολιτείες να αντιστρέψουν την πορεία τους. Με την διπλωματική οδό να βρίσκεται στον πάγο και τις οικονομικές κυρώσεις να μην μπορούν να αλλάξουν την ολοένα και πιο σκληρή και επικίνδυνη πυρηνική και περιφερειακή στάση του Ιράν, η κυβέρνηση Μπάιντεν φαίνεται πιο διατεθειμένη να υποστηρίξει τις στρατιωτικές ενέργειες του Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένων των άμεσων επιθέσεων εντός του Ιράν σε στρατιωτικό προσωπικό και εγκαταστάσεις.

Όμως η ανάσχεση δεν είναι μια ασφαλής στρατηγική, και η κυβέρνηση Μπάιντεν και οι Ευρωπαίοι εταίροι της πρέπει να είναι προετοιμασμένοι για να αποτρέψουν στοχευμένες επιθέσεις από το να εξελιχθούν σε ακούσιες πυρκαγιές. Εάν οι Ιρανοί ηγέτες θεωρήσουν κάποιες αποτρεπτικές ενέργειες του Ισραήλ ή των Ηνωμένων Πολιτειών ως προσπάθειες ανατροπής του καθεστώτος, η ιρανική απάντηση θα μπορούσε να μην παραμείνει περιορισμένη. Και η Ρωσία έχει ελάχιστο λόγο να προσπαθήσει να περιορίσει το Ιράν καθώς πολεμά την Δύση στην Ουκρανία. Ένας περιφερειακός πόλεμος μπορεί να μην είναι επικείμενος, αλλά η στρατιωτική κλιμάκωση μπορεί ακόμη να είναι επικίνδυνη και να προκαλέσει μακροπρόθεσμο κόστος.

Η διατήρηση διαύλων επικοινωνίας με το Ιράν ελλείψει πυρηνικής διπλωματίας και εν μέσω στρατιωτικής κλιμάκωσης είναι κρίσιμη για την διαχείριση κρίσεων. Η άμεση επαφή δεν είναι επί του παρόντος εφικτή, δεδομένης της κλίμακας της εσωτερικής καταστολής στο Ιράν και της ισχυρής πολιτικής αντίθεσης στην εμπλοκή τόσο στην Ουάσιγκτον όσο και στην Τεχεράνη, αλλά οι εταίροι των ΗΠΑ, όπως το Κατάρ και το Ομάν, συνεχίζουν να μεσολαβούν σε θέματα όπως η ανταλλαγή κρατουμένων. Αυτά τα κανάλια θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την κοινοποίηση των προθέσεων που σχετίζονται με συγκεκριμένες στρατιωτικές επιθέσεις, ώστε να αποφευχθεί μια ακούσια σύγκρουση. Θα είναι επίσης σημαντικό για τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη να αναπτύξουν μια διπλωματική στρατηγική για το Ιράν μετά το JCPOA. Ελλείψει αυτής, οι στρατιωτικές επιχειρήσεις καλύπτουν το κενό με τρόπους που μπορεί να μην οδηγήσουν από μόνες τους σε καλύτερα αποτελέσματα για το Ιράν, την περιοχή, ή τα Δυτικά συμφέροντα.

Το συμπέρασμα είναι ότι η Ουάσινγκτον δεν πρέπει να πιστεύει πολύ στην ικανότητά της να ρυθμίζει την πίεση στο σωστό επίπεδο. Η στρατιωτική κλιμάκωση είναι περιορίσιμη μέχρι να μην είναι, και ο χρονικός ορίζοντας της σύγκρουσης μπορεί συχνά να είναι μεγαλύτερος και πιο επώδυνος από όσο προβλέπουν οι χώρες.

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.nytimes.com/2023/02/18/world/middleeast/damascus-syria-airst...
[2] https://www.nytimes.com/2021/03/26/world/middleeast/israel-iran-shadow-w...
[3] https://www.foreignaffairs.com/iran/irans-women-frontlines
[4] https://www.al-monitor.com/videos/breakfast-briefing-middle-east-us-sena...

Copyright © 2023 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/israel/israels-dangerous-shadow-war-iran

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition