Omar G. Encarnación
Με τις πρώτες γενικές εκλογές από τότε που ξέσπασε η καταλανική κρίση να λαμβάνουν χώρα στην Ισπανία αυτή την Κυριακή, θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί ότι οι προοπτικές μιας κεντρώας νίκης θα ήταν θλιβερές. Ωστόσο, αυτό δεν συμβαίνει.
Στις περιφερειακές εκλογές της Ανδαλουσίας τον περασμένο Δεκέμβριο, το Vox, ένα ακροδεξιό κόμμα που μέχρι εκείνο το σημείο ήταν ο περίγελως των Ισπανών πολιτικών, κέρδισε 400.000 ψήφους ή 10,9% των ψήφων, αρκετές για να καταλάβει δώδεκα έδρες στο κοινοβούλιο της Ανδαλουσίας. Η εξέλιξη αυτή θέτει υπό αμφισβήτηση την ικανότητα της Ισπανίας να κρατά τον δεξιό λαϊκισμό σε απόσταση.
Παρά την πολιτική στάση των τελευταίων 12 μηνών, κάτι που μοιάζει με ομαλότητα επέστρεψε στην Καταλονία. Η Μαδρίτη ήρε την άμεση κυριαρχία της επί της περιοχής μετά τις εκλογές του Δεκεμβρίου, ο τουρισμός επέστρεψε και η φυγή των επιχειρήσεων επιβραδύνθηκε.
Πρόθεση της νέας κυβέρνησης είναι να υπονομεύσει τις αξιώσεις της Καταλονίας για ανεξαρτησία, με το να αλλάξει την συζήτηση για την εθνικότητα στην Ισπανία, με άλλα λόγια, επαναπροσδιορίζοντας την ίδια την ουσία της Ισπανίας και το τι σημαίνει να είσαι Ισπανός.
Ο νέος πρωθυπουργός της Ισπανίας, Sánchez, έχει ήδη υποσχεθεί να συνεχίσει το συντηρητικό οικονομικό πρόγραμμα του Rajoy, το οποίο πιστώνεται με την αποκατάσταση της σταθερότητας και της ανάπτυξης στην ισπανική οικονομία μετά την οικονομική κρίση που προκλήθηκε από την έκρηξη της φούσκας των ακινήτων το 2007. Ενδεχομένως πιο ενθαρρυντική είναι η υπόσχεση του Sánchez να διαπραγματευτεί με τους Καταλανούς.
Η αρχική διένεξη με τη Μαδρίτη αφορούσε την επιθυμία της Καταλονίας να έχει μεγαλύτερο λόγο στα οικονομικά της, αλλά όλοι συμφωνούν ότι η αντιμετώπιση αυτού του θέματος δεν θα θέσει τέρμα στην κρίση. Εκείνο που είναι σαφές, ωστόσο, είναι ότι το όνειρο της καταλανικής ανεξαρτησίας είναι, τουλάχιστον προς το παρόν, σε παύση επ’ αόριστον.
Το εκλογικό αποτέλεσμα δεν θα προκαλέσει καμία ουσιαστική αντίδραση από την Μαδρίτη. Η διοίκηση του Rajoy πιθανώς θα επιτεθεί στη νομιμότητα του αποτελέσματος, ειδικά αν είναι θετικό για τις αυτονομιστικές δυνάμεις, αξιοποιώντας αρκετές αμφιλεγόμενες πτυχές του δημοψηφίσματος που υπερβαίνουν την βασική του παρανομία.
Το εκλογικό αποτέλεσμα δεν θα προκαλέσει καμία ουσιαστική αντίδραση από την Μαδρίτη. Η διοίκηση του Rajoy πιθανώς θα επιτεθεί στη νομιμότητα του αποτελέσματος, ειδικά αν είναι θετικό για τις αυτονομιστικές δυνάμεις, αξιοποιώντας αρκετές αμφιλεγόμενες πτυχές του δημοψηφίσματος που υπερβαίνουν την βασική του παρανομία.
Για την κεντρική κυβέρνηση στην Μαδρίτη, η αντιπαράθεση με την Καταλονία, η οποία αντιπροσωπεύει το 20% της οικονομικής δραστηριότητας της Ισπανίας και περίπου το ίδιο ποσοστό του ισπανικού πληθυσμού, δεν θα μπορούσε να έρθει σε χειρότερη στιγμή. Η Ισπανία βρίσκεται σε πολιτικό αδιέξοδο μετά τα αμφίρροπα αποτελέσματα των εθνικών εκλογών της 20ης Δεκεμβρίου.
Η μεγάλη ύφεση της Αργεντινής αποκαλύπτει ότι η πορεία προς την οικονομική ανάκαμψη θα μπορούσε κάλλιστα να εξαρτηθεί από το σπάσιμο του φαύλου κύκλου που φαίνεται να προκαλούν οι διασώσεις, κατά τον οποίο το χρέος γεννά εξάρτηση από τους ξένες δανειστές, δυστυχία και περισσότερο χρέος.
Ενώ στην Ισπανία, την Ισλανδία, την Ιρλανδία, και τις Ηνωμένες Πολιτείες, η βασική αιτία της κρίσης ήταν η επιχειρηματική απληστία και κακοδιαχείριση, στην Ελλάδα, ήταν η κρατική ανικανότητα και η διαφθορά.
Αφότου το κόμμα τής ριζοσπαστικής αριστεράς ΣΥΡΙΖΑ ήρθε στην εξουσία στην Ελλάδα, η προσοχή έχει στραφεί στους Podemos -ένα αριστερό κόμμα τής Ισπανίας που κερδίζει έδαφος στις δημοσκοπήσεις και θα μπορούσε να έχει ακόμα μεγαλύτερη σημασία για τις πολιτικές τής ευρωπαϊκής λιτότητας.
Με την παραίτησή του, ο βασιλιάς τής Ισπανίας Χουάν Κάρλος στοιχηματίζει ότι η αναχώρησή του θα αναστηλώσει την λάμψη τής μοναρχίας. Αλλά συνεπάγεται επίσης ένα παιχνίδι υψηλού ρίσκου για τον νέο βασιλιά, όχι πολύ διαφορετικό από αυτό που αντιμετώπισε ο ίδιος όταν ανέβηκε στον θρόνο μετά τον θάνατο του Φράνκο.