Τα επόμενα βήματα της Μέρκελ | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Τα επόμενα βήματα της Μέρκελ

Τι πρέπει να κάνει η καγκελάριος για να προστατεύσει την κληρονομιά της
Περίληψη: 

Υπάρχουν τρεις πολιτικές που έχουν επιτύχει τα βραχυπρόθεσμα κέρδη της Μέρκελ στην πλειοψηφία των Γερμανών, αλλά τελικά δυσαρέστησαν την συντηρητική βάση του CDU και θα έχουν συνέπειες για την χώρα της στην πορεία: Η επιτάχυνση του χρονοδιαγράμματος για την σταδιακή κατάργηση της πυρηνικής ενέργειας, το ότι επιτράπηκε να εισέλθει στην Γερμανία ένας πρωτοφανής αριθμός αιτούντων άσυλο, και η κατάργηση της υποχρεωτικής θητείας στον στρατό.

Η SUDHA DAVID-WILP είναι ανώτερη διατλαντική συνεργάτις και αναπληρώτρια διευθύντρια του Γραφείου του Βερολίνου στο German Marshall Fund των Ηνωμένων Πολιτειών.

Η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ δεν σκόπευε ποτέ να παραμείνει στην εξουσία όσο ο μέντοράς της, ο Χέλμουτ Κολ. Αλλά αφότου το κόμμα της, η Χριστιανοδημοκρατική Ένωση (CDU) ήρθε στην πρώτη θέση στις εκλογές της Κυριακής, η Μέρκελ αναμένεται να είναι η καγκελάριος για τέταρτη φορά -τοποθετώντας την ακριβώς στο ίδιο επίπεδο με τον συντηρητικό προκάτοχό της. Η Μέρκελ αναμφισβήτητα θα μείνει στα βιβλία της ιστορίας επειδή είναι η πρώτη γυναίκα καγκελάριος, καθώς και η πρώτη από την Ανατολική Γερμανία. Αλλά αν αυτή είναι μάλλον η τελευταία θητεία της, καθώς πιθανότατα θα υπάρξει μια αίσθηση κόπωσης μεταξύ των ψηφοφόρων της εφόσον επιδιώξει μια Πέμπτη [θητεία], τότε πρέπει να σκεφτεί ακόμα πιο προσεκτικά την κληρονομιά της, ανεξάρτητα από το είδος της κυβέρνησης συνασπισμού [1 ] που θα αναδυθεί στο Βερολίνο.

25092017-1.jpg

Η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ ψηφίζει στις γενικές εκλογές της Γερμανίας, στο Βερολίνο, στις 24 Σεπτεμβρίου 2017. KAI PFAFFENBACH / REUTERS
------------------------------------------------------------------

Στο εξωτερικό, η Μέρκελ είναι γνωστή για την χαρακτηριστική ηρεμία και ικανότητά της. Εγχωρίως, ωστόσο, ενώ λαμβάνει ευρεία υποστήριξη και θαυμασμό για την παγκόσμια εικόνα της [2], υπάρχει παρά ταύτα μια αίσθηση ανησυχίας για το μέλλον της Γερμανίας και την ικανότητά της να κρατήσει την χώρα στον σωστό δρόμο. Κατά τα τελευταία 12 χρόνια της θητείας της, απέφυγε την οραματιστική ηγεσία, επιλέγοντας αντ’ αυτού να κατευνάζει το κέντρο για [να απολαμβάνει] βραχυπρόθεσμα εκλογικά κέρδη απομακρυνόμενη από συντηρητικές θέσεις σε θέματα όπως η ενέργεια και η ασφάλεια. Ενεργώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο, έγινε δημοφιλής μεταξύ κάποιων στο κόμμα της και οδήγησε άλλους ακόμα πιο δεξιά, βοηθώντας έτσι να δημιουργηθεί το αντι-μεταναστευτικό, δεξιό κόμμα Εναλλακτική για την Γερμανία (AfD). Το κόμμα αυτό εισήλθε για πρώτη φορά στην Bundestag, ερχόμενο στην τρίτη θέση με πάνω από 13% των ψήφων την Κυριακή. Και έτσι, στην τέταρτη θητεία της, η Μέρκελ πρέπει να διορθώσει την εγχώρια εικόνα της ως άνθρωπος που καταφέρνει μεν συμφωνίες αλλά ως αντίδραση, καθώς θα διαχειρίζεται τις δομικές αλλαγές που μπορεί να έχει ακούσια θέσει η ίδια σε κίνηση. Εάν το κάνει αυτό με προνοητικότητα και όχι με το πρίσμα του «εδώ και τώρα», θα είναι σε θέση να διατηρήσει την κληρονομιά της εγχωρίως.

Υπάρχουν τρεις πολιτικές ειδικότερα που μπορεί μεν να έχουν επιτύχει τα βραχυπρόθεσμα κέρδη της με την πλειοψηφία των Γερμανών, όμως τελικά δυσαρέστησαν την συντηρητική βάση του CDU και θα έχουν συνέπειες για την χώρα της στην πορεία: Η επιτάχυνση του χρονοδιαγράμματος για την σταδιακή κατάργηση της πυρηνικής ενέργειας, το ότι επιτράπηκε ένας πρωτοφανής αριθμός αιτούντων άσυλο [να εισέλθουν] μέσω των γερμανικών συνόρων, και η παύση της υποχρεωτικής θητείας [στον γερμανικό στρατό]. Παρόλο που η Μέρκελ δεν μπορεί να αντιστρέψει αυτές τις πολιτικές κατά την επόμενη θητεία της, μπορεί να κάνει προσαρμογές, όπως η αναδιατύπωση του ενεργειακού χαρτοφυλακίου και η αύξηση των δυνατοτήτων ασφάλειας. Η επένδυση στην τρέχουσα επιτυχία της Γερμανίας και η τελειοποίηση των αποφάσεών της, θα διατηρήσουν την ισχύ της Γερμανίας και θα προσελκύσουν πάλι τους απογοητευμένους συντηρητικούς ψηφοφόρους, με αποτέλεσμα να αποδυναμωθεί το AfD.

Η βούληση για τον περιορισμό των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και για την έξοδο των πυρηνικών από το ενεργειακό χαρτοφυλάκιο της χώρας της, είναι ευρέως διαδεδομένη στα κυρίαρχα κόμματα καθώς και στο γερμανικό εκλογικό σώμα. Ως αποτέλεσμα, μετά την πυρηνική καταστροφή της Ιαπωνίας το 2011, η Μέρκελ συντόμευσε το χρονοδιάγραμμα, το οποίο συμφωνήθηκε κατά το προηγούμενο έτος, που διατηρούσε την πυρηνική ενέργεια ως και το 2030, προκειμένου να διευκολύνει την πορεία προς μια πράσινη οικονομία. Αντ’ αυτού, ορίστηκε το 2022 ως η προθεσμία για την σταδιακή κατάργηση της πυρηνικής ενέργειας, κάτι που απηχούσε την θέση της προηγούμενης κεντρο-αριστερής κυβέρνησης. Οι αναμνήσεις περί το Τσερνομπίλ και οι διαδηλώσεις στους δρόμους ενάντια στην πυρηνική ενέργεια, με φόντο τις περιφερειακές εκλογές εκείνης της χρονιάς, την ώθησαν να δράσει, αλλά οι τακτικές της δεν απέδωσαν απαραιτήτως. Το CDU έχασε έδαφος έναντι των Πρασίνων και των Σοσιαλδημοκρατών στην πλειοψηφία των επτά κρατιδίων που ψήφισαν κατά την διάρκεια εκείνου του λεγόμενου υπερ-εκλογικού έτους. Πάμε γρήγορα στο σήμερα. Ως αποτέλεσμα της μετατόπισης της πολιτικής της προς τα αριστερά, οι καταναλωτές λαμβάνουν υψηλότερους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος και οι επιχειρήσεις κοινής ωφελείας υφίστανται ζημίες για να καλύψουν μια ταχεία στροφή προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Καθώς η επόμενη κυβέρνηση σχηματίζεται τις προσεχείς εβδομάδες, θα πρέπει να χαράξει μια ρεαλιστική Energiewende [ενεργειακή επανάσταση]. Η μείωση των επιδοτήσεων για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η παρακίνηση της καλοπληρωμένης αυτοκινητοβιομηχανίας να προχωρήσει σε ηλεκτροκίνητα οχήματα και η χρήση του λιγνίτη ενώ θα κατασκευάζεται το [νέο] δίκτυο, είναι μερικά μέτρα που θα μπορούσαν να διατηρήσουν την ενεργειακή μετάβαση εντός πορείας. Με αυτό τον τρόπο, το ψευδώνυμο της Μέρκελ ως «καγκελάριος του κλίματος» θα είναι ένα σημείο θαυμασμού και όχι πικρίας, όταν όλα θα έχουν συμπληρωθεί.