Ο πρόεδρος της Γαλλίας στέκεται στις αξίες αλλά σκοντάφτει στην πράξη

Ο Μακρόν απάντησε στην επίθεση διευκρινίζοντας ότι η Γαλλική Δημοκρατία δεν θα καταγγείλει επίσημα τις καρικατούρες. Ούτε θα επηρεαζόταν από την απόλυτη προσήλωσή της στο δόγμα της laïcité (κοσμικότητας), το οποίο μεταξύ άλλων επιδιώκει να απαγορεύσει την διείσδυση των θρησκευτικών πεποιθήσεων στους κοσμικούς θεσμούς. Σε απάντηση, ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ζήτησε μποϊκοτάζ των γαλλικών προϊόντων και είπε ότι ο Μακρόν έπρεπε να εξετάσει την ψυχική υγεία του. Ο πρωθυπουργός του Πακιστάν, Imran Khan, επέκρινε τον Γάλλο πρόεδρο για «ενθάρρυνση της εμφάνισης βλάσφημων σκίτσων» και για «πρόκληση των Μουσουλμάνων». Ο 95χρονος Mahathir Mohamad, πρώην πρωθυπουργός της Μαλαισίας, χαρακτήρισε τον Μακρόν «πολύ πρωτόγονο» και είπε ότι οι Μουσουλμάνοι «έχουν το δικαίωμα … να σκοτώσουν εκατομμύρια Γάλλους» ως απάντηση στις αδικίες του παρελθόντος και του παρόντος. Η δήλωση αυτή αφαιρέθηκε από το Twitter και το Facebook για παραβίαση των όρων της [παρεχόμενης] υπηρεσίας.

Ο τρόπος με τον οποίο οι ηγέτες του μουσουλμανικού κόσμου συνενώθηκαν κατά του Macron θυμίζει έντονα τον κύκλο της λευκής εθνικιστικής βίας στις Ηνωμένες Πολιτείες τα τελευταία χρόνια. Οι πολιτικοί ηγέτες και οι προσωπικότητες των μέσων μαζικής ενημέρωσης ξεπλένουν και επευφημούν τις εξτρεμιστικές απόψεις, μέχρι αναπόφευκτα, κάποιοι λίγοι, ευεπίφοροι άνθρωποι με λίγα να χάσουν να πάνε και να πυροβολήσουν μια συναγωγή ή να οργώσουν μια διαδήλωση με ένα αυτοκίνητο. Ονομάστε την στοχαστική τρομοκρατία, που διατάσσεται μέσω των δημόσιων καναλιών του Διαδικτύου παρά μέσω κρυφών δικτύων, εύκολο να την αρνηθεί κανείς ακόμη και όταν οι πραγματικές αιτίες της είναι τόσο οφθαλμοφανείς όσο η μέρα.

LE CONFINEMENT

Το παρασκήνιο της επίθεσης της Νίκαιας μπορεί να προέρχεται από το 2015, αλλά παρά ταύτα ήταν δύσκολο να μην σκεφτούμε, εκείνη την αποφράδα ημέρα, ότι ο επιτιθέμενος απλά είχε βγει στον δρόμο για να κάνει μια μικρή δολοφονία της τελευταίας στιγμής, όπως όλοι οι υπόλοιποι στην Γαλλία κάνουμε τις αγορές μας της τελευταίας στιγμής και κοινωνικοποιούμαστε πριν από την απαγόρευση της κυκλοφορίας στις 9 μ.μ. που επρόκειτο να εγκαινιάσει το νέο πανεθνικό lockdown λόγω της πανδημίας.

Το προηγούμενο απόγευμα, ο Macron είχε ανακοινώσει ότι ο περιορισμός (le confinement ) πρόκειται να διαρκέσει τουλάχιστον ως την 1η Δεκεμβρίου, αλλά θα ήταν πιο ευέλικτος από το πρώτο lockdown της άνοιξης. Ορισμένες επιχειρήσεις θα παρέμεναν ανοιχτές, όπως και όλα τα σχολεία (αν και όχι τα πανεπιστήμια). Τα εστιατόρια θα μπορούσαν να συνεχίσουν να σερβίρουν φαγητό, και ακόμη και βιβλιοπωλεία ίσως να περιλαμβάνονται στην λίστα των βασικών εμπορικών δραστηριοτήτων. Όμως, όπως την άνοιξη, οι κάτοικοι θα πρέπει να φέρουν μια βεβαίωση με ημερομηνία και υπογεγραμμένη κάθε φορά που θα βγαίνουν από τα σπίτια τους, ορκιζόμενοι για τους νόμιμους λόγους των εξόδων τους και κανείς δεν θα επιτρέπεται να ταξιδεύει περισσότερο από ένα χιλιόμετρο από το σπίτι του για άλλο λόγο εκτός από ουσιαστική εργασία. Ο Macron έθεσε αυτούς τους όρους με σαφήνεια και καθησυχαστικό τόνο. Τελείωσε την ανακοίνωση, όπως συνηθίζεται, με τις λέξεις «Vive la République. Vive la France» (Ζήτω η Δημοκρατία. Ζήτω η Γαλλία).

Μόλις μισή ημέρα αργότερα, ο πρόεδρος έκανε ένα απροσδόκητο ταξίδι στη Νίκαια, προκειμένου να εκφράσει τα συλλυπητήριά του στα θύματα της δολοφονίας και να επιβεβαιώσει την ακλόνητη άρνηση της Γαλλίας να καμφθεί από την βία. Έχω ακούσει αρκετούς ανθρώπους να σχολιάζουν την σχεδόν τέλεια συγχώνευση των δύο ιστοριών και την δυσκολία να αναθυμηθούν, ήδη, το ποιός από τους δύο Μακρόν άρθρωσε τα συνεγερτικά λόγια της δημοκρατίας.

Στο Παρίσι το βράδυ της Πέμπτης, μπαρ και εστιατόρια ήταν ακόμα γεμάτα λίγα λεπτά πριν από τις εννέα. Στη γειτονιά μου, στο Canal Saint-Martin -όπου έλαβαν χώρα οι τρομοκρατικές επιθέσεις τον Νοέμβριο του 2015- η υπερήφανη και αλύγιστη κουλτούρα της la terrasse [στμ: του, συνήθως υπαίθριου, χώρου με τα τραπεζοκαθίσματα μπροστά από μπαρ και εστιατόρια] ήταν εμφανής σε πλήρη ισχύ, με τις μάσκες κάτω, αψηφώντας τόσο τις συμβουλές των ειδικών της δημόσιας υγείας όσο και τις απειλές από Ισλαμιστές αντάρτες. Εάν κάποιοι από τους ανθρώπους που έπιναν έξω στις terrasse φαίνονταν ανήσυχοι, κανείς δεν θα μπορούσε να πει αν αυτό συνέβαινε επειδή κάποιοι ξένοι που πλησίαζαν είχαν εκπνεύσει πάνω τους ή επειδή αυτός ο ίδιος ξένος φαινόταν να κρύβει ένα μαχαίρι.

Το άγχος μπορεί επίσης να αντικατοπτρίζει μια βαθύτερη επίγνωση των δύσκολων καιρών εν όψει. Τοπικοί αξιωματούχοι προέβλεπαν ότι τα νοσοκομεία θα μπορούσαν να φτάσουν σε πλήρη χωρητικότητα στα μέσα Νοεμβρίου με το τρέχον [προ lockdown] ποσοστό μόλυνσης, αναγκάζοντας τους Γάλλους γιατρούς να λάβουν τα είδη των αποφάσεων ιεράρχησης που περιορίζονται συνήθως για καιρό πολέμου. «Εάν δεν βάλουμε απότομα φρένο τις μολύνσεις, τα νοσοκομεία μας θα γεμίσουν στο όριο πολύ γρήγορα», ανακοίνωσε ο Macron στις 28 Οκτωβρίου, ακολουθώντας τις προβολές του υπουργού του επί της Υγείας, Olivier Véran. Ούτε είναι σαφές ότι η κυβέρνηση, η οποία επευφημήθηκε πολύ για την φιλελεύθερη οικονομική στήριξη που επέκτεινε την άνοιξη, μπορεί να συνεχίσει αυτές τις δαπάνες επ' αόριστον. Τα σημάδια της καθημερινής απελπισίας πολλαπλασιάζονται στο Παρίσι και σε άλλες πόλεις. Πράγματι, η πρόσφατη έξαρση της ισλαμικής βίας, η οποία είχε πάντα ένα στοιχείο τετριμμένης νεανικής εγκληματικότητας εκτός από τις πολιτικές και θρησκευτικές συνιστώσες της, μπορεί ακόμη να είναι εν μέρει και μια κοινωνική συνέπεια της COVID-19.

ΤΑ ΑΛΛΑ ΑΣΧΗΜΑ ΝΕΑ