Εγώ έφερα το ευρώ στην Ελλάδα

Η επίλυση της κρίσης θα απαιτήσει την ανάληψη δράσης τόσο σε επίπεδο ευρωζώνης όσο και στις εθνικές πρωτεύουσες. Οι υπερχρεωμένες χώρες πρέπει να μειώσουν τα ελλείμματά τους και να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητά τους με την απελευθέρωση των οικονομιών τους και την προώθηση της ευελιξίας των μισθών. Η μείωση της κυβερνητικής σπατάλης, η καταπολέμηση της ευρέως διαδεδομένης φοροδιαφυγής, καθώς και η κατάργηση των περιοριστικών πρακτικών στην οικονομία είναι απαραίτητες για να κάνουν το ευρώ να λειτουργήσει στην Ελλάδα. Την ίδια στιγμή, σε επίπεδο ευρωζώνης, η νομισματική ένωση θα πρέπει να επεκταθεί και να γίνει μια πλήρως ανεπτυγμένη οικονομική ένωση, με κοινούς δημοσιονομικούς και χρηματοπιστωτικούς θεσμούς.

Οι πολιτικές που ξεκίνησε η Ευρωζώνη για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους ήταν ανεπαρκείς, ακόμη και αυτοκαταστροφικές. Οι υπερχρεωμένες χώρες έχουν αναγκαστεί να υποστούν εξαιρετικά σκληρά μέτρα λιτότητας, όπως αυξήσεις φόρων και περικοπές στους μισθούς του δημοσίου τομέα και στις συντάξεις. Αυτά θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί αν οι περιφερειακές χώρες εφάρμοζαν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, ιδίως με την ιδιωτικοποίηση κρατικών επιχειρήσεων, άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων και συρρίκνωση του δημόσιου τομέα

Οι ηγέτες σε επίπεδο ευρωζώνης, παραλείποντας να προωθήσουν μέτρα που θα μπορούσαν να έχουν αντισταθμίσει τις αρνητικές επιπτώσεις της λιτότητας στην ζήτηση απλώς έκαναν τα πράγματα χειρότερα. Η Γερμανία αρνήθηκε να επωφεληθεί από την ισχυρότερη δημοσιονομική θέση της, έτσι ώστε να υιοθετήσει πιο επεκτατικές πολιτικές και να βοηθήσει καλύτερα τις περιφερειακές οικονομίες. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, εν τω μεταξύ, δεν έχει χαλαρώσει την νομισματική πολιτική στο βαθμό που απαιτείται για την αύξηση του πληθωρισμού στις χώρες του πυρήνα και έτσι να διευκολύνει να κλείσει το χάσμα της ανταγωνιστικότητας με την περιφέρεια.

Η επιδίωξη των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στην περιφέρεια δεν θα είναι εύκολη. Η Ελλάδα, για παράδειγμα, έχει επιλέξει τα τελευταία χρόνια, να εξαπλώσει την δυστυχία μέσω της λιτότητας παρά να αντιμετωπίσει τα ειδικά συμφέροντα που μπλοκάρουν τις μεταρρυθμίσεις. Σε αυτά περιλαμβάνονται οι επιχειρήσεις σε προστατευμένες αγορές, όπως η ηλεκτρική ενέργεια, ο δημόσιος τομέας και τα συνδικάτα. Η ατζέντα της μεταρρύθμισης πιθανώς να κινηθεί αργά και στο επίπεδο της ευρωζώνη, γιατί αγγίζει ευαίσθητα ζητήματα, συμπεριλαμβανομένης της κατανομής των πόρων εντός της νομισματικής ένωσης και της μεταφοράς της κυριαρχίας από τα εθνικά σε ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα.

Μπορεί η Ελλάδα να επιβιώσει στην ευρωζώνη; Αυτό εξαρτάται από το εάν το πολιτικό σύστημα της χώρας βρει την δύναμη να κάνει μεταρρυθμίσεις και το κατά πόσον η ευρωζώνη θα αναδιαμορφώσει τις πολιτικές της, υιοθετώντας μια αναπτυξιακή ατζέντα και κινούμενη πιο τολμηρά στο δρόμο προς την ενοποίηση. Και στις δύο περιπτώσεις, υπάρχει λόγος να είμαστε απαισιόδοξοι. Το πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα, παρά την εμφάνιση μιας κυβέρνησης με μεταρρυθμιστικό προσανατολισμό μετά τις εκλογές τον περασμένο Ιούνιο, φαίνεται πολυδιασπασμένο και αδύναμο. Στο μεταξύ, το ότι πλησιάζουν οι γερμανικές βουλευτικές εκλογές το φθινόπωρο είναι πιθανόν να αναβάλει τυχόν δύσκολες αποφάσεις σε επίπεδο ευρωζώνης, αφού το Βερολίνο θα είναι απρόθυμο να κάνει κάποιες πιο μακρόπνοες δεσμεύσεις.

Παρ’ όλα αυτά, οι συνέπειες της εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη θα ήταν καταστροφικές τόσο για την χώρα όσο και την Ευρώπη στο σύνολό της. Η επακόλουθη αστάθεια θα μπορούσε να προκαλέσει μια απότομη πτώση στο ελληνικό βιοτικό επίπεδο και η Αθήνα, χωρίς την πίεση από τα επάνω, θα έχανε πολλά από τα κίνητρά της ώστε να προχωρήσει προς τα εμπρός με καίριες μεταρρυθμίσεις. Μια ρήξη στην νομισματική ένωση, άλλωστε, θα μπορούσε να υπονομεύσει την συνοχή των υπολοίπων μελών της ευρωζώνης. Αν η υπόσχεση μιας πιο τέλειας ένωσης δεν ενθαρρύνει την Ευρώπη να κάνει τις απαραίτητες διορθώσεις, θα πρέπει να το κάνει ο φόβος της εναλλακτικής προοπτικής.

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/articles/139342/yannos-papantoniou/i-broug...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στη διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στη διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr