Ένας και μόνο νόμος

Κατά τη διάρκεια του πολέμου κατά της τρομοκρατίας, οι επικριτές των αμερικανικών πρακτικών για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας έχουν επικεντρωθεί στην CIA, το Πεντάγωνο και τους προέδρους των ΗΠΑ, Μπους και Ομπάμα, για τη συνέχιση αντιλαϊκών πρακτικών ανάκρισης, πληγμάτων από μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πολιτικές κράτησης στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική. Η DEA, εν τω μεταξύ, απέφυγε διακριτικά τη δημόσια έκθεση. Ωστόσο, ακόμη και σε χώρες όπως το Αφγανιστάν, υπήρξε εξαιρετικά ενεργή - και αποτελεσματική – στο να αποδιοργανώνει τμήματα των τρομοκρατικών δικτύων που ήταν στόχοι και των στρατιωτικών της ομολόγων.

Το 2003, η DEA ξανάνοιξε το γραφείο της στην Καμπούλ (το οποίο είχε κλείσει όταν η Σοβιετική Ένωση εισέβαλε στο Αφγανιστάν το 1979). Η Υπηρεσία έχει έκτοτε επεκτείνει σταθερά την παρουσία της στο Αφγανιστάν, από τα 13 στα 95 γραφεία. Μεταξύ 2001 και 2013, εξάλλου, η DEA αύξανε τον προϋπολογισμό της για την χώρα κατά περίπου 6 εκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο. Τέλος, η DEA έχει εντείνει την εκπαίδευση των Αφγανών της δίωξης ναρκωτικών. Κάθε τέσσερις μήνες, η Υπηρεσία αντικαθιστά τους ξένους συμβούλους στη χώρα με νέους.

Χάρη σε αυτές τις προσπάθειες, η DEA έχει διερευνήσει και συλλάβει αρκετούς βασικούς παράγοντες του αφγανικού εμπορίου ναρκωτικών. Το 2005, οι αφγανικές Αρχές, με τη βοήθεια της DEA, συνέλαβαν τον βαρόνο των ναρκωτικών Haji Mohammad Baz [2], και τον εξέδωσαν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Mohammad, αρχηγός μιας σημαντικής διεθνούς εγκληματικής οργάνωσης διακίνησης ηρωίνης από το 1990, διατηρούσε στενούς δεσμούς με τους Ταλιμπάν. Ήταν ο πρώτος Αφγανός που εκδόθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες για να διωχθεί ποινικά σύμφωνα με τον νόμο Foreign Narcotics Kingpin Designation Act, ο οποίος στοχεύει να σταματήσει την πρόσβαση «σημαντικών» ξένων λαθρέμπορων ναρκωτικών στο χρηματοπιστωτικό σύστημα των ΗΠΑ, και να επιτρέψει στις αμερικανικές Αρχές και τους ομολόγους τους να κυνηγήσουν τους αρχηγούς των εγκληματικών οργανώσεων διακίνησης ναρκωτικών. Η DEA συνέλαβε επίσης τον Mohammad Khan, έναν μεγάλο έμπορο ναρκωτικών ο οποίος βοήθησε τους Ταλιμπάν σε ένα σχέδιο επίθεσης κατά του αμερικανικού αεροδρομίου στην Τζαλαλαμπάντ. Το 2006, ένας ομοσπονδιακός δικαστής στην Ουάσιγκτον καταδίκασε τον Mohammad σε φυλάκιση δις ισόβια.

Την ίδια στιγμή, η DEA έχει σφυρηλατήσει ισχυρές σχέσεις με τους Αφγανούς και τους Πακιστανούς εταίρους της. Όταν οι πακιστανικές Αρχές συνέλαβαν τον Αφγανό λαθρέμπορο ναρκωτικών Haji Baghcho με κατηγορίες που δεν σχετίζονταν με το εμπόριο ναρκωτικών, τον έστειλαν άμεσα, μέσω των αφγανικών Αρχών, στα χέρια της DEA.

ΚΑΝΕΝΑ ΣΗΜΑΔΙ ΠΑΡΑΙΤΗΣΗΣ

Την ίδια στιγμή, οι πρόσφατες επιτυχίες της DEA - στο Αφγανιστάν και αλλού - έχουν τα όριά της. Η παραγωγή ναρκωτικών στο Αφγανιστάν έχει αυξηθεί σημαντικά από το 2001 και σήμερα καλύπτει το 93% του παγκόσμιου εμπορίου ναρκωτικών. Οι εκκλήσεις για τον τερματισμό του πολέμου των ναρκωτικών, σε συνδυασμό με την κριτική κατά των πολιτικών που ακολουθούν οι ΗΠΑ στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας, έχουν απλώς ενισχυθεί περισσότερο. Ακόμη και ο σημερινός «τσάρος των ναρκωτικών» στις ΗΠΑ (στμ: ο Διευθυντής του Γραφείου Εθνικών Πολιτικών Ελέγχου των Ναρκωτικών), Gil Kerlikowske, απηύθυνε έκκληση για τον τερματισμό του πολέμου των ναρκωτικών.

Ο Kerlikowske υποστήριξε επανειλημμένα ότι η κυβέρνηση Ομπάμα προσπάθησε να ασχοληθεί με το εμπόριο ναρκωτικών με τρόπους που υπερβαίνουν την παραδοσιακά περιοριστική προσήλωση της αμερικανικής κυβέρνησης στην ποινική δικαιοσύνη. Ακόμα κι έτσι, υπάρχουν λίγες ενδείξεις για οποιαδήποτε πραγματική αλλαγή στρατηγικής, ίσως επειδή οι εναλλακτικές λύσεις είναι ελάχιστα ελκυστικές. Τα επιχειρήματα υπέρ της νομιμοποίησης της μαριχουάνας αψηφούν την απλή λογική: σε ένα τέτοιο σενάριο, οι εγκληματικές οργανώσεις διακίνησης ναρκωτικών της Λατινικής Αμερικής θα μπορούσαν απλά να υπονομεύσουν μια κρατικά ρυθμιζόμενη αγορά, και να στρέψουν τους χρήστες σε ένα φθηνότερο προϊόν. Με ετήσια κέρδη που κυμαίνονται από 19 δισεκατομμύρια ως 40 δισεκατομμύρια δολάρια, τα καρτέλ της Λατινικής Αμερικής θα μπορούσαν εύκολα να αντέξουν οικονομικά τη μείωση των τιμών τους. Μια μεγαλύτερη έμφαση στην επέκταση της πρόσβασης σε θεραπεία για εθισμό στα ναρκωτικά θα μπορούσε να βοηθήσει μερικούς, αλλά δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία που να δείχνουν ότι η θεραπεία μειώνει σημαντικά την κατανάλωση. Τα δικαστήρια ανηλίκων για ναρκωτικά σε πόλεις όπως το Σικάγο είναι πηγή κάποιας ελπίδας, όμως τα αποτελέσματά τους θα ήταν πολύ μικρά και πολύ αργά: οι στατιστικές δείχνουν ότι αυξάνεται ο αριθμός των εφήβων στο Σικάγο που στρέφονται στα σκληρά ναρκωτικά, συμπεριλαμβανομένης της ηρωίνης.

Προς το παρόν, η DEA επιδιώκει τη μόνη βιώσιμη πορεία προς τα εμπρός. Ο πόλεμος κατά των ναρκωτικών ίσως να μην μπορεί να κερδηθεί, αλλά τουλάχιστον οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν βρει επιτέλους έναν τρόπο να σημειώσουν κάποια πρόοδο.

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/articles/139908/malcolm-beith/a-single-act...

Σύνδεσμοι:
[1] http://www.nytimes.com/2008/03/07/world/europe/07dealer.html?ref=viktorbout
[2] http://www.nytimes.com/2005/10/25/nyregion/25heroin.html