Η ενεργειακή ευκαιρία τής Αμερικής

Μια ενεργειακή επανάσταση βρίσκεται σε εξέλιξη στις Ηνωμένες Πολιτείες - αλλά σε αντίθεση με τις περισσότερες παλιές ή δυνητικές επαναστάσεις, έτσι και αυτή δεν περιορίζεται σε ένα μόνο καύσιμο ή τεχνολογία. Μετά την πτώση για περισσότερο από δύο δεκαετίες μετά το 1985, η αμερικανική παραγωγή αργού πετρελαίου έχει πλέον αυξηθεί επί τέσσερα συναπτά έτη, και το 2012, κατέγραψε την μεγαλύτερη ετήσια αύξησή της από την εποχή της αυγής της βιομηχανίας πετρελαίου πάνω από 150 χρόνια νωρίτερα. Εν τω μεταξύ, το 2011, το φυσικό αέριο ξεπέρασε τον άνθρακα ως η μεγαλύτερη πηγή της εγχωρίως παραγόμενης ενέργειας των Ηνωμένων Πολιτειών, χάρη στη ραγδαία αύξηση της παραγωγής και την βουτιά των τιμών. Και όλη αυτή η αύξηση της αμερικανικής παραγωγής ορυκτών καυσίμων δεν εμπόδισε την άνοδο των πηγών ενέργειας μηδενικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα: η ποσότητα της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αιχμής - αιολική, ηλιακή, γεωθερμική - έχει διπλασιαστεί από το 2008, και οι τιμές έχουν πέσει κατακόρυφα. Επιπλέον, καθώς οι τεχνολογικές καινοτομίες έχουν κάνει τα μηχανοκίνητα οχήματα πιο αποδοτικά, η κατανάλωση πετρελαίου της χώρας έχει μειωθεί σχεδόν κατά 10% από το 2005, αντιστρέφοντας αυτό που προηγουμένως φαινόταν να είναι μια ατέρμονη ανοδική τάση.

Το ενεργειακό τοπίο των ΗΠΑ δεν έχει υποστεί τέτοιες δραστικές αλλαγές από την εποχή των δεκαετιών του 1960 και του 1970, οπότε εμφανίστηκε η πυρηνική ενέργεια, καταγράφηκε η μέγιστη παραγωγή πετρελαίου των ΗΠΑ, πραγματοποιήθηκαν δύο πετρελαϊκές κρίσεις στη Μέση Ανατολή και γεννήθηκε το περιβαλλοντικό κίνημα. Όπως ήταν αναμενόμενο, ο παρών μετασχηματισμός δημιουργεί μεγάλες προσδοκίες για το μέλλον. Οι λάτρεις τού πετρελαίου και του φυσικού αερίου προβλέπουν τέτοια μαζική αύξηση της παραγωγής που οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν σύντομα να κρατήσουν το Άγιο Δισκοπότηρο: την ενεργειακή τους ανεξαρτησία. Το φυσικό αέριο, εν τω μεταξύ, χαιρετίστηκε ως μια διπλή λύση για την κλιματική αλλαγή και την αντικατάσταση του πετρελαίου. Οι υπέρμαχοι των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι εξίσου περιχαρείς, προβλέποντας ότι οι τεχνολογίες τους σύντομα θα είναι φθηνότερες από τα ορυκτά καύσιμα, και οι υποστηρικτές των προηγμένων τεχνολογιών αυτοκινήτου προαναγγέλλουν ότι επίκειται η κίνησή τους πέρα από το πετρέλαιο. Σχεδόν κάθε υπέρμαχος ενός είδους ενέργειας, επίσης, επιμένει ότι το καύσιμό του ή τεχνολογία τής επιλογής του θα απογειώσει την οικονομία των ΗΠΑ.

Υπάρχει κάποια βάση σε όλους αυτούς τους ισχυρισμούς. Ωστόσο, αυτό που συχνά λείπει - και αυτό που πολύ λίγοι παίκτες υιοθετούν στον συνήθως μηδενικού αθροίσματος κόσμο τής πολιτικής τής ενέργειας - είναι ότι το καλύτερο μέλλον βρίσκεται στην αξιοποίηση όλων των νέων εξελίξεων. Η ενεργειακή επανάσταση χωρίζει τους Αμερικανούς σε δύο αντίπαλα στρατόπεδα: ένα που είναι ενθουσιώδες για την αναβίωση του πετρελαίου και του φυσικού αερίου και ένα άλλο που ευνοεί τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τα πιο αποδοτικά αυτοκίνητα και φορτηγά. Το πρώτο στρατόπεδο απορρίπτει τυπικά την υποστήριξη της κυβέρνησης στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τις προηγμένες τεχνολογίες αυτοκινήτων, προειδοποιώντας ότι σπαταλά τα χρήματα των φορολογουμένων και απειλεί την οικονομική υγεία τής χώρας. Το δεύτερο στρατόπεδο αντιτίθεται συχνά στις προσπάθειες των ΗΠΑ για ενίσχυση της παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου, υποστηρίζοντας ότι τα καύσιμα αυτά ενέχουν σοβαρούς κινδύνους για το περιβάλλον και θα μπορούσαν να καταστρέψουν την πρόοδο για την καθαρή ενέργεια.

Και τα δύο στρατόπεδα εγείρουν σημαντικές ανησυχίες, αλλά το κάθε ένα συστηματικά υπερεκτιμά τα επιχειρήματά του - ειδικά όταν ισχυρίζεται ότι τα ωφελήματα του άλλου είναι απαράδεκτα. Η αλήθεια είναι ότι ο καλύτερος τρόπος για να ενισχυθεί η αμερικανική οικονομία, η εθνική ασφάλεια, καθώς και η προστασία τού περιβάλλοντος είναι η χώρα να επωφεληθεί από όλες τις νέες ευκαιρίες στην ενέργεια. Κανένα καύσιμο από μόνο του ή καμιά μεμονωμένη τεχνολογία δεν μπορεί να λύσει τα προβλήματα της χώρας: η αύξηση της παραγωγής πετρελαίου δεν θα απελευθερώσει τις Ηνωμένες Πολιτείες από τη συμμετοχή τους στις παγκόσμιες αγορές πετρελαίου, το φυσικό αέριο από μόνο του δεν θα λύσει την κλιματική αλλαγή, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας παραμένουν ακριβές και τα οχήματα που δεν βασίζονται στο πετρέλαιο απέχουν πολύ από το να είναι ευρέως ανταγωνιστικά από οικονομικής απόψεως. Η κεντρική πρόκληση, συνεπώς, είναι να βρεθεί το πώς θα επωφεληθούμε από όλες τις νέες ευκαιρίες, κάτι που θα απαιτήσει από τους θιασώτες των διαφόρων πηγών ενέργειας να αρχίσουν να συνεργάζονται, ή τουλάχιστον να σταματήσουν να πολεμούν τόσο έντονα. Οι ηγέτες σε όλη τη χώρα, και ιδιαίτερα στην Ουάσινγκτον, πρέπει να υιοθετήσουν μια πλησιέστερη προς τα παραπάνω προσέγγιση: να αυξήσουν προσεκτικά τις ευκαιρίες για παραγωγή ενέργειας όλων των ειδών, ενώ παράλληλα να τιμωρήσουν την επικίνδυνη κατανάλωση ενέργειας που θα μπορούσε να επιδεινώσει την κλιματική αλλαγή και να διατηρήσει την πετρελαϊκή εξάρτηση των ΗΠΑ.

ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ ΕΝ ΑΦΘΟΝΙΑ

Υπάρχουν τρεις βασικές αντιρρήσεις που ακούει κανείς για μια τέτοια προσέγγιση. Πρώτον, οι επικριτές υποστηρίζουν ότι ορισμένες από τις νέες ενεργειακές ευκαιρίες θα μπορούσαν να αποδειχθούν απατηλές. Αυτοί που προβλέπουν σχετικά με τα ενεργειακά θέματα σίγουρα έχουν «καεί» στο παρελθόν: οι τιμές του πετρελαίου εκτοξεύθηκαν κατά την πρώτη δεκαετία αυτού του αιώνα, για παράδειγμα, μετά από προβλέψεις το 1990 ότι θα παραμείνουν σε χαμηλά επίπεδα για πάντα. Δεύτερον, μια από τις πηγές καυσίμων ή μια τεχνολογία που προωθείται τώρα θα μπορούσε να καταλήξει να καταστήσει τις άλλες περιττές. Εάν το φυσικό αέριο μπορούσε να λύσει από μόνο του την κλιματική αλλαγή, για παράδειγμα, η υποστήριξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θα μπορούσε να είναι χάσιμο χρόνου και χρήματος. Τέλος, κάποιες από τις επιλογές ενέργειας θα μπορούσαν ουσιαστικά να συγκρούονται μεταξύ τους ή με άλλους σημαντικούς εθνικούς στόχους. Αν είναι αδύνατη η αύξηση της αμερικανικής παραγωγής πετρελαίου ενώ επίσης θα περικόπτεται η κατανάλωση πετρελαίου στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, τότε είναι λογικό να διαλέξει κανείς την μια ή την άλλη πλευρά.

Αλλά αυτές οι αιτιάσεις δεν ευσταθούν. Επί του παρόντος, η παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και οι αποδοτικές τεχνολογίες για την κατανάλωση των αυτοκινήτων, όλα παρουσιάζουν μεγάλες προοπτικές. Κανένα από αυτά από μόνο του δεν προσφέρει μια πανάκεια. Και η συνεχής επιδίωξη όλων αυτών μαζί δεν θα υπονομεύσει ανεπανόρθωτα οποιονδήποτε κεντρικό αμερικανικό στόχο. Παράδειγμα, οι πρόσφατες αυξήσεις στην παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου, οι οποίες ωφελούν την οικονομία των ΗΠΑ και την εθνική ασφάλεια, αλλά δεν μπορούν να λύσουν όλα τα ενεργειακά προβλήματα που σχετίζονται με αυτούς τους τομείς. Μια μελέτη από την ενεργειακή εταιρεία συμβούλων IHS CERA ισχυρίζεται ότι το μόνο του το σχιστολιθικό φυσικό αέριο υποστήριξε 600.000 αμερικανικές θέσεις εργασίας το 2010, και μια άλλη μελέτη από μια ομάδα στην Citigroup υπολόγισε ότι θα υπάρξει προστιθέμενη οικονομική απόδοση αρκετών εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων αν αυξηθεί η εγχώρια παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου. Εν τω μεταξύ, η αυξανόμενη παραγωγή φυσικού αερίου έχει απελευθερώσει τις Ηνωμένες Πολιτείες από την εξάρτηση από την εισαγωγή του καυσίμου με δεξαμενόπλοια, απαλλάσσοντας τη χώρα από εμπλοκές σε πολιτικά φορτισμένες παγκόσμιες αγορές φυσικού αερίου. (Το αέριο έχει επίσης την προοπτική να αντικαταστήσει λίγο από το πετρέλαιο που χρησιμοποιείται σήμερα σε αυτοκίνητα και φορτηγά). Μια αύξηση της παραγωγής αμερικανικού πετρελαίου, εξάλλου, θα μετριάσει τις τιμές πετρελαίου παγκοσμίως και θα συμβάλει στην άμβλυνση των επιπτώσεων για την οικονομία των ΗΠΑ από μια ενδεχόμενη αναταραχή στις παγκόσμιες αγορές πετρελαίου.

Η επανάσταση στον αμερικανικό τομέα πετρελαίου και φυσικού αερίου, ωστόσο, δεν είναι πανάκεια ούτε για τα οικονομικά, αλλά ούτε για την εξωτερική πολιτική. Τα οικονομικά οφέλη που ακόμη και οι αισιόδοξοι αναλυτές προβάλλουν, υπολείπονται κατά πολύ από όσα χρειάζεται η οικονομία των ΗΠΑ για να μπει και πάλι στη σωστή τροχιά. Και ακόμα κι αν η εγχώρια παραγωγή και η αντικατάσταση του πετρελαίου με φυσικό αέριο επιτρέψει στις Ηνωμένες Πολιτείες να καταργήσουν όλες τις εισαγωγές πετρελαίου (μια υπόθεση που είναι πολύ «τραβηγμένη»), η χώρα θα εξακολουθεί να μην είναι ενεργειακά ανεξάρτητη με την ουσιαστική έννοια του όρου. Επειδή η τιμή του πετρελαίου σε μεγάλο βαθμό καθορίζεται στις παγκόσμιες αγορές, οι διαταραχές στη Μέση Ανατολή και σε άλλες μεγάλες πετρελαιοπαραγωγές περιοχές θα συνεχίσουν να προκαλούν εκτίναξη των τιμών στα βενζινάδικα για τους Αμερικανούς. Η μόνη διέξοδος από αυτό το πρόβλημα θα ήταν να γίνει προσπάθεια να μπλοκαριστούν οι εξαγωγές πετρελαίου από τη Βόρεια Αμερική σε περιόδους κρίσης. Αλλά μια τέτοια στρατηγική, αν δουλέψει, θα προκαλέσει έντονα προβλήματα στους συμμάχους που θα αναγκαστούν να πάρουν επιπλέον πετρέλαιο από τις ανοικτές παγκόσμιες αγορές και θα μπορούσε εύκολα να αποδειχθεί μπούμερανγκ αν αυτοί που επλήγησαν από τις κινήσεις της Ουάσιγκτον ανταπέδιδαν στην οικονομία.

Ακριβώς όπως οι αυξήσεις της παραγωγής πετρελαίου θα βοηθήσουν (αλλά δεν εξασφαλίζουν) την ισχυρή οικονομική ανάπτυξη των ΗΠΑ και την ελευθερία δράσης στην εξωτερική πολιτική, τα κέρδη στην παραγωγή φυσικού αερίου θα διευκολύνουν, αλλά δεν μπορούν να λύσουν, το πρόβλημα της αλλαγής του κλίματος. Τα άφθονα αποθέματα φυσικού αερίου δίνουν μια μεγάλη ευκαιρία για να μειωθούν οι αμερικανικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Η καύση φυσικού αερίου για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας παράγει περίπου το μισό διοξείδιο του άνθρακα σε σύγκριση με την καύση του άνθρακα. Πολύ πρόσφατα, το 2010, η ηλεκτρική ενέργεια από καύση άνθρακα αντιπροσώπευε το ένα τρίτο των αμερικανικών εκπομπών διοξειδίου, και τότε οι πλέον παραδεκτές προβλέψεις έκαναν λόγο ότι το ποσοστό αυτό θα αυξηθεί ελαφρώς στο άμεσο μέλλον. Όμως, στα χρόνια που ακολούθησαν, η χρήση του άνθρακα έχει μειωθεί σημαντικά και, κάτι ακόμη πιο σημαντικό, το φθηνό φυσικό αέριο έχει καταστρέψει τα σχέδια για κατασκευή νέων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα, οι οποίες δεν είναι πλέον οικονομικά ανταγωνιστικές. Αφότου κατασκευαστούν, τα εργοστάσια άνθρακα συχνά παραμένουν σε λειτουργία για πάνω από μισό αιώνα, οπότε η αποτροπή νέων κατασκευών σήμερα θα συμβάλει στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και στο μέλλον.

Παρ’ όλα αυτά, το φθηνό φυσικό αέριο μόνο του δεν μπορεί να λύσει τα προβλήματα του κλίματος των Ηνωμένων Πολιτειών. Απουσία βοήθειας από την κυβέρνηση, η παραγωγή φυσικού αερίου δεν θα μειώσει την χρήση άνθρακα πολύ περισσότερο από όσο το έχει ήδη κάνει. Επιπλέον, για να σταθεροποιηθεί η παγκόσμια θερμοκρασία, οι συνολικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου θα πρέπει τελικά να πέσουν σχεδόν στο μηδέν. Το φυσικό αέριο από μόνο του δεν μπορεί να εκπληρώσει αυτό το έργο. Για να ικανοποιηθεί η ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια στις ΗΠΑ, ενώ παράλληλα θα εξαλείφονται ουσιαστικά οι εκπομπές ρύπων, θα πρέπει να καλύψουν το κενό είτε η πυρηνική ενέργεια είτε οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είτε οι τεχνολογίες δέσμευσης και αποθήκευσης των ρύπων από το φυσικό αέριο και τον άνθρακα σε σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.

ΠΡΑΣΙΝΟ ΚΑΙ ΚΑΘΑΡΟ

Οι νέες εξελίξεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τις τεχνολογίες αυτοκινήτων είναι σχεδόν τόσο εκπληκτικές, όπως κι εκείνες στα ορυκτά καύσιμα. Το κόστος μειώνεται χάρη στην τεχνολογική καινοτομία και τη στήριξη της κυβέρνησης, καθιστώντας την αιολική, την ηλιακή και άλλες τεχνολογίες ολοένα και πιο ελκυστικά εργαλεία για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Μεταξύ 2008 και 2012, για παράδειγμα, το κόστος μιας ηλιακής μονάδας μειώθηκε κατά 80%. Ωστόσο, με δεδομένες τις τρέχουσες τιμές, η στροφή από τον άνθρακα στο φυσικό αέριο είναι ακόμα ο συνήθης φθηνότερος τρόπος για να μειωθούν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου απ’ ό, τι η πλήρης μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Κοιτώντας προς το μέλλον, άλλωστε, δεν είναι σαφές εάν οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η πυρηνική ενέργεια ή οι τεχνολογίες που δεσμεύουν το διοξείδιο του άνθρακα θα είναι πιο χρήσιμες στο να μειώσουν τις αμερικανικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Εφ’ όσον αυτή η αβεβαιότητα παραμένει, και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας παραμένουν σχετικά ακριβές, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα είναι καλύτερα να μετακινηθούν από τον άνθρακα στο φυσικό αέριο, ενώ κινούνται και προς ένα ευρύ φάσμα ενεργειακών επιλογών μηδενικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

Εν τω μεταξύ, τα τελευταία χρόνια, ο συνδυασμός των υψηλών τιμών πετρελαίου, η τεχνολογική καινοτομία, καθώς και οι νέοι κυβερνητικοί κανονισμοί έχουν κεντρίσει την ανάπτυξη και τη χρήση όλο και πιο αποδοτικών αυτοκινήτων και φορτηγών. Η τάση αυτή πρόκειται να συνεχιστεί και κατά την επόμενη δεκαετία. Νέα αποδοτικά οχήματα μειώνουν την αμερικανική ζήτηση για πετρέλαιο και, κατά συνέπεια, μετριάζονται οι παγκόσμιες τιμές πετρελαίου. Η μικρότερη χρήση πετρελαίου στις Ηνωμένες Πολιτείες βοηθά να θωρακιστεί η χώρα από τις οικονομικές συνέπειες των ευμετάβλητων παγκόσμιων αγορών πετρελαίου - αν και η μειούμενη χρήση πετρελαίου δεν θα φέρει σύντομα την πλήρη εξάλειψη της ευπάθειας των Ηνωμένων Πολιτειών στις διαταραχές των τιμών του πετρελαίου. Ακόμη, τα αυτοκίνητα που δεν χρησιμοποιούν το πετρέλαιο ως βάση καυσίμου είναι μακριά από το να είναι σε μεγάλο βαθμό ανταγωνιστικά απέναντι στα παραδοσιακά οχήματα, και δεδομένου ότι το τυπικό αυτοκίνητο μένει σε λειτουργία για περίπου 15 χρόνια, η αλλαγή θα γίνει με αργούς ρυθμούς.

Μερικοί επικριτές υποστηρίζουν ότι οι περαιτέρω αυξήσεις στη παραγωγή αμερικανικού πετρελαίου και φυσικού αερίου θα μπορούσαν να είναι καταστροφικές τόσο για την ανάπτυξη της καθαρής ενέργειας όσο και για τις προσπάθειες περιορισμού τής κατανάλωσης πετρελαίου στις ΗΠΑ. Αυτές οι ανησυχίες είναι κατανοητές, αλλά τελικά υπερεκτιμημένες. Υπάρχει ένας απλός τρόπος για να ισοφαριστεί η αύξηση της παραγωγής πετρελαίου των ΗΠΑ με την μικρότερη χρήση πετρελαίου: λιγότερες εισαγωγές. Σίγουρα, η μεγαλύτερη παραγωγή πετρελαίου των ΗΠΑ θα μειώσει τις τιμές του πετρελαίου παγκοσμίως, κάτι που θα ενθαρρύνει ελαφρώς την μεγαλύτερη κατανάλωση πετρελαίου στις ΗΠΑ. Αλλά η χρήση αμερικανικού πετρελαίου τείνει να αυξάνεται απλώς συγκρατημένα όταν οι τιμές πέφτουν, οπότε το καθαρό αποτέλεσμα θα εξακολουθεί να είναι ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα δαπανούν λιγότερα χρήματα για πετρέλαιο. Επιπλέον, δεδομένου ότι η νομοθεσία στις ΗΠΑ είναι ο κεντρικός μοχλός για τη μετάβαση σε πιο αποδοτικά αυτοκίνητα και φορτηγά, οι χαμηλότερες τιμές πετρελαίου θα έχουν μικρότερο αντίκτυπο στην κατανάλωση πετρελαίου από ό, τι θα μπορούσε κανείς να υποθέσει – εφ’ όσον οι νόμοι διατηρούνται στη θέση τους και επεκτείνονται με την πάροδο του χρόνου .

Οι χαμηλότερες τιμές πετρελαίου θα ωθήσουν τις άλλες χώρες να αυξήσουν την κατανάλωσή του - μια εξέλιξη που, ανεξάρτητα από το πόσο μικρή θα είναι, θα σημάνει άσχημα νέα για το κλίμα. Ωστόσο, τα κέρδη της παραγωγής πετρελαίου των ΗΠΑ είναι πιθανό να ενθαρρύνουν και άλλα κράτη, όπως η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, να περιορίσουν την παραγωγή τους σε μια προσπάθεια να αποφευχθεί η σημαντική μείωση των τιμών. Ως αποτέλεσμα, η αύξηση της παραγωγής πετρελαίου των ΗΠΑ θα έχει πιθανόν μόνο οριακή επίδραση στο σύνολο των παγκόσμιων αποθεμάτων πετρελαίου και στην κατανάλωση, αποσβαίνοντας τον αντίκτυπο της αύξησης της παραγωγής πετρελαίου των ΗΠΑ στις παγκόσμιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Ακόμη και μια αύξηση της παραγωγής αμερικανικού πετρελαίου που θα καταργούσε όλες τις εισαγωγές - ένα απίθανο αποτέλεσμα - θα προσθέσει πιθανώς μόνο μια ή δύο ποσοστιαίες μονάδες, το πολύ, στις παγκόσμιες εκπομπές αερίων.

Το φυσικό αέριο παρουσιάζει μια διαφορετική πρόκληση. Επί του παρόντος, το φυσικό αέριο αντικαθιστά πολύ περισσότερο τον άνθρακα από όσο οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και άλλες πηγές ενέργειας μηδενικών εκπομπών διοξειδίου. Αυτό δημιουργεί άμεση θετική καθαρή επίπτωση για την κλιματική αλλαγή, ακόμη και αν παραμερίζεται κάποια άλλη μορφή ενέργειας μηδενικής εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα. Μεγαλύτερα προβλήματα, ωστόσο, μπορεί να εξυφαίνονται για το μέλλον, δεδομένου ότι οι εκπομπές θα πρέπει τελικά να πέσουν κοντά στο μηδέν, κάτι που είναι απίθανο να συμβεί αν δεν μειωθούν σημαντικά οι τιμές των μορφών ενέργειας μηδενικών εκπομπών άνθρακα.

Ο πραγματικός βραχυπρόθεσμος κίνδυνος από το φυσικό αέριο, λοιπόν, είναι ότι θα μπορούσε να υπονομεύσει την καινοτομία και την πτώση των τιμών στον τομέα της καθαρής ενέργειας. Ακόμη και αν το αέριο εκτοπίζει σχετικά μικρή ανανεώσιμη ενέργεια σε σύγκριση με το μέγεθος του ενεργειακού συστήματος των ΗΠΑ, οι επιπτώσεις μπορεί να είναι σημαντικές αν συγκριθούν με το μέγεθος των αγορών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η ραγδαία αύξηση του φυσικού αερίου, ως εκ τούτου, έχει διευρύνει τη σημασία των προσπαθειών της αμερικανικής κυβέρνησης να διασφαλίσει ότι η καινοτομία μηδενικού άνθρακα εξακολουθεί να επιμένει.

ΠΟΥ ΜΠΑΙΝΕΙ Η ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ

Ευτυχώς, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν ανάγκη να κάνουν μια ψυχρή επιλογή. Μπορούν να επωφεληθούν από όλες τις μεγάλες αλλαγές που συντελούνται στον κόσμο της ενέργειας, ακολουθώντας μια διττή στρατηγική. Πρώτον, η Ουάσιγκτον θα πρέπει να επεκτείνει και να ενισχύσει τις ευκαιρίες για την παραγωγή ενέργειας σε όλους τους τομείς με τη μεταρρύθμιση των νόμων και την πραγματοποίηση επενδύσεων στον τομέα της καινοτομίας. Δεύτερον, προκειμένου να αμβλύνουν τους γενικούς κινδύνους στην οικονομία, την ασφάλεια και το κλίμα, θα πρέπει να ακολουθήσουν μια φιλόδοξη πολιτική, επικεντρωμένη στο πώς οι Ηνωμένες Πολιτείες χρησιμοποιούν την ενέργεια, έτσι ώστε να μειώνονται οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και η κατανάλωση πετρελαίου στις ΗΠΑ.

Ο πρώτος στόχος τής στρατηγικής θα συνεπάγεται νέες προσπάθειες σε τρεις τομείς: περιβαλλοντική νομοθεσία, ανάπτυξη υποδομών και καινοτομία της ενέργειας. Η επίτευξη της σωστής ισορροπίας, όταν πρόκειται για την προστασία του περιβάλλοντος και την αδειοδότηση των διαδικασιών είναι δύσκολη. Από τη μια πλευρά, μια υπερβολικά επαχθής νομοθεσία μπορεί να καταστήσει ασύμφορη την ανάπτυξη της ενέργειας και, ως εκ τούτου, να υπονομεύσει τα οφέλη της ενεργειακής πολιτικής. Θα ήταν ιδιαίτερα ασύνετο να περιοριστούν σοβαρά ορισμένες δραστηριότητες, όπως η εκμετάλλευση του σχιστολιθικού φυσικού αερίου και οι υπεράκτιες γεωτρήσεις, όταν μια αποτελεσματική νομοθεσία αποτελεί βιώσιμη εναλλακτική λύση. Από την άλλη πλευρά, η άσκηση πολύ μικρής προσπάθειας για την προστασία τού περιβάλλοντος δεν θα είναι μόνο επικίνδυνη και άδικη: Θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την ανάπτυξη λόγω εμποδίων από την αντιπολίτευση. Ένα καλό μοντέλο ισορροπίας είναι η λίστα του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (International Energy Agency) των 22 «χρυσών κανόνων» για την ανάπτυξη του σχιστολιθικού φυσικού αερίου, η οποία προχωρά πολύ ως προς την προστασία τού περιβάλλοντος και προσθέτει μόνο περίπου 7% επί του κόστους ενός τυπικού σχιστολιθικού κοιτάσματος φυσικού αερίου.

Πάρα πολλοί εμπλεκόμενοι στην ενέργεια φαίνεται να πιστεύουν ότι η αυστηρότερη νομοθεσία δεν είναι αναγκαία εφ’ όσον τηρούνται οι σωστές πρακτικές. Αλλά, οι θιγόμενοι πολίτες έχουν την τάση να μην κάνουν διακρίσεις μεταξύ των εταιρειών. Το 2010, η πετρελαιοκηλίδα από την εξέδρα Deepwater Horizon, για παράδειγμα, έβλαψε τις προοπτικές των υπεράκτιων γεωτρήσεων, όχι μόνο για την BP – που ήταν ο κύριος ένοχος - αλλά και για κάθε άλλη ενεργειακή εταιρεία. Πιο πρόσφατα, η κακή συμπεριφορά μιας χούφτας εμπλεκομένων στην ανάπτυξη πεδίων σχιστολιθικού φυσικού αερίου στην Πενσυλβάνια προκάλεσε ανησυχίες στους ιδιοκτήτες γης στην γειτονική Νέα Υόρκη, απειλώντας τις επιχειρήσεις σχιστολιθικού φυσικού αερίου που δεν είχαν καμιά συμμετοχή στα συγκεκριμένα παραπτώματα.

Εξ άλλου, δεν είναι μόνο οι παραγωγοί πετρελαίου και φυσικού αερίου που υποδαυλίζουν την αντιπολίτευση για το περιβάλλον. Πολλοί υπέρμαχοι των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας πιστεύουν ότι η προτιμώμενη ενεργειακή πηγή τους θα πρέπει να είναι απρόσβλητη από περιβαλλοντικές ανησυχίες - καμιά ανεμογεννήτρια ή εργοστάσιο ηλιακής ενέργειας, επισημαίνουν, ποτέ δεν έχει μολύνει μια παραλία με τοξική μάζα ή ποτέ δεν δηλητηρίασε τον υδροφόρο ορίζοντα. Αλλά, η παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας συχνά απαιτεί πολλή γη και, ως εκ τούτου, προκαλεί έντονες αντιστάσεις. Άλλες πηγές μηδενικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα αντιμετωπίζουν παρόμοιες προκλήσεις: η πυρηνική ενέργεια πρέπει να αντιμετωπίσει την ασφάλεια των εγκαταστάσεων και την διάθεση των αποβλήτων, και η παγίδευση του διοξειδίου του άνθρακα απαιτεί από τους ντόπιους να αποδεχθούν υπόγειες εγκαταστάσεις αποθήκευσης. Οι πολιτικές που επεκτείνουν με ασφάλεια τις ευκαιρίες για ανάπτυξη είναι απαραίτητες για όλες τις ενεργειακές πηγές και στις δύο πλευρές τής υπόθεσης αυτής.

Το δεύτερο κρίσιμο θέμα που θα πρέπει να προωθήσει η Ουάσιγκτον είναι η υποδομή μεταφοράς ενέργειας σε μεγάλες αποστάσεις. Το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο αναπτύσσονται μόνο σε μέρη όπου είναι ευνοϊκή η γεωλογία, και αυτές οι θέσεις συχνά βρίσκονται μακριά από διυλιστήρια, σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και σπίτια. Για να ενθαρρυνθεί η ανάπτυξη, απαιτούνται αγωγοί για τη σύνδεση των σημείων ενδιαφέροντος - και οι πολιτικοί θα πρέπει να αντισταθούν στον πειρασμό να τοποθετήσουν περιττά εμπόδια στο δρόμο τους. Εν τω μεταξύ, οι ηλιόλουστες εκτάσεις και οι θυελλώδεις τοποθεσίες που είναι απαραίτητες για την παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας είναι, επίσης, συχνά μακριά από τις μητροπόλεις όπου υπάρχει μεγαλύτερη ζήτηση ενέργειας. Για να γίνουν οι ανανεώσιμες πηγές πιο βιώσιμες, η Ουάσιγκτον θα πρέπει να δημιουργήσει ένα καλύτερο επενδυτικό κλίμα για τους ιδιώτες επιχειρηματίες που δύνανται να στήσουν γραμμές ηλεκτρικού ρεύματος οι οποίες να καλύπτουν αυτές τις μεγάλες αποστάσεις.

Τα έργα αυτά δεν θα είναι εύκολα: η κατασκευή αγωγών και γραμμών μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας μπορεί να είναι πολιτικά εξαιρετικά περίπλοκη. Κάθε ένας αγωγός διασχίζει συνήθως εκατοντάδες ή χιλιάδες ατομικές ιδιοκτησίες, πράγμα που σημαίνει ότι τεράστιοι αριθμοί ιδιοκτητών θα πρέπει να αντιμετωπιστούν και να αποζημιωθούν για κάθε συγκεκριμένο έργο. (Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι κατασκευαστές μπορούν να επικαλεστούν την αναγκαστική απαλλοτρίωση, αλλά αυτό ενέχει τον κίνδυνο να προκαλέσει λαϊκή οργή και πολιτική αντίδραση). Μέρος του προβλήματος είναι ότι οι πολιτικοί συχνά επικεντρώνονται περισσότερο στις τοπικές αντιρρήσεις για τις υποδομές μακρών αποστάσεων σε σχέση με τα εθνικά οφέλη από αυτές. Αλλά, η Ουάσιγκτον μπορεί να βοηθήσει με τη λήψη μέτρων, όπως με το να απαιτήσει από τους νομοθέτες κάθε πολιτείας να εξετάζουν το κόστος και τα οφέλη που εκτείνονται πέρα από τα σύνορά τους, ενδεχομένως εξαλείφοντας την ανάγκη κάθε θιγόμενης πολιτείας να αποσύρεται από τέτοιου είδους σχέδια. (Οι αγωγοί ήδη αντιμετωπίζονται σε ομοσπονδιακό επίπεδο). Τέτοιες μεταρρυθμίσεις θα βοηθήσουν σε μεγάλο βαθμό τις Ηνωμένες Πολιτείες να αποκτήσουν τις υποδομές μεταφοράς ενέργειας που χρειάζονται.

Το τρίτο βασικό στοιχείο για την αύξηση των δυνατοτήτων παραγωγής ενέργειας είναι η στήριξη της κυβέρνησης στην καινοτομία. Οι περισσότεροι οικονομολόγοι συμφωνούν ότι ο ιδιωτικός τομέας συνήθως υποεπενδύει στον τομέα τής καινοτομίας. Οι ανακαλύψεις που γίνονται από ένα άτομο ή εταιρεία αντιγράφονται συχνά από άλλους, έτσι οι ανεξάρτητοι εφευρέτες και οι σχετικές επιχειρήσεις συχνά δε είναι σε θέση να εκμεταλλευθούν πλήρως τα οφέλη από τις επενδύσεις τους. Ως εκ τούτου, δεν επενδύουν τόσο στην καινοτομία και στις ανάγκες της χώρας. Το αποτέλεσμα για τον τομέα της ενέργειας είναι ότι δεν υπάρχουν αρκετές τεχνολογίες για την φθηνή παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, την ασφαλή παραγωγή πυρηνικής ενέργειας, την αποτελεσματική άντληση του φυσικού αερίου, την ασφαλή ανάπτυξη του πετρελαίου ή την αποτελεσματική μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από τις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής.

Ωστόσο, οι παρατηρητές που συμφωνούν ότι ο ιδιωτικός τομέας υπολείπεται σε αυτούς τους τομείς, συχνά διαφωνούν για το αν και πώς η κυβέρνηση μπορεί να βοηθήσει. Ο σάλος που ακολούθησε την κατάρρευση της Solyndra, της ηλιακής εταιρείας που εδρεύει στην Καλιφόρνια και που χρεοκόπησε μετά την γενναιόδωρη στήριξη της κυβέρνησης, είναι μια σχετική περίπτωση. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι οι αποτυχημένες επενδύσεις είναι ένα τίμημα που αξίζει να πληρώνεται για τις προσπάθειες της κυβέρνησης να προωθήσει την καινοτομία. Άλλοι επιμένουν ότι οι μηχανισμοί τής Ουάσιγκτον, μολονότι έχουν καλές προθέσεις, αποτελούν την ίδια την πηγή της αποτυχίας.

Η αλήθεια είναι ότι οι δημόσιες επενδύσεις στην ενεργειακή καινοτομία έχουν πάντα ρίσκο, αλλά το να μείνει το κράτος εντελώς έξω από το παιχνίδι είναι ακόμη πιο επικίνδυνο, διότι θα μπορούσε να περιορίσει σοβαρά τις ενεργειακές επιλογές των ΗΠΑ. Οι πολιτικοί μπορούν να ελιχθούν σε αυτή την κατάσταση εστιάζοντας όσο το δυνατόν περισσότερο στα πρώτα στάδια της διαδικασίας τής καινοτομίας - δηλαδή, την Έρευνα και την Ανάπτυξη – καθώς τα μεμονωμένα στοιχήματα εκεί θα είναι μικρά και τα κονδύλια τού προϋπολογισμού μπορούν να διασπαρθούν ευρέως. Εν τω μεταξύ, η Ουάσιγκτον θα μπορούσε να υποστηρίξει πιο ακριβές προσπάθειες, όπως η εμπορευματοποίηση των νέων τεχνολογιών, κατά καιρούς λαμβάνοντας μετοχές στο μετοχικό κεφάλαιο καινοτόμων σχεδίων και με την ανάπτυξη ευρείας προγραμμάτων με σαφείς και απλούς κανόνες, όπως είναι η πραγματοποίηση επιχορηγήσεων σε μετρητά, διαθέσιμων σε όλα τα ενεργειακά συστήματα μηδενικού άνθρακα που συμπληρώνουν ορισμένα κριτήρια.

ΔΙΑΙΤΑ ΧΑΜΗΛΟΥ [ΠΕΤΡ]ΕΛΑΙΟΥ

Όμως, η Ουάσιγκτον πρέπει να κάνει περισσότερα από το να διευρύνει απλώς τις ευκαιρίες για παραγωγή ενέργειας. Απόντων πρόσθετων πρωτοβουλιών, οι ενεργειακές πηγές μηδενικής εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα και οι εναλλακτικές του πετρελαίου θα δυσκολευτούν να ανταγωνιστούν σε μια αγορά που κυριαρχείται από φθηνότερα ορυκτά καύσιμα. Ακόμη και το φυσικό αέριο θα τα βρει σκούρα να εκτοπίσει τον άνθρακα που είναι ακόμα φθηνός. Μια αδράνεια θα αποτελέσει την αποτυχία των Ηνωμένων Πολιτειών να γίνουν οικονομικά πιο ανθεκτικές στην αντιμετώπιση των ευμετάβλητων παγκόσμιων αγορών πετρελαίου. Επίσης, θα αφήσει τη χώρα με επικίνδυνα υψηλές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου - ανίκανη να αποτελέσει ένα σοβαρό μέρος, πόσο μάλλον να ηγηθεί, των διεθνών προσπαθειών για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

Η Ουάσιγκτον μπορεί να αντιμετωπίσει αυτές τις προκλήσεις, με το να βοηθήσει να αλλάξει ο τρόπος που χρησιμοποιούν την ενέργεια οι Αμερικανοί. Η πλευρά της ζήτησης, και όχι η πλευρά της προσφοράς, είναι αυτή που τα μέτρα περιορισμού των αμερικανικών ενεργειακών δραστηριοτήτων θα είναι πιο αποτελεσματικά στην επίτευξη των επιλεγμένων εθνικών στόχων. Οι υπέρμαχοι της μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έχουν μια συνήθεια να κολλάνε σε συζητήσεις για τις τεχνικές επιλογές. Μερικοί υποστηρίζουν τα «όρια και εμπόριο» - ένα σύστημα που θα κάνει τους ρυπαίνοντες να αγοράζουν περιζήτητες άδειες για να καλύπτουν τις δικές τους υπερβολικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, δημιουργώντας έτσι κίνητρα για να στραφούν σε καθαρότερα καύσιμα - ενώ άλλοι προτιμούν ένα φόρο διοξειδίου του άνθρακα, ο οποίος θα χρεώνει άμεσα τους ρυπαίνοντες για τις εκπομπές τους. Πρόσφατα, ορισμένοι υποστηρικτές έχουν επικεντρωθεί στα λεγόμενα πρότυπα καθαρής ενέργειας, τα οποία εντέλουν ότι οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας θα δημιουργούν ένα όλο και μεγαλύτερο μερίδιο ηλεκτρικής ενέργειας από πηγές χαμηλής περιεκτικότητας σε άνθρακα, συμπεριλαμβανομένου του φυσικού αερίου. Και όλο και περισσότερη προσοχή δίνεται στην Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος (Environmental Protection Agency, EPA) που λέει στους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας και στους επιχειρηματίες να μειώσουν τις εκπομπές αερίων. Όλες αυτές οι προσεγγίσεις έχουν τη δυνατότητα να μειώσουν τις εκπομπές με χαμηλότερο κόστος από όσο ήταν δυνατόν στο παρελθόν, πιθανώς εξαιτίας των κερδών από το φυσικό αέριο και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Η εμμονή σε συζητήσεις τεχνικών πολιτικών επιλογών, ωστόσο, είναι λανθασμένη. Αντ’ αυτού, ο στόχος θα πρέπει να είναι να επιτευχθεί ένας συνδυασμός φιλοδοξίας και ευελιξίας - φιλοδοξία, γιατί ακόμη και η πιο προσεκτικά σχεδιασμένη πολιτική αξίζει ελάχιστα αν δεν έχει τη δυνατότητα να μειώσει σημαντικά τις εκπομπές αερίων των ΗΠΑ, και ευελιξία, διότι οι περικοπές που δεν επιτρέπουν σε εταιρείες και ιδιώτες την ελευθερία να αποφασίζουν τον τρόπο να τις πετύχουν, αποτελούν συνταγή για ακριβά σφάλματα. Μια εντολή, για παράδειγμα, ότι όλη η ενέργεια των ΗΠΑ τελικώς πρέπει να προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές, θα μπορούσε να αποδειχθεί καταστροφική, αν το κόστος της δεν εξακολουθούσε να μειώνεται ραγδαία. Ο εξαναγκασμός των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας να στραφούν σε ενεργειακές πηγές μικρότερης έντασης άνθρακα, αντί να επιτρέπεται στους καταναλωτές να υιοθετήσουν νέες τεχνολογίες εξοικονόμησης ενέργειας με οικονομικά αποδοτικό τρόπο, θα μπορούσε να είναι εξίσου παράλογος.

Ιδανικά, το Κογκρέσο των ΗΠΑ θα πρέπει να θέσει σε εφαρμογή κάποιο είδος συστήματος αγοράς – είτε όρια και εμπόριο, είτε ένας φόρος επί του διοξειδίου του άνθρακα, είτε ένα πρότυπο για την καθαρή ενέργεια - και να επικεντρωθεί για να ωθήσει σωστά τη φιλοδοξία και την ευελιξία αυτού του συστήματος αντί να παζαρεύει πάνω στις διαφορετικές επιλογές. Ωστόσο, τουλάχιστον σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, κάτι τέτοιο είναι απίθανο να συμβεί, οπότε η κυβέρνηση Ομπάμα θα απομείνει με μια σφικτή νομοθεσία για τις μεγάλες πηγές άνθρακα ως την μόνη βιώσιμη επιλογή της. Ασκώντας την υφιστάμενη εξουσία της, η EPA θα πρέπει να επικεντρωθεί στη μεγιστοποίηση της ευελιξίας και τη βαθμονόμηση της φιλοδοξίας των κανονισμών της να ταιριάξουν με τους στόχους. Αν η κυβέρνηση Ομπάμα επιλέξει αυτή την οδό, το λιγότερο που μπορεί να κάνει το Κογκρέσο είναι να αφήσει την εξουσία τής EPA να σταθεί. Σε μακροπρόθεσμη βάση, όμως, η θέσπιση μιας πιο ευέλικτη προσέγγισης βασισμένης στην αγορά θα είναι αναγκαία.

Η Ουάσιγκτον θα πρέπει επίσης να προσπαθήσει να κάνει τα οχήματα της χώρας πιο αποδοτικά από πλευράς κατανάλωσης καυσίμων. Στον τομέα αυτό, η κυβέρνηση Ομπάμα απέχει ήδη μακριά από ένα καλό ξεκίνημα. Πέρυσι, οριστικοποίησε επιθετικούς κανονισμούς οικονομίας καυσίμου για τα έτη 2017 έως 2025, συμπληρώνοντας εκείνους που είχε ήδη θέσει σε ισχύ για τα οχήματα που θα πωλούνται μέχρι το 2016. Αυτοί οι κανόνες θα απαιτούν από τις αυτοκινητοβιομηχανίες να ενισχύσουν την αποτελεσματικότητα του μέσου αυτοκινήτου ή του φορτηγού τους από περίπου 30 μίλια ανά γαλόνι το 2012 σχεδόν στα 55 μίλια ανά γαλόνι έως το 2025. (Το Toyota Prius έχει βαθμολογηθεί σήμερα στα 50 μίλια ανά γαλόνι). Η πραγματική οικονομία καυσίμου που θα επιτύχουν οι προδιαγραφές αυτές θα είναι ελαφρώς χαμηλότερη από τους στόχους, δεδομένου ότι οι αυτοκινητοβιομηχανίες μπορούν να ακολουθήσουν μια ποικιλία εναλλακτικών μέτρων, όπως η πώληση ηλεκτρικών οχημάτων, που τους δίνουν πόντους bonus ως προς τις κυβερνητικές εντολές. Όμως, η κυβέρνηση Ομπάμα έχει θέσει τις βλέψεις της σε υψηλά επίπεδα.

Υπάρχουν δύο πιο απλές αλλά αμφιλεγόμενες πολιτικές που θα πρέπει να διερευνήσει η Ουάσιγκτον. Πρώτον, οι νομοθέτες που αναζητούν τρόπους για να μειώσουν το έλλειμμα του προϋπολογισμού των ΗΠΑ, θα πρέπει να εξετάσουν την αύξηση των φόρων της βενζίνης ως μέρος ενός ευρύτερου πακέτου περικοπής των δαπανών και αύξησης των εσόδων. Αν εφαρμοστεί σωστά, αυτό το είδος των μέτρων θα οδηγήσει σε λιγότερη χρήση του πετρελαίου, μεγαλύτερη οικονομική ανάπτυξη και μείωση της ανεργίας μεγαλύτερη από όσο ένα πακέτο μέτρων χωρίς κάτι τέτοιο. Το Κογκρέσο και οι ρυθμιστικές αρχές πρέπει επίσης να μελετήσουν το να απαιτήσουν τα νέα αυτοκίνητα να είναι ικανά να δέχονται βιοκαύσιμα και μεθανόλη (ένα καύσιμο που μπορεί να συντεθεί από φυσικό αέριο και φυτικό υλικό) εκτός από βενζίνη ή ντίζελ. Αυτό θα μειώσει τους κινδύνους για αυτούς που αναπτύσσουν εναλλακτικά καύσιμα και θα δώσει στους καταναλωτές περισσότερες επιλογές για την αντιμετώπιση της αστάθειας στις αγορές πετρελαίου.

ΚΑΛΟ ΞΕΚΙΝΗΜΑ

Μερικοί άνθρωποι θα αγκαλιάσουν με ενθουσιασμό κάθε στοιχείο αυτής της ατζέντας. Αλλά πολλοί άλλοι θα έχουν θέμα με το ένα ή το άλλο κομμάτι της. Θα υπάρξουν ανησυχίες σχετικά με τα άκρα - ιδιαίτερα μεταξύ των ανθρώπων που πιστεύουν ότι η κλιματική αλλαγή δεν είναι σημαντική ή ότι η Ουάσιγκτον δεν χρειάζεται να προστατεύσει τους Αμερικανούς από αναταραχές στις παγκόσμιες αγορές πετρελαίου. Πιο συχνά, τα δύο μεγάλα στρατόπεδα θα διαφωνούν για τα μέσα, με τη μια πλευρά να αντιτίθεται έντονα στους νέους κανονισμούς για τη βιομηχανία και στην πρόσθετη δαπάνη της κυβέρνησης και την άλλη ακριβώς το ίδιο έντονα να απορρίπτει σθεναρά οποιαδήποτε επέκταση της παραγωγής ορυκτών καυσίμων. Θα εξυπηρετήσει καλύτερα και τις δύο πλευρές, ωστόσο, να δεχτούν μια ευρεία προσέγγιση αντί να οχυρώνονται και να αγωνίζονται σώμα με σώμα για το δικό τους ιδανικό αποτέλεσμα.

Για να προκύψει αυτό το εξαγόμενο, θα απαιτηθεί οι δύο πλευρές να αποδεχθούν δύο γεγονότα. Το πρώτο είναι ότι η καθεμιά έχει πολύ περισσότερη δύναμη να εμποδίσει την ατζέντα αντιπάλου της, παρά να προωθήσει τη δική της. Ιστορικά, οι αντίπαλοι των ορυκτών καυσίμων έχουν επιτυχία στην πρόληψη της μεγάλης διεύρυνσης των ομοσπονδιακών εκτάσεων γης που διατίθενται για την ανάπτυξη του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Πιο πρόσφατα, οι αντίπαλοι της ρηγμάτωσης (fracking) έχουν εξαπολύσει εκστρατείες που έχουν βάλει την εκτεταμένη χρήση αυτής της τεχνολογίας σε κίνδυνο. Οι αντίπαλοι των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και των αποδοτικών αυτοκινήτων είχαν ακόμη μεγαλύτερη επιτυχία: έχουν ματαιώσει σοβαρή νομοθεσία για το κλίμα και αντιστάθηκαν αποτελεσματικά σε νέες επενδύσεις της κυβέρνησης στην ενεργειακή καινοτομία. Κατά συνέπεια, η εναλλακτική μιας οδού που περιλαμβάνει ένα διαφορετικό σύνολο εξελίξεων είναι πιθανό να μην είναι η νίκη για τους λάτρεις των ορυκτών καυσίμων ή των υποστηρικτών των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της μειωμένης κατανάλωσης καυσίμων αλλά μάλλον ατέλειωτες αντιδικίες που βλάπτουν τα βασικά συμφέροντα και των δύο πλευρών.

Το δεύτερο γεγονός είναι ότι ο συμβιβασμός δεν χρειάζεται να είναι μοιραίος για κανέναν. Οι άνθρωποι που ανησυχούν για την κλιματική αλλαγή έχουν δίκιο στο ότι η απεριόριστη κατανάλωση ορυκτών καυσίμων είναι απαράδεκτη. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η αποδοχή τής ανάπτυξης ορισμένων ορυκτών καυσίμων θα καταστρέψει τον σκοπό τους - στην πραγματικότητα, στην περίπτωση του φυσικού αερίου, αυτό θα βοηθήσει. Εν τω μεταξύ, όσοι ανησυχούν για την παρέμβαση του κράτους στην οικονομία είναι σωστό να επικρίνουν την άκαμπτη και αδιάκριτη κυβερνητική νομοθεσία. Αλλά δεν ταιριάζουν στους παραπάνω χαρακτηρισμούς όλα τα προγράμματα για τον περιορισμό των εκπομπών ή για την προστασία των κοινοτήτων από τα μειονεκτήματα της ενεργειακής ανάπτυξης. Μια ατζέντα που θα περιλαμβάνει «τα περισσότερα από τα ανωτέρω» θα εξαλείψει τους γνήσιους φονιάδες των συμφωνιών για κάθε πλευρά, αφήνοντας ένα πακέτο που θα μπορούσε να προσφέρει τα βασικά για όσα θέλουν και οι δύο, δίνοντας οφέλη από τα κέρδη σε όλους τους τομείς, και αποφεύγοντας τον κίνδυνο μιας παρατεταμένης διαμάχης που θα τους καταστρέψει όλους και δεν θα ικανοποιήσει κανέναν.

Θα ήταν ανόητο να περιμένουμε από τις δύο πλευρές σε αυτόν τον υπερδεκαετή αγώνα να ηγηθούν της προσέγγισης που θα περιλαμβάνει «τα περισσότερα εκ των ανωτέρω». Επίσης, θα ήταν παράλογο να ζητήσει κανείς από τις δύο πλευρές να σταματήσουν τις αψιμαχίες πάνω σε μεμονωμένες αποφάσεις, όπως το άνοιγμα νέων περιοχών για πετρελαϊκή ανάπτυξη και ανάπτυξη φυσικού αερίου ή τη θέσπιση συστήματος τιμολόγησης του άνθρακα. Το βάρος τής προώθησης της ατζέντας αυτής εναπόκειται εν τέλει στους ηγέτες των ΗΠΑ. Ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα έχει υποστηρίξει μια ενεργειακή πολιτική που, όπως εξελίχθηκε η πρώτη θητεία του, έγινε όλο και περισσότερο συνεπής με αυτό το είδος της προσέγγισης, αλλά υπάρχει πολύ περισσότερη δουλειά να γίνει. Χρησιμοποιώντας τη νομοθεσία και την εκτελεστική δράση, ο Ομπάμα και μια βασική ομάδα νομοθετών θα πρέπει να προωθήσουν μια ενεργειακή στρατηγική που θα περιλαμβάνει «τα περισσότερα από τα ανωτέρω». Το αποτέλεσμα θα είναι μια ισχυρότερη οικονομία, μια πιο ασφαλής χώρα και ένας ασφαλέστερος πλανήτης.

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/articles/139111/michael-levi/americas-ener...

Σύνδεσμοι:
[1] http://www.amazon.com/The-Power-Surge-Opportunity-Americas/dp/0199986169

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στη διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στη διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr