Νέα πλήγματα στην ασφάλεια της Μέσης Ανατολής | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Νέα πλήγματα στην ασφάλεια της Μέσης Ανατολής

Οι γεωστρατηγικοί ενδοϊσλαμικοί ανταγωνισμοί στο σύστημα Συρίας-Λιβάνου

Κατά τα τέλη Ιανουαρίου, οι σουνιτικές εξτρεμιστικές οργανώσεις ανακοίνωσαν και επισήμως την ενεργοποίησή τους εντός των συνόρων τού Λιβάνου. Την 25η Ιανουαρίου 2014, με ηχογραφημένο μήνυμα, ο Σαγιάφ αλ Ανσάρι, ανακοίνωσε την δημιουργία της οργάνωσης «Ισλαμικό Κράτος στον Λίβανο», στην βόρεια πόλη της Τρίπολης, ως παρακλάδι τού «Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ και την Λεβαντίνη». Στην Τρίπολη, η οποία αποτελούσε ανέκαθεν προπύργιο του σουνιτικού ισλαμισμού, η συριακή κρίση έχει ως αποτέλεσμα την έξαρση του σουνιτικού εξτρεμισμού και την συχνή ένοπλη αντιπαράθεση ανάμεσα σε σουνιτικές και αλαουιτικές παραστρατιωτικές ομάδες [16]. Αργότερα την ίδια ημέρα, το «Μέτωπο Νούσρα» και οι «Ταξιαρχίες Αμντουλά Αζάμ» εξέδωσαν κοινή ανακοίνωση, στην οποίαν ανέφεραν ότι ο στόχος τους είναι η Χεζμπολά [17].

Με βάση όλα τα ανωτέρω, καθίσταται σαφές ότι οι σουνιτικές εξτρεμιστικές οργανώσεις, που επιχειρούν κατά τα πρότυπα της Αλ Κάιντα, έχουν επεκτείνει την τρομοκρατική τους δράση εντός των συνόρων του Λιβάνου, επιδιώκοντας την αύξηση της ισχύος και επιρροής τους εντός τού λιβανικού πεδίου. Προκειμένου να το επιτύχουν, εκμεταλλεύονται την κλιμάκωση της σεκταριστικής ριζοσπαστικοποίησης μέρους τού λιβανικού σουνιτικού πληθυσμού λόγω του συριακού εμφυλίου και της ενεργού εμπλοκής σ’ αυτόν της σιιτικής Χεζμπολά, καθώς και την επιδεικνυόμενη, προς το παρόν, πολιτική αδυναμία εκ μέρους των παραδοσιακών σουνιτικών πολιτικών κομμάτων και πολιτικών αρχηγών. Αυτό ισχύει, κατά το μάλλον ή ήττον, σε περιοχές, όπως π.χ. η πόλη της Τρίπολης, όπου η υψηλή ανεργία και τα εξίσου υψηλά ποσοστά φτώχειας έχουν σταδιακά απομακρύνει τον σουνιτικό πληθυσμό από την παραδοσιακή σουνιτική πολιτική ελίτ, που ενεργοποιείται κυρίως στην πρωτεύουσα, την Βηρυτό. Το αποτέλεσμα είναι ότι οι εξτρεμιστικές σουνιτικές οργανώσεις οι συνδεόμενες με την αλ Κάιντα, εντοπίζουν πρόσφορο έδαφος σε περιοχές όπως η Τρίπολη για την εδραίωση της επιχειρησιακής τους παρουσίας και την αύξηση της έως προσφάτως χαμηλής ιδεολογικής επιρροής τους.

ΤΟ ΥΠΟΣΥΣΤΗΜΑ ΣΥΡΙΑΣ-ΛΙΒΑΝΟΥ ΩΣ ΕΝΙΑΙΟ ΠΕΔΙΟ ΓΕΩΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ

Οι περιφερειακοί κραδασμοί των προσφάτων γεγονότων που σχετίζονται με την συριακή κρίση –η καταλυτική εμπλοκή του σιιτικού παράγοντα, η συμφωνία ΗΠΑ-Ρωσίας για το συριακό χημικό οπλοστάσιο και η συμφωνία των Έξι Δυνάμεων με την Τεχεράνη για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα- είναι ιδιαζόντως σημαντικοί.

Οι κραδασμοί αυτοί ενεργοποίησαν τις σαουδαραβικές γεωπολιτικές ανησυχίες, τις εστιάζουσες στην κλιμάκωση της περιφερειακής προβολής ισχύος τού Ιράν εντός του υποσυστήματος Ιράκ-Συρίας-Λιβάνου, και κυρίως στην αύξηση της ιρανικής επιρροής στο, εγγύτερο για την Σαουδική Αραβία, υποσύστημα του Κόλπου.
Στον πυρήνα των γεωπολιτικών ανησυχιών τού Ριάντ βρίσκεται ο φόβος τής αποσταθεροποιήσεως, εξαιτίας αυτής της αυξημένης ιρανικής επιρροής στο ευρύτερο σιιτικό στοιχείο τού Κόλπου, των σουνιτικών καθεστώτων, και φυσικά του ιδίου τού Σαουδαραβικού καθεστώτος. Αλλά και η απειλή, την οποίαν εκπροσωπεί η ιστορική αμερικανο-ιρανική προσέγγιση, μιας ευρύτερης γεωπολιτικής υποχωρήσεως της Σαουδικής Αραβίας εντός τού συστήματος της Μέσης Ανατολής, ως συνέπεια μιας διπλωματικής συνδιαλλαγής μεταξύ Ουάσιγκτον και Τεχεράνης, κατά την οποίαν οι ΗΠΑ θα παραχωρήσουν κρίσιμη περιφερειακή επιρροή στο Ιράν ως αντάλλαγμα για την ακύρωση του πυρηνικού του προγράμματος.

Οι θεμελιώδεις αυτές γεωπολιτικές ανησυχίες ενεργοποίησαν τα αντανακλαστικά τού Ριάντ, ωθώντας το στην εφαρμογή μιας γεωστρατηγικής αντίδρασης στο συριακό και το λιβανικό πεδίον, με ευρύτερο στόχο την ανάσχεση της ιρανικής επιρροής στο κρίσιμο υποσύστημα Συρίας-Λιβάνου, όπου βάσει των σαουδαραβικών σχεδιασμών αποτελεί την πρώτη γραμμή άμυνας για την ασφάλεια του υποσυστήματος του Κόλπου. Ως συνέπεια των αντενεργειών τής Σαουδικής Αραβίας ως προς την ιρανική εμπλοκή, προκύπτει ο μετασχηματισμός τού υποσυστήματος Συρίας-Λιβάνου σε ένα ενιαίο πεδίον κλιμακούμενου γεωστρατηγικού ανταγωνισμού μεταξύ Ριάντ και Τεχεράνης, ο οποίος θα πλήξει περαιτέρω το εύθραυστο περιβάλλον ασφαλείας του συστήματος της Μέσης Ανατολής.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ: