Η επιστροφή τής γεωπολιτικής

Οι ρεβιζιονιστικές δυνάμεις έχουν τόσο ποικίλες ατζέντες και δυνατότητες που κανένας δεν μπορεί να παρέχει το είδος τής συστηματικής και παγκόσμιας αντιπολίτευσης όπως έκανε η Σοβιετική Ένωση. Ως αποτέλεσμα, οι Αμερικανοί ήσαν αργοί στο να συνειδητοποιήσουν ότι τα κράτη αυτά έχουν υπονομεύσει την ευρασιατική γεωπολιτική τάξη, με τρόπους που περιπλέκουν τις αμερικανικές και ευρωπαϊκές προσπάθειες για την δημιουργία ενός μετα-ιστορικού, win-win κόσμου.

Ακόμα, μπορεί κανείς να δει τις συνέπειες αυτής της ρεβιζιονιστικής δραστηριότητας σε πολλά μέρη. Στην Ανατολική Ασία, η όλο και περισσότερο διεκδικητική στάση τής Κίνας δεν έχει ακόμη δώσει πολύ συγκεκριμένη γεωπολιτική πρόοδο, αλλά έχει αλλάξει ριζικά την πολιτική δυναμική στην περιοχή με τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες τού πλανήτη. Οι ασιατικές πολιτικές σήμερα περιστρέφονται γύρω από τις εθνικές αντιπαλότητες, τις αντικρουόμενες εδαφικές διεκδικήσεις, τη ναυτική συσσώρευση, και παρόμοια ιστορικά θέματα. Η εθνικιστική αναγέννηση στην Ιαπωνία, μια άμεση απάντηση στην ατζέντα τής Κίνας, έχει δημιουργήσει μια διαδικασία στην οποία η άνοδος του εθνικισμού σε μια χώρα τροφοδοτεί τα ίδια στο άλλο. Η Κίνα και η Ιαπωνία κλιμακώνουν την ρητορική τους, αυξάνουν τους στρατιωτικούς προϋπολογισμούς τους, ξεκινούν διμερείς κρίσεις με μεγαλύτερη συχνότητα, και κολλούν όλο και περισσότερο στον ανταγωνισμό μηδενικού αθροίσματος.

Παρά το γεγονός ότι η ΕΕ παραμένει σε μια μετα-ιστορική στιγμή, οι μη-μέλη τής ΕΕ δημοκρατίες τής πρώην Σοβιετικής Ένωσης ζουν σε μια πολύ διαφορετική εποχή. Κατά τα τελευταία λίγα χρόνια, οι ελπίδες για μετατροπή τής πρώην Σοβιετικής Ένωσης σε μια μετα-ιστορική περιοχή έχουν ξεθωριάσει. Η ρωσική κατοχή στην Ουκρανία είναι μόνο το τελευταίο σε μια σειρά από βήματα που έχουν μετατρέψει την Ανατολική Ευρώπη σε μια ζώνη οξείας γεωπολιτικής σύγκρουσης και έκανε αδύνατη την σταθερή και αποτελεσματική δημοκρατική διακυβέρνηση έξω από τις χώρες τής Βαλτικής και την Πολωνία.

Στη Μέση Ανατολή, η κατάσταση είναι ακόμη πιο οξυμένη. Τα όνειρα ότι ο αραβικός κόσμος πλησίαζε ένα δημοκρατικό σημείο καμπής - τα όνειρα που τροφοδοτούσαν την πολιτική των ΗΠΑ τόσο υπό τον Μπους όσο και τον Ομπάμα - έχουν ξεθωριάσει. Αντί για την οικοδόμηση μιας φιλελεύθερης τάξης πραγμάτων στην περιοχή, οι Αμερικανοί πολιτικοί αντιμετωπίζουν την διάλυση του κρατικού συστήματος που χρονολογείται από την συμφωνία Sykes-Picot το 1916, η οποία διαιρούσε τις επαρχίες τής Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στη Μέση Ανατολή, καθώς η διακυβέρνηση διαβρώνεται στο Ιράκ, τον Λίβανο και την Συρία. Ο Ομπάμα έχει κάνει ό,τι καλύτερο μπορούσε για να διαχωρίσει το γεωπολιτικό ζήτημα της ανάδυσης της ισχύος τού Ιράν στην περιοχή, από το ζήτημα της συμμόρφωσής του με την Συνθήκη Μη Διασποράς Πυρηνικών, αλλά οι ισραηλινοί και οι σαουδαραβικοί φόβοι σχετικά με τις περιφερειακές φιλοδοξίες τού Ιράν το κάνουν όλο και πιο δύσκολο γι’ αυτόν. Ένα άλλο εμπόδιο για την επίτευξη συμφωνιών με το Ιράν είναι η Ρωσία, η οποία έχει χρησιμοποιήσει την έδρα της στο Συμβούλιο Ασφαλείας τού ΟΗΕ και την υποστήριξή της στον Άσαντ για να πάει πίσω τους στόχους των ΗΠΑ στη Συρία.

Η Ρωσία βλέπει την επιρροή της στη Μέση Ανατολή ως ένα σημαντικό περιουσιακό στοιχείο για τον ανταγωνισμό της με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτό δεν σημαίνει ότι η Μόσχα θα αντιταχθεί αντανακλαστικά στους αμερικανικούς στόχους σε κάθε περίσταση, αλλά όντως σημαίνει ότι τα win-win αποτελέσματα που επιδιώκουν οι Αμερικανοί τόσο ανυπόμονα, μερικές φορές γίνονται όμηροι των ρωσικών γεωπολιτικών συμφερόντων. Για να αποφασίσει πόσο σκληρά να πιέσει την Ρωσία για την Ουκρανία, για παράδειγμα, ο Λευκός Οίκος δεν μπορεί να αποφύγει τον υπολογισμό των επιπτώσεων από την στάση τής Ρωσίας στον συριακό πόλεμο ή το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Η Ρωσία δεν μπορεί να γίνει από μόνη της μια πλουσιότερη χώρα ή μια πολύ μεγαλύτερη χώρα, αλλά έχει κάνει τον εαυτό της έναν πιο σημαντικό παράγοντα για την αμερικανική στρατηγική σκέψη, και μπορεί να το χρησιμοποιήσει αυτό ως μοχλό για να εξάγει παραχωρήσεις που έχουν σημασία για την ίδια.

Αν αυτές οι αναθεωρητικές δυνάμεις έχουν κερδίσει έδαφος, οι κατεστημένες δυνάμεις έχουν υπονομευθεί. Η επιδείνωση είναι εντονότερη στην Ευρώπη, όπου η ολοκληρωτική καταστροφή τού κοινού νομίσματος έχει διχάσει την κοινή γνώμη και έστρεψε την προσοχή τής ΕΕ στον εαυτό της. Η ΕΕ μπορεί να έχει αποφύγει τις χειρότερες πιθανές συνέπειες της κρίσης τού ευρώ, αλλά αμφότερες η θέληση και η ικανότητά της για αποτελεσματική δράση πέραν των συνόρων της έχουν περιοριστεί σημαντικά.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν υποστεί τίποτε σαν τον οικονομικό πόνο που έχει περάσει μεγάλο μέρος τής Ευρώπης, αλλά με την χώρα να αντιμετωπίζει το hangover της εξωτερικής πολιτικής που προκλήθηκε από τους πολέμους τής εποχής Μπους, με μια όλο και πιο ενοχλητική κρατική επιτήρηση, μια αργή οικονομική ανάκαμψη, και έναν μη δημοφιλή νόμο για την υγεία, η διάθεση της κοινής γνώμης έχει ξινίσει. Τόσο από την αριστερά όσο και από την δεξιά, οι Αμερικανοί αμφισβητούν τα οφέλη τής σημερινής παγκόσμιας τάξης και την ικανότητα των αρχιτεκτόνων της. Επιπλέον, το κοινό μοιράζεται την συναίνεση της ελίτ ότι σε έναν μεταψυχροπολεμικό κόσμο, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να είναι σε θέση να πληρώνουν λιγότερα στο σύστημα και να κερδίζουν περισσότερα από αυτό. Όταν τούτο δεν συμβαίνει, οι άνθρωποι κατηγορούν τους ηγέτες τους. Σε κάθε περίπτωση, υπάρχει μικρή όρεξη του κοινού για μεγάλες νέες πρωτοβουλίες στο εσωτερικό ή στο εξωτερικό, και ένας κυνικός πληθυσμός στρέφεται μακριά από μια πολωμένη Ουάσιγκτον με ένα μείγμα πλήξης και περιφρόνησης.