Ευρασιατική διάλυση

Το Κιργιστάν δεν έχει επίσης την ικανότητα να διασφαλίσει ότι το κρέας και τα γαλακτοκομικά προϊόντα του πληρούν τα πρότυπα της Ένωσης. Παρά το γεγονός ότι η Ρωσία έχει προσφέρει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια για την υποστήριξη της μετάβασης (και πιθανώς θα μπορούσε να είναι πρόθυμη να επιδείξει κάποια ανεκτικότητα απέναντι στον μικρό εταίρο της όσον αφορά τα πρότυπα), το Καζακστάν ελέγχει τα χερσαία σύνορα του Κιργιστάν με την Ένωση και μπορεί εύκολα να χρησιμοποιήσει αυστηρές ερμηνείες των κανόνων για να εμποδίσει το Κιργιστάν να στέλνει φορτία στην Ρωσία. Ο παραγωγοί τού Καζακστάν το2014 είχαν διενέξεις με την Ρωσία σχετικά περιορισμούς στις εισαγωγές, οπότε είναι απίθανο ότι θα υποδεχθούν εύκολα επιπλέον ανταγωνισμό από το Κιργιστάν στον νότο.

«ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΓΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ»

Με λίγα λόγια, με την προσθήκη τής Αρμενίας και του Κιργιστάν στην Ένωση, η Ρωσία κέρδισε την «ευκαιρία για φωτογραφία» που ήθελε. Αλλά η ιλιγγιώδης επέκταση υπονόμευσε την ακεραιότητα της Ένωσης, και αυτό που ήταν κάποτε μια κοινή προσπάθεια μεταξύ των τριών χωρών έχει γίνει ένα σχέδιο ματαιοδοξίας τής Μόσχας.

Εάν η μακροπρόθεσμη εικόνα για την EEU είναι εκείνη της αυξημένης δυσλειτουργικότητας, η βραχυπρόθεσμη οικονομική εικόνα τής περιφέρειας είναι τρομακτική. Το 2015, η οικονομία τής Ρωσίας αναμένεται να πέσει [4] σε πλήρη ύφεση και ενδεχομένως σε κανονική οικονομική κρίση. Τα σοκ θα αντηχήσουν σε όλη την περιοχή. Για οικονομικούς όσο και ψυχολογικούς λόγους, οι τιμές των περιφερειακών νομισμάτων είναι συνδεδεμένες με το διάτρητο ρούβλι. Ήδη το 2014, η Εθνική Τράπεζα της Κιργιζίας πούλησε 464 εκατομμύρια [5] σε δολάρια (το ισοδύναμο του περίπου 6,5% του ΑΕΠ) υπερασπιζόμενη το κιργιζικό som, το οποίο παρά ταύτα έχασε πάνω από το 17% της αξίας του έναντι του δολαρίου. Η Εθνική Τράπεζα τώρα απειλεί να κλείσει ανταλλακτήρια συναλλάγματος, προκειμένου να ανακόψει την κερδοσκοπία. Κάποιος στο Καζακστάν, εκτός από την Κεντρική Τράπεζα, έχει ξοδέψει δισεκατομμύρια [6] για να προστατέψει το καζακικό τένγκε, από τότε που υποτιμήθηκε κατά 19% στην διάρκεια μιας νύχτας, τον Φεβρουάριο, αλλά πολλοί αναλυτές στο Καζακστάν και στο εξωτερικό λένε ότι ακόμα μια υποτίμηση είναι αναπόφευκτη ούτως ή άλλως. Αυτή την εβδομάδα η κυβέρνηση ανακοίνωσε μέτρα [7] για να μειώσει την χρήση τού δολαρίου και να μεγεθύνει τον ρόλο τού τένγκε, συμπεριλαμβανομένων περιορισμών στις συναλλαγές με ξένο συνάλλαγμα και κινήτρων για την τοποθέτηση αποταμιεύσεων σε τέγκε. Η Λευκορωσία επέβαλε κατά 30% επιπλέον χρεώσεις [8] σε όλες τις συναλλαγματικές συναλλαγές προσπαθώντας να ανακόψει μια πλημμύρα αγορών δολαρίων εν μέσω πανικού για το ρούβλι, και στις 27 Δεκεμβρίου, ο πρόεδρος Αλεξάντερ Λουκασένκο απέλυσε [9] τον πρωθυπουργό και επικεφαλής τής Κεντρικής Τράπεζας.

Η αποδυνάμωση του ρουβλίου σημαίνει ότι εκατομμύρια μετανάστες από την Κεντρική Ασία και τον Καύκασο οι οποίοι βρίσκονται στην Ρωσία, στέλνουν στην πατρίδα τους όλο και λιγότερα δολάρια κάθε εβδομάδα, και οι εξαγωγείς στην περιφέρεια το βρίσκουν όλο και πιο ακριβό να πωλούν στην Ρωσία. Ακόμη και η υπόσχεση της ρωσικής αγοράς τροφίμων, έχοντας ανοίξει μετά τις αντι-κυρώσεις για την Ευρώπη πέρσι το καλοκαίρι, στερεύει, δεδομένου ότι ένα αδύναμο ρούβλι σημαίνει ότι οι περιφερικοί παραγωγοί θα είναι είτε μη ανταγωνιστικοί είτε δεν θα μπορούν να καταφέρουν ένα κέρδος. Αν και είναι της μόδας μεταξύ των παρατηρητών τής Κεντρικής Ασίας να τονίζουν την αυξανόμενη επιρροή τής Κίνας στην μετα-σοβιετική περιφέρεια, οι εξαγωγές (εκτός του πετρελαίου και του φυσικού αερίου) από την Κεντρική Ασία εξακολουθούν να ρέουν βόρεια και τα εμβάσματα εξακολουθούν να προέρχονται από την Ρωσία. Αν η οικονομία της Ρωσίας πιάσει πάτο το 2015, όπως πολλοί προβλέπουν, η Κεντρική Ασία και ο Καύκασος θα χτυπήσουν στον πάτο μαζί της.

Για τους Δυτικούς πολιτικούς, τα καλά νέα είναι ότι οι κυρώσεις λειτουργούν. Η οικονομία τής Ρωσίας έχει αποδειχθεί πολύ πιο εύθραυστη από όσο νόμιζε ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν. Η Ευρασιατική Οικονομική Ένωση είναι νεκρή σε όλα εκτός από το όνομα. Θα επιβιώσει ως άλλος ένας κούφιος μετα-σοβιετικός πολυμερής θεσμός διαφημισμένος από προεδρικές συνόδους κορυφής, αλλά μην παράγοντας καμία πρόοδο ως προς τους δεδηλωμένους στόχους του. Η κατάρρευση της EEU είναι η απόδειξη ότι η ικανότητα της Ρωσίας για επιρροή εξασθενεί. Η Ρωσία ήταν σε θέση να εξασφαλίσει τον έλεγχο μικρών ευάλωτων κρατών όπως η Αρμενία και η Κιργιζία, αλλά η ικανότητά της να προβάλει ισχύ πέραν της παραδοσιακής περιοχής επιρροής της έχει συρρικνωθεί. Αν το νόημα των κυρώσεων ήταν να χαράξει μια σκληρή γραμμή κατά της κατοχής εδαφών στην Ευρώπη μέσω πολέμου, αυτό το μήνυμα έχει επικοινωνηθεί.

Αλλά τα κακά νέα είναι, επίσης, ότι οι κυρώσεις λειτουργούν. Μια πραγματική οικονομική και δημοσιονομική κρίση η οποία άρχισε στην Ρωσία και εξαπλώνεται σε ολόκληρη την πρώην Σοβιετική Ένωση θα ενισχύσει τον υπάρχοντα εθνικισμό, τις αποσχιστικές τάσεις και τον στρατιωτικό τυχοδιωκτισμό, όχι μόνο στην Ρωσία και στα σύνορά της αλλά και σε ολόκληρη την μετα-σοβιετική περιφέρεια. Μόλις αυτή η διαδικασία αποκτήσει δυναμική, ούτε η Δύση ούτε η Κίνα θα είναι πρόθυμες ή ικανές να την σταματήσουν. Υπάρχει επείγουσα ανάγκη προετοιμασίας για μια μετα-σοβιετική χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση το 2015. Η Δυτική πολιτική πρέπει να σκεφτεί πέρα από την τιμωρία για την Ουκρανία και να προβλέψει τις συνέπειες της συντριβής τής Ευρασιατικής οικονομίας.

Copyright © 2002-2014 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/articles/142745/nate-schenkkan/eurasian-di...