Ο μύθος του παραφουσκωμένου ελληνικού κράτους

Αυτή η πρόοδος έχει έρθει με τεράστιο κόστος: Στην ανεργία, την φτώχεια και την πολιτική αστάθεια. Η θέση της Ελλάδας στην Ευρώπη παραμένει σε σοβαρό κίνδυνο. Περαιτέρω, οι νεότεροι δημοσιονομικοί στόχοι των πιστωτών της Ελλάδας ευρέως [33] αναμένεται [34] ότι θα είναι [35] η αιτία [36] για μεγαλύτερη [37] ύφεση [38], η οποία θα θέσει τις μεταρρυθμίσεις σε ακόμα περισσότερο κίνδυνο. Οι προκρούστειες περικοπές στον δημόσιο τομέα, εκτός από το να ξεριζώνουν τις κοινωνικές πρόνοιες, αφήνουν το κράτος με λιγότερο και πιο απογοητευμένο προσωπικό για να αντιμετωπίσει το ολοένα και πιο ηράκλειο έργο της μεταρρύθμισης. Και αν δεν κάνει κάτι με τα κατεστημένα συμφέροντα και τις μεταρρυθμίσεις, η Ελλάδα θα χάσει όλους τους στόχους -και στην συνέχεια το Grexit θα γίνει μια πραγματική απειλή.

Μερικοί υποδαυλίζουν την κοινωνική αντίσταση, εστιάζοντας στις πρόσφατες προσλήψεις. Με σχεδόν 26% ανεργία, ορισμένες προσλήψεις θα αντικαταστήσουν αναπόφευκτα την πρόνοια. Για την επίτευξη των στόχων, η έμφαση θα πρέπει αντίθετα να είναι στην εξοικονόμηση των διαδικασιών και την αποτελεσματικότητα, όχι το να αφήνονται περισσότεροι άνθρωποι άνεργοι. Σύμφωνα με μια εκτίμηση, στην εποχή προ της κρίσης η γραφειοκρατική αναποτελεσματικότητα υπολογιζόταν ότι κόστιζε στην Ελλάδα 14 δισεκατομμύρια ευρώ (στην συνέχεια, 19 δισεκατομμύρια) ετησίως, σχεδόν το μέγεθος [39] του ελληνικού ελλείμματος [40] το 2007. Υπήρξε κάποια πρόοδος. Για παράδειγμα, κάθε χρόνο οι πολίτες έχαναν δεκάδες εκατομμύρια ώρες εργασίας περιμένοντας στην ουρά για να πληρώσουν επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας και φόρους˙ τώρα όλοι οι λογαριασμοί είναι αυτοματοποιημένοι. Αυτή είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου, φυσικά, αλλά η επίτευξη δυνητικών κερδών απαιτεί χρόνο και οργάνωση, που λείπουν.

Για να συμβεί μια πραγματική μεταρρύθμιση, η Ελλάδα χρειάζεται πρωτίστως τρία πράγματα. Πρώτον, χρειάζεται ένα νέο όραμα για τις δημόσιες Υπηρεσίες της. Το να εργάζεται κανείς για το κράτος θα πρέπει να είναι ένα επίτευγμα, όπως και σε άλλες προηγμένες δημοκρατίες, όχι ένα υποκατάστατο πρόνοιας. Ταλαντούχοι Αμερικανοί φοιτητές που έχουν βλέψεις για το State Department, για παράδειγμα, γνωρίζουν ότι ίσως χρειαστεί να περάσουν από πολλές προσπάθειες πριν να επιτύχουν τον στόχο τους. Αυτό σημαίνει, ωστόσο, ότι οι μισθοί και τα οφέλη πρέπει επίσης να είναι ανταγωνιστικά. Η οικονομία της αγοράς απαιτεί ισχυρούς κρατικούς θεσμούς και θα πρέπει να πληρώνει γι’ αυτούς.

Δεύτερον, η Ελλάδα χρειάζεται διεθνή βοήθεια [41] για να κάνει τους πλούσιους φοροφυγάδες της να πληρώσουν τους φόρους τους και να υπακούν στους κανόνες. Πρέπει επίσης να αναγκάσει τις ελίτ της να δηλώσουν το εγχώριο εισόδημά τους (τα τρέχοντα φορολογικά κίνητρα για τους πολίτες ώστε να υποβάλουν τις αποδείξεις των γιατρών, για παράδειγμα, δεν είναι αρκετά ισχυρά). Η φορολόγηση των ελίτ δεν κλείνει όλα τα φορολογικά κενά, αλλά όταν οι πλούσιοι αποφεύγουν τους φόρους, η μάζα του πληθυσμού θεωρεί ότι δεν υπάρχει λόγος να κάνει διαφορετικά.

Τέλος, η συνεργασία και οι αποδόσεις κλίμακας πρέπει να υποστηριχθούν μέσω κινήτρων, για παράδειγμα φορολογικών. Ο μύθος του εκκολαπτόμενου επιχειρηματία που είναι αλυσοδεμένος από ένα διεφθαρμένο κράτος είναι μόνο ένα κομμάτι της ιστορίας. Το άλλο κομμάτι είναι ότι, αν τα οικογενειακά καταστήματα, οι μικρές επιχειρήσεις και οι επαγγελματίες που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας δεν ωθηθούν προς την συνεργασία και τις αποδόσεις κλίμακας, οι προσλήψεις θα υστερούν και η ανάπτυξη θα είναι άνιση και, συνεπώς, θα οδηγεί σε κοινωνικούς αποκλεισμούς.

Χωρίς πρόοδο σε όλα αυτά τα μέτωπα, η Ελλάδα θα παραμείνει αυτό που ήταν πάντα, ένα φτωχό κράτος με κάποιους πλούσιους πολίτες.

Copyright © 2015 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/greece/2015-08-06/myth-bloated-g...