Η στροφή της Γεωργίας προς την Δύση

Η δημοκρατία έχει βρεθεί να υποχωρεί σε όλη την Ευρασία [1] κατά τα τελευταία χρόνια, και σε πολλές χώρες, το δέλεαρ των Δυτικών πολιτικών μοντέλων έχει ξεθωριάσει. Αλλά η Γεωργία ήταν μια εξαίρεση. Κατά την διάρκεια των τεσσάρων τελευταίων ετών, τα μέσα ενημέρωσης της χώρας και η κοινωνία των πολιτών έχουν ακμάσει και η κυβέρνηση έχει ακολουθήσει ένα ισχυρό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων. Οι φιλοδυτικές πολιτικές της Τιφλίδας -από την υπογραφή της συμφωνίας σύνδεσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση μέχρι την επιδίωξη να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ [2]- απολαμβάνουν ισχυρή υποστήριξη από τους Γεωργιανούς πολίτες και την στήριξη των μεγάλων πολιτικών κομμάτων της χώρας.

Η τρέχουσα σταθερότητα και φιλοδυτική στάση της Γεωργίας ήταν σχεδόν αναπόφευκτες. Πριν από δύο δεκαετίες, καθώς Τιφλίδα ασχολείτο με τις εθνοτικές διαμάχες, τον εμφύλιο πόλεμο και την οικονομική κατάρρευση, πολλοί παρατηρητές πίστευαν ότι η Γεωργία ήταν στα πρόθυρα του να γίνει ένα αποτυχημένο κράτος και ένας παράδεισος για το οργανωμένο έγκλημα και τις τρομοκρατικές ομάδες. Ούτε τα πολιτικά οφέλη της Γεωργίας είναι μη αναστρέψιμα. Η Ρωσία [3] βλέπει την κλίση της Γεωργίας προς την Δύση ως απειλή. Και παρ’όλο που γεωργιανή πολιτική έχει ωριμάσει σημαντικά τις τελευταίες δύο δεκαετίες, η προσωπικότητα, και όχι πολιτική, εξακολουθεί να είναι ο κύριος καθοριστικός παράγοντας των εκλογικών επιλογών των Γεωργιανών.

Οι βουλευτικές εκλογές της χώρας στις 8 Οκτωβρίου, θα καθορίσουν αν θα συνεχιστεί η δημοκρατική πορεία των τελευταίων ετών. Κατά πάσα πιθανότητα, το νέο κοινοβούλιο θα πιέσει προς τα εμπρός στην τρέχουσα πορεία της μετά τον Οκτώβριο. Οι Δυτικοί εταίροι της Γεωργίας πρέπει να χαιρετίσουν αυτό το αποτέλεσμα. Από την πλευρά της, η Γεωργία θα πρέπει να πιέσει προς τα εμπρός με τις οικονομικές και πολιτικές μεταρρυθμίσεις.

Σε εκλογικό κέντρο στην Τιφλίδα, τον Μάιο του 2008. DAVID MDZINARISHVILI / REUTERS
-------------------------------------------------

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΤΑΡΑΧΗ ΣΤΗΝ ΗΡΕΜΙΑ

Από την εποχή της ανεξαρτησίας της από την Σοβιετική Ένωση το 1991, η Γεωργία έχει δει εμφύλιο πόλεμο, αποσχίσεις, πόλεμο με την Ρωσία [4] και πολιτική αναταραχή. Η ηγεσία της χώρας μετακινήθηκε από την χαλαρή λαβή του προέδρου Έντουαρντ Σεβαρντνάτζε στο συχνά βαρύ χέρι του διαδόχου του, Μιχαήλ Σαακασβίλι. Το Ενωμένο Εθνικό Κίνημα του Σαακασβίλι έχει πιστωθεί ευρέως για το ότι συγκλόνισε το πολιτικό σκηνικό μετά την ανάληψη της εξουσίας το 2003, αλλά οδήγησε στην καταπάτηση των δικαιωμάτων των Γεωργιανών στα χρόνια που ακολούθησαν.

Η αναταραχή έληξε με τις βουλευτικές εκλογές του 2012, όταν το Γεωργιανό Όνειρο, ένας κεντρώος συνασπισμός με επικεφαλής τον δισεκατομμυριούχο επιχειρηματία Bidzina Ivanishvili, ανέτρεψε το κόμμα του Σαακασβίλι. Ο Ivanishvili διετέλεσε πρωθυπουργός για μόνο έναν χρόνο, παραδίδοντας την θέση του σε έναν νεότερο σύμμαχο τον Νοέμβριο του 2013. Παρά το γεγονός ότι ο ίδιος δεν κατέχει πλέον δημόσιο αξίωμα, ο Ivanishvili διατηρεί την επιρροή του˙ πολλοί Γεωργιανοί τον βλέπουν ως τον πολιτικό που έφερε την χώρα τους πίσω από το χείλος του γκρεμού.

Σε αντίθεση με την προηγούμενη αναταραχή της Γεωργίας, τα τέσσερα χρόνια από τις εκλογές του 2012 ήταν αναζωογονητικές σταθερά, κάτι που επέτρεψε στην Τιφλίδα να συνεχίσει τις πολιτικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις. Το 2014, η Γεωργία υπέγραψε συμφωνία σύνδεσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση [5], η οποία τέθηκε σε ισχύ τον Ιούλιο και θα εμβαθύνει τις πολιτικές και οικονομικές σχέσεις της χώρας με το μπλοκ.

Η χώρα πέρασε νόμους που προστατεύουν τα δικαιώματα των μειονοτήτων και εισήγαγε οικονομικά μέτρα που εγγυώνται τα δικαιώματα των επενδυτών. Αναμόρφωσε επίσης το δικαστικό της σύστημα με την εισαγωγή της δια βίου θητείας για τους δικαστές, επιτρέποντας τις τηλεοπτικές κάμερες στα δικαστήρια, καθώς και διορίζοντας μέλη της κοινωνίας των πολιτών και της ακαδημαϊκής κοινότητας για να υπηρετήσουν στο Ανώτατο Συμβούλιο Δικαιοσύνης, ένα βασικό νομικό σώμα.

Τις προσεχείς εβδομάδες, η Γεωργία και η ΕΕ θα εφαρμόσουν πιθανότατα την συμφωνία για ταξίδια χωρίς βίζα μετά από μια σειρά καθυστερήσεων. Πολλές από τις πολιτικές ελίτ της χώρας, συμπεριλαμβανομένων εκείνων στο Γεωργιανό Όνειρο και το Ενωμένο Εθνικό Κίνημα, το κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης, βλέπουν την ένταξη τόσο στην ΕΕ όσο και στο ΝΑΤΟ ως την κορύφωση του παιχνιδιού τους. Αν και δεν έχει προσφερθεί ακόμη στην Γεωργία η ένταξη στην ΕΕ, το ΝΑΤΟ έχει δηλώσει ότι είναι κατ’ αρχήν ανοιχτό για την ένταξη της Γεωργίας στην Συμμαχία.

Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Jens Stoltenberg, και ο πρωθυπουργός της Γεωργίας, Giorgi Kvirikashvili, στην Τιφλίδα, τον Σεπτέμβριο του 2016. DAVID MDZINARISHVILI / REUTERS
---------------------------------------

ΕΛΑΤΕ ΣΤΟ ΚΛΑΜΠ

Όταν ένας φοιτητής ρώτησε τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, Jens Stoltenberg, [6] για το μήνυμά του προς τους απαισιόδοξους Γεωργιανούς σχετικά με τις προοπτικές της χώρας τους για ένταξη στο ΝΑΤΟ, ο Stoltenberg απάντησε με ειλικρίνεια. «Η Γεωργία πρέπει να συνεχίσει να κάνει ακριβώς ό, τι κάνει, και αυτό είναι να εφαρμόσει μεταρρυθμίσεις», είπε [7]. «Συνταγματικές μεταρρυθμίσεις, εκλογικές μεταρρυθμίσεις, οικονομικές μεταρρυθμίσεις, δικαστικές μεταρρυθμίσεις».

Αυτή ήταν μια καλή συμβουλή. Η Γεωργία έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο στην απο-πολιτικοποίηση των Υπηρεσιών επιβολής του νόμου και στην βελτίωση των συνθηκών στις φυλακές της χώρας˙ τα κέρδη αυτά πρέπει να διαφυλαχθούν. Η Γεωργία πρέπει επίσης να συνεχίσει την πορεία της προς την καταπολέμηση της διαφθοράς. Οι μεγαλύτερες προκλήσεις ενδέχεται να παραμείνουν στην μεταρρύθμιση του νομικού συστήματος. Αν και τα γεωργιανά δικαστήρια αποφαίνονται συχνά εναντίον της κυβέρνησης, η επιδίωξη για μια πραγματικά ανεξάρτητη δικαστική εξουσία δεν έχει συμπληρωθεί.

Οι Δυτικοί φίλοι της Γεωργίας πρέπει επίσης να προσφέρουν. Οι χώρες της Βαλτικής έλαβαν μεγάλη υποστήριξη από τις Δυτικές χώρες στην δεκαετία του 1990 πριν από την ένταξή τους στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ το 2004. Αλλά για το περισσότερο διάστημα της ανεξάρτητης ιστορίας της, η Γεωργία αφέθηκε να αντιμετωπίζει την πίεση από την Ρωσία σε μεγάλο βαθμό μόνη της. Τα τελευταία χρόνια, η ρωσική πολεμική -από τον πόλεμό της με την Γεωργία το 2008 μέχρι την πιο πρόσφατη επιθετικότητά της στην Ουκρανία- έχει προστεθεί στις ανησυχίες της Τιφλίδας. Η ένταξη στο ΝΑΤΟ θα αντιμετωπίσει αυτές τις ανησυχίες και θα επιτρέψει στην Γεωργία να επικεντρωθεί στην οικονομική και πολιτική ανάπτυξή της. Η Γεωργία έχει ήδη συμμετάσχει σε ορισμένες αποστολές του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένης εκείνης στο Αφγανιστάν˙ η πλήρης ένταξή της στην συμμαχία, με εξαίρεση τις αποσχισθείσες δημοκρατίες της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας, είναι το λογικό επόμενο βήμα. Και αν και είναι παραδεκτό ότι η ένταξη της Γεωργίας στο ΝΑΤΟ θα μπορούσε να εξοργίσει την Ρωσία και να ματαιώσει τις προσπάθειές της να διατηρήσει μια προνομιακή θέση στον μετασοβιετικό χώρο, το ΝΑΤΟ πρέπει τώρα να δείξει ότι η Ρωσία δεν έχει βέτο για την ένταξή της. Όσο για την Ευρωπαϊκή Ένωση, τόσο οι αξιωματούχοι της ΕΕ όσο και οι Γεωργιανοί θα πρέπει να κάνουν βέβαιο ότι η συμφωνία σύνδεσης εφαρμόζεται με επιτυχία.

Πρόβατα επιστρέφουν μετά από βοσκή κοντά στην Τιφλίδα, τον Νοέμβριο του 2015. DAVID MDZINARISHVILI / REUTERS
---------------------------------------

Οι Γεωργιανοί θα κακομάθουν από την πληθώρα επιλογών στις εκλογές του επόμενου μήνα: Θα συμμετάσχουν δεκαεννέα πολιτικά κόμματα και έξι εκλογικοί συνασπισμοί που συγκεντρώνουν επιπλέον δεκαεπτά κόμματα. Το Γεωργιανό Όνειρο πάσα πιθανότητα θα παραμείνει το μεγαλύτερο κόμμα, και το Ενωμένο Εθνικό Κίνημα το δεύτερο μεγαλύτερο. Σε αντίθεση με προηγούμενες εκλογές -όπως το 2003, όταν οι ισχυρισμοί περί νοθείας οδήγησαν στην πτώση του Σεβαρντνάτζε- φαίνεται σαν ότι οι φετινές εκλογές θα είναι δίκαιες.

Εκτός και αν υπάρξει κάποιο είδος πολιτικού σεισμού, μια μεγάλη διακομματική πλειοψηφία στο νέο κοινοβούλιο θα στηρίξει τις πολιτικές υπέρ του ΝΑΤΟ και υπέρ της ΕΕ. Αλλά είναι επίσης πιθανό ότι ένα ή δύο από τα μικρότερα κόμματα που αντιτίθενται ή αμφιταλαντεύονται για τον φιλοδυτικό προσανατολισμό της Γεωργίας [8] θα λάβουν έδρες, επίσης. Όπως και οι αβεβαιότητες στην γειτονιά της Γεωργίας [9], αυτό είναι μια υπενθύμιση ότι ούτε η Τιφλίδα ούτε οι φίλοι της στην Δύση μπορούν να αντέξουν να είναι αδιάφοροι σχετικά με την πρόοδο της Γεωργίας.

Copyright © 2016 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/georgia/2016-09-21/georgias-west...

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.foreignaffairs.com/articles/world/2016-06-13/democracy-decline
[2] https://www.foreignaffairs.com/articles/georgia/2016-04-12/let-georgia-j...
[3] https://www.foreignaffairs.com/articles/russia-fsu/2010-07-01/letter-tbi...
[4] https://www.foreignaffairs.com/articles/russia-fsu/2009-10-11/clarity-ca...
[5] http://www.bbc.com/news/world-europe-28052645
[6] https://www.foreignaffairs.com/interviews/2016-04-06/standing-nato
[7] http://nato.int/cps/en/natohq/opinions_134791.htm?selectedLocale=en
[8] https://www.foreignaffairs.com/articles/georgia/2012-12-05/no-america-ca...
[9] https://www.foreignaffairs.com/articles/eastern-europe-caucasus/2010-12-...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition