Το παρελθόν του Πούτιν εξηγεί το μέλλον της Ρωσίας

Η βούλησή του ασφαλώς ενισχύθηκε από ένα περιστατικό πριν από την ανάληψη των καθηκόντων του, όταν ένα συμβολικό τμήμα ρωσικών στρατευμάτων που υπηρετούσαν ως ειρηνευτές στην Βοσνία –ως μέρος της Δυτικής προσπάθειας να εμπλέξει την Μόσχα [στον Δυτικό κόσμο]- απάντησαν στην εκστρατεία του ΝΑΤΟ εναντίον της Σερβίας με το να εγκαταλείψουν τις θέσεις τους και να τρέξουν να καταλάβουν το αεροδρόμιο στην πρωτεύουσα του Κοσσυφοπεδίου, την Πρίστινα. Αυτό αντήχησε στους απλούς Ρώσους πίσω στην πατρίδα με το να εκφράσουν ανανεωμένη αλληλεγγύη προς τους συναδέλφους τους Ορθόδοξους Σλάβους στα Βαλκάνια. Αν και οι στρατιώτες εξαρτώντο για φαγητό από τις βρετανικές δυνάμεις τις οποίες απέκλεισαν από το κτιριακό συγκρότημα, οι περισσότεροι Ρώσοι χειροκρότησαν το κόλπο ως μια θαρραλέα νίκη επί μιας Δυτικής στρατιωτικής συμμαχίας που έβλεπαν πλέον ως αντίπαλο. Μήνες αργότερα, ο πόλεμος στην Τσετσενία έδωσε ένα ακόμα μήνυμα ότι η Μόσχα δεν θα λυγίζει πλέον στην ξένη αποδοκιμασία.

Το έργο οικοδόμησης της εικόνας του Πούτιν συνέχισε να βασίζεται σε συγκρούσεις, με την διακυβέρνησή του να συνδέεται πλέον με τις εισβολές στην Γεωργία και την Ουκρανία και την στρατιωτική εκστρατεία στην Συρία. Αυτές δεν ήταν αναπόφευκτες αντιδράσεις στην επέκταση του ΝΑΤΟ όταν η Μόσχα ήταν πολύ αδύναμη για να απαντήσει, όπως υποστηρίζουν ορισμένοι. Το Κρεμλίνο ποτέ δεν θεωρούσε την επέκταση σοβαρή απειλή [6], καθώς δεν πιστεύει πραγματικά ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πραγματοποιήσουν σήμερα ένα πρώτο πυρηνικό χτύπημα, όπως υπονόησε ο Πούτιν αυτόν τον μήνα. Το να θέσει τις Ηνωμένες Πολιτείες ως υπαρξιακή απειλή, ωστόσο, του επέτρεψε να συσπειρώσει τον λαό του, παρά την διαφθορά, τον αυταρχισμό και την απομόνωση που του έφερε. Η βασική του πλατφόρμα για αυτό που πέρασε ως προεδρική εκστρατεία, ήταν να απειλήσει την Δύση με την ανάπτυξη μιας νέας γενιάς πυρηνικών όπλων, κυρίως έναν «αήττητο» διηπειρωτικό πύραυλο κρουζ και μια πυρηνική τορπίλη που υποσχέθηκε ότι θα ξεπερνούν κάθε άμυνα των ΗΠΑ. Η παρουσίασή του κατά την διάρκεια μιας ομιλίας για την Κατάσταση του Έθνους τον Φεβρουάριο περιελάμβανε κυρίως βίντεο που απεικόνιζαν πολεμικές κεφαλές οι οποίες στόχευαν την Φλόριντα, όπου το θέρετρο Mar-a-Lago του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ πιθανότατα θα καταστρεφόταν μαζί με την υπόλοιπη πολιτεία.

Ο Πούτιν προσπάθησε να νομιμοποιήσει την επιθετικότητά του διατυπώνοντάς την ως κομμάτι της υποστήριξής του προς έναν «πολυπολικό κόσμο» -με άλλα λόγια, μεγαλύτερη επιρροή της Ρωσίας εις βάρος της υπό την ηγεσία των ΗΠΑ παγκόσμιας τάξης. Πριν από μια δεκαετία, η έκκληση είχε μεταμφιεστεί δελεαστικά ως μια πρόταση του Κρεμλίνου [7] να συνεργαστεί με τις Δυτικές χώρες για την καθιέρωση της Ευρωπαϊκής Συνθήκης για την Ασφάλεια (European Security Treaty), μιας νέας αρχιτεκτονικής ασφάλειας που θα αντικαθιστούσε το ΝΑΤΟ και άλλους πολυεθνικούς οργανισμούς. Οι περισσότεροι Δυτικοί πολιτικοί απέρριψαν την ιδέα. Αλλά μέχρι την στιγμή που η Ρωσία πήγε στον πόλεμο στην Γεωργία το 2008 για να καταπνίξει τις φιλοδοξίες της Τιφλίδας προς το ΝΑΤΟ, το Κρεμλίνο είχε απαλλαγεί από κάθε προσποίηση συνεργασίας, έτοιμο να τα σπάσει τελείως με την Δύση.

Η αποτυχημένη δολοφονία του Sergei Skripal -πρώην συνταγματάρχη των μυστικών υπηρεσιών του στρατού- και της κόρης του αυτόν τον μήνα σε βρετανικό έδαφος, είναι το τελευταίο παράδειγμα της χρήσης τακτικών σοκ από τον Πούτιν για να αμφισβητεί τους διεθνείς κανόνες που ισχύουν από παλιά. Ως κατάσκοπος που απελευθερώθηκε μέσω μιας ανταλλαγής κατασκόπων, ο Skripal υποτίθεται ότι ήταν ανέγγιχτος. Αντ’ αυτού, το Κρεμλίνο φαίνεται να έχει στοχεύσει και άλλα μέλη της οικογένειάς του σε ένα βάναυσο ξέσπασμα εκδίκησης που είναι ένα τολμηρό νέο «ρίξιμο του γαντιού» προς την Δύση. Η χαρακτηριστικά αδύναμη Δυτική απάντηση στην πρώτη επιθετική χρήση ενός [χημικού] νευρικού παράγοντα στην Ευρώπη μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, είναι άλλο ένα μήνυμα προς το Κρεμλίνο ότι τέτοιες επιθέσεις λειτουργούν.

ΘΑ ΚΡΑΤΗΣΕΙ;

Η δεκαετία της οικονομικής αβεβαιότητας μετά την έναρξη της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης το 2008, δεν έχει πείσει τους Ρώσους να γυρίσουν την πλάτη στον πρώην αξιωματούχο της KGB ο οποίος υποτίθεται ότι τους διέσωσε από την άβυσσο της δεκαετίας του 1990. Ωστόσο, είναι δύσκολο να μετρήσουμε την αυθεντική κοινή γνώμη σε μια χώρα όπου η κριτική για τον πρόεδρο κάνει κακό στην εργασιακή ασφάλεια.

Πρόσφατη έρευνα [8] του μοναδικού ανεξάρτητου οργανισμού δημοσκοπήσεων της χώρας, Levada Center, που διεξήχθη με το Carnegie Moscow Center, παρέχει ανεπίσημα στοιχεία για την υποστήριξη των Ρώσων προς τον Πούτιν. Παρόλο που οι περισσότεροι ερωτηθέντες δήλωσαν ότι επιθυμούν κάποια μορφή αλλαγής στην χώρα, δεν μπορούσαν να οραματιστούν κανέναν, εκτός από τον Πούτιν, να την ενεργοποιήσει. Η φήμη του ότι είναι πάνω από τα πολιτικά [δρώμενα], διαδραματίζει κάποιο ρόλο (αρνήθηκε να κατέβει στις εκλογές ως μέλος του κόμματος Ενωμένη Ρωσία, του οποίου η μοναδική πλατφόρμα είναι η υποστήριξη του προέδρου), επιτρέποντάς του να κατηγορεί για τις ελλείψεις της κυβέρνησης τους αξιωματούχους που εκκαθαρίζονται περιοδικά κατά την διάρκεια σκανδάλων διαφθοράς. Στην πιο πρόσφατη περίπτωση, ο πρώην υπουργός Οικονομίας, Alexey Ulyukaev, καταδικάστηκε τον Δεκέμβριο σε οκταετή φυλάκιση για δωροδοκία. Ο ανώτερος κυβερνητικός αξιωματούχος που συνελήφθη από την εποχή του Στάλιν, ο Ουλιουκάεφ υποστηρίζει ότι ενοχοποιήθηκε.