Ο τρομερός στρατός της Αμερικής

Μετά από μακρούς δύσκολους πολέμους στο Αφγανιστάν και το Ιράκ, ορισμένοι επικριτές ισχυρίστηκαν ότι όλη η έννοια της προσπάθειας της προετοιμασίας των δυνάμεων ξηράς των ΗΠΑ για σύνθετες αποστολές πέρα από τις συμβατικές μάχες είναι μια άκαρπη ή και αντιπαραγωγική άσκηση. Ανατρέχοντας στην στάση του στρατού μετά τον πόλεμο του Βιετνάμ, όταν απέφευγε την αντιεξέγερση και επικεντρώθηκε αντ’ αυτού σε πολέμους ελιγμών αιχμής και στην αντιπαράθεση Συμφώνου Βαρσοβίας - ΝΑΤΟ, [οι επικριτές] προτιμούν την ανάπτυξη μιας δύναμης με πιο περιορισμένο προσανατολισμό. Η έκθεση Αμυντικής Στρατηγικής Καθοδήγησης της διοίκησης Ομπάμα για το 2012, για παράδειγμα, δήλωσε ότι παρ’όλο που οι αμερικανικές δυνάμεις «θα διατηρήσουν και θα συνεχίσουν να βελτιώνουν τα διδάγματα, την εμπειρογνωμοσύνη και τις εξειδικευμένες ικανότητες που έχουν αναπτυχθεί στα τελευταία δέκα χρόνια επιχειρήσεων αντιεξέγερσης και σταθεροποίησης στο Ιράκ και το Αφγανιστάν, δεν θα έχουν πλέον το μέγεθος για να διεξάγουν επιχειρήσεις μεγάλης κλίμακας και παρατεταμένης σταθεροποίησης». Εν μέρει ως αποτέλεσμα αυτής της λογικής, ο σημερινός εν ενεργεία αμερικανικός στρατός έχει μειωθεί κατά σχεδόν 100.000 άτομα τα τελευταία χρόνια, στους 470.000 στρατιώτες. Αυτός είναι μικρότερος από τον αντίστοιχο αριθμό στα μέσα μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1990. Επιπλέον, σύμφωνα με τα τρέχοντα σχέδια, ο στρατός θα μειωθεί περαιτέρω, στα 450.000 άτομα μέχρι το 2018, και ορισμένοι βασικοί αξιωματούχοι του Πενταγώνου υποστήριξαν περικοπές στα 400.000 άτομα ή και λιγότερα.

Αυτός ο συλλογισμός -ο οποίος επαναλήφθηκε στην Τετραετή Αμυντική Αναθεώρηση το 2014- είναι λανθασμένος. Η Ουάσινγκτον μπορεί να δηλώσει την έλλειψη ενδιαφέροντός της για μεγάλης κλίμακας αποστολές και αποστολές σταθεροποίησης, αλλά η ιστορία δείχνει ότι τελικά θα βρεθεί να ασχολείται με αυτά ούτως ή άλλως, οδηγημένη από την έλξη των γεγονότων και την λογική των ταραγμένων καταστάσεων στο πεδίο.

Η Επιχειρησιακή Αντίληψη του Στρατού του 2014 (2014 Army Operating Concept), με τίτλο Win in a Complex World (Νίκησε σε έναν σύνθετο κόσμο), ευφυώς αναγνωρίζει ότι ο σημερινός και ο μελλοντικός στρατός πρέπει να είναι έτοιμοι να χειριστούν ένα ευρύ φάσμα πιθανών προκλήσεων. Συμφωνεί με την ιδέα ότι ο σύγχρονος στρατιώτης πρέπει στην πραγματικότητα να είναι ένας αθλητής του πεντάθλου, με δεξιότητες σε ένα ευρύ φάσμα τομέων που ισχύουν για πολλούς πιθανούς τύπους επιχειρήσεων. Το έγγραφο βασίζεται σε προηγούμενες έννοιες όπως η πίστη του στρατηγού Charles Krulak, πρώην διοικητή του Σώματος των Πεζοναυτών, στην προετοιμασία του στρατού για έναν «πόλεμο τριών μπλοκ», στον οποίο οι αμερικανικές δυνάμεις θα μπορούσαν να παρέχουν ανακούφιση σε ένα τμήμα μιας πόλης, διατηρώντας την ειρήνη σε ένα δεύτερο και πολεμώντας εντατικά έναν καθορισμένο εχθρό σε ένα τρίτο. Και αντανακλά την συνειδητοποίηση αυτού που ο Raymond Odierno, πρώην αρχηγός του στρατού Ξηράς, αποκαλούσε ως αυξανόμενη «ταχύτητα της αστάθειας» στον κόσμο, με τις αμερικανικές δυνάμεις συχνά να συμμετέχουν ταυτόχρονα σε ένα ευρύ φάσμα επιχειρήσεων έκτακτης ανάγκης σε διάφορες θέατρα –τα πάντα, από την μάχη μέχρι την ανάσχεση και μέχρι την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας.

Ένας Αμερικανός στρατιώτης μαθαίνει πώς να τοποθετεί μια προστατευτική μάσκα για μια ανάπτυξη κατά του Έμπολα της Δυτικής Αφρικής, στο Fort Campbell, στο Κεντάκι, τον Οκτώβριο του 2014. HARRISON MCCLARY / REUTERS
-----------------------------------------------------------------

Η διοίκηση του George W. Bush ανέλαβε την εξουσία αντιπαθώντας τις αποστολές που αφορούσαν την οικοδόμηση έθνους, αλλά τελικά κατέληξε να κατανοεί αυτές τις πραγματικότητες. Μια οδηγία του Πενταγώνου που εκδόθηκε το 2005 δήλωνε: «Οι επιχειρήσεις σταθεροποίησης αποτελούν βασική στρατιωτική αποστολή των ΗΠΑ. … Θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα συγκρίσιμη με τις επιχειρήσεις μάχης». Μια δεκαετία μετά, αυτό παραμένει λογική προσέγγιση, ενώ αναγνωρίζεται ταυτόχρονα η επιτακτική ανάγκη οι δυνάμεις των χωρών υποδοχής και οι εταίροι της συμμαχίας να κάνουν ό,τι είναι απολύτως δυνατό για να κρατούν την δέσμευση των Ηνωμένων Πολιτειών σε αίμα και χρήμα στο ελάχιστο -και επομένως διατηρήσιμη σε αυτό που πιθανώς να είναι μάχες διάρκειας γενεών.

ΣΥΝΕΧΙΣΗ ΤΗΣ ΕΠΑΝΕΞΙΣΟΡΡΟΠΗΣΗΣ ΤΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ

Κατά την διάρκεια της πρώτης θητείας της, η κυβέρνηση Obama πρότεινε την έννοια της εξισορρόπησης της ισχύος και της προσοχής των ΗΠΑ [8] προς την περιοχή Ασίας-Ειρηνικού, αντανακλώντας την αυξανόμενη σημασία της περιοχής για τα συμφέροντα των ΗΠΑ. Αυτή η λογική πρόταση γνώρισε ευρεία διακομματική υποστήριξη και θα πρέπει να συμπληρωθεί και να ενισχυθεί τα επόμενα χρόνια. Μέχρι σήμερα, όμως, οι κινήσεις του Πενταγώνου σε αυτή την κατεύθυνση ήταν σχετικά μικρής κλίμακας, με μια καθαρή μετατόπιση πόρων προς το θέατρο Ασίας-Ειρηνικού που δεν ξεπερνούσε τα 10 έως 15 δισεκατομμύρια δολάρια αξίας από τα περίπου 600 δισεκατομμύρια δολάρια του ετήσιου αμυντικού προϋπολογισμού σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μας. Σε συνδυασμό με τις συνεχιζόμενες διπλωματικές προσπάθειες και με οικονομικά μέτρα όπως η ψήφιση της Trans-Pacific Partnership –η οποία δεν είναι απλώς μια εμπορική συμφωνία, αλλά και ένα σημαντικό μήνυμα για την δέσμευση των Ηνωμένων Πολιτειών στην περιοχή εν γένει- αυτές οι κινήσεις πρέπει να είναι αρκετές, τουλάχιστον για την ώρα. Αλλά θα χρειαστεί ένας υγιής, προβλέψιμος αμυντικός προϋπολογισμός για την χρηματοδότηση ακόμη και των κινήσεων αυτής της κλίμακας, και οτιδήποτε λιγότερο θα υπολείπεται πολύ από αυτό που απαιτεί η στρατηγική πρόκληση.