Είναι η Huawei ένα πιόνι στον εμπορικό πόλεμο;

Αυτές οι ανησυχίες εξηγούν γιατί ο στόχος της διοίκησης Trump στις εμπορικές διαπραγματεύσεις με την Κίνα είναι πολύ πιο φιλόδοξος από μια απλή μείωση των δασμών επί των αυτοκινήτων. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θέλουν διαρθρωτικές αλλαγές [15] στις οικονομικές πολιτικές της Κίνας και στις σχέσεις της με τις ιδιωτικές εταιρείες. Αυτό είναι εν μέρει γιατί η Επιτροπή Ξένων Επενδύσεων στις Ηνωμένες Πολιτείες, μια δι-υπηρεσιακή ομάδα εκτελεστικών στελεχών που εξετάζει τις συνέπειες για την εθνική ασφάλεια από τις ξένες επενδύσεις σε αμερικανικές εταιρείες, επεκτείνει τον έλεγχο των κινεζικών επενδύσεων στις αποκαλούμενες κρίσιμες τεχνολογίες. Ομοίως, το Κογκρέσο επικαιροποίησε το καθεστώς ελέγχου των εξαγωγών των ΗΠΑ για να περιορίσει την εξαγωγή ορισμένων τεχνολογιών «αναδυόμενων και θεμελιωδών», οι οποίες θα μπορούσαν να ερμηνευθούν [κατάλληλα] [16] ώστε να καλύψουν ευρείες κατηγορίες όπως η ΑΙ, η βιοτεχνολογία και οι μικροεπεξεργαστές.

Η Ουάσινγκτον μπορεί να λάβει περαιτέρω μέτρα για την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας των ΗΠΑ αλλά υπάρχει λόγος αμφιβολίας ότι η εκστρατεία εναντίον της Huawei ή οι τρέχουσες εμπορικές διαπραγματεύσεις δεν θα οδηγήσουν παρά μόνο σε συμβολική πρόοδο στο βασικό ζήτημα του ρόλου του κόμματος στην κινεζική οικονομία. Κατ’ αρχήν, υπάρχει το θέμα της πολιτικής οπτικής. Ο Κινέζος πρόεδρος, Xi Jinping, θέλει να αποφύγει την εντύπωση ότι υποχωρεί απέναντι στην εκστρατεία πίεσης της Ουάσινγκτον. Σε μια ομιλία του τον περασμένο Δεκέμβριο, απέρριψε [17] την αντίληψη ότι οι ξένοι θα μπορούσαν να «υπαγορεύσουν στον κινεζικό λαό» και δεσμεύτηκε να διατηρήσει και να ενισχύσει την ηγεσία του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος «πάνω σε όλα τα ζητήματα».

Η πάταξη της Huawei και οι προσπάθειες για την προστασία της αμερικανικής τεχνολογίας θα μπορούσαν επίσης να ενισχύσουν την άποψη που έχει ήδη καταλάβει το πολιτικό γραφείο του κόμματος, ότι ο εμπορικός πόλεμος του Trump είναι ένα τμήμα μιας ευρύτερης προσπάθειας των Ηνωμένων Πολιτειών να αναχαιτίσουν την άνοδο της Κίνας –[μια προσπάθεια] η οποία απαιτεί από την Κίνα να υιοθετήσει επιθετικές κρατικές πολιτικές για την επίτευξη τεχνολογικής αυτάρκειας. Οι ηγέτες στο Πεκίνο εξακολουθούν να θυμούνται ότι, πριν από λίγους μήνες, το αμερικανικό Υπουργείο Εμπορίου έφερε την κινεζική εταιρεία τηλεπικοινωνιών ZTE στο χείλος της κατάρρευσης με μια απαγόρευση εξαγωγής [18] ημιαγωγών κατασκευασμένων στις ΗΠΑ τους οποίους χρησιμοποιεί η ZTE στα προϊόντα της. Η εταιρεία απέφυγε αυτή τη μοίρα -μια τιμωρία για τις επανειλημμένες παραβιάσεις των κυρώσεων των ΗΠΑ εναντίον του Ιράν και της Βόρειας Κορέας- μόνο όταν ο Trump παρενέβη την τελευταία στιγμή για να ανατρέψει την ποινή. Με την προοπτική μιας παρόμοιας (αν και λιγότερο υπαρξιακής) απειλής να επικρέμαται στις επιχειρήσεις της Huawei, εκείνοι στην Κίνα που υποστηρίζουν την ένταση [των προσπαθειών] σε μια κρατική κατεύθυνση προς την αυτάρκεια έχουν νέα πυρομαχικά για την υπόθεσή τους.

Ωστόσο, υπάρχουν κάποιοι εντός της Κίνας που σκέφτονται διαφορετικά. Πολλές κινεζικές ελίτ [19], ιδιαίτερα στον ακαδημαϊκό κλάδο, πιστεύουν ότι ο Xi έχει υπερβάλλει [20] τόσο στην εξωτερική του πολιτική όσο και στην εγχώρια εδραίωση της εξουσίας του. Διάφοροι εξέχοντες Κινέζοι αναλυτές [21] ισχυρίστηκαν [22] ότι οι μεταρρυθμίσεις για το άνοιγμα της αγοράς που απαιτούνται από τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι σύμφωνες με τον μακροπρόθεσμο στόχο της Κίνας να κινηθεί προς τα πάνω στην αλυσίδα [προστιθέμενης] αξίας και να αναπτύξει μια βασιζόμενη στην καινοτομία οικονομία που θα κινητοποιείται από τον ανταγωνισμό στην αγορά. Παρά την πρόοδο που σημειώθηκε στον τομέα της τεχνολογίας της Κίνας, υποστηρίζουν, η βασισμένη στο κράτος προσέγγισή της και ο αυστηρότερος πολιτικός έλεγχος έχουν προκαλέσει γραφειοκρατική αρτηριοσκλήρυνση, σπατάλη και αναποτελεσματική διαχείριση.

Είναι δυνατόν, αν και δεν είναι προκαθορισμένο, ότι αυτή η τριβή -τόσο εγχώρια όσο και διεθνής- μπορεί να ξεκινήσει να μεταβάλει τους υπολογισμούς των Κινέζων ηγετών. Η είδηση ότι η κορυφαία υπηρεσία σχεδιασμού της Κίνας θα ξαναγράψει [23] την βιομηχανική στρατηγική της «Made in China 2025» για να επιτρέψει περισσότερο ξένο ανταγωνισμό είναι μια ευπρόσδεκτη αρχή, αλλά η πραγματική δοκιμασία θα είναι αν θα τηρηθούν αυτές οι υποσχέσεις. Οι δομικές κινεζικές μεταρρυθμίσεις δεν χρειάζεται να χαρακτηριστούν ως παραχωρήσεις στις πιέσεις των ΗΠΑ, καθώς είναι σε μεγάλο βαθμό συνεπείς με τα χρόνια επίσημης κινεζικής ρητορικής για την εμβάθυνση της διαδικασίας ανοίγματος και μεταρρύθμισης της χώρας. Η επιβράδυνση της ανάπτυξης της Κίνας, η τεράστια αύξηση του χρέους, το αυξανόμενο εργατικό κόστος και η γήρανση του πληθυσμού καθιστούν την αναθεώρηση αυτή πιο επείγουσα από ποτέ.

ΜΗΝ ΑΠΟΔΟΚΙΜΑΖΕΤΕ. ΔΡΑΣΤΕ

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, από την πλευρά τους, πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη τους την διαφορά μεταξύ ανταγωνισμού και απλής γκρίνιας. Από τεχνολογική άποψη, αυτό σημαίνει ότι θα αναγνωριστεί ότι η Huawei θα συνεχίσει να είναι σημαντικός παράγοντας στην παγκόσμια αγορά υποδομών 5G. Η Ουάσιγκτον πρέπει να προχωρήσει γρήγορα στις κανονιστικές μεταρρυθμίσεις [24] για να δώσει κίνητρα στις ιδιωτικές επενδύσεις στην υποδομή 5G των ΗΠΑ. Πρέπει να συνεργαστεί με ομοϊδεάτες συμμάχους και εταίρους για την αντιμετώπιση των τρωτών σημείων της κυβερνοασφάλειας και για την προστασία στρατηγικά ευαίσθητων τεχνολογιών χωρίς να υπονομεύσει το οικοσύστημα της καινοτομίας που δημιουργεί την ανάπτυξή τους.