Τουρκία-Ισραήλ, δέκα χρόνια μετά το Μαβί Μαρμαρά

Επίσης, από ενδοκομματικούς του αντιπάλους, ετίθετο θέμα εάν τελικά ο Γιουβάλ Στάινιτς θα διατηρηθεί στην θέση του Υπουργού Ενέργειας –γεγονός που ξεκαθαρίσθηκε μόλις λίγες ώρες πριν την τελετή ορκωμοσίας της νέας κυβέρνησης, η οποία τελικά πραγματοποιήθηκε στις 17/5 και όχι στις 13/5, όπως είχε προγραμματισθεί αρχικά. (Ποιος, λοιπόν, θα ήταν ο αξιωματούχος που θα συμμετείχε στην πενταμερή εκ μέρους του Ισραήλ; Άδηλον).

Κι ακόμα: Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα θα ήταν η τελευταία χώρα που θα επιθυμούσε μια ισραηλινή επίσημη συμμετοχή στην πενταμερή της 11/5, όχι μόνο λόγω της (φερόμενης ως επικείμενης) μονομερούς αλλαγής συνόρων του Ισραήλ στην Δυτική Όχθη –με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε ενδοαραβικό επίπεδο- αλλά και για να μην επιβεβαιωθούν οι έντονες φήμες που έφεραν το Ισραήλ να εισάγει νοσοκομειακό εξοπλισμό από τα Εμιράτα για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Φημολογείται, μάλιστα, ότι λεπτομέρειες της συγκεκριμένης συνεργασίας Ισραήλ-ΗΑΕ τελούσαν εις γνώσιν της Κυπριακής Δημοκρατίας προτού καν αυτή τεθεί σε εφαρμογή, μιας και τα ΗΑΕ θέλουν να διατηρούν τα προσχήματα.

Τα ασφαλή συμπεράσματα περί της ποιότητας των διμερών σχέσεων Ισραήλ-Τουρκίας από το 2010 και εντεύθεν είναι τα εξής: Οι εμπορικές σχέσεις διατηρούνται σε εξαιρετικό επίπεδο –δεδομένο που αντισταθμίζεται με το αυξημένο τουριστικό ισραηλινό ρεύμα προς την Ελλάδα. Ισραήλ και Τουρκία ανταλλάσσουν πληροφορίες στον τομέα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας, με τις τουρκικές Αρχές να εκδίδουν στο Ισραήλ αραβικής καταγωγής Ισραηλινούς πολίτες που έχουν στρατολογηθεί από ένοπλες οργανώσεις στην Συρία. Η Άγκυρα απαιτεί από την Ιερουσαλήμ να συμπράξει στους τουρκικούς ενεργειακούς σχεδιασμούς και ως εκ τούτου να αγνοήσει τον κυπριακό και αιγυπτιακό παράγοντα –απαιτήσεις που η ισραηλινή πλευρά δεν αποδέχεται. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η Τουρκία να εμφανίζεται ως προστάτιδα δύναμη των παλαιστινιακών επιδιώξεων, εκθέτοντας παράλληλα τον ρόλο της Σαουδικής Αραβίας, που οι ΗΠΑ προωθούν ως διαμεσολαβητή στο Παλαιστινιακό. Έτσι, από το 2010 έως σήμερα, το Ισραήλ αντικατέστησε την τουρκική ασπίδα προστασίας εξ Ανατολών, ως εξής: Συντονίζει με την Ρωσία την παρουσία του στον συριακό εμφύλιο. Καλλιεργεί παρασκηνιακές συμπράξεις με το Ριάντ και τις χώρες του Κόλπου. Βασίζεται στην διαμεσολάβηση της Αιγύπτου για να διαχειριστεί εστίες έντασης στην Γάζα, αξιοποιώντας κατά καιρούς την αμφιλεγόμενη περιφερειακή πολιτική του Κατάρ.

Ο συν-αρχηγός του κόμματος Blue and White, Gaby Ashkenazi, μιλά σε υποστηρικτές στην προεκλογική εκστρατεία του στο Τελ Αβίβ, στις 15 Σεπτεμβρίου 2019. REUTERS/Amir Cohen
--------------------------------------------------------------------

Και ποια είναι η σημερινή προοπτική των σχέσεων Ισραήλ-Ελλάδας-Κύπρου; Ο νέος ισραηλινός Υπουργός Εξωτερικών, στρ. Γκάμπι Ασκενάζι, προτιμούσε να αναλάβει το Υπουργείο Άμυνας (κάτι που συμφωνήθηκε να συμβεί στο δεύτερο 18μηνο της τρέχουσας κυβερνητικής θητείας). Το γεγονός ότι είχε διατελέσει αρχηγός του στρατού όταν συνέβη το επεισόδιο του Μαβί Μάρμαρα δεν έχει καμία βαρύτητα σήμερα. Τότε εκτελούσε διαταγές της διακυβέρνησης Νετανιάχου. Το ίδιο αναμένεται να πράξει και τώρα, καθότι ο Βενιαμίν Νετανιάχου έχει φροντίσει να διατηρεί σε θέσεις-κλειδιά έμπιστους συνεργάτες του τόσο στο Υπουργείο Εξωτερικών, όσο και στην διπλωματική αποστολή του Ισραήλ σε Ουάσιγκτον και ΟΗΕ.

Έτσι, πέραν των όσων αναλυτικά έχουν παρατεθεί, και για όσον χρόνο επικρατεί η θεώρηση Νετανιάχου ως προς τις υφιστάμενες περιφερειακές ισορροπίες, Αθήνα και Λευκωσία δεν θα πρέπει να αναμένουν δυσάρεστες εκπλήξεις εκ μέρους του νέου Ισραηλινού ΥΠΕΞ -κάτι που συνειδητοποιούν ποικιλοτρόπως Ισραηλινοί αναλυτές, που παραδοσιακά τάσσονται υπέρ της ανανέωσης του πάλαι ποτέ ισραηλινοτουρκικού περιφερειακού δόγματος.

Κατόπιν όλων αυτών των δεδομένων, η Αθήνα καλείται να διαβάσει τον χάρτη σωστά.

Copyright © 2020 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition