Ο παραλογισμός της Άγκυρας για την Κρήτη

[1] Η Αλβανία εξαιρέθηκε της παραίτησης αυτής επειδή υπήρχαν διαφωνίες ως προς το αν έπρεπε να παραμείνει υπό οθωμανική κυριαρχία, να γίνει ανεξάρτητο κράτος ή να διαμελιστεί μεταξύ Ελλάδας, Σερβίας και Μαυροβουνίου. Η Συνθήκη του Λονδίνου δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 229/14 Νοεμβρίου 1913 χωρίς να έχει κυρωθεί, επειδή η εκδήλωση του Β΄ Βαλκανικού Πολέμου εμπόδισε την ολοκλήρωση της διαδικασίας ανταλλαγής κυρώσεων μεταξύ των πρώην συμμάχων.
[2] Η. Δημητρακόπουλος, Τα χερσαία σύνορα της Ελλάδας, 1991, σελ. 132.
[3] Λ. Διβάνη, Η Εδαφική Ολοκλήρωση της Ελλάδας, 2010, σελ. 314.
[4] Συμβαλλόμενα μέρη στην συνθήκη αυτή ήταν αφενός η Βουλγαρία, αφετέρου η Ελλάδα, η Σερβία, το Μαυροβούνιο και η Ρουμανία. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία είχε επίσης επωφεληθεί του B΄ Βαλκανικού Πολέμου για να ανακτήσει την Αδριανούπολη (Edirne), αλλά δεν προσκλήθηκε να μετάσχει στις διαπραγματεύσεις στο Βουκουρέστι. Την διευθέτηση των διαφορών της με την Βουλγαρία όρισε η Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης (29 Σεπτεμβρίου 1913).
[5] Η. Δημητρακόπουλος, Τα χερσαία σύνορα της Ελλάδας, 1991, σελ. 143 και 145.
[6] Η πρόνοια αυτή είχε ιδιαίτερη σημασία, καθώς συνεπαγόταν την επαναφορά του προνομιακού καθεστώτος των διομολογήσεων υπέρ των Ελλήνων υπηκόων που διαβιούσαν ή εμπορεύονταν στα εδάφη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, όπως αυτό είχε διαμορφωθεί από την Συνθήκη της Κάνλιτζα (27 Μαΐου / 8 Ιουνίου 1855) και εξής. Α. Συρίγος, «Μειονοτικές και άλλες διατάξεις στην Ελληνοτουρκική Σύμβαση των Αθηνών (1913)», 100 Χρόνια από την Διεξαγωγή των Βαλκανικών Πολέμων Πρακτικά Επιστημονικού Συνεδρίου, 2014, σελ. 398.
[7] Σε κάθε περίπτωση, τα περιουσιακά τους δικαιώματα θα παρέμεναν αναλλοίωτα, καθώς ακόμη και αυτοί που θα επέλεγαν την οθωμανική υπηκοότητα και θα εγκατέλειπαν την Ελλάδα διατηρούσαν το δικαίωμα να νέμονται την ιδιοκτησία τους είτε με εκμίσθωση είτε μέσω διαχειριστών (Άρθρο 6). Γ. Γκλαβίνας, «Πολιτική της Ελληνικής Διοίκησης απέναντι στη Μουσουλμανική Γαιοκτησία των Νέων Χωρών», Πρακτικά ΚΖ’ Πανελλήνιου Ιστορικού Συνεδρίου, 2007, σελ. 3.
[8] Στην περίπτωση που είναι ανάγκη να διευκρινιστεί το περιεχόμενο μιας συνθήκης, τα κράτη που την συνομολόγησαν μπορούν με μεταγενέστερη -ρητή πάντα- πράξη τους να διευκρινίσουν το περιεχόμενό της. Αυτό ωστόσο δεν έχει συμβεί έως σήμερα, κι έτσι τείνουμε να θεωρούμε αυθεντική την ερμηνεία που δίνεται σιωπηρά με βάση την συμπεριφορά των συμβαλλόμενων κρατών. Ε. Ρούκουνας, Διεθνές Δίκαιο, τεύχος Α΄, γ΄ έκδοση, 2004, σελ. 196.

Πηγές:

-Δημητρακόπουλος Ηλίας, Τα χερσαία σύνορα της Ελλάδας, ΙΜΧΑ, Θεσσαλονίκη, 1991.
-Διβάνη Λένα, Η Εδαφική Ολοκλήρωση της Ελλάδας (1830-1947), Εκδόσεις Καστανιώτη, 2η έκδοση, Αθήνα, 2001.
-Ρούκουνας Εμμανουήλ, Διεθνές Δίκαιο, τεύχος Α΄, Εκδόσεις Σάκκουλα, γ΄ έκδοση, Αθήνα-Κομοτηνή, 2004.
-Συρίγος Άγγελος, «Μειονοτικές και άλλες διατάξεις στην Ελληνοτουρκική Σύμβαση των Αθηνών (1913)», 100 Χρόνια από τη Διεξαγωγή των Βαλκανικών Πολέμων, Πρακτικά Επιστημονικού Συνεδρίου, Αθήνα 7-8 Φεβρουαρίου 2013, Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού, Αθήνα, 2014, σελ. 395-409.
-Εφημερίδα Aydınlık, “Girit adasının dörtte üçü Türkiye’ye aittir”, 7 Δεκεμβρίου 2018, διαθέσιμο στον σύνδεσμο https://www.aydinlik.com.tr/girit-adasi-nin-dortte-ucu-turkiye-ye-aittir... (τελευταία πρόσβαση 7 Μαρτίου 2020).
-Εφημερίδα Sözcü, “Girit Adası nerededir? Girit Adası hakkında merak edilen bilgiler”, 7 Δεκεμβρίου 2017, διαθέσιμο στον σύνδεσμο https://www.sozcu.com.tr/2017/dunya/girit-adasi-nerededir-girit-adasi-ha... (τελευταία πρόσβαση 6 Μαρτίου 2020).

Copyright © 2020 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition