Η εποχή του ανταγωνισμού των μεγάλων δυνάμεων

Στην πράξη, δύο διπλωματικές πρωτοβουλίες ξεχωρίζουν. Η πρώτη είναι η προσπάθεια της κυβέρνησης Trump να ισορροπήσει ενάντια σε ισχυρούς αντιπάλους με την βοήθεια μεγαλύτερων και πιο ικανών συνασπισμών. Στην Ευρώπη, αυτό απέδωσε 34 δισεκατομμύρια δολάρια σε αυξημένες ευρωπαϊκές αμυντικές δαπάνες μόνο κατά το προηγούμενο έτος, ακόμη και από μια απρόθυμη Γερμανία. Στην Ασία, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν καταστήσει σαφές ότι θα υπερασπιστούν τα αεροσκάφη και τα πλοία των Φιλιππίνων στην Θάλασσα της Νότιας Κίνας, έχουν αυξήσει την διπλωματική και στρατιωτική τους υποστήριξη στην Ταϊβάν, και έχουν εμβαθύνει τις πολιτικές και στρατιωτικές σχέσεις τους με την Ινδία και το Βιετνάμ -όλοι ομόλογοι που μοιράζονται την αντίληψη της Ουάσιγκτον για τις κινεζικές φιλοδοξίες στην περιφερειακή ηγεμονία.

Δεύτερον, οι Ηνωμένες Πολιτείες αξιοποιούν την οικονομική και πολιτική επιρροή τους σε περιοχές που παραμελήθηκαν μέχρι πρόσφατα, ενισχύοντας την δέσμευσή τους και την βοήθειά τους σε διάφορα μέρη όπου η Κίνα και η Ρωσία έχουν κερδίσει έδαφος. Έχουν αυξήσει την διπλωματική τους παρουσία στην Κεντρική Ευρώπη, τα Δυτικά Βαλκάνια και την ανατολική Μεσόγειο, όπου το κενό που έμεινε από την απουσία των Ηνωμένων Πολιτειών επέτρεψε στην Κίνα και την Ρωσία να εκμεταλλευτούν τις τοπικές πολιτικές ρωγμές και να προωθήσουν την αυταρχική πολιτική. Σε πολλές από τις χώρες αυτών των περιοχών, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αυξήσει την υποστήριξή τους στην χρηστή διακυβέρνηση και την καταπολέμηση της διαφθοράς, εισήγαγαν πρωτοβουλίες για την καταπολέμηση της ρωσικής προπαγάνδας, επεξέτειναν τις ανταλλαγές νέων [ανθρώπων] και τις πολιτιστικές ανταλλαγές, και προειδοποίησαν τους συμμάχους και τους εταίρους τους για τους μακροπρόθεσμους κινδύνους της ευθυγράμμισης με το Πεκίνο και τη Μόσχα. Στην Ασία, η Ουάσινγκτον έχει αυξήσει τις αναπτυξιακές της ικανότητες για να ανταγωνιστεί το Πεκίνο με το να ιδρύσει την International Development Finance Corporation και να διαθέτει νέα χρηματοδότηση μέσω του νόμου BUILD. Οι Ηνωμένες Πολιτείες προωθούν επίσης προσπάθειες χρηστής διακυβέρνησης και καταπολέμησης της διαφθοράς στην περιοχή, ιδίως μέσω της Πρωτοβουλίας Διαφάνειας Ινδο-Ειρηνικού (Indo-Pacific Transparency Initiative), και επικρίνουν δημόσια τη μεταχείριση των μειονοτήτων του Θιβέτ και των Ουιγούρων από την Κίνα. Δίνουν επίσης μεγαλύτερη προσοχή σε κράτη του Ειρηνικού, όπως η Μικρονησία, η Παπούα-Νέα Γουινέα και τα Νησιά Σολομώντος, τα οποία είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στην κινεζική πίεση.

Κανένα από αυτά δεν λέγεται για να μειωθεί η σημασία της καθημερινής αναταραχής στην Ουάσιγκτον ή για να τύχει υπεράσπισης κάθε πολιτική της διοίκησης. Η εμπλοκή σε έναν πόλεμο με το Ιράν, η διατήρηση μιας μεγάλης στρατιωτικής παρουσίας στο Αφγανιστάν ή η παρέμβαση στην Βενεζουέλα, όπως θέλουν να κάνουν κάποιοι από την διοίκηση, είναι αντιθετική στην επιτυχία σε έναν κόσμο ανταγωνισμού μεγάλων δυνάμεων. Και εάν πιέσει τους συμμάχους της πάρα πολύ, η Ουάσιγκτον θα διακινδυνεύσει να υπονομεύσει το μοναδικό μεγαλύτερο συγκριτικό πλεονέκτημα που έχει έναντι των αντιπάλων της. Ούτε οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ακόμα στην πορεία να ανταγωνιστούν με επιτυχία -αντίθετα, η μέχρι τώρα πρόοδος ήταν άνιση και χωλαίνουσα. Παρ' όλα αυτά, η χώρα έχει τώρα ένα πρότυπο για επαναπροσανατολισμό της εξωτερικής πολιτικής της που απολαμβάνει την διακομματική υποστήριξη και είναι πιθανό να αντέξει, τουλάχιστον στις θεμελιώδεις αρχές της, σε μελλοντικές διοικήσεις.

Ο Trump και ο πρωθυπουργός της Ινδίας, Narendra Modi, στην Ουάσιγκτον, DC, τον Ιούνιο του 2017. Carlos Barria / Reuters
------------------------------------------------------------------

ΤΙ ΕΧΕΙ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΡΑ

Έτσι είναι τα πράγματα τώρα για την Ουάσιγκτον. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν σηματοδοτήσει την προθυμία και την ικανότητά τους να υιοθετήσουν μια πιο ανταγωνιστική προσέγγιση έναντι των αντιπάλων τους, στρατιωτικά, οικονομικά και διπλωματικά. Εγχωρίως, αυτή η διόρθωση πορείας είχε πολύ περισσότερη διακομματική υποστήριξη από όσο εκτιμάται συχνά˙ η σκληρή προσέγγιση της διοίκησης για την Κίνα, ειδικότερα, έχει την υποστήριξη των περισσότερων μελών του Κογκρέσου, Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικανών. Ομοίως, μετά από χρόνια ταλαντεύσεων, επιτέλους υπάρχει μια διακομματική συναίνεση ότι η απειλή από το Κρεμλίνο είναι σοβαρή και πρέπει να αντιμετωπιστεί. Στο εξωτερικό, το νέο μήνυμα της Ουάσιγκτον οδήγησε σε σημαντικές προσαρμογές. Οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι έχουν αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες τους και διατηρούν ένα ενωμένο μέτωπο εναντίον της Ρωσίας με κυρώσεις. Οι αμυντικές σχέσεις των ΗΠΑ με την Ινδία, την Ιαπωνία και την Πολωνία έχουν θερμανθεί σημαντικά˙ και οι πολυεθνικές εταιρείες διαφοροποιούν τις αλυσίδες εφοδιασμού τους μακριά από την Κίνα -για να αναφέρουμε μερικά μόνο παραδείγματα.

Ωστόσο, αυτή είναι μόνο η αρχή εκείνου που πιθανώς θα αποτελεί μια προσπάθεια δεκαετιών. Η Κίνα δεν δείχνει κανένα σημάδι ότι θα σταματήσει να επιδιώκει την κυριαρχία στην Ασία. Η Μόσχα δεν φαίνεται πιθανότερο να επιδιορθώσει τους δεσμούς με την Δύση˙ αν μη τι άλλο, εμβαθύνει την συνεργασία της με το Πεκίνο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, λοιπόν, πρέπει να προετοιμαστούν για μια προσπάθεια που θα κρατήσει γενιές.