Ένα ισχυρότερο ΝΑΤΟ για έναν πιο επικίνδυνο κόσμο

Ο παράνομος πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας αποτελεί σημείο καμπής στην ιστορία. Ο πόλεμος επέστρεψε στην Ευρώπη και οι αντιπαλότητες των μεγάλων δυνάμεων αυξάνονται. Αυταρχικά καθεστώτα έρχονται μαζί για να αμφισβητήσουν τους παγκόσμιους κανόνες και θεσμούς που στηρίζουν την ειρήνη και την σταθερότητα. Ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, περιορίζει τις ελευθερίες και βαθαίνει τις διαιρέσεις στο εσωτερικό της ίδιας του της χώρας, όπως έδειξε ξεκάθαρα η εξέγερση της παραστρατιωτικής εταιρείας Wagner. Αλλά κανείς δεν πρέπει να υποτιμά την Ρωσία ή τους κινδύνους που αντιμετωπίζει ο κόσμος σήμερα.

Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, σε συνάντηση στο Όσλο, στη Νορβηγία, τον Ιούνιο του 2023. Hanna Johre / NTB / Reuters
--------------------------------------------

Ο Οργανισμός Βορειοατλαντικού Συμφώνου (ΝΑΤΟ) ανταποκρίνεται σε έναν πιο απρόβλεπτο κόσμο με ενότητα και δύναμη. Οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη και την Βόρεια Αμερική, καθώς και οι εταίροι μας σε ολόκληρο τον κόσμο, έχουν παράσχει πρωτοφανή οικονομική και στρατιωτική στήριξη στην Ουκρανία. Κατά την τελευταία δεκαετία, το ΝΑΤΟ υλοποίησε τη μεγαλύτερη ενίσχυση της συλλογικής μας άμυνας μέσα σε μια γενιά. Ενισχύσαμε την στρατιωτική μας παρουσία στην Ανατολική Ευρώπη και αυξήσαμε τις αμυντικές δαπάνες. Με την ένταξη της Φινλανδίας -και σύντομα της Σουηδίας- το ΝΑΤΟ γίνεται ισχυρότερο και μεγαλύτερο.

Πρέπει να συνεχίσουμε αυτήν την δυναμική και να διατηρήσουμε την ισχύ και την ενότητά μας. Αυτό ακριβώς θα πράξουν οι ηγέτες του ΝΑΤΟ όταν συναντηθούμε στην Σύνοδο Κορυφής στο Βίλνιους. Αναμένω από τους συμμάχους του ΝΑΤΟ να επιβεβαιώσουν την ακλόνητη υποστήριξή μας προς την Ουκρανία, να συνεχίσουν να ενισχύουν την δική μας άμυνα, και να αυξήσουν την συνεργασία μας με τους Ευρωπαίους και τους εταίρους μας στον Ινδο-Ειρηνικό για την υπεράσπιση της βασισμένης σε κανόνες παγκόσμιας τάξης. Αυτές είναι οι κύριες προτεραιότητές μου για το Βίλνιους και πέραν αυτού, καθώς έχω την τιμή να υπηρετώ αυτήν την συμμαχία για έναν ακόμη χρόνο.

Αυτό που κάνουμε -ή δεν κάνουμε- τώρα θα καθορίσει τον κόσμο στον οποίο θα ζούμε για πολλές γενιές. Έτσι θα στείλουμε ένα σαφές μήνυμα: Το ΝΑΤΟ είναι ενωμένο, και η αυταρχική επιθετικότητα δεν θα αποδώσει.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ

Όταν επισκέφθηκα την Ουκρανία αυτήν την άνοιξη, έγινα μάρτυρας των τρομερών δεινών, αλλά και της τεράστιας γενναιότητας και αποφασιστικότητας του ουκρανικού λαού για να υπερασπιστεί την ελευθερία του. Στο τρένο για το Κίεβο, έμεινα έκπληκτος από το πόσα φρέσκα νεκροταφεία βρίσκονταν στις σιδηροδρομικές γραμμές. Επισκέφθηκα την Bucha, ακριβώς βόρεια της πρωτεύουσας, και άκουσα για την φρίκη της ρωσικής κατοχής. Είδα επίσης τις προσπάθειες για την ανοικοδόμηση μιας καλύτερης, ισχυρότερης Ουκρανίας.

Οι ουκρανικές δυνάμεις διεξάγουν τώρα σκληρές μάχες για να ανακτήσουν τα κατεχόμενα εδάφη, αλλά αντιμετωπίζουν ισχυρή ρωσική άμυνα και δύσκολο έδαφος. Αν η Ρωσία σταματήσει να πολεμά, θα υπάρξει ειρήνη. Αν η Ουκρανία σταματήσει να πολεμά, θα πάψει να υπάρχει ως έθνος. Οι Ουκρανοί δεν θα παραιτηθούν, διότι όσο περισσότερα κέρδη πετύχουν στο πεδίο της μάχης, τόσο πιο δυνατή θα είναι η θέση τους στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Όλοι θέλουν να τελειώσει αυτός ο βάναυσος πόλεμος, αλλά μια δίκαιη ειρήνη δεν μπορεί να σημαίνει το πάγωμα της σύγκρουσης και την αποδοχή μιας συμφωνίας που υπαγορεύεται από την Ρωσία. Μια λάθος ειρήνη θα έδινε μόνο χρόνο στη Μόσχα να ανασυνταχθεί, να επανεξοπλιστεί, και να επιτεθεί ξανά. Πρέπει να σπάσουμε τον κύκλο της ρωσικής επιθετικότητας και ο καλύτερος τρόπος για να επιτύχουμε μια διαρκή ειρήνη αύριο είναι να υποστηρίξουμε την Ουκρανία, ώστε να επικρατήσει ως κυρίαρχο έθνος τώρα.

Οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ έχουν σταθεί στο πλευρό της Ουκρανίας από τότε που απέκτησε την ανεξαρτησία της πριν από 30 χρόνια. Παρέχουμε πολυετή εκπαίδευση και υποστήριξη μετά την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας από την Ρωσία και την αποσταθεροποίηση της Ντονμπάς το 2014. Μετά την εισβολή της Μόσχας τον Φεβρουάριο του 2022, έχουμε προωθήσει άνευ προηγουμένου υποστήριξη του δικαιώματος της Ουκρανίας στην αυτοάμυνα, που κατοχυρώνεται στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, οι χώρες του ΝΑΤΟ έχουν εκπαιδεύσει και εξοπλίσει νέες ουκρανικές τεθωρακισμένες ταξιαρχίες και έχουν παράσχει άρματα μάχης, οχήματα μάχης, και προηγμένη αεράμυνα. Οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ θα εκπαιδεύσουν επίσης Ουκρανούς πιλότους σε μαχητικά αεροσκάφη τέταρτης γενιάς. Αυτή η υποστήριξη δείχνει ότι είμαστε δεσμευμένοι στην Ουκρανία μακροπρόθεσμα.

Για να ενισχύσουμε την Ουκρανία, θα συμφωνήσουμε σε ένα πολυετές πακέτο στήριξης στην σύνοδο κορυφής στο Βίλνιους. Μέχρι στιγμής φέτος, οι δεσμεύσεις ανέρχονται ήδη σε πάνω από 500 εκατομμύρια δολάρια. Το πακέτο αυτό θα βοηθήσει την Ουκρανία να ανοικοδομήσει τον τομέα της άμυνας και της ασφάλειάς της, ώστε να μπορέσει να αμυνθεί έναντι περαιτέρω επιθέσεων. Θα διασφαλίσει ότι οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις θα είναι πλήρως διαλειτουργικές με τις δυνάμεις του ΝΑΤΟ.

Τους τελευταίους 18 μήνες, η Ουκρανία έχει κάνει τεράστια βήματα στη μετάβαση από τα στρατιωτικά δόγματα, τις μεθόδους εκπαίδευσης, και τον εξοπλισμό της σοβιετικής εποχής προς τα πρότυπα και τον εξοπλισμό του ΝΑΤΟ. Η Ουκρανία είναι περισσότερο ενσωματωμένη με την συμμαχία μας από ποτέ άλλοτε, και γι' αυτό πρέπει να λάβουμε μέτρα για να αντικατοπτρίσουμε αυτή την πραγματικότητα.

Στο Βίλνιους, θα αναβαθμίσουμε τους πολιτικούς μας δεσμούς φιλοξενώντας την πρώτη συνεδρίαση του νέου Συμβουλίου ΝΑΤΟ-Ουκρανίας, μαζί με τον Ουκρανό πρόεδρο, Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Πρόκειται για μια πλατφόρμα για αποφάσεις και διαβουλεύσεις για κρίσεις, όπου οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ και η Ουκρανία θα καθίσουν ως ίσοι προς ίσους για να αντιμετωπίσουν κοινές ανησυχίες για την ασφάλεια. Όλοι οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ συμφωνούν ότι η Ουκρανία θα γίνει μέλος του ΝΑΤΟ. Η πόρτα του ΝΑΤΟ παραμένει ανοιχτή, όπως αποδείξαμε προσκαλώντας την Φινλανδία και την Σουηδία να ενταχθούν πέρυσι. Η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ είναι θέμα που θα αποφασίσουν οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ και το Κίεβο: η Ρωσία δεν έχει δικαίωμα βέτο. Στο Βίλνιους, θα παρουσιάσουμε ένα ισχυρό όραμα για το μέλλον της Ουκρανίας και θα φέρουμε την χώρα πιο κοντά στο ΝΑΤΟ.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΑΥΤΑΡΧΙΣΜΟ

Μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, το ΝΑΤΟ εργάστηκε σκληρά για να διαμορφώσει πιο εποικοδομητικές σχέσεις με τη Μόσχα, μεταξύ άλλων στον έλεγχο των εξοπλισμών, την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας, την καταπολέμηση της πειρατείας, και την αύξηση της επιστημονικής μας συνεργασίας. Αλλά ο Πούτιν απομακρύνθηκε από την ειρηνική συνεργασία, με ένα μοτίβο ολοένα και πιο απερίσκεπτης συμπεριφοράς από την Τσετσενία μέχρι την Γεωργία, και από την Συρία μέχρι την Ουκρανία. Έχει διαλύσει την διεθνή αρχιτεκτονική ελέγχου των εξοπλισμών και επιδίδεται σε επικίνδυνες πυρηνικές απειλές.

Ακόμη και αν ο πόλεμος τελείωνε αύριο, δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι οι ευρύτερες φιλοδοξίες του Πούτιν έχουν αλλάξει. Βλέπει την ελευθερία και την δημοκρατία ως απειλή και θέλει έναν κόσμο όπου τα μεγάλα κράτη θα υπαγορεύουν τι κάνουν οι γείτονές τους. Αυτό τον φέρνει σε συνεχή αντιπαράθεση με τις αξίες του ΝΑΤΟ και το διεθνές δίκαιο.

Αν ο Πούτιν κερδίσει στην Ουκρανία, αυτό θα είναι τραγωδία για τους Ουκρανούς και επικίνδυνο για τον κόσμο γενικότερα. Θα έστελνε ένα μήνυμα σε άλλα αυταρχικά καθεστώτα ότι μπορούν να επιτύχουν τους στόχους τους με την βία. Η Κίνα, ειδικότερα, παρακολουθεί για να δει το τίμημα που θα πληρώσει η Ρωσία ή την ανταμοιβή που θα λάβει για την επιθετικότητά της. Μαθαίνει από τις στρατιωτικές αποτυχίες της Μόσχας και την αντίδραση της διεθνούς κοινότητας. Όταν επισκέφθηκα την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα στις αρχές του τρέχοντος έτους, οι ηγέτες τους ξεκάθαρα ανησυχούσαν ότι αυτό που συμβαίνει σήμερα στην Ευρώπη θα μπορούσε να συμβεί αύριο στην Ασία.

Το ΝΑΤΟ δεν βλέπει την Κίνα ως αντίπαλο. Πρέπει να συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με το Πεκίνο για την αντιμετώπιση των σημερινών παγκόσμιων προκλήσεων, συμπεριλαμβανομένης της διάδοσης των πυρηνικών όπλων και της κλιματικής αλλαγής. Ταυτόχρονα, η Κίνα θα πρέπει να χρησιμοποιήσει την σημαντική επιρροή της επί της Ρωσίας για να τερματίσει τον παράνομο πόλεμό της στην Ουκρανία. Μέχρι στιγμής, ωστόσο, το Πεκίνο δεν έχει καταδικάσει την επιθετικότητα της Μόσχας και, αντίθετα, αυξάνει την οικονομική, διπλωματική, και στρατιωτική συνεργασία του με την Ρωσία. Η όλο και πιο καταναγκαστική συμπεριφορά της κινεζικής κυβέρνησης στο εξωτερικό και οι καταπιεστικές πολιτικές στο εσωτερικό αμφισβητούν την ασφάλεια, τις αξίες, και τα συμφέροντα του ΝΑΤΟ. Το Πεκίνο απειλεί τους γείτονές του και εκφοβίζει άλλες χώρες. Προσπαθεί να αποκτήσει τον έλεγχο κρίσιμων αλυσίδων εφοδιασμού και υποδομών σε κράτη του ΝΑΤΟ. Πρέπει να είμαστε ξεκάθαροι απέναντι σε αυτές τις προκλήσεις και να μην ανταλλάσσουμε τα συμφέροντα ασφαλείας με οικονομικά οφέλη.

Καθώς τα αυταρχικά καθεστώτα πλησιάζουν το ένα το άλλο, όσοι πιστεύουμε στην ελευθερία και την δημοκρατία πρέπει να είμαστε ενωμένοι. Το ΝΑΤΟ είναι μια περιφερειακή συμμαχία της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής, αλλά οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε είναι παγκόσμιες. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο κάλεσα τους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των εταίρων μας στον Ινδο-Ειρηνικό -την Αυστραλία, την Ιαπωνία, τη Νέα Ζηλανδία, και τη Νότια Κορέα- να μας ακολουθήσουν στο Βίλνιους. Πρέπει να κατανοήσουμε από κοινού τους κινδύνους ασφαλείας που αντιμετωπίζουμε και να συνεργαστούμε για να ενισχύσουμε την ανθεκτικότητα των κοινωνιών, των οικονομιών, και των δημοκρατιών μας.

ΣΚΛΗΡΟΤΕΡΑ, ΚΑΛΥΤΕΡΑ, ΓΡΗΓΟΡΟΤΕΡΑ, ΔΥΝΑΤΟΤΕΡΑ

Το μοτίβο της επιθετικότητας της Ρωσίας είναι μια έντονη υπενθύμιση ότι δεν μπορούμε να αποκλείσουμε την πιθανότητα επίθεσης εναντίον των χωρών του ΝΑΤΟ. Πρέπει να συνεχίσουμε να ενισχύουμε και να επενδύουμε στην αποτροπή και την άμυνά μας. Δεν ξεκινάμε όμως από το μηδέν. Από την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας από την Ρωσία το 2014, η συμμαχία έχει αναλάβει μια θεμελιώδη μετατόπιση από τις στρατιωτικές αποστολές πέρα από τα σύνορά της, πίσω στην συλλογική άμυνα. Τα τελευταία δέκα χρόνια αποτέλεσαν μια αποφασιστική δεκαετία προσαρμογής, προετοιμάζοντας το ΝΑΤΟ για ένα απρόβλεπτο μέλλον.

Από το 2014, αναπτύξαμε για πρώτη φορά ετοιμοπόλεμα στρατεύματα στο ανατολικό τμήμα του εδάφους του ΝΑΤΟ, βάλαμε περισσότερους στρατιώτες σε υψηλότερη ετοιμότητα σε όλη την συμμαχία, και προσαρμοστήκαμε για να υπερασπιστούμε τα κράτη του ΝΑΤΟ στο διάστημα και τον κυβερνοχώρο τόσο αποτελεσματικά όσο [τα υπερασπιζόμαστε] και στην ξηρά, στην θάλασσα, και στον αέρα. Φέτος, οι αμυντικές δαπάνες των Ευρωπαίων συμμάχων και του Καναδά θα αυξηθούν κατά 8,3% σε πραγματικούς όρους. Αυτή είναι η μεγαλύτερη αύξηση εδώ και δεκαετίες και η ένατη συνεχόμενη χρονιά αυξανόμενων αμυντικών δαπανών σε όλο το ΝΑΤΟ. Οι Ηνωμένες Πολιτείες αυξάνουν επίσης τις δαπάνες τους.

Τώρα κάνουμε περαιτέρω σημαντικά βήματα για να ενισχύσουμε την αποτροπή και την άμυνά μας. Θα συμφωνήσουμε σε νέα, λεπτομερή περιφερειακά αμυντικά σχέδια, τα οποία συνδέονται πλήρως με τις δυνάμεις, τις δυνατότητες, και την διοίκηση και τον έλεγχο που απαιτούνται για την εκτέλεσή τους. Το ΝΑΤΟ θα έχει 300.000 στρατιώτες σε υψηλότερη ετοιμότητα, συμπεριλαμβανομένης σημαντικής αεροπορικής και ναυτικής δύναμης μάχης.

Προσαρμόζουμε τις διοικητικές μας δομές ώστε να αντικατοπτρίζουν τη νέα γεωγραφία της συμμαχίας, με την συμμετοχή της Φινλανδίας, η οποία έχει διπλασιάσει τα χερσαία σύνορα του ΝΑΤΟ με την Ρωσία, και σύντομα την ένταξη της Σουηδίας. Αυτό αλλάζει το παιχνίδι για την ευρωπαϊκή ασφάλεια και θα παρέχει μια αδιάσπαστη ασπίδα από την Βαλτική μέχρι τη Μαύρη Θάλασσα. Επίσης, αυξάνουμε σημαντικά την συνεργασία με την αμυντική βιομηχανία για να αυξήσουμε την παραγωγή, τόσο για την άμυνα της Ουκρανίας όσο και για την δική μας.

Αυτή η θεμελιώδης αλλαγή στην συλλογική μας άμυνα απαιτεί δέσμευση μιας γενιάς για την αύξηση των αμυντικών δαπανών. Κάνουμε πραγματική πρόοδο, αλλά όχι τόσο γρήγορα όσο απαιτεί αυτός ο επικίνδυνος κόσμος. Στο Βίλνιους, οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ θα αναλάβουν μια πιο φιλόδοξη δέσμευση να επενδύσουν το 2% του ΑΕΠ στην άμυνά μας. Το ποσοστό αυτό θα πρέπει να είναι ένα κατώτατο όριο πάνω στο οποίο θα χτίσουμε, όχι ένα ανώτατο όριο που θα πρέπει να φτάσουμε. Πρέπει να επενδύσουμε περισσότερα και να τα επενδύσουμε τώρα, γιατί η ασφάλεια είναι το θεμέλιο για να ευδοκιμήσουν οι οικονομίες και οι κοινωνίες μας. Η αποτροπή της επιθετικότητας σήμερα είναι λιγότερο δαπανηρή από την αυριανή μάχη.

Ο επιθετικός πόλεμος του Πούτιν κατά της Ουκρανίας έχει καταρρίψει τις εναπομείνασες ψευδαισθήσεις ειρηνικής συνεργασίας, επομένως πρέπει να ξοδέψουμε περισσότερα και να κάνουμε περισσότερα μαζί για να παραμείνουμε ασφαλείς. Οι προκλήσεις είναι μεγάλες, αλλά το ΝΑΤΟ είναι μια άγκυρα σταθερότητας για την Ευρώπη και την Βόρεια Αμερική για σχεδόν 75 χρόνια. Σε έναν κόσμο αυξανόμενων κινδύνων, το ΝΑΤΟ θα συνεχίσει να προστατεύει τους λαούς μας, να υπερασπίζεται τις δημοκρατικές μας αξίες, και να κρατά τα έθνη μας ισχυρά.

Copyright © 2023 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/north-america/stronger-nato-more-dangerou...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition