Τι μας έμαθε η ύφεση

Δεδομένου ότι η ανάπτυξη πριν από την κρίση ήταν στρεβλή με θεμελιώδη τρόπο, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι οι κυβερνήσεις θα μπορούσαν να αποκαταστήσουν γρήγορα τη ζήτηση - ή ότι αυτό θα ήταν αρκετό για να γυρίσει η παγκόσμια οικονομία στον σωστό δρόμο. Το status quo ante (δηλαδή, το προηγούμενο καθεστώς) δεν είναι ένα καλό σημείο για να γυρίσει κανείς γιατί η φουσκωμένη χρηματοδότηση, η κατασκευή κατοικιών και μερικοί τομείς του δημοσίου πρέπει να συρρικνωθούν και οι αντίστοιχοι εργαζόμενοι πρέπει να μετακινηθούν σε πιο παραγωγικές εργασίες. Η έξοδος από την κρίση δεν μπορεί να γινει με ακόμα περισσότερο δανεισμό και δαπάνες, ιδιαίτερα αν οι δαπάνες δεν δημιουργούν διαρκή περιουσιακά στοιχεία που θα βοηθήσουν τις μελλοντικές γενιές στην αποπληρωμή των χρεών με τα οποία θα επιβαρυνθούν. Αντ' αυτού, η καλύτερη βραχυπρόθεσμη πολιτική αντίδραση είναι η εστίαση στην μακροπρόθεσμη βιώσιμη ανάπτυξη.

Οι χώρες που δεν έχουν τη δυνατότητα να διατηρήσουν υψηλότερα ελλείμματα, όπως η Ελλάδα, η Ιταλία και η Ισπανία, θα πρέπει να συρρικνώσουν το μέγεθος του δημόσιου τομέα τους και να βελτιώσουν την είσπραξη των φόρων. Θα πρέπει να επιτρέψουν την ανετότερη είσοδο σε επαγγέλματα όπως των λογιστών, των δικηγόρων και των φαρμακοποιών εκθέτοντας παράλληλα σε μεγαλύτερο ανταγωνισμό τομείς όπως οι μεταφορές, και θα πρέπει να μειώσουν την προστασία επί της απασχόλησης - κινήσεις που θα δημιουργήσουν περισσότερες θέσεις εργασίας στον ιδιωτικό τομέα για τους απολυμένους από το δημόσιο και τους άνεργους νέους. Η δημοσιονομική λιτότητα δεν είναι ανώδυνη και πιθανότατα θα εμποδίσει την ανάπτυξη βραχυπρόθεσμα. Θα ήταν πολύ καλύτερο να εφαρμοστούν οι μεταρρυθμίσεις σταδιακά, αλλά ακριβώς επειδή οι κυβερνήσεις δεν ενήργησαν τους καιρούς των παχέων αγελάδων αναγκάζονται να το πράξουν τώρα και, μάλιστα, γρήγορα, στην εποχή των ισχνών αγελάδων. Πράγματι, υπάρχει μια περίπτωση να γίνει ό, τι είναι απαραίτητο γρήγορα και σε όλους τους τομείς, έτσι ώστε ο καθένας να αισθάνεται ότι ο πόνος είναι κοινός, αντί να διασπείρεται μέσα στον χρόνο και να ρισκάρει την διάχυση της πολιτικής βούλησης. Οι κυβερνήσεις δεν θα πρέπει, ωστόσο, να υποτιμήσουν τον πόνο που αυτά τα μέτρα θα προκαλέσουν στους ηλικιωμένους, τη νεολαία και τους φτωχούς και, όπου είναι δυνατόν, θα πρέπει να θεσπίσουν νομοθεσίες που θα στοχεύουν στην άμβλυνση των επιπτώσεων εξ αυτών των μέτρων.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, από την πλευρά τους, μπορούν να βασιστούν σε κάποιο βαθμό στις ισχυρές δυνάμεις που θα βοηθήσουν στη δημιουργία πιο παραγωγικών θέσεων εργασίας στο μέλλον: την καλύτερη τεχνολογία πληροφορικής και επικοινωνιών, τη χαμηλότερου κόστους καθαρή ενέργεια και μια έντονα αυξανόμενη ζήτηση στις αναδυόμενες αγορές για μεγαλύτερης προστιθέμενης αξίας αγαθά. Αλλά πρέπει επίσης να αναλάβουν αποφασιστική δράση τώρα, ώστε να μπορούν να είναι έτοιμες να επωφεληθούν από αυτές τις δυνάμεις. Οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να βελτιώσουν τις δυνατότητες του εργατικού δυναμικού τους, να διατηρήσουν το περιβάλλον για καινοτομία και να ρυθμίζουν καλύτερα τις χρηματοδοτήσεις, έτσι ώστε να αποφεύγουν τις υπερβολές.

Φυσικά, τίποτα από αυτά δεν θα είναι εύκολο. Σκεφτείτε πόσο δύσκολο είναι να βελτιωθεί η αντιστοιχία μεταξύ δεξιοτήτων και θέσεων εργασίας. Δεδομένου ότι ο στεγαστικός και ο χρηματοοικονομικός τομέας δεν φαίνεται ότι σύντομα θα στελεχωθούν με τους αριθμούς των απασχολουμένων που είχαν κατά τη διάρκεια της πιστωτικής έκρηξης προ της κρίσης, οι άνθρωποι που εργάστηκαν σε αυτούς τους τομείς, ή εξαρτώνται από αυτούς θα πρέπει να αλλάξουν καριέρα. Αυτό παίρνει χρόνο και δεν είναι πάντα εφικτό. Πολλοί εργαζόμενοι με λίγα προσόντα, οι οποίοι απασχολήθηκαν κυρίως στον κατασκευαστικό τομέα, είναι δύσκολο να βρουν άλλη δουλειά. Τα κυβερνητικά προγράμματα με στόχο την ανάπτυξη δεξιοτήτων έχουν μια πολυκύμαντη ιστορία. Ακόμα και οι προσπάθειες της κυβέρνησης να βοηθήσει τους μαθητές να χρηματοδοτήσουν την εκπαίδευσή τους δεν έχουν αποδώσει πάντα: Μερικά «αρπακτικά» ιδιωτικά κολέγια έχουν δελεάσει φοιτητές με την πρόσβαση σε κυβερνητική χρηματοδότηση ακριβών πτυχίων που, όμως, έχουν μικρή αξία στην αγορά εργασίας. Αντ' αυτού, ένα μεγάλο μέρος της πρωτοβουλίας θα πρέπει να προέλθει από τους ίδιους τους ανθρώπους.

Δεν υπονοούμε ότι η Ουάσιγκτον θα πρέπει να είναι παθητική. Αν και η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και η καθολική υγειονομική περίθαλψη υπάρχουν εδώ και καιρό, μπορεί να κάνει περισσότερα σε άλλα μέτωπα. Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις προοπτικές απασχόλησης σε διάφορες εκδοχές σταδιοδρομίας, μαζί με καλύτερη παροχή συμβουλών σχετικά με προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης, μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους να λαμβάνουν καλύτερες αποφάσεις προτού εγγραφούν σε ακριβά, αλλά άχρηστα εκπαιδευτικά προγράμματα. Σε περιοχές με υψηλή ανεργία των νέων, οι επιδοτήσεις για τις επιχειρήσεις προκειμένου να προσλαμβάνουν για πρώτη φορά νέους εργαζόμενους, μπορούν να εντάξουν τη νεολαία στο εργατικό δυναμικό και να βοηθήσουν τους νέους να κατανοήσουν τι χρειάζονται για να κατέχουν μια θέση εργασίας. Η κυβέρνηση θα μπορούσε να υποστηρίξει τους ηλικιωμένους ανέργους περισσότερο – πληρώνοντας για τη φροντίδα των παιδιών και την εκπαίδευσή τους - έτσι ώστε να μπορούν να επανακαταρτιστούν οι ίδιοι, ενώ ψάχνουν για δουλειά. Κάποια μερίδα των κονδυλίων ασφάλισης των ανέργων θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν λογαριασμούς για την κατάρτιση και την αναζήτηση εργασίας που θα μπορούσαν να τους βοηθήσουν να αποκτήσουν δεξιότητες ή να αναζητήσουν εργασία σε περίπτωση που απολυθούν.