Ο δρόμος προς την D-Day

Από εκείνο το σημείο και μετά, η κατάρρευση της απέραντης αυτοκρατορίας του Βερολίνου στην Ανατολική Ευρώπη εξελισσόταν πολύ καλά. Η Γερμανία είχε εισβάλει στη Σοβιετική Ένωση το 1941, με περισσότερους από τρία εκατομμύρια άνδρες, αλλά από τις αρχές τού 1944, οι γερμανικές απώλειες ξεπερνούσαν τα 3,5 εκατομμύρια, ακόμη κι αν οι σοβιετικές απώλειες ήταν τετραπλάσιες. Η κατάσταση είχε ξεφύγει, και οι σοβιετικές εκστρατείες για την ανάκτηση της Κριμαίας, στη δυτική Ουκρανία, και για την περιοχή μεταξύ του Λένινγκραντ και της Εσθονίας απασχολούσαν σε πολύ μεγάλο βαθμό τις γερμανικές δυνάμεις. Το Τρίτο Ράιχ είχε πλέον 193 μεραρχίες στο ανατολικό μέτωπο και στη νοτιοανατολική Ευρώπη, και μόνο 28 στην Ιταλία, 18 στη Νορβηγία και τη Δανία, και 59 στη Γαλλία και τις Κάτω Χώρες. Σχεδόν τα δύο τρίτα της γερμανικής μάχιμης δύναμης παρέμεναν καθηλωμένα στην ανατολική Ευρώπη, αν και η Βέρμαχτ συγκέντρωνε ακόμα περίπου 2.000 άρματα μάχης και άλλα τεθωρακισμένα οχήματα στη βορειοδυτική Ευρώπη. Ωστόσο, το Ράιχ δεν ήταν ποτέ πιο ευάλωτο από αέρος: το Μάιο του 1944, τα συμμαχικά αεροπλάνα που απογειώνονταν από το Ηνωμένο Βασίλειο έριχναν 70.000 τόνους εκρηκτικών υψηλής εκρηκτικότητας σε στόχους του Άξονα, περισσότερες από τέσσερις φορές το μηνιαίο φορτίο, ένα χρόνο νωρίτερα. Παρά το γεγονός ότι είχαν καταβάλει συγκλονιστικό κόστος σε αεροπλάνα και πληρώματα, η βρετανική Βασιλική Πολεμική Αεροπορία και η Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ είχαν αποκτήσει την κυριαρχία των ευρωπαϊκών ουρανών. Αν μη τι άλλο, από τη στιγμή που είχαν αποσπάσει την αεροπορική και ναυτική υπεροχή από τους Γερμανούς, οι Σύμμαχοι θα μπορούσαν ευλόγως να ελπίζουν σε μια επιτυχημένη εισβολή στην ηπειρωτική Ευρώπη από τις επίγειες δυνάμεις που ήταν τώρα συγκεντρωμένες στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Το 1941, όταν το Ηνωμένο Βασίλειο, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Σοβιετική Ένωση συγκρότησαν τη μεγάλη συμμαχία τους κατά του Άξονα, «το μόνο σχέδιο ήταν να επιμείνουμε», όπως το είχε θέσει ο Τσώρτσιλ. Η επιμονή τούς είχε φέρει σε αυτό το οριακό σημείο: ήταν η ευκαιρία να εμπλακούν με τον εχθρό στην ήπειρο και να τον καταστρέψουν στο ευρωπαϊκό του προπύργιο, τέσσερα χρόνια αφότου η Γερμανία είχε κατακτήσει τη Γαλλία και τις Κάτω Χώρες. Οι Αμερικανοί υποστήριζαν εδώ και καιρό ότι έπρεπε να αντιμετωπιστεί η κύρια γερμανική στρατιωτική δύναμη το συντομότερο δυνατόν, με μια δυναμική εμπλοκή την οποία οι Βρετανοί στρατηγοί επέκριναν ως αρμόζουσα σε «περιπλανώμενους σιδεράδες», καθώς οι ίδιοι προτιμούσαν το σταδιακό ροκάνισμα του εχθρού με επιθέσεις στην περιφέρεια του Άξονα, κάτι που είχε οδηγήσει σε 18 μήνες μαχών στη Μεσόγειο. Τώρα, καθώς πλησίαζε η μεγάλη ώρα, το μέτωπο θα μεταφερόταν στα βόρεια, και οι Βρετανοί και οι Αμερικανοί θα «έριχναν σίδερο» παρέα.

ΕΝΑ ΑΣΧΗΜΟ ΥΔΑΤΙΝΟ ΜΕΡΟΣ

Έφθασε η ώρα, έφθασε και ο άνθρωπος: στις 10 π.μ., ο Αϊζενχάουερ σηκώθηκε για να χαιρετήσει τους 145 συναδέλφους του που θα καθοδηγούσαν την επίθεση στο «Φρούριο Ευρώπη». Πίσω του, στο «πιλοτήριο» της Αίθουσας Προτομών κρεμόταν ένας τεράστιος χάρτης με τις ακτές της Νορμανδίας, εκεί όπου ο ποταμός Σηκουάνας εκβάλει στον Ατλαντικό. Είχε τριάντα μέτρα πλάτος και βρισκόταν σε μια κεκλιμένη πλατφόρμα ορατή από τα πίσω έδρανα, και σε μια κλίμακα 15 εκατοστά ανά μίλι (1,6 χλμ.), απεικόνιζε με φωτεινά χρώματα τα ποτάμια, τα χωριά, τις παραλίες, και τα υψίπεδα εκείνου που θα γινόταν το πιο διάσημο πεδίο μάχης στον κόσμο. Ένας ταξίαρχος, φορώντας τρακτερωτά παπούτσια και εξοπλισμένος με ένα δείκτη για χάρτες, στεκόταν σε θέση μάχης, έτοιμος να δείξει τα μέρη που σύντομα θα γίνονταν πασίγνωστα: Χερβούργο, Σαιν-Λο, Καέν, παραλία Όμαχα.

Με μόνο του υπαινιγμό το περιώνυμο μειδίαμά του, ο Αϊζενχάουερ μίλησε εν συντομία, όπως ένας άνδρας «συμφιλιωμένος με τον εαυτό του», όπως εκτίμησε ένας Αμερικανός ναύαρχος που ήταν παρών. Χαιρέτισε τόσο τον Βασιλιά όσο και τους συναδέλφους του κάνοντας λόγο «για την παραμονή μιας μεγάλης μάχης», καλωσορίζοντάς τους στην τελική λεπτομερή εξέταση του σχεδίου εισβολής που ήταν εδώ και δύο χρόνια στα σκαριά. Μια εβδομάδα νωρίτερα, ο ίδιος είχε επιλέξει την 5η Ιουνίου ως D-Day. «Θεωρώ ότι είναι καθήκον οποιουδήποτε βλέπει κάποιο ελάττωμα στο σχέδιο, να μη διστάσει να το αναφέρει», είπε ο Αϊζενχάουερ υψώνοντας την φωνή του. «Δεν έχω καμία συμπάθεια σε κανέναν, ανεξάρτητα από τη θέση του, ο οποίος δεν θα ασκήσει κριτική. Είμαστε εδώ για να φθάσουμε στα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα». Ο ανώτατος διοικητής θα παρέμενε απασχολημένος για μερικές εβδομάδες με τις θαλάσσιες κι ενάεριες απαιτήσεις τής επιχείρησης Ηγεμόνας, καθώς και με διάφορες πολιτικές οχλήσεις, κι έτσι είχε αναθέσει το σχεδιασμό και τη διεξαγωγή αυτής της τιτάνιας επίγειας μάχης στη Νορμανδία, σε έναν Βρετανό αξιωματικό, τον στρατηγό Μπέρναρντ Μοντγκόμερυ.