Ο μόνος τρόπος για να τελειώσει ο πόλεμος στην Υεμένη

Μη δημοφιλής και με κακή υγεία, ο Abd-Rabbu Mansour Hadi, ο πρόεδρος της Υεμένης, θεωρείται ευρέως αναλώσιμος. Γνωρίζει ότι οι προστάτες του -η Σαουδική Αραβία και οι Ηνωμένες Πολιτείες- θα τον αντάλλασσαν με χαρά για μια λύση στην σύγκρουση και αυτή η γνώση τον καθιστά έναν δύσκολο και παρανοϊκό διαπραγματευτή. Αλλά η αντικατάσταση του Hadi θα είναι περίπλοκη. Ο αντιπρόεδρός του, ο στρατηγός Ali Mohsen, είναι μισητός από τους Houthi για τον ρόλο του στους βάρβαρους πολέμους εναντίον τους από το 2004 έως το 2009 και δεν έχει την εμπιστοσύνη των Εμιρατινών επειδή ήταν μέλος του Islah, του κόμματος των Αδελφών Μουσουλμάνων της Υεμένης. Χωρίς έναν προφανή υποψήφιο για μεταβατική ηγεσία ο οποίος θα μπορούσε να κερδίσει την υποστήριξη ενός ευρέος φάσματος Υεμενιτών και των εξωτερικών πατρώνων τους, η συσχέτιση μιας κατάπαυσης του πυρός με μια συμφωνία διαδοχής παρατείνει τις μάχες.

Η ΟΔΟΣ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ ΠΕΡΝΑ ΑΠΟ ΤΟ ΡΙΑΝΤ

Ο μονομερής τερματισμός της στρατιωτικής εκστρατείας θα εξυπηρετούσε τα συμφέροντα του Ριάντ, όπως και όλων των άλλων. Όχι μόνο θα σταματούσε η αιματοχυσία στην Υεμένη, θα μπορούσε να επιβραδύνει ή να σταματήσει την διολίσθηση της παγκόσμιας φήμης της Σαουδικής Αραβίας. Εάν η Σαουδική Αραβία περιμένει να τερματίσει την σύγκρουση μέσω συνομιλιών που αποσκοπούν σε μια κατάπαυση του πυρός, οι Χούθι μπορεί να αποφασίσουν ότι το βασίλειο θα χάνει περισσότερα σε μια συνέχεια των εχθροπραξιών από όσα χάνουν οι ίδιοι. Οι Χούθι θα μπορούσαν να κερδίσουν το πάνω χέρι στις διαπραγματεύσεις και να τους κρατήσουν ομήρους με το να απευθύνουν παράλογες απαιτήσεις στους Σαουδάραβες.

Ωστόσο, οι Σαουδάραβες δεν φαίνεται να κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση. Απάντησαν στις εκκλήσεις για ειρήνη από τον Πομπέο και τον Μάτις με περισσότερες αεροπορικές επιθέσεις. Η διακοπή από την διοίκηση του Trump των εναέριων ανεφοδιασμών με καύσιμα των μαχητικών αεροσκαφών της συμμαχίας των Σαουδαράβων τον Νοέμβριο, δεν φαίνεται να άλλαξε τους Σαουδαραβικούς υπολογισμούς. Σαφώς, οι Ηνωμένες Πολιτείες χρειάζονται άλλα μέσα για να τους πείσουν. Έχουν γίνει συχνές εκκλήσεις [3] για την αναστολή πωλήσεων όπλων στο Ριάντ. Όμως, ο Bruce Riedel, ένας ανώτερος συνεργάτης του Ινστιτούτου Brookings, επεσήμανε ότι η αναστολή της πώλησης στρατιωτικών ανταλλακτικών στην Σαουδική Αραβία θα προσγείωνε γρήγορα την σαουδαραβική Αεροπορία και θα ήταν πιο αποτελεσματική. Το Κογκρέσο των ΗΠΑ είναι πρόθυμο τώρα να αναλάβει τιμωρητικές δράσεις εναντίον της Σαουδικής Αραβίας και η διοίκηση Τραμπ μπορεί να το χρησιμοποιήσει αυτό ως μόχλευση.

Μαχητής πηδά από ημιφορτηγό στον δρόμο μεταξύ Sana'a και Marib στην Υεμένη, στις 25 Ιουνίου 2012. KHALED ABDULLAH ALI AL MAHDI / REUTERS
----------------------------------------------------------

Μια μονομερής κατάπαυση από την Σαουδική Αραβία είναι επικίνδυνη. Οι Χούθι -οι οποίοι πυροδότησαν τον πόλεμο με την στρατιωτική κατάληψή τους το 2014- θα το εκμεταλλευτούν αναμφισβήτητα αυτό για να διακηρύξουν τη νίκη της «αντίστασής» τους ενάντια στη μεγαλύτερη δύναμη πυρός που εξαπολύθηκε εναντίον τους. Και υπάρχει μια πιθανότητα ότι αυτό θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως μια νίκη για το Ιράν. Η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα υπερέβαλαν σχετικά με τον βαθμό της ιρανικής επιρροής στους Χούθι στις αρχές του πολέμου, ως μέρος της αιτιολόγησής τους για την παρέμβαση. Αλλά σήμερα, αν και οι Χούθι δεν μοιάζει ακόμη τόσο με μια θυγατρική του Ιράν όπως, για παράδειγμα, η Χεζμπολάχ στον Λίβανο, η ιρανική επιρροή στην Υεμένη έχει αυξηθεί σημαντικά.

Ωστόσο, η απειλή της επέκτασης της ιρανικής επιρροής δεν αποτελεί λόγο για καθυστέρηση μιας κατάπαυσης του πυρός. Αν και το να τερματιστεί μονομερώς ο πόλεμος και το να υπάρξει εστίαση στις πολιτικές συνομιλίες που υποστηρίζονται από τα Ηνωμένα Έθνη δεν θα εξαλείψουν την ιρανική επιρροή, τέτοια μέτρα θα μπορούσαν να σταματήσουν την επέκτασή της. Από την άλλη πλευρά, ένας εξελισσόμενος πόλεμος στην Υεμένη θα παράγει μόνο το ίδιο αποτέλεσμα με τους πολέμους στο Ιράκ και τον Λίβανο: Μια μόνιμα ιρανική παρουσία που λειτουργεί με στρατιωτικούς πληρεξούσιους και τελικά μπορεί να διευθύνει την εσωτερική πολιτική.

Μια κατάπαυση του πυρός από την Σαουδική Αραβία δεν είναι πανάκεια. Δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι οι Houthi θα ανταποκριθούν συμφωνώντας να μοιραστούν την εξουσία με τους ηγέτες της Υεμένης που υποστηρίζονται από την Σαουδική Αραβία ή ότι ο νότος θα σταματήσει να προσπαθεί να αποσχιστεί. Οι εγχώριες μάχες χαμηλότερου επιπέδου πιθανότατα θα συνεχιστούν, ακόμη και αν τελειώσει ο πόλεμος Σαουδαράβων-Χούθι. Ωστόσο, η Σαουδική Αραβία μπορεί να επωφεληθεί από την παύση των στρατιωτικών της επιχειρήσεων, ακόμη και αν οι Χούθι απαντήσουν συνεχίζοντας να εκτοξεύουν πυραύλους πέρα από τα σύνορα: Η αντιστροφή του ρόλου θα ήταν προς όφελος των Σαουδαράβων. Ο κόσμος θα έστρεφε την προσοχή του στους Houthi ως επιτιθέμενους και «χαλαστές» (spoilers), και η σαουδαραβική αυτοάμυνα θα είναι ευρέως ανεκτή.

ΑΦΟΤΟΥ ΣΤΑΜΑΤΗΣΕΙ Η ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ

Ο πόλεμος της Υεμένης έχει βαθιές ρίζες σε μια πολιτική γεμάτη δυσπιστία. Από το 2004 μέχρι την εκδίωξή του τον Νοέμβριο του 2011, ο πρώην πρόεδρος της Υεμένης, Αλί Αμπντουλάχ Σαλέχ, υποστηριζόμενος από την Σαουδική Αραβία, υποκίνησε πολλές στρατιωτικές εκστρατείες εναντίον της Ansar Allah, του πολιτικού κινήματος των Χούθι. Ο Σαλέχ υποσχέθηκε γρήγορες νίκες αλλά επανειλημμένα υποσκάφθηκε από την απροσδόκητα ισχυρή αντίσταση των Houthi, προμηνύοντας τη μοίρα της Σαουδικής Αραβίας στον τρέχοντα πόλεμο.