Απομυθοποιώντας την Ζώνη και Οδό

Οι χώρες που συμμετέχουν στην BRI, για παράδειγμα, δεν γνωρίζουν αν η πρωτοβουλία αφορά κυρίως την κατασκευή υποδομών, την προώθηση του εμπορίου, την επέκταση των κινεζικών δανείων, την θέσπιση νέων προτύπων ή την μετάδοση της κινεζικής ήπιας ισχύος. Δεν μπορούν να επιβάλουν την λογοδοσία επειδή δεν μπορούν να αξιολογήσουν τα έργα της BRI σύμφωνα με τους υποτιθέμενους στόχους τους. Πράγματι, δεν γνωρίζουν καν με βεβαιότητα ποια έργα εμπίπτουν στην BRI. Αυτή η ασάφεια παρέχει γόνιμο έδαφος για υποψίες και εικασίες, όπως είναι οι ισχυρισμοί ότι η Κίνα σκοπίμως θέλει να αποτύχουν τα έργα της BRI προκειμένου να κατάσχει στρατηγικά περιουσιακά στοιχεία από τους οφειλέτες.

Η αποτυχία του Πεκίνου να διαχειριστεί το σήμα της BRI ενθάρρυνε επίσης οπορτουνιστές στην Κίνα να επωφεληθούν από την πρωτοβουλία για αυτοπροβολή και πλουτισμό, με παγκόσμιες συνέπειες. Τον Ιούνιο του 2017, η επιτροπή του κόμματος για την BRI συναντήθηκε για να συζητήσει ακριβώς αυτό το πρόβλημα [14]: «Η κατάχρηση της BRI για προσπορισμό κερδών». Έδωσε έναν κατάλογο παραδειγμάτων: Ορισμένες εταιρείες οικειοποιήθηκαν το όνομα της BRI για να διαφημίσουν χρηματοπιστωτικά προϊόντα και επενδυτικά κεφάλαια˙ άλλες οργάνωσαν συνέδρια αποκαλούμενα ως BRI για να αντλήσουν κεφάλαια και να χρεώσουν υπερβολικά τέλη˙ και κάποιες λίγες, μέχρι που δημιούργησαν ψεύτικες ιστοσελίδες που μιμούνταν την επίσημη ιστοσελίδα της BRI για να διατυμπανίσουν επιχειρήσεις. Αυτές οι καταχρήσεις, είπε η επιτροπή, έχουν βλάψει το εμπορικό σήμα της πρωτοβουλίας στο εξωτερικό.

Ο ΔΡΟΜΟΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΕΜΠΡΟΣ

Αντιμετωπίζοντας μια παγκόσμια κατακραυγή κατά της BRI, το Πεκίνο τώρα αλλάζει ταχύτητα από μια θολά καθορισμένη «BRI 1.0» σε μια τελειοποιημένη «BRI 2.0». Σε ένα συμπόσιο του 2018 που σημάδεψε το πέμπτο έτος της BRI, ο Xi περιέγραψε [15] αυτή τη μετάβαση, χρησιμοποιώντας μια αναλογία από την κινεζική ζωγραφική, ως μια εναλλαγή από την xieyi, την ελεύθερη ζωγραφική περιγραφόμενη με γενικές πινελιές, στην gongbi, την προσεκτική καταγραφή λεπτομερειών. Κατά την διάρκεια της ομιλίας του τον Απρίλιο στο δεύτερο φόρουμ της BRI, ο Xi χρησιμοποίησε αποκαλυπτικά δύο νέες λέξεις-κλειδιά που απουσίαζαν από την ομιλία του στο φόρουμ του 2017: «Προτεραιότητες» και «εκτέλεση». Απέφυγε την φράση «το έργο του αιώνα».

Αν όμως η Κίνα προχωρήσει σοβαρά στην βελτίωση της BRI, θα χρειαστεί να προχωρήσει πέρα από μια αλλαγή στην ρητορική και να κάνει τουλάχιστον τρία συγκεκριμένα βήματα. Το πρώτο, ήδη υπονοούμενο στην ομιλία του Xi, είναι να επιλέξει τις προτεραιότητές της. Η BRI δεν μπορεί να είναι τα πάντα. Το Πεκίνο πρέπει να περιορίσει τους στόχους του και να επικεντρωθεί στην επίτευξή τους. Τρεις προτεραιότητες διακρίθηκαν στο φόρουμ του 2019: Ανοικτές διαβουλεύσεις, καθαρή [εταιρική] διακυβέρνηση, και πράσινα (φιλικά προς το περιβάλλον) έργα.

Ο Σι και η σύζυγός του χαιρετούν τον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν, στο Φόρουμ Belt and Road στο Πεκίνο, τον Απρίλιο του 2019. JASON LEE/REUTERS
-------------------------------------------------------

Μαζί με το στένεμα των προτεραιοτήτων του, το Πεκίνο πρέπει να λάβει μέτρα για να διευκρινίσει το πεδίο εφαρμογής της BRI. Πρέπει να θεσπίσει πρότυπα ποιότητας, διαφάνειας, και λογοδοσίας, και να εκδώσει επίσημο κατάλογο σχεδίων της BRI που πληρούν αυτά τα πρότυπα. Οι Κινέζοι πολιτικοί ενδέχεται να σχεδιάζουν ήδη αυτή την κίνηση: Τον Απρίλιο, το Bloomberg ανέφερε [16] ότι το Πεκίνο σχεδίαζε κανόνες για το ποια έργα θα έπρεπε να θεωρούνται μέρος της BRI και «εργάζονταν σε έναν κατάλογο νομιμοποιημένων έργων Belt and Road Initiative, αναγνωρισμένων επίσημα από την κινεζική κυβέρνηση».

Τέλος, η Κίνα πρέπει να επιδιώξει την βελτίωση της ποιότητας της BRI, με το να συνεργάζεται με άλλες χώρες για την ανάπτυξη πιλοτικών σχεδίων [17]. Η Sihanoukville, για παράδειγμα, θα μπορούσε να επωφεληθεί από έναν σχετικά χαμηλού κόστους πιλότο για να διορθώσει τους χαλασμένους δρόμους, ο οποίος θα επικεντρωθεί στην διαβούλευση με τις τοπικές κοινότητες. Αυτοί οι πιλότοι θα δοκιμάσουν τις πολιτικές σε μικρή κλίμακα, δημιουργώντας μαθήματα τα οποία στην συνέχεια μπορούν να κλιμακωθούν σε μεγαλύτερα έργα. Η Κίνα της εποχής της μεταρρύθμισης είχε χρησιμοποιήσει επί μακρόν πιλότους για να πειραματιστεί με εσωτερικές πολιτικές, όπως έκανε και το 1980 με την δημιουργία μιας ειδικής οικονομικής ζώνης στην Shenzhen. Στο πλαίσιο της BRI, ένας τέτοιος πειραματισμός μικρής κλίμακας θα επιτρέψει στο Πεκίνο να ανακαλύψει τι λειτουργεί, πριν ρίξει χρηματικό και διπλωματικό κεφάλαιο σε πιο φιλόδοξα σχέδια. Στην πραγματικότητα, η αρχή της χρήσης πιλότων σε «μια κλιμάκωση από το μικρότερο στο μεγαλύτερο» είχε ήδη επισημανθεί στο κατευθυντήριο έγγραφο του Πεκίνου για το 2015-17 σχετικά με την BRI, αλλά δεν έχει ακόμη εφαρμοστεί.

Οι Κινέζοι ηγέτες που επικαλούνται την ιστορία ως έναν οδηγό, δεν χρειάζεται να πάνε τόσο μακριά όσο η εποχή του Δρόμου του Μεταξιού. Θα πρέπει, αντίθετα, να εξετάσουν το πιο πρόσφατο παρελθόν. Η Κίνα αναδύθηκε από μια φτωχή κομμουνιστική χώρα σε μια καπιταλιστική υπερδύναμη με την ισχύ του ρεαλισμού και την προσαρμοστικότητά της -τις δύο ιδιότητες που θα έπρεπε να καθοδηγούν την BRI 2.0.

Copyright © 2019 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/china/2019-05-22/demystifying-be...