Η πρώτη «ιστορική» Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας της Γερμανίας

Η διαδικασία εκπόνησης της εξεταζόμενης Στρατηγικής Εθνικής Ασφάλειας (Εικόνα 2) της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας ξεκίνησε από το Υπουργείο Εξωτερικών στις 18 Μαρτίου 2022 [2] και εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο στις 14 Ιουνίου 2023 [3]. Το έγγραφο ξεκινά με τον πρόλογο του Γερμανού Καγκελάριου Olaf Scholz (Εικόνα 1), στον οποίο μεταξύ άλλων αναφέρει ότι: «Η παροχή ασφάλειας στους πολίτες είναι η πιο σημαντική δουλειά για κάθε κράτος, οποιασδήποτε κοινωνίας. Χωρίς ασφάλεια δεν μπορεί να υπάρξει ελευθερία, σταθερότητα, ευημερία».

Ο Γερμανός καγκελάριος, Όλαφ Σολτς, χειρονομεί ενώ φωτογραφίζεται με την Υπουργό Εξωτερικών, Annalena Baerbock, τον υπουργό Οικονομικών, Christian Lindner, την υπουργό Εσωτερικών, Nancy Faeser, και τον υπουργό Άμυνας, Boris Pistorius, την ημέρα που παρουσιάζουν την στρατηγική εθνικής ασφάλειας κατά την διάρκεια συνέντευξης Τύπου στο House of «Bundespressekonferenz», στο Βερολίνο, στην Γερμανία, στις 14 Ιουνίου 2023. REUTERS/Fabrizio Bensch
-------------------------------------------------------------

Ακολούθως υπενθυμίζει ότι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία δοκιμάζει την Ευρωπαϊκή ασφάλεια, ενώ την ίδια στιγμή αναδύονται νέα κέντρα εξουσίας στον πολυπολικό κόσμο του 21ου αιώνα [4]. Για τον λόγο αυτό η Γερμανία –προσαρμοζόμενη στις νέες αυτές στρατηγικές αλλαγές– έχει αποφασίσει να ενισχύσει την ασφάλεια και να μειώσει την εξάρτησή της, βασιζόμενη σε μια ευρεία αντίληψη της έννοιας της ασφάλειας. Τονίζει επίσης ότι η «πρώτη στην ιστορία της Γερμανίας» Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας πρόκειται να λειτουργήσει ως πυξίδα στην εν λόγω προσπάθεια της Γερμανίας, στόχος της οποίας είναι η διατήρηση της ασφάλειας των πολιτών και η συμβολή της στην εδραίωση της ασφάλειας στην Ευρώπη.

Εικόνα 1: O Γερμανός Καγκελάριος Olaf Scholz και η Ομοσπονδιακή Υπουργός Εξωτερικών Annalena Baerbock. Πηγή: Γερμανικό Υπουργείο Εξωτερικών.
--------------------------------------------------------------------------------------

Οι προαναφερθείσες διαπιστώσεις του Γερμανού καγκελάριου υπερθεματίζονται από την Ομοσπονδιακή Υπουργό Εξωτερικών, Annalena Baerbock (Εικόνα 1), η οποία επισημαίνει ότι η ειρήνη είναι εύθραυστη, η ελευθερία είναι πολύτιμη, και η ασφάλεια της Ευρώπης θεωρείτο στην Γερμανία ως δεδομένη άλλαξε ριζικά μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Αναφέρει επίσης ότι η πολυπλοκότητα των νέων απειλών και η επίδρασή τους σε όλους τους τομείς του κράτους, της κοινωνίας, και της οικονομίας, αποτελεί τον κύριο λόγο εφαρμογής μιας πολιτικής Ολοκληρωμένης Ασφάλειας (Integrated Security) σε όλους τους τομείς, καθώς και ότι οι πολίτες έχουν πλέον αντιληφθεί την αξία της ασφάλειας. Επισημαίνει, τέλος, ότι η ασφάλεια περιλαμβάνει τρεις διαστάσεις: την προστασία από τον πόλεμο και την βία (στιβαρή), την προστασία της ελευθερίας δράσης (ανθεκτική), και την διασφάλιση μιας ευνομούμενης τάξης που διέπεται από κανόνες και όχι από την ισχύ και τον δεσποτισμό (βιώσιμη). Καταλήγει δε ότι αυτή είναι η πρώτη φορά που η Γερμανία εφαρμόζει μια πολιτική τόσο συνεκτική σε μια Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας, η οποία αποτελεί «την αρχή και όχι το τέλος του δρόμου» αυτής της προσπάθειας, για το μέλλον των πολιτών της Γερμανίας και των παιδιών τους.

Στο σημείο αυτό αξίζει να τονιστεί ότι η Γερμανία –σε αντίθεση με αρκετά σύγχρονα κράτη της Ευρώπης αλλά και της υπόλοιπης υφηλίου– δεν έχει προχωρήσει ακόμα στη σύσταση Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας (National Security Council) [5]. Η αξία του εν λόγω συμβουλευτικού οργάνου έγκειται στο γεγονός ότι, εκτός από τις συσκέψεις των μελών του που πραγματοποιούνται προκειμένου να ληφθούν αποφάσεις για μείζονα ζητήματα εθνικής ασφάλειας, υποστηρίζεται από ένα μεγάλο αριθμό μόνιμου προσωπικού (Επιτελείο ή Γραμματεία). Αυτό ασχολείται με την παρακολούθηση συγκεκριμένων γεωγραφικών περιοχών (π.χ. Αφρική, Μέση Ανατολή, Ασία, Ινδο-Ειρηνικός, κ.λπ.) ή θεματικών ενοτήτων (π.χ. οικονομία, τεχνολογία, ενέργεια, περιβάλλον, κ.λπ.) προκειμένου να εντοπίζονται έγκαιρα οι επικείμενες απειλές, ώστε να προλαμβάνονται κρίσεις ή –σε περίπτωση που αυτό δεν καταστεί δυνατό– να αντιμετωπιστούν όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερα και να μετριαστούν οι αρνητικές τους συνέπειες. Επιπλέον, λαμβάνοντας υπόψιν του τις σχετικές εκτιμήσεις πληροφοριών, προβαίνει στην σχεδίαση της Στρατηγικής Εθνικής Ασφάλειας του κράτους και τον συντονισμό/παρακολούθηση όλων των εμπλεκόμενων φορέων για την εφαρμογή αποφάσεων της ηγεσίας του κράτους.

Εικόνα 2: Το εξώφυλλο της πρώτης Στρατηγικής Εθνικής Ασφάλειας της Γερμανίας (2023). Πηγή: Γερμανικό Υπουργείο Εξωτερικών
--------------------------------------------------------