Η παγίδα της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας

Για να μην αποχωρήσουν πλήρως οι Βρετανοί από την Κύπρο, οδήγησαν την Ελλάδα και την Τουρκία, η οποία είχε αρχίσει ήδη από το 1955 και τα Σεπτεμβριανά να εμπλέκεται στο Κυπριακό, στην υπογραφή των Συμφωνιών Ζυρίχης στις 11/2/1959 (με τις υπογραφές Κωνσταντίνου Καραμανλή και Αντνάν Μεντερές, του Τούρκου πρωθυπουργού που θεωρήθηκε αυτουργός των Σεπτεμβριανών και καταδικάστηκε σε θάνατο το 1961 δια απαγχονισμό επειδή καταπάτησε το Σύνταγμα της χώρας του) και Λονδίνου στις 19/2/1959 (με τις επιπλέον υπογραφές του Βρετανού πρωθυπουργού, Χάρολντ Μακμίλαν, καθώς και του Αρχιεπισκόπου Κύπρου Μακάριου Γ′, μέχρι τότε θιασώτη της Ένωσης με την Ελλάδα, και τον Φαζίλ Κιουτσούκ, σε συνημμένα στην συμφωνία κείμενα).

Οι υπό βρετανική εποπτεία Συμφωνίες επέβαλλαν τέτοιους όρους στο Σύνταγμα της νεαρής Κυπριακής Δημοκρατίας, ώστε να είναι σχεδόν αδύνατη η ομαλή λειτουργία της, διορίζοντας ως εγγυήτριες δυνάμεις, το Ηνωμένο Βασίλειο μαζί με την Ελλάδα και την Τουρκία, εφοδιάζοντας με βέτο το τότε 18% των Τουρκοκυπρίων στις αποφάσεις του 82% των Ελληνοκυπρίων, επιβάλλοντας βρετανικές βάσεις στην Κύπρο υπό όρους κράτους εν κράτει, υποχρεωτικό «αντιπρόεδρο» από τη μειοψηφία, κ.α. Η μη βιωσιμότητα των Συμφωνιών και οι τουρκικές επιδιώξεις φανήκαν λίγο αργότερα, όταν στις 31/12/1963, ο εκπρόσωπος των Τουρκοκυπρίων, Φαζίλ Κιουτσούκ, δήλωνε στους New York Times: «Δεν υπάρχει πλέον Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας γιατί Έλληνες και Τούρκοι δεν μπορούν να ζήσουν μαζί. Το Κυπριακό σύνταγμα είναι νεκρό». Την συνέχεια την γνωρίζουμε [3].

Οι διακοινοτικές συγκρούσεις συνεχίστηκαν την δεκαετία του ’60, με την τουρκική αεροπορία να βομβαρδίζει με βόμβες ναπάλμ στην περιοχή της Τηλλυρίας (7-9/8/1964), ενώ, έχοντας πλέον εξουδετερωθεί ο «κίνδυνος» Ένωσης της Μεγαλονήσου με την Ελλάδα, η de facto διχοτόμηση έλαβε χώρα το καλοκαίρι του 1974 με την ταύτιση απόψεων των «συμμάχων» της πατρίδας μας, μετά από τα ολέθρια ελληνικά λάθη της Χούντας. Το αποτέλεσμα του Αττίλα ήταν 4.000 δολοφονημένοι Ελληνοκύπριοι, κυρίως άμαχοι, 1.619 αγνοούμενοι, καταστροφή της κυπριακής οικονομίας, κατάληψη του 37% του εδάφους του νησιού, και εκδίωξη 200.000 Κυπρίων από τις εστίες τους με στόχο τον ρατσιστικό διαχωρισμό του συνολικού πληθυσμού. Με το πέρας της εισβολής, η Τουρκία ζητούσε ομοσπονδιακή «λύση», ανταλλαγή πληθυσμών και το 34% των κυπριακών εδαφών υπό τον έλεγχο (δήθεν) των Κυπρίων Μουσουλμάνων, ουσιαστικά, όμως, από την ίδια, δηλαδή το τέλος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το δε Foreign Office σε απόλυτη συγχορδία έκρινε τότε πως η «λύση» του Κυπριακού ήταν Διπεριφερειακή Ομοσπονδία, δηλαδή αυτό που αργότερα μετονομάστηκε σε Διζωνική, Δικοινοτική Ομοσπονδία.

Στις 15/11/1983 το πιστό ανδρείκελο της Τουρκίας στην Κύπρο, ο Ραούφ Ντενκτάς, ανακήρυξε το δήθεν ανεξάρτητο ψευδοκράτος της «Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου» (ΤΔΒΚ) την οποία μέχρι σήμερα μόνο η Τουρκία έχει αναγνωρίσει. Το 1990 η Βρετανία φρόντισε, αξιοποιώντας τον αδύναμο Κύπριο πρόεδρο, Γιώργο Βασιλείου, να συμπεριληφθεί το ψήφισμα 649 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ στο πλαίσιο της «λύσης» του Κυπριακού [4].

Το Ψήφισμα ΣΑ649/90 στο Σημείο 1 αναφέρει πως: «Eπαναβεβαιώνει ιδιαίτερα το ψήφισμά του 367 (1975) καθώς και την υποστήριξή του προς τις συμφωνίες υψηλού επιπέδου του 1977 και 1979 μεταξύ των ηγετών των δύο κοινοτήτων, στις οποίες δεσμεύτηκαν να εγκαθιδρύσουν μια δικοινοτική Oμόσπονδη Δημοκρατία της Kύπρου, η οποία θα κατοχυρώνει την ανεξαρτησία, κυριαρχία, εδαφική ακεραιότητα, και το αδέσμευτό της, και θα αποκλείει ένωση ολόκληρου ή μέρους του εδάφους της με οποιαδήποτε άλλη χώρα και οποιαδήποτε μορφή διχοτόμησης ή απόσχισης», και στο Σημείο 3: «Kαλεί τους ηγέτες των δυο κοινοτήτων να συνεχίσουν τις προσπάθειές τους για να επιτύχουν ελεύθερα μια αμοιβαία αποδεκτή λύση που να προνοεί για την εγκαθίδρυση ομοσπονδίας, η οποία θα είναι δικοινοτική όσον αφορά τις συνταγματικές πτυχές και διζωνική όσον αφορά τις εδαφικές πτυχές, σύμφωνα με το παρόν ψήφισμα και τις συμφωνίες υψηλού επιπέδου του 1977 και 1979…» [5].

Με βάση την Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία του Ψηφίσματος 649/90, παρουσιάστηκε το 2004 το περίφημο «Σχέδιο Ανάν» στον Ελληνικό Κυπριακό λαό, αλλά απορρίφθηκε μετά από δημοψήφισμα από την συντριπτική πλειοψηφία του. Ένας νέος γύρος διακοινοτικών συνομιλιών ξεκίνησε το 2015 για το εθνικό θέμα και στις 6 Ιουλίου 2017 στο Κραν Μοντανά έγινε μια ακόμα προσπάθεια να εξευρεθεί «λύση» στο πλαίσιο της ΔΔΟ, υπό την προεδρία του ΓΓ του ΟΗΕ, με την συμμετοχή Ελληνοκυπρίων, Τουρκοκυπρίων, τους ΥΠΕΞ των τριών εγγυητριών χωρών και του Ύπατου Εκπρόσωπου Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ, φυσικά χωρίς αποτέλεσμα, αφού η Τουρκία δεν δέχτηκε να τερματίσει την στρατιωτική κατοχή κυπριακών εδαφών, επικαλούμενη την «ιδιότητα» της εγγυήτριας δύναμης [6]. Όπως αποκαλύπτουν τα αδημοσίευτα επίσημα πρακτικά της συνάντησης του ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, με τον ΥΠΕΞ της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, στις 6 Ιουλίου 2017, η διατήρηση μόνιμης στρατιωτικής παρουσίας στα βόρεια της Κύπρου ήταν «κόκκινη γραμμή» για την Άγκυρα, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες, ο Γκουτέρες κλήθηκε να μην μοιραστεί αυτές τις θέσεις με την ελληνική πλευρά και τον πρόεδρο Αναστασιάδη [7].

Η ΑΠΕΙΛΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΑΡΤΗΣΗΣ ΤΩΝ ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΩΝ