Η αντιστροφή της ελληνικής πορείας | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η αντιστροφή της ελληνικής πορείας

Πώς από την ύφεση μπορεί να επιστρέψει η ανάπτυξη

Η Ελλάδα έχει ένα όπλο που δεν αξιοποιείται επαρκώς: Η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ δεν θα συνέφερε και τους Ευρωπαίους. Ήδη έχουν «επενδύσει» στο ελληνικό πρόβλημα: 50 δισ. ευρώ για την αγορά ελληνικών ομολόγων στην δευτερογενή αγορά, πάνω από 130 δισ. ευρώ για την ενίσχυση της ρευστότητας των ελληνικών τραπεζών συν 75 δισ. η πρώτη δανειακή σύμβαση, συν 130 δισ. ευρώ η επόμενη δανειακή σύμβαση, δηλαδή σχεδόν 400 δισ. ευρώ. Συν όλα το κοινοτικά προγράμματα χρηματοδότησης επενδύσεων του παρελθόντος. Τι νόημα θα είχε η έξοδος της Ελλάδας, στο μέσο μιας τεράστιας προσπάθειας δημιουργίας πρωτογενών πλεονασμάτων; Ποιός θα ωφελείτο στην Ευρώπη από μια κατάρρευση της οικονομίας και της προσπάθειας; Το μόνο νόημα θα ήταν αυτό «του παραδειγματισμού» και μάλιστα τώρα που η Γαλλία δείχνει να χαλαρώνει την στήριξη που παρείχε στην Ελλάδα.

Έστω και μέσα σε αυτή την ιδιαίτερα αρνητική διεθνή συγκυρία, η χώρα πρέπει να εντατικοποιήσει την προσπάθεια να δημιουργήσει πλεονάσματα στη δημόσια διαχείριση - δηλαδή να ξοδεύει λίγο λιγότερα απ´ όσα εισπράττει- ώστε έτσι να μειώσει την εξάρτησή της από τους ξένους και τον δανεισμό... Χωρίς δημοσιονομικά πλεονάσματα, η Ελλάδα θα παραμείνει ουραγός, εξαρτημένη και υποτελής. Όταν επιτευχθούν τα πλεονάσματα και ανακτηθεί η αξιοπιστία, τότε πρέπει να ζητηθεί και ένα Official Sector Involvement, δηλαδή και «κούρεμα» του επίσημου διακρατικού χρέους, δεδομένου ότι η οικονομία δεν μπορεί να εξυπηρετήσει χρέος της τάξης των 310 δισ. ευρώ.

Άλλωστε, η οικονομία δεν θα πάρει μπρός αν δεν λυθεί το πρόβλημα της υπερχρέωσης, των ελλειμμάτων, της λειτουργικότητας και της ανταγωνιστικότητας. Γι αυτό οι Έλληνες πρέπει να πιστέψουμε στους εαυτούς μας. Στη δημιουργικότητά μας, στη φιλοπονία μας. Στην ιστορία μας. Όταν ήμουν Γενικός Διευθυντής στην Σίτιμπανκ Ελλάδας, υπερείχαμε κατά πολύ από τη Σίτιμπανκ Φρανκφούρτης και Γερμανίας. Σε εργατικότητα, σε επιμέλεια, σε επινοήσεις, σε κερδοφορία. Και ας ήταν οι μισθοί μας χαμηλότεροι. Σταδιακά φτάσαμε πολύ κοντά τους.

Τώρα, οι Σκοπιανοί έστησαν άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου στη κεντρική τους πλατεία και δεν μπορέσαμε να αρθρώσουμε σοβαρή αντίδραση. Είναι έτοιμα και τα μεγάλα αγάλματα της Κλεοπάτρας (Ελληνίδα Πτολεμαία) και του Ιουστινιανού (γεννήθηκε στην περιοχή των Σκοπίων). Στο Αιγαίο η Ελλάδα δεν αποτολμά να καθορίσει τις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες εκμετάλλευσης. Γιατί; Γιατί είναι οικονομικά αδύναμη και εξαρτημένη από τα δάνεια των ξένων. Με ποιά ισχύ μπορούν να προωθηθούν τα ελληνικά συμφέροντα; Η τουρκική Tubitak Sage κατασκεύασε και δοκίμασε με επιτυχία τον πρώτο της πύραυλο τύπου cruise, η Turkish Technic κατασκευάζει κολοσσιαίο υπόστεγο και υπερμοντέρνες εγκαταστάσεις επισκευής αεροσκαφών όταν οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις με δυσκολία βρίσκουν κονδύλια για ανταλλακτικά των αμυντικών συστημάτων.

Πρέπει, λοιπόν, να εντατικοποιηθεί η προσπάθεια για βελτίωση της παραγωγικότητας και για προσέλκυση επενδύσεων. Η αύξηση της παραγωγής προέρχεται μόνο από τη βελτίωση της τεχνογνωσίας και τις επενδύσεις (και κατά δεύτερο λόγο από την αυξημένη εργασία). Αν δεν βελτιωθεί το επενδυτικό κλίμα και η ελκυστικότητα των επενδύσεων -με απελευθέρωση των αγορών και των εργασιακών σχέσεων-, δεν θα υπάρξει πρόοδος. Με την αύξηση των επενδύσεων θα τονωθεί η οικονομική δραστηριότητα, η επιχειρηματικότητα (και η επιχειρηματικότητα των νέων και η «πράσινη» επιχειρηματικότητα), θα δημιουργηθούν νέες θέσεις απασχόλησης. Χωρίς επενδύσεις και ανάπτυξη δεν θα υπάρξουν τα έσοδα που θα στηρίξουν τον κοινωνικό ρόλο του κράτους

Πρέπει να «επαναλειτουργήσει» το κράτος. Η χώρα δείχνει σχεδόν «μη κυβερνήσιμη». Μέτρα ψηφίζονται και δεν μπορούν να εφαρμοσθούν. Ο νόμος για την κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας δεν εφαρμόζεται γιατί ο τότε αρμόδιος υπουργός δεν υπέγραφε τις σχετικές εφαρμοστικές εγκυκλίους. Φαίνεται ότι πολλοί ακόμη, δυστυχώς, δεν έχουν αντιληφθεί ποιό ακριβώς είναι το πρόβλημα.

Υπάρχουν, ωστόσο, συγκεκριμένες δράσεις που εγγυώνται την ανατροπή της κατηφορικής πορείας. Ιδού μερικές, μεταξύ πολλών άλλων που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν σε σύντομο χρόνο.

-Μαζικές αποκρατικοποιήσεις, και μάλιστα άμεσες, έστω και τώρα που οι τιμές έχουν καταρρεύσει...

-Άμεσος περιορισμός και κατάργηση του αριθμού των πιστοποιητικών που απαιτούνται για κάθε αδειοδότηση. Τουλάχιστον το 50% των απαιτουμένων πιστοποιητικών είναι χωρίς ουσία και αποτελούν δείγμα πρωτόγονης διοίκησης.

-Κατάργηση των άχρηστων και ανενεργών φορέων.

-Μείωση του αριθμού των απασχολουμένων στο Δημόσιο. Αναστροφή της υπερφόρτωσης των υπηρεσιών με μετατάξεις (από φορείς που υποτίθεται ότι «κλείνουν»), που όχι μόνο δεν βελτιώνει την αποδοτικότητά τους, αλλά δημιουργεί κακό προηγούμενο και τις αποσυντονίζει.

-Αυστηροποίηση και τήρηση των πειθαρχικών διατάξεων του Υπαλληλικού Κώδικα, ώστε οι κακοί υπάλληλοι να αποχωρούν από την υπηρεσία. Όποιος δεν εργάζεται παραγωγικά, όποιος λείπει συστηματικά, όποιος χρηματίζεται ή κλέβει, να αποχωρεί από τον Δημόσιο τομέα.

-Περιορισμός της σπατάλης στους δήμους, τις νομαρχίες και τις περιφέρειες και αυστηρότατος έλεγχος των οικονομικών τους με εισαγωγή ηλεκτρονικών συστημάτων παρακολούθησης, κλπ.

-Μείωση κατά 30% της επιχορήγησης των πολιτικών κομμάτων. Τα ελληνικά πολιτικά κόμματα επιχορηγούνται δεκαπλάσια από τα αντίστοιχα βρετανικά.