Το Παρίσι δεν καίγεται

Αυτή η πρόοδος δείχνει ότι η βασική υπόθεση της συμφωνίας -ότι οι χώρες θα γίνουν πιο φιλόδοξες με την πάροδο του χρόνου- ήταν ένα λογικό στοίχημα. Η συμφωνία ενθαρρύνει τις κυβερνήσεις να αυξήσουν τους κλιματικούς τους στόχους κάθε πέντε χρόνια, αλλά δεν επιβάλλει δεσμευτικές απαιτήσεις. Μια αυστηρότερη συμφωνία θα φαινόταν καλύτερα στο χαρτί, αλλά θα μπορούσε κάλλιστα να φοβίσει πολλές χώρες ή να τις οδηγήσει να θέσουν τους αρχικούς τους στόχους τεχνητά χαμηλά. Επειδή οι οικονομικές δυνάμεις που προκάλεσαν την συμφωνία συνέχισαν να επιταχύνουν, όλο και περισσότερες χώρες βλέπουν τώρα τα οφέλη τού να ηγούνται στις ταχέως αναπτυσσόμενες βιομηχανίες καθαρής ενέργειας. Έτσι θα αυξήσουν πιθανώς τους στόχους τους για να αποκομίσουν τα οφέλη τού να μείνουν μπροστά από την ομάδα [των χωρών].

Αιθαλομίχλη στην Σαγκάη, στην Κίνα, τον Δεκέμβριο του 2015. ALY SONG / REUTERS
-------------------------------------------------------

ΑΥΤΟΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΣ

Παρ’ όλο που η διοίκηση Trump δεν μπορεί να σταματήσει την παγκόσμια πρόοδο στην κλιματική αλλαγή, μπορεί ακόμα να βλάψει την οικονομία των ΗΠΑ και την διπλωματική θέση των Ηνωμένων Πολιτειών, εγκαταλείποντας την συμφωνία του Παρισιού. Στα πάντα, από την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και το εμπόριο μέχρι την μη εξάπλωση των πυρηνικών όπλων και την νομισματική πολιτική, η διοίκηση Trump θα πρέπει να συνεργαστεί με άλλες χώρες για να ολοκληρώσει την ατζέντα της. Αν βγάλει τις Ηνωμένες Πολιτείες από την συμφωνία του Παρισιού, θα το βρει δυσκολότερο να κερδίσει την συνεργασία σε αυτά τα θέματα, επειδή άλλες χώρες βλέπουν όλο και περισσότερο την ηγεσία στην αλλαγή του κλίματος με τον ίδιο τρόπο που βλέπουν τις δεσμεύσεις για την ασφάλεια, την εξωτερική βοήθεια ή την βοήθεια για τους πρόσφυγες, ως μια δοκιμασία της δέσμευσης μιας χώρας στις υποσχέσεις της και [μια δοκιμασία] της θέσης της στην παγκόσμια τάξη. Όταν, το 2001, η κυβέρνηση Μπους αποχώρησε από το πρωτόκολλο του Κιότο, εξεπλάγη από το πόσο σκληρά η Κίνα, η Ινδία, η ΕΕ και πολλοί άλλοι επέκριναν την κίνηση αυτή. Έκτοτε, ο κόσμος έχει σημειώσει δραματική πρόοδο στην συνεργασία για την αλλαγή του κλίματος. Έτσι, η εγκατάλειψη της συμφωνίας του Παρισιού θα έκανε πολύ χειρότερη διπλωματική ζημιά.

Η εγκατάλειψη της συμφωνίας του Παρισιού θα προκαλέσει επίσης απώλειες στις Ηνωμένες Πολιτείες έναντι άλλων χωρών, ιδίως της Κίνας, από τα οφέλη της αλματώδους ανάπτυξης της καθαρής ενέργειας. Περισσότεροι από τρία εκατομμύρια Αμερικανοί εργάζονται στον κλάδο της ανανεώσιμης ενέργειας ή στον σχεδιασμό, την κατασκευή ή την συντήρηση ενεργειακά αποδοτικών προϊόντων ή οχημάτων καθαρής ενέργειας, όπως τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Η απασχόληση στον τομέα της ηλιακής και της αιολικής ενέργειας έχει αυξηθεί κατά 20% περίπου ετησίως τα τελευταία χρόνια, περίπου 12 φορές περισσότερο από όσο η απασχόληση στην οικονομία συνολικά. Η διατήρηση αυτού του ρυθμού θα απαιτήσει συνεχείς επενδύσεις και την ικανότητα των αμερικανικών βιομηχανιών να κερδίσουν μεγαλύτερα μερίδια των διογκούμενων αγορών καθαρής ενέργειας στο εξωτερικό.

Σε αυτό το μέτωπο, η Κίνα αρχίζει ήδη να ξεπερνά τις Ηνωμένες Πολιτείες. Σύμφωνα με στοιχεία της Bloomberg New Energy Finance και του Προγράμματος Περιβάλλοντος του ΟΗΕ, το 2015, η Κίνα επένδυσε 103 δισ. δολάρια σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες επένδυσαν 44 δισεκατομμύρια δολάρια. Η Κίνα φιλοξενεί πέντε από τους έξι μεγαλύτερους κατασκευαστές ηλιακών μονάδων στον κόσμο και τους μεγαλύτερους κατασκευαστές ανεμογεννητριών και ιόντων λιθίου στον κόσμο, τα οποία χρησιμοποιούνται στην κατασκευή των μπαταριών που απαιτούνται για την αποθήκευση ανανεώσιμης ενέργειας.

Είναι αναπόφευκτο ότι μεγάλο μέρος της παραγωγής προϊόντων καθαρότερης ενέργειας με χαμηλότερη προστιθέμενη αξία θα απομακρυνθεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ωστόσο, προκαλεί ανησυχία το γεγονός ότι η χώρα κινδυνεύει να υποχωρήσει στην καινοτομία της καθαρής ενέργειας. Σύμφωνα με μελέτη των ειδικών επί της Δημόσιας Πολιτικής, Devashree Saha και Mark Muro, ο αριθμός των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας για καθαρές ενεργειακές τεχνολογίες που χορηγούνται στις Ηνωμένες Πολιτείες υπερδιπλασιαζόταν κάθε χρόνο μεταξύ 2001 και 2014, αλλά μειώθηκε κατά 9% από το 2014 έως το 2016. Άλλες χώρες γεμίζουν το κενό. «Το 2001, τόσο οι αμερικανικές όσο και οι αλλοδαπές εταιρίες παρήγαγαν περίπου το 47% των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας [καθαρής ενεργειακής τεχνολογίας]», γράφουν οι Saha και Muro. Αλλά «μέχρι το 2016, το 51% όλων των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας της καθαρής τεχνολογίας ανήκαν σε μεγάλες ξένες πολυεθνικές, ενώ μόνο το 39% δημιουργήθηκαν από εταιρείες των ΗΠΑ».