Τζιχάντ δίχως στρατιώτες

Οι ομιλητές επίσης περιέγραψαν αυτό που πιστεύουν ότι πάει λάθος στο Αφγανιστάν και τι επιδιώκουν οι Ταλιμπάν να αλλάξει. Όπως και άλλοι ισλαμιστές μαχητές, επικαλέστηκαν το φάσμα τού κινδύνου για το Ισλάμ. Οι Ηνωμένες Πολιτείες εισέβαλαν στο Αφγανιστάν, είπαν, επειδή δεν μπορούσαν να ανεχθούν την σοβαρή εφαρμογή τού ισλαμικού νόμου από τους Ταλιμπάν. Επιπλέον, εξήγησαν ότι η παρουσία των ξένων στρατευμάτων είναι μια άδικη κατοχή. «Οι εισβολείς έχουν πάρει τη γη μας και θα πρέπει να αγωνιστούμε για να την απελευθερώσουμε», επέμεινε ένας ομιλητής - ένα ζήτημα που επαναλήφθηκε από πολλούς άλλους. Περιέγραψαν την καταπίεση που συνδέεται με την κατοχή από αλλοδαπούς - αυθαίρετες συλλήψεις, δολοφονίες, παρενοχλήσεις από τους ξένους και τους τοπικούς Αφγανούς συμμάχους τους. Με ένα βαθμό απόλαυσης, οι ομιλητές ξεχώρισαν το τρίτο παράπονό τους, περιγράφοντας την ηθική διαφθορά που υποτίθεται ότι είναι διαδεδομένη στην Καμπούλ και τις «επιρροές των απίστων» στο Αφγανιστάν. Η σεμνότητα καμιάς Αφγανής δεν είναι ασφαλής απέναντι στην ασέλγεια τής κατεχόμενης Καμπούλ, είπαν. Με νοσταλγία, οι ομιλητές υπενθύμισαν την περίοδο του Ισλαμικού Εμιράτου από το 1996 ως το 2001, μια εποχή που, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς τους, ο νόμος του Θεού επιβλήθηκε και οι πολίτες απολάμβαναν ασφάλεια.

Η τζιχαντιστική ρητορική περιορίστηκε μόνο όταν σερβιρίστηκε το μεσημεριανό γεύμα. Επιφανείς αξιωματούχοι των Ταλιμπάν, τζιχαντιστές και ομιλητές κλείστηκαν σε ένα δωμάτιο, ενώ όλοι οι άλλες οι επισκέπτες έφαγαν στην shamiana, την μεγάλη σκηνή από φανταχτερά υφάσματα και χοντρούς στύλους από μπαμπού – κάτι τυπικό για γάμους και κηδείες σε όλο το Πακιστάν - που είχε στηθεί για την συγκέντρωση. Η ρητορική έγερνε χαρακτηριστικά πολύ υπέρ της ιδεολογίας και ελάχιστα σχετικά με την στρατηγική. Οι ομιλητές τόνισαν τη νομιμότητα του ένοπλου αγώνα, αλλά απέφυγαν τυχόν συγκεκριμένους πολεμικούς στόχους ή ένα σενάριο με το οποίο ο πόλεμος θα τελειώσει. Όταν βρίσκονται αντιμέτωποι με δύσκολα διλήμματα, οι Ταλιμπάν έχουν την τάση να επιστρέφουν στο να ακολουθούν τους ηγέτες τους, ανεξάρτητα από την πορεία.

Καθ’ όλη την τελετή για τον Sebghatullah, δεν υπήρχε ελεύθερος διάλογος, ούτε ήταν δυνατό να μετρηθούν με ακρίβεια οι αντιδράσεις στην πύρινη ρητορική ή στην έλλειψη πραγματικής στρατηγικής. Οι ρήτορες στην κηδεία αντιπροσώπευαν την εξουσία – ο γιος του Mansoor εκμεταλλεύθηκε τα συναισθήματα του πλήθους, προκαλώντας δάκρυα καθώς συνέδεσε το μαρτύριο τού Sebghatullah με εκείνο των «ηρώων τής τζιχάντ, του Mansoor και του Οσάμα Μπιν Λάντεν». Το δικό τους κυρίαρχο πνεύμα τής τζιχάντ εξασφάλισε ότι οποιοσδήποτε είχε επιφυλάξεις σχετικά με αυτά που άκουσε, θα ήταν απίθανο να μιλήσει.

Ωστόσο, πολλοί απλοί συμμετέχοντες παρέμειναν βαθιά δύσπιστοι. Καθώς η συγκέντρωση συνεχίστηκε, οι άνδρες γκρίνιαζαν ότι είχαν έρθει για να θρηνήσουν έναν νεαρό άνδρα, όχι να ασχοληθούν με την πολιτική. Κατά το γεύμα, διακριτικά μεταξύ φίλων, ένας από τους πενθούντες παραπονέθηκε, «Φυσικά και πιστεύουμε στην ιδέα της τζιχάντ, αλλά μέχρι πότε; Αυτοί οι άνθρωποι φαίνεται να μας προσκαλούν σε μια τζιχάντ που δεν έχει ξεκάθαρο τέλος». Άλλοι ήταν ακόμη πιο απορριπτικοί, κατηγορώντας τους Ταλιμπάν ότι έχουν διπλά κίνητρα. «Αυτή η ρητορική είναι όλη πολύ καλή, αλλά γνωρίζουμε ότι στην πραγματικότητα υπηρετεί την ατζέντα κάποιας υπηρεσίας πληροφοριών, και δεν κινητοποιούνται από αυτά τα επιχειρήματα που παρουσιάζουν», είπε ένας άνθρωπος. Τέτοια κλασική, κωδικοποιημένη γλώσσα στο Αφγανιστάν χρησιμοποιούν όταν κατηγορούν συμπατριώτες τους ότι είναι στο μισθολόγιο του πακιστανικού κράτους. Όταν η τελετή για τον Sebghatullah τελείωσε, αυτές οι αμφιβολίες και οι επικρίσεις παρέμειναν. Για πολλούς Αφγανούς, η πολεμοχαρής γλώσσα των Ταλιμπάν έχει ξεπεραστεί από τα γεγονότα.

ΠΟΛΕΜΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ

Η ρητορική στο μνημόσυνο οικοδόμησε μια επιχειρηματολογία για τον πόλεμο που εξαρτιόνταν από την υπερβολική απεικόνιση τής κατάστασης στο Αφγανιστάν, την οποία οι Ταλιμπάν χρησιμοποιούν για να στρατολογήσουν νέους άνδρες κατά μήκος των συνόρων Αφγανιστάν-Πακιστάν. Τέτοιες διαστρεβλώσεις βασίζονται όχι μόνο σε ομιλίες, αλλά και σε προπαγάνδα, με τη μορφή της Lahya (το οποίο κυριολεκτικά ένα εγχειρίδιο κανόνων), που παρέχει οδηγίες σχετικά με την κατάλληλη συμπεριφορά για έναν μουτζαχεντίν. Έχοντας παραχθεί από την Πολιτιστική Επιτροπή των Ταλιμπάν, η τελευταία έκδοση του εγχειριδίου ενημέρωνε τους διοικητές για τον πόλεμο μέσα στο 2013. Οι διοικητές παρέδωσαν το βιβλίο σε μαχητές όπως ο Sebghatullah, για καθοδήγηση. Η ρητορική του είναι τόσο μακριά από την αντικειμενική πραγματικότητα, όπως ήταν και οι ομιλίες στην μνημόσυνη τελετή. Μπορεί να συσπειρώνει νέους υποστηρικτές στον πόλεμο, αλλά υπογραμμίζει πόσο λίγη καθοδήγηση προσφέρουν οι Ταλιμπάν για την ρεαλιστική πολιτική δράση και τους στόχους αφότου τελειώσει ο πόλεμος.

Πάρτε για παράδειγμα, ένα ολόκληρο κεφάλαιο αφιερωμένο στο ερώτημα για το πώς να χειριστεί κανείς την παράδοση των κυβερνητικών δυνάμεων. Ουσιαστικά, η ηγεσία των Ταλιμπάν λέει στους μαχητές της ότι είναι στην πλευρά των νικητών, ακόμη και στα πρόθυρα της νίκης, και έτσι θα πρέπει να είναι έτοιμοι να υποδεχθούν μαζικές αποστασίες. Ωστόσο, μόνο ένας μικρός αριθμός από το αφγανικό κυβερνητικό προσωπικό πηγαίνει όντως στους Ταλιμπάν. Η Lahya υποστηρίζει, επίσης, την έλλειψη νομιμότητας του εχθρού κάνοντας πολλές αναφορές στις «δυνάμεις των απίστων» αμερικανικών και ΝΑΤΟϊκών στρατευμάτων και το «καθεστώς σκλαβιάς» του Χαμίντ Καρζάι στην Καμπούλ. Περιγράφει την αποκατάσταση του Ισλαμικού Εμιράτου ως πραγματικό και θεμιτό στόχο, του οποίου η διοικητική πυραμίδα, που εκτείνεται μέχρι τον ιμάμη ή τον ανώτατο ηγέτη, πρέπει να εισακούεται και οι κανόνες τής οποίας έχουν την ισχύ νόμου. Παπαγαλίζει συνηθισμένη ρητορική των Ταλιμπάν για το Ισλαμικό Εμιράτο ως τη μόνη νόμιμη αρχή του κράτους στο Αφγανιστάν, ένα θέμα που σταμάτησε, προς στιγμήν, τις πρόσφατες καινοφανείς ειρηνευτικές συνομιλίες στο Κατάρ.