Ο λάθος τρόπος να τιμωρηθεί ο Βλαντιμίρ Πούτιν

Σκεφτείτε το πρόσφατο σκάνδαλο με το γυναικείο μουσικό συγκρότημα Pussy Riot. Μια εκστρατεία διεθνούς πίεσης που στρατολόγησε διασημότητες από την Madonna ως τον Paul McCartney δεν απέφερε καμία επιείκεια για τις φυλακισμένες καλλιτέχνιδες. Αλλά όντως βοήθησε έναν ιδιαίτερα ευάλωτο Πούτιν να επανακτήσει την ισορροπία του. Πριν από τις συλλήψεις των μελών του συγκροτήματος Pussy Riot, η Μόσχα είχε βυθιστεί στη λαϊκή οργή για μια εκλογική αναμέτρηση που πολλοί πίστευαν ότι είχε νοθευτεί. Μέσα σε μια νύχτα, το θέμα της συζήτησης άλλαξε από τα εκλογικά δικαιώματα στο δικαίωμα φεμινιστικών συγκροτημάτων να δίνουν παραστάσεις, απρόσκλητα, σε ορθόδοξες εκκλησίες.

Η υπόθεση Σνόουντεν είναι επίσης μια υπόθεση για την οποία οι δυτικές απειλές και κυρώσεις βοηθούν τον Πούτιν περισσότερο από ό, τι τον βλάπτουν. Το Κρεμλίνο μπορεί να επισημάνει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν συμφωνήσει να υπογράψουν με τη Ρωσία μια συνθήκη έκδοσης συλληφθέντων και ότι η Ουάσινγκτον εφαρμόζει διπλά μέτρα και σταθμά. Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι οι Αμερικανοί θα απελάσουν έναν πράκτορα των ρωσικών υπηρεσιών πληροφοριών που έφτασε στη Νέα Υόρκη αφότου αποκάλυψε μυστικές υποκλοπές Ρώσων και ξένων πολιτών από τα πρώην αφεντικά του.

Σε αυτό το πλαίσιο, το να επιπλήττεται ο Πούτιν ότι απέτυχε να παραδώσει έναν πληροφοριοδότη που εξέθεσε ενδεχομένως παράνομες πράξεις από τις κατασκοπικές υπηρεσίες των ΗΠΑ μόνο θα αυξήσει την αποδοχή του προέδρου από τους Ρώσους και θα κάνει τα Δυτικά αιτήματα για μεγαλύτερη διαφάνεια να φαίνονται υποκριτικά. Αν ο Πούτιν υπέκυπτε, θα φαινόταν ασπόνδυλος.

ΤΟ ΣΩΣΤΟ ΕΙΔΟΣ ΠΙΕΣΗΣ

Αν και μια τιμωρία στον Πούτιν γιατί υποδαυλίζει τα αντι-gay αισθήματα και προσφέρει καταφύγιο σε ένα «βαθύ λαρύγγι» των αμερικανικών μυστικών θα μπορούσε, σε τελική ανάλυση, να τον ενισχύσει στον εγχώριο αγώνα του, υπάρχουν ζητήματα για τα οποία είναι πιο ευάλωτος. Εάν η Δύση θέλει να πιέσει την ηγεσία της Ρωσίας αποτελεσματικά, θα πρέπει να το πράξει σε θέματα όπου οι αξίες της και οι προτεραιότητές της ευθυγραμμίζονται με εκείνα του ρωσικού κοινού.

Κατ’ αρχήν, οι Δυτικές κυβερνήσεις θα πρέπει να μιλήσουν πιο αποφασιστικά για τον άδικο και πολιτικά υποκινούμενο χειρισμό τού δικαστικού συστήματος της Ρωσίας. Οι περισσότεροι Ρώσοι αισθάνονται ευάλωτοι στις ιδιοτροπίες των διεφθαρμένων δικαστών, οι οποίοι δεν τηρούν τους νόμους και αγνοούν αποδείξεις για να φυλακίζουν επικριτές των πολιτικά ισχυρών ή να αλλοτριώνουν έντιμους επιχειρηματίες. Η καταδίκη του ηγέτη τής αντιπολίτευσης και μπλόγκερ υπέρ της καταπολέμησης της διαφθοράς, Αλεξέι Ναβάλνυ, για υπεξαίρεση, μετά από μια δίκη αμαυρωμένη από διαδικαστικές παρατυπίες, είναι μόνο το πιο πρόσφατο παράδειγμα των δικαστικών υπερβάσεων.

Εν τω μεταξύ, οι Ρώσοι σε όλη τη χώρα είναι εξοικειωμένοι με τα κόλπα που χαρακτηρίζουν τις εκλογές υπό τον Πούτιν. Οι δυτικές κυβερνήσεις θα μπορούσαν να βρουν τρόπους για να γίνει διάκριση μεταξύ των αξιωματούχων που έχουν εκλεγεί λιγότερο ή περισσότερο καθαρά, και εκείνων των οποίων η εκλογή έχει συνοδευτεί από αξιόπιστες αναφορές για νοθεία. Θα μπορούσαν στη συνέχεια να αποκλείσουν ανεπίσημα τους εκλεγμένους με νοθεία αξιωματούχους από τις προσκαλούμενες αντιπροσωπείες και τις οργανωμένες από την Δύση εκδηλώσεις.

Φυσικά, ο Πούτιν θα καταγγείλει τέτοια μέτρα ως ξένες παρεμβάσεις. Αλλά δεδομένου ότι οι Δυτικές κατηγορίες θα αντικατοπτρίζουν τις πεποιθήσεις και τις απογοητεύσεις των απλών Ρώσων - τόσο στην Μόσχα όσο και στις επαρχίες - θα βαρύνουν με πραγματικό κόστος τον Πούτιν αντί να ενισχύσουν την θέση του.

Η μόνη Δυτική κύρωση που έχει αναμφισβήτητα συγκλονίσει την ελίτ του Κρεμλίνου είναι η «Λίστα Magnitsky», η οποία, εκτός από την απαγόρευση σε ορισμένους Ρώσους αξιωματούχους να ταξιδεύουν στις Ηνωμένες Πολιτείες, παγώνει τα περιουσιακά τους στοιχεία σε τράπεζες των ΗΠΑ. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο καθιέρωσης μιας παρόμοιας δικής τους λίστας, ίσως για να μπλοκάρουν ταξίδια στην Ευρώπη ή περιουσιακά στοιχεία αυτών των τοπικών αξιωματούχων οι οποίοι είναι οι περισσότερο εμπλεγμένοι σε εκλογικές και νομικές παραβάσεις.

Η Δύση δεν μπορεί να επιταχύνει την ανάπτυξη της κοινωνίας των πολιτών και της δημοκρατίας στη Ρωσία: μόνο οι Ρώσοι μπορούν να το κάνουν αυτό. Αλλά μπορεί να τονίσει την διαφορά μεταξύ των περισσότερο και των λιγότερο διεφθαρμένων παραγόντων τής διοικητικής ελίτ, ενώ θα πείθει σταδιακά την πλειοψηφία των απλών Ρώσων να τους υποστηρίξει στην προσπάθειά τους για καλύτερη διακυβέρνηση.

Το πόσο αποτελεσματικά θα αποδεικνύονται τα δυτικά μέτρα δεν εξαρτάται μόνο από τα στοχευμένα θέματα, αλλά και από την επιλογή της χρονικής στιγμής. Μερικές ενδείξεις δείχνουν ότι η κατασταλτική γραμμή που ακολούθησε πέρσι το Κρεμλίνο ίσως να έχει ξεμείνει από καύσιμα. Η προσπάθεια του δημάρχου της Μόσχας, Σεργκέι Σομπιάνιν, να νομιμοποιήσει τον εαυτό του με το να νικήσει σε σχετικά καθαρές εκλογές, δείχνει ότι υπάρχουν ακόμα κάποιοι στους υψηλούς κύκλους που θέλουν να κάνουν τα πράγματα με τον σωστό τρόπο. Την ίδια στιγμή, η βουτιά των οικονομικών δεικτών καθιστά ακόμη πιο ζωτικής σημασίας την βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος, προκειμένου να επανεκκινηθεί η ανάπτυξη.

Ακόμη και καθώς η Δύση επικρίνει τις κατάφωρες παραβιάσεις των δικαστικών και εκλογικών συστημάτων της Ρωσίας, θα πρέπει να συνεχίσει να συνεργάζεται ρεαλιστικά με τη Ρωσία στα βασικά συμφέροντα που αφορούν και τις δύο πλευρές: τον έλεγχο των όπλων, την Συρία, το Ιράν, την Βόρεια Κορέα και πολλά άλλα. Τα θέματα αυτά είναι απλώς πάρα πολύ σημαντικά για τις Ηνωμένες Πολιτείες για να αρνείται να μιλήσει με τους Ρώσους ηγέτες. Πράγματι, στα περισσότερα από αυτά τα προβλήματα, η Ουάσιγκτον χρειάζεται τη βοήθεια της Μόσχας περισσότερο από ό, τι το αντίστροφο.