Είναι απώλεια το να χαθεί η Κριμαία; | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Είναι απώλεια το να χαθεί η Κριμαία;

Τι μπορεί να περιμένει η Ρωσία από την «ζώνη τής σκουριάς» τής Ουκρανίας

Στην προσπάθειά τους να διατηρήσουν τον έλεγχο, οι Ρώσοι θα ανακαλύψουν γρήγορα ότι έχουν στην κατοχή τους οικονομικά ασύμφορες επαρχίες που δεν μπορούν να επιβιώσουν χωρίς μαζικές ενισχύσεις με ρούβλια. Σύμφωνα με μια λεπτομερή ουκρανική μελέτη [4] για το πόσο προσφέρουν οι επαρχίες τής Ουκρανίας και πόσα λαμβάνουν από τον κεντρικό προϋπολογισμό κατά το πρώτο εξάμηνο του 2013, η Κριμαία, η Donetsk, η Kherson, η Luhansk, η Mykolaiv και η Zaporizhzhya αντιπροσώπευαν μια τεράστια διαρροή πόρων τού Κιέβου: 22,82 δισεκατομμύρια hryvnia (περίπου 2,5 δισ. δολάρια ή 90 δισεκατομμύρια ρούβλια). Και αυτό είναι μόνο για τους πρώτους έξι μήνες τού έτους. Πολλαπλασιασμένο επί δύο, το έλλειμμα ανέρχεται σε 45,64 εκατομμύρια hryvnia (περίπου 5 δισεκατομμύρια δολάρια ή 180 δισεκατομμύρια ρούβλια).

12032014-1.jpg

Το 2014, η Ρωσία αναμένει τα έσοδα του προϋπολογισμού της [6] να είναι περίπου 13,6 τρισεκατομμύρια ρούβλια (περίπου 375 δισεκατομμύρια δολάρια). Οι δαπάνες υποτίθεται ότι θα φθάσουν συνολικά τα 14 τρισεκατομμύρια ρούβλια. Αυτό ισοδυναμεί με έλλειμμα 400 δισεκατομμυρίων ρουβλίων (11 δισ. δολ.). Ακόμη και χωρίς επιπλέον κονδύλια για ανάπτυξη ή το κόστος μιας κατοχής, η προσάρτηση των νοτιοανατολικών τής Ουκρανίας θα αυξήσει το δημοσιονομικό έλλειμμα της Ρωσίας κατά 45%.

Τα κακά νέα γίνονται χειρότερα για τη Ρωσία. Οι επαρχίες Luhansk και Donetsk αποτελούν την έδρα τής ζημιογόνου βιομηχανίας άνθρακα της Ουκρανίας. Το Κίεβο ξοδεύει μεταξύ 12 και 14 δισεκατομμυρίων hryvnia [7] (γύρω στο ένα με 1,5 δισ. δολάρια ή 47 με 55 δισεκατομμύρια ρούβλια) ετησίως για να υποστηρίξει αυτά τα ορυχεία. Η Ρωσία θα υποστηρίξει αυτές τις επιχειρήσεις ακόμη και αν ανταγωνίζονται με τον πιο οικονομικά παραγόμενο άνθρακα στο ρωσικό Kuzbass; Θα πρέπει να το κάνει: Όπως γνωρίζει το Κίεβο από την εμπειρία του, η απόλυση χιλιάδων ανθρακωρύχων θα μπορούσε να προκαλέσει τεράστια πολιτική αναταραχή. Η Μόσχα θα πρέπει επίσης να πληρώνει τους μισθούς στην ώρα τους. Το 2013, οι καθυστερούμενοι μισθοί ανήλθαν συνολικά σε 135 εκατομμύρια hryvnia (περίπου 15 εκατομμύρια δολάρια ή 530 εκατομμύρια ρούβλια) σε Donetsk και Luhansk.

Οι προοπτικές για την Κριμαία είναι ακόμα χειρότερες. Το 2013, η περιοχή φιλοξένησε 5,9 εκατ. τουρίστες [8], το 25% των οποίων ήταν από την Ρωσία και το 70% ήταν από την Ουκρανία. Οι Ουκρανοί είναι πιθανό να αποφύγουν [9] ή να τους απαγορευθεί να ταξιδέψουν στην προσαρτημένη Κριμαία. Και οι Ρώσοι θα προτιμήσουν κατά πάσα πιθανότητα λιγότερο ανήσυχα θέρετρα, όπως το Σότσι ή την Τουρκία. Πολύ γρήγορα, οι φημισμένες παραλίες τής Κριμαίας θα μπορούσαν να περιπέσουν σε απότομη ύφεση. Και δεδομένου ότι ο τουρισμός αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο κομμάτι τής οικονομίας τής χερσονήσου, το βιοτικό επίπεδο εκεί θα πέσει κατακόρυφα. Οι κάτοικοι της Κριμαίας θα μπορούσαν επίσης να αντιμετωπίσουν διακοπές ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου και υδροδότησης, για τα οποία είναι πλήρως εξαρτημένοι από την ηπειρωτική Ουκρανία.

Αυτοί οι καταθλιπτικοί αριθμοί μπορεί να μην είχαν σημασία αν δεν υπήρχε το γεγονός ότι η ρωσική οικονομία αναμένεται να δει χαμηλές αποδόσεις κατά τις επόμενες δεκαετίες. Μετά από σχεδόν μια δεκαετία έντονης αύξησης του ΑΕΠ, η ρωσική οικονομία αναμένεται να αναπτυχθεί κατά μόλις 2,5% το 2014 και 2,8% το 2015 [10]. (Οι προηγούμενες εκτιμήσεις ήταν περίπου 3% και 3,1%, αντίστοιχα). Ακόμη χειρότερα, το Υπουργείο Οικονομικών τής Ρωσίας αναθεώρησε τις μακροπρόθεσμες προβλέψεις του για την ανάπτυξη της Ρωσίας, προβλέποντας μόνο 2,5% αύξηση του ΑΕΠ σε ετήσια βάση μέχρι το 2030. Το παγκόσμιο ποσοστό αναμένεται να είναι περίπου 3,5%. Η αυτοκρατορική «επέκταση» μπορεί γρήγορα να μετατραπεί σε αυτοκρατορική κατάρρευση αν λείψουν τα χρήματα για να διατηρηθεί η κατοχή.

Ο Πούτιν ήταν τυχερός. Όταν ήρθε στην εξουσία περίπου 14 χρόνια πριν, οι τιμές τής ενέργειας αυξήθηκαν και τα χρήματα ήταν άφθονα. Ο πλούτος αυτός του επέτρεψε να επιδείξει την ισχύ του και να οικοδομήσει ένα φασιστοειδές κράτος [11], στο οποίο ο ίδιος και οι φίλοι του θα μπορούσαν να αποκτήσουν αμύθητα πλούτη και να εξακολουθούν να απομένουν αρκετά για την άνοδο του βιοτικού επιπέδου τού λαού του. Η επόμενη δεκαετία θα είναι ιδιαίτερα δύσκολη οικονομικά για την Ρωσία. Παρά το γεγονός ότι το εύκολο χρήμα έχει εξαφανιστεί, η διαφθορά των ελίτ και οι λαϊκές προσδοκίες παραμένουν σε υψηλά επίπεδα. Και τώρα θα μπορούσε να υπάρξει η πρόσθετη δαπάνη τής κατοχής και της διακυβέρνησης των κοστοβόρων νοτιοανατολικών τής Ουκρανίας. Όλα αυτά τα ρούβλια θα πρέπει τελικά να προέλθουν από τον ρωσικό λαό και τις διεφθαρμένες ελίτ. Είναι απίθανο ότι θα δεχτούν μια σημαντική πτώση του βιοτικού επιπέδου, με αντάλλαγμα την εφήμερη δόξα στην «ζώνη τής σκουριάς» τής Ουκρανίας.

Η Ουκρανία και οι Ουκρανοί θα είναι μια χαρά. Αλλά οι Ρώσοι θα πρέπει να είναι πολύ ανήσυχοι.

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/articles/141020/alexander-j-motyl/is-losin...