Καλωσορίστε στην Τρίτη Ιντιφάντα

Και οι δύο ομάδες, ωστόσο, θα μπορούσαν σύντομα να χάσουν την απροθυμία τους. Η μαζική στρατιωτική επιχείρηση του Ισραήλ στην Λωρίδα τής Γάζας – η τρίτη του σε λιγότερο από έξι χρόνια - έχει ήδη στοιχίσει την ζωή σε περισσότερους από χίλιους Παλαιστίνιους, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων ήταν άμαχοι, ενώ 44 Ισραηλινοί, οι περισσότεροι από αυτούς στρατιώτες, έχουν επίσης σκοτωθεί. Ο θυμός για την μοίρα τού κακοποιημένου πληθυσμού τής Γάζας έχει προκαλέσει διαμαρτυρίες από τους συναδέλφους Παλαιστινίους τής Δυτικής Όχθης και στο Ισραήλ. Η κινητοποίηση της περασμένης εβδομάδας έξω από την Ιερουσαλήμ, η μεγαλύτερη που έχει δει εδώ και δεκαετίες η Δυτική Όχθη, ανανέωσε τις προβλέψεις μερί μιας επικείμενης τρίτης ιντιφάντα. Η σχετική επιτυχία τής Χαμάς στο πεδίο τής μάχης έχει ενισχύσει την δημοτικότητά της, ενώ τονίζει την αντιληπτή ανικανότητα του Αμπάς. Σύμφωνα με μια πρόσφατη δημοσκόπηση [3], από τότε που ξεκίνησε η κρίση στην Γάζα, η λαϊκή υποστήριξη προς την Χαμάς έχει ξεπεράσει την υποστήριξη προς την Φατάχ, για πρώτη φορά εδώ και αρκετά χρόνια. Ακόμα κι έτσι, οι περισσότεροι Παλαιστίνιοι κατανοούν τους περιορισμούς τής συμμετοχής σε ένοπλη πάλη ενάντια σε μια δεινή στρατιωτική δύναμη όπως το Ισραήλ. Ως εκ τούτου, παρά την πρόσφατη κατάρρευση των υπό αμερικανική ηγεσία ειρηνευτικών συνομιλιών, η διαπραγματευτική ατζέντα τού Αμπάς παραμένει σχετική.

Πιο σημαντικό, η συνεχιζόμενη καταστροφή στην Γάζα έχει αναγκάσει όλες τις παλαιστινιακές παρατάξεις για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια να συμπτυχθούν σε ένα μείζον πολιτικό θέμα (σε αντίθεση με τις διαδικαστικές ή διοικητικές υποθέσεις, οι οποίες ήταν στο επίκεντρο της πρόσφατης συμφωνίας συμφιλίωσης). Πράγματι, ένα από τα κύρια αιτήματα της Χαμάς ήταν να τηρήσει το Ισραήλ την συμφωνία συμφιλίωσης με την Φατάχ. Κατά τις προηγούμενες συγκρούσεις στην Γάζα, η ηγεσία στην Δυτική Όχθη ήταν απρόθυμη να στηρίξει ανοιχτά την Χαμάς. Αυτοί οι υπολογισμοί σαφώς δεν ισχύουν πλέον. Μια έντονα διατυπωμένη δήλωση [4] που εξέδωσε ο Γενικός Γραμματέας τού Οργανισμού για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, Yaser Abed- Rabbo, ένας ένθερμος αριστερός που δεν είναι γνωστός ως σύμμαχος της Χαμάς, ήταν γεμάτη επαίνους για την «γενναία αντίσταση» της Γάζας και υποστήριξε πλήρως τις απαιτήσεις τής Χαμάς για κατάπαυση του πυρός και μια πλήρη άρση του 7ετούς οικονομικού αποκλεισμού τής Γάζας.

Αυτό δεν σημαίνει ότι η Φατάχ θα συμμετάσχει σε μια ένοπλη πάλη τού είδους που η Χαμάς έχει εξαπολύσει από την Γάζα ή ότι η Χαμάς θα ενταχθεί σύντομα στην Φατάχ εγκρίνοντας τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με το Ισραήλ. Αλλά αυτό μπορεί να σημαίνει ότι και οι δύο παρατάξεις, έχοντας αποδεχθεί τούς εγγενείς περιορισμούς των αντίστοιχων σχεδίων τους, είναι έτοιμες να συνεργαστούν για την ανάπτυξη μιας νέας εθνικής ατζέντας που να συναντιέται στα μισά του δρόμου, για παράδειγμα με την δημιουργία μιας εκστρατείας μη-βίαιης πολιτικής αντίστασης και στα κατεχόμενα εδάφη και στην διασπορά. Με άλλα λόγια, ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Γάζα μπορεί να έπεισε τις δύο παρατάξεις για την ματαιότητα του να συνεχίσουν να εργάζονται για αντίθετους σκοπούς. Αν όχι, οι Παλαιστινιακές ελίτ έχουν κάθε λόγο να περιμένουν ότι η επόμενη Ιντιφάντα θα κατευθύνεται τόσο σε αυτές όσο και στην ισραηλινή κατοχή.

Υπό αυτή την έννοια, θα ήταν μάταιο για το Ισραήλ και τις Ηνωμένες Πολιτείες να αντιταχθούν στην παλαιστινιακή ενότητα και την πολιτική συνεργασία μεταξύ της Χαμάς και της Φατάχ. Στην πραγματικότητα, κάτι τέτοιο θα ήταν επιβλαβές όχι μόνο για τους Παλαιστίνιους αλλά για τα συμφέροντα του Ισραήλ καθώς και για τον στόχο μιας λύσης δύο κρατών. Το ανθρώπινο και υλικό κόστος που επιβαρύνει τους Παλαιστίνιους της Γάζας ήταν απαράδεκτα υψηλό. Αλλά οι ηθικές, πολιτικές, και ίσως ακόμη και οι νομικές συνέπειες της απομόνωσης και του κατά διαστήματα σφοδρού βομβαρδισμού τής Γάζας μπορεί κάποια μέρα να αποδειχθεί εξίσου δαπανηρό για το Ισραήλ. Αν και δεν είναι ακόμη σαφές το πώς ή το πότε θα τελειώσει η τελευταία κρίση στην Γάζα, μια επιστροφή στο status quo χωρίς να αντιμετωπιστεί οποιοδήποτε από τα βασικά ζητήματα της τρέχουσας κρίσης απλώς θα δημιουργήσει τον επόμενο πόλεμο στην Γάζα σε ένα ή δύο ή τρία χρόνια στο μέλλον. Τελικά, το θέμα τής ασφάλειας του Ισραήλ δεν μπορεί να αποσυνδεθεί από την συνεχιζόμενη κατοχή του, συμπεριλαμβανομένης της συνεχιζόμενης πολιορκίας τής Γάζας.

Οποιαδήποτε ουσιαστική συμφωνία κατάπαυσης του πυρός θα πρέπει να περιλαμβάνει ένα συγκεκριμένο σχέδιο για το άνοιγμα των συνόρων τής Γάζας˙ 1,8 εκατομμύρια κάτοικοι της Γάζας έχουν υποφέρει για πάρα πολύ καιρό και δεν θα πρέπει να περιμένουν μια οριστική ειρηνευτική συμφωνία για να απολαύσουν κανονικές οικονομικές σχέσεις με τον έξω κόσμο. Αυτό θα δώσει επίσης την ευκαιρία στην Παλαιστινιακή Αρχή τού Αμπάς να αποκαταστήσει μια παρουσία στην Γάζα και να εδραιώσει την παλαιστινιακή ενότητα. Επειδή ούτε το Ισραήλ ούτε η Αίγυπτος εμπιστεύονται την Χαμάς, οποιαδήποτε ομαλοποίηση στα σύνορα της Γάζας θα απαιτήσει από την Παλαιστινιακή Αρχή να αστυνομεύει τις διελεύσεις των συνόρων τής Γάζας. Οι λεπτομέρειες μιας τέτοιας ρύθμισης θα πρέπει να εκπονηθούν σε πολυμερή βάση μεταξύ Αιγύπτου, Ισραήλ, Χαμάς και Παλαιστινιακής Αρχής τού Αμπάς. Όμως, προκειμένου να αποφευχθεί η αντίληψη ότι η Παλαιστινιακή Αρχή επιστρέφει στην Γάζα στις πλάτες των ισραηλινών αρμάτων μάχης, οι πραγματικοί όροι τής συμφωνίας θα πρέπει να κατοχυρώνονται σε μια εσωτερική συμφωνία μεταξύ της Παλαιστινιακής Αρχής και της Χαμάς, για παράδειγμα, ως τροποποίηση της συμφωνίας τής παλαιστινιακής συμφιλίωσης, και όχι ως μέρος τής συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός με το Ισραήλ. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να εξασφαλιστεί, αφενός ότι όλα τα μέρη θα πάρουν κάτι από την συμφωνία, αφετέρου ότι ο καθένας έχει ένα μερίδιο σε αυτό που παίρνουν οι άλλοι επίσης.