Δείκτες ηγεσίας | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Δείκτες ηγεσίας

Γιατί οι αγορές χρησιμοποιούν πλέον την πολιτική για να προβλέψουν την οικονομία

Τέτοια επιτεύγματα μετέτρεψαν και τους τέσσερις μεταρρυθμιστές σε αγγέλους τής αγοράς. Με την αναβίωση της οικονομικής ανάπτυξης, ο Kim, ο Λούλα, ο Ερντογάν και ο Πούτιν πυροδότησαν επίσης χρηματιστηριακά ράλι που διήρκεσαν πολλά χρόνια, αλλά είναι εξαιρετικές περιπτώσεις. Οι αγορές είναι εξαιρετικά ανυπόμονες και θα στραφούν εναντίον ακόμη και του ισχυρότερου ηγέτη όταν σταματήσει να παράγει υψηλή ανάπτυξη ή του πιο ελπιδοφόρου νεοφερμένου αν δεν παράγει αποτελέσματα κατά τους πρώτους 12 έως 18 μήνες του στην εξουσία. Πολλοί πρόεδροι και πρωθυπουργοί έχουν υποστεί αυτήν την μοίρα, συμπεριλαμβανομένων κάποτε πολλά υποσχόμενων ηγετών όπως ο Fernando Henrique Cardoso τής Βραζιλίας, ο Τζόζεφ Εστράντα στις Φιλιππίνες, και ο Γιουνιχίρο Κοϊζούμι τής Ιαπωνίας. Και οι τρεις προσπάθησαν αλλά απέτυχαν να προωθήσουν αρκετές μεταρρυθμίσεις για να αναζωογονηθεί η οικονομική ανάπτυξη - και οι αγορές τούς τιμώρησαν αναλόγως.

ΠΗΓΕΣ ΕΛΠΙΔΑΣ

Ακριβώς όπως οι χρηματιστηριακές αγορές έχουν γίνει ευαίσθητες σε σημάδια ότι νέοι ηγέτες θα μπορούσαν να παράγουν οικονομική αναζωογόνηση, έτσι, επίσης, έχουν μάθει να διαβάζουν τα σημάδια τής φθοράς που συνήθως ακολουθούν, καθώς οι επιτυχημένοι ηγέτες γίνονται πολύ αυτάρεσκοι για να συνεχίσουν να πιέζουν για αλλαγές. Κατά την διάρκεια των δύο τελευταίων δεκαετιών, οι χρηματιστηριακές αγορές των χωρών των αναδυόμενων αγορών με νέους ηγέτες συνήθως έχουν ξεπεράσει τις μέσες αποδόσεις των χρηματιστηριακών αγορών τού αναπτυσσόμενου κόσμου κατά περίπου 20 ποσοστιαίες μονάδες κατά την διάρκεια της πρώτης θητείας αυτών των ηγετών, μετά κρατήθηκαν κοντά στον μέσο όρο στην δεύτερη θητεία τους, και στην συνέχεια έπεσαν κατά περίπου έξι ποσοστιαίες μονάδες κάτω από τον μέσο όρο στην τρίτη θητεία τους. Τρίτες θητείες είναι σπάνιες, αλλά προσφέρουν τουλάχιστον ανεπίσημα στοιχεία για το πώς οι αγορές τείνουν να απορρίπτουν τα καθεστώτα που γερνούν. Τα δύο πρόσφατα παραδείγματα είναι ο Ερντογάν και ο Πούτιν, πρώην αγαπημένοι των επενδυτών που εφησύχασαν και επέτρεψαν στην ανάπτυξη να σταματήσει στην τρίτη τους θητεία. Στην Τουρκία και την Ρωσία, ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ σκόνταψε σε ετήσιο ρυθμό μόλις πάνω από 2% κατά τα τελευταία χρόνια.

Η σκηνή για τα πιο πρόσφατα ράλι ελπίδας και τους ηγέτες που τα προκάλεσαν στήθηκε από την τεράστιας κλίμακας οικονομική κρίση τού 2008 και την μεγάλη παγκόσμια ύφεση που ακολούθησε. Σε πολλές από τις χώρες που έχουν πληγεί περισσότερο από την ύφεση, το άγχος σχετικά με την άμεση επίδραση της οικονομικής κατάρρευσης επιδεινώθηκε από τις ανησυχίες σχετικά με το γεγονός ότι αυτά τα έθνη είχαν μείνει πίσω για πολλά χρόνια. Αυτές οι ανησυχίες έκαναν τους ψηφοφόρους ιδιαίτερα ανοικτούς σε τολμηρούς νέους ηγέτες - και οι αγορές είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς στο να τους ανταμείψουν.

Η πρώτη από την πρόσφατη σειρά ράλι ξεκίνησε με τις Φιλιππίνες το 2010, αφότου ο Benigno Aquino ΙΙΙ κέρδισε την προεδρία υποσχόμενος να καθαρίσει την διεφθαρμένη και επιβαρυμένη με υψηλά χρέη οικονομία τής χώρας. Σύντομα, αυτή η χρόνια ουραγός χώρα έγινε μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες στον κόσμο. Στην συνέχεια ήρθε η Ελλάδα - το επίκεντρο της κρίσης της ευρωζώνης - όπου η χρηματιστηριακή αγορά έχει υπερδιπλασιαστεί αφότου ο Αντώνης Σαμαράς έγινε πρωθυπουργός τον Ιούνιο του 2012 και άρχισε να αποδίδει μετά από υποσχέσεις για σκληρές μεταρρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένων των περικοπών στους μισθούς τού δημόσιου τομέα και στην απασχόληση. Τον επόμενο μήνα, τον Ιούλιο του 2012, οι αγορές στο Μεξικό ανέβηκαν απότομα γύρω από την εκλογική νίκη τού προέδρου Enrique Peña Nieto, ο οποίος είχε αναλάβει την προεδρία τον Δεκέμβριο υποσχόμενος να βγάλει από το αδιέξοδο την πνιγμένη από μονοπώλια οικονομία τού κράτους. Επίσης τον Δεκέμβριο, οι μετοχές στην Ιαπωνία αυξήθηκαν λίγο πριν και μετά την εκλογή τού πρωθυπουργού Shinzo Abe, ο οποίος υποσχέθηκε να επιφέρει σοβαρά κίνητρα και σημαντικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στην επί μακρόν κοιμισμένη οικονομία τής χώρας.

Στη συνέχεια, ήρθε ίσως το πιο απροσδόκητο ράλι ελπίδας μέχρι σήμερα. Το 2013, παρά την φήμη τού Πακιστάν ως ένα καταφύγιο τρομοκρατών, η χρηματιστηριακή αγορά του έγινε μια με τις καλύτερες επιδόσεις στον κόσμο, βασιζόμενη σε μεγάλο βαθμό στις προσδοκίες ότι ο νεοεκλεγείς πρωθυπουργός, Ναουάζ Σαρίφ, θα κρατήσει τις υποσχέσεις του για αύξηση της φορολογικής βάσης, ιδιωτικοποίηση των κρατικών επιχειρήσεων, αυστηρότερη δημοσιονομική πειθαρχία, και προώθηση άλλων βασικών οικονομικών μεταρρυθμίσεων. Μέχρι στιγμής, παρά τις συνεχείς μάχες με τους Ταλιμπάν, ο Σαρίφ έχει τιμήσει τις υποσχέσεις του, και οι επενδυτές τον έχουν ανταμείψει γι’ αυτό.