Η Ουκρανία φλέγεται ξανά

Κατά την διάρκεια του Σαββατοκύριακου, οι υπό ρωσική ηγεσία αποσχιστικές δυνάμεις πήραν τον έλεγχο του μεγαλύτερου μέρους τού ερειπωμένου αεροδρομίου στο Ντόνετσκ, αναγκάζοντας τις ουκρανικές δυνάμεις σε τελική υποχώρηση. Ώρες αργότερα, αυτονομιστές ξεκίνησαν μια θανάσιμη επίθεση με πυραύλους στο λιμάνι τής Μαριούπολης, σκοτώνοντας 27 αμάχους. Οι θάνατοι απλώς προστίθενται σε μια σύγκρουση δέκα μηνών, η οποία έχει αφήσει νεκρούς 5.000 αμάχους και πολύ περισσότερους από τις δυνάμεις ασφαλείας τής Ουκρανίας, τους αυτονομιστές και τους Ρώσους μαχητές.

Ο πιο πρόσφατος γύρος τής αιματοχυσίας -που ξεκίνησε στα τέλη Ιανουαρίου στην περιοχή τού Ντόνετσκ και ταίριαξε και με τρομοκρατικές επιθέσεις, πρώτη φορά σε ένα δικαστήριο στο Χάρκοβο στις 19 Ιανουαρίου όπου τραυματίστηκαν αρκετά άτομα και την επόμενη μέρα σε μια γραμμή τρένου στην Ζαπορίζια όταν περνούσε μια εμπορική αμαξοστοιχία- ακολουθεί τις προσπάθειες της Ρωσίας στην διάρκεια του χειμώνα για την δημιουργία μιας πιο συνεκτικής αυτονομιστικής στρατιωτικής δύναμης μέσα από ένα πλήθος μαχόμενων ομάδων. Στο επίκεντρο αυτής της στρατηγικής υπάρχουν έως 10.000 άνδρες στην Λαϊκή Δημοκρατία τού Donetsk και την Λαϊκή Δημοκρατία τού Luhansk, αμφότερες οι οποίες ανακήρυξαν την ανεξαρτησία τους από την Ουκρανία τον Μάιο του 2014 με δημοψήφισμα.

Ο στόχος τού Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν για αυτά τα στρατεύματα είναι απλός. Θέλει να ξαναχτίσει την «Νέα Ρωσία», όπως είναι ο όρος τής τσαρικής αυτοκρατορίας για τις οκτώ ρωσόφωνες περιοχές τής ανατολικής Ουκρανίας (Ντνιπροπετρόβσκ, Ντόνετσκ, Χάρκοβο, Λούχανσκ, και Ζαπορίζια) και της νότιας Ουκρανίας (Χέρσον, Μικολαγίβ και Οδησσός), για να σιγουρέψει την επιρροή του στην εσωτερική και εξωτερική πολιτική τού Κιέβου. Σε ορισμένες περιοχές, όπως οι Ντνιπροπετρόβσκ, Χέρσον, Μικολαγίβ και Ζαπορίζια, η Νέα Ρωσία στην πραγματικότητα ποτέ δεν κυριάρχησε. Πράγματι, το Ντνιπροπετρόβσκ υπήρξε βασική οπισθοφυλακή για τον ουκρανικό στρατό και την Εθνική Φρουρά. Μετά από μάχες στους δρόμους, στις στρατηγικής σημασίας περιοχές Χάρκοβο και Οδησσό, οι φιλο-ουκρανικές δυνάμεις νίκησαν τα σχέδια της Νέας Ρωσίας την άνοιξη. Τους τελευταίους μήνες, όμως, οι φιλο-ρωσικές ομάδες που προωθήθηκαν υπόγεια έχουν καταφύγει στην τρομοκρατία.

Τώρα, με τη νέα επίθεση στις Λαϊκές Δημοκρατίες Ντόνετσκ και Λούχανσκ, η Μόσχα προσπαθεί να κερδίσει αποφασιστικά την μάχη στο Ντόνμπας (όπως ονομάζονται μαζί οι δύο περιοχές) με το να διαδίδει την τρομοκρατία και την πολιτική αστάθεια σε όλη την Ουκρανία. Η εκπαίδευση των τρομοκρατών πραγματοποιείται σε κέντρα συντονισμού τής Novaya Rus (Νέα Ρωσία) στις ρωσικές πόλεις Μπέλγκοροντ, Ταμπόφ, Ταϊγάνιο, Ροστόφ και στην «παγωμένη» ζώνη συγκρούσεων στην Μολδαβία, την Τρανσδνειστερία˙ Και στο λιμάνι τής Κριμαίας, την Σεβαστούπολη, όπου ελλιμενίζεται ο στόλος τής Μαύρης Θάλασσας. Τρομοκράτες που έχουν συλληφθεί από την ομάδα Svat, οι οποίοι έδρασαν στην περιοχή τής Μαριούπολης, έχουν καταθέσει ότι εκπαιδεύτηκαν σε στρατόπεδα εκπαίδευσης στην Σεβαστούπολη. Εκεί, λένε [1], διδάχθηκαν πώς να κατασκευάζουν βόμβες, να διεξάγουν αντάρτικο πόλεων καθώς και αποστολές αναγνώρισης και επιχειρήσεις συλλογής πληροφοριών πίσω από τις γραμμές τού εχθρού. Η Ρωσική Στρατιωτική Υπηρεσία Πληροφοριών (GRU) και η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας τής Ρωσίας (FSB) ηγούνται της εκπαίδευσης.

Κατά την εκπαίδευσή τους, στους τρομοκράτες έχουν δοθεί πέντε στρατηγικοί στόχοι. Πρώτον, να ανατινάξουν σιδηροδρομικές γραμμές και κυβερνητικά κτίρια-κλειδιά, να ξεκινήσουν μικρής κλίμακας επιθέσεις τύπου «χτύπα-και-φύγε» σε γραφεία σε στρατιωτικο-βιομηχανικές εγκαταστάσεις, και να βάζουν βόμβες σε φιλο-ουκρανικές διαδηλώσεις, σε στρατιωτικά κέντρα στρατολόγησης και σε εγκαταστάσεις εκπαίδευσης της Εθνικής Φρουράς. Δεύτερον, να αποσταθεροποιήσουν την χώρα και να προκαλέσουν πανικό με όποιον τρόπο είναι ευχερής. Ο τρίτος στόχος είναι να συλλέγουν πληροφορίες για τις κινήσεις των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων και τα τάγματα της Εθνικής Φρουράς για να βοηθήσουν στον σχεδιασμό των μελλοντικών τρομοκρατικών επιθέσεων. Τέταρτον, οι τρομοκράτες θα πρέπει να στήσουν κρυφά τυπογραφεία για να δημοσιεύσουν φιλορωσικά αυτονομιστικά φυλλάδια και εφημερίδες. Και, τέλος, τους έχει ειπωθεί να διεισδύσουν στα τάγματα της ουκρανικής Εθνικής Φρουράς.

Η εκπαίδευση, σε κάποιο βαθμό, λειτουργεί. Μέχρι στιγμής, οι τρομοκρατικές επιθέσεις έχουν επικεντρωθεί σε τέσσερις βασικές περιοχές: Το Κίεβο, όπου η Ρωσία μπορεί να απειλήσει την αδύναμη κυβέρνηση της Ουκρανίας˙ Το Χάρκοβο και την Οδησσό, τις ταλαντευόμενες περιφέρειες ˙ Και το λιμάνι τής Μαριούπολης, που θα είναι το κλειδί για οποιαδήποτε ρωσική προσπάθεια δημιουργίας χερσαίας γέφυρας από την Ρωσία στην Κριμαία.

Το Χάρκοβο, το οποίο βρίσκεται δίπλα στο Ντόνετσκ, ήταν το θέατρο οδομαχιών πέρσι τον Μάρτιο μεταξύ των φιλο-ρωσικών ομάδων, συμπεριλαμβανομένων των «πολιτικών τουριστών» που μεταφέρθηκαν με πούλμαν από την Ρωσία, και φιλο-ουκρανικών δυνάμεων. (Σε ένα ρεπορτάζ τού PBS Frontline που ονομάζεται «Η μάχη για την Ουκρανία», ένας φιλο-ρώσος πολιτοφύλακας ο οποίος είχε εκπαιδευτεί από ρωσικές μυστικές Υπηρεσίες είπε ότι πληρώθηκε 40 δολάρια ανά ώρα για να χτυπήσει τους «Ουκρανούς φασίστες» -δηλαδή, τους υποστηρικτές τής Euromaidan). Από τα τέλη Φεβρουαρίου, αφότου η Euromaidan πραγματοποιήθηκε στο Κίεβο, και καθ’ όλη την διάρκεια του Μαρτίου, μια φιλορωσική παραστρατιωτική οργάνωση που ονομάζεται Oplot καθοδήγησε αντι-Euromaidan και φιλο-ρωσικές διαδηλώσεις στην πόλη και προσπάθησε να πάρει τον έλεγχο των βασικών κυβερνητικών κτιρίων. Μετά από μια ανταλλαγή πυροβολισμών μεταξύ Ουκρανών εθνικιστών και της Oplot όπου σκοτώθηκαν δύο μαχητές τής Oplot, ο δήμαρχος της πόλης, Γκενάντι Κέρνες, αρνήθηκε να φυλακίσει τους Ουκρανούς εθνικιστές. Η κίνηση αυτή εξόργισε την Oplot, η οποία είναι ύποπτη για την απόπειρα δολοφονίας του τον επόμενο μήνα.

Τον Απρίλιο και τον Μάιο, ουκρανικές ειδικές δυνάμεις, με επικεφαλής τον υπουργό Εσωτερικών Αρσέν Αβάκοφ, ο οποίος είναι από το Χάρκοβο, πήρε το πάνω χέρι σε σχέση με την Oplot. Τα περισσότερα μέλη τής μαχητικής ομάδας στην συνέχεια μετακόμισαν στην Λαϊκή Δημοκρατία τού Donetsk, όπου κάποιοι συνέχισαν να λειτουργούν υπογείως. Έχουν εκπαιδεύσει την ματιά τους στο Χάρκοβο. Πρόσφατες επιθέσεις έχουν βάλει στο στόχαστρο το γραφείο τού εισαγγελέα τής πόλης, το στρατιωτικό νοσοκομείο, ένα εργοστάσιο επίπλων που ανήκει σε ακτιβιστή τής Euromaidan, και μια παμπ που ονομάζεται Stina. Ένα μυστικό εργαστήριο εκρηκτικών και εκτυπώσεων στην περιοχή έκλεισε τον Οκτώβριο και μια σειρά από αυτονομιστικές οργανώσεις απαγορεύτηκαν.

Στην Οδησσό, υπήρξε κάποια ηρεμία από τις αρχές Μαΐου, όταν οδομαχίες μεταξύ των φιλο-ουκρανικών και των φιλο-ρωσικών δυνάμεων οδήγησαν σε πάνω από 40 θανάτους (κυρίως φιλο-αυτονομιστικών ακτιβιστών που έχασαν την ζωή τους σε μια τυχαία πυρκαγιά στο κτίριο Συνδικάτων) μέχρι τον Σεπτέμβριο, όταν η Ουκρανία και η Ρωσία υπέγραψαν ειρηνευτική συμφωνία. Όμως, από τότε, η μάχη έχει αναζωπυρωθεί. Μια ομάδα πέντε τρομοκρατών συνελήφθη στην Οδησσό το Σεπτέμβριο˙ Είχαν εκπαιδευτεί στην Ρωσία. Μια δεύτερη ομάδα συλληφθέντων τρομοκρατών είχαν προγραμματίσει να αντιγράψουν την βίαιη κατάληψη της περασμένης άνοιξης κρατικών κτιρίων στην Donbas. Τον Δεκέμβριο, ένας τρομοκράτης ανατίναξε κατά λάθος τον εαυτό του πριν τοποθετήσει μια βόμβα σε στρατιωτική ακαδημία. Άλλοι στόχοι συμπεριλαμβάνουν ομάδες υποστήριξης της κοινωνίας των πολιτών τής Euromaidan που συλλέγουν προμήθειες για τον στρατό τής Ουκρανίας, τα καταστήματα που ανήκουν σε αυτούς τους ακτιβιστές, σιδηροδρομικές γραμμές, και βαγόνια που μεταφέρουν πετρέλαιο.

Τέλος, στην Μικολαγίβ, το μοναδικό λιμάνι τής περιοχής Ντόνετσκ, το οποίο είναι κρίσιμο για την δημιουργία μιας γέφυρας στεριάς από την Ρωσία στην κατεχόμενη Κριμαία, υπήρξαν τρομοκρατικές επιθέσεις εναντίον βάσεων του τάγματος της Αζοφικής Εθνικής Φρουράς, του λιμανιού, και σημαντικών τοπικών εργοστασίων. Μερικοί συλληφθέντες τρομοκράτες εξήγησαν ότι είναι υπεύθυνοι για την βοήθεια ρωσικών και άλλων ανατολικών δυνάμεων να στοχεύσουν επιθέσεις με ρουκέτες. Επαναστάτες έπαιξαν ακριβώς έναν τέτοιο ρόλο στην πυραυλική επίθεση αυτού του Σαββατοκύριακου στο λιμάνι˙ Η ουκρανική Υπηρεσία ασφαλείας δημοσιοποίησε υποκλαπείσες συνομιλίες [2] τρομοκρατών που συζητούσαν αυτή την αποστολή.

Τα παραδείγματα είναι ατελείωτα: Οι Υπηρεσίες ασφαλείας τής Ουκρανίας έχουν συλλάβει υπόπτους ως τρομοκράτες στα δυτικά τής χώρας, στην Κεντρική Ουκρανία, και σε άλλες περιοχές τής ανατολικής και νότιας Ουκρανίας. Στο Χάρκοβο και την Οδησσό, η τρομοκρατική εκστρατεία έχει αποσταθεροποιήσει τις πόλεις και, στο τέλος τού έτους, κλήθηκαν μονάδες τής Ουκρανίας Εθνικής Φρουράς να βοηθήσουν τις κανονικές Υπηρεσίες ασφαλείας για να ξεριζώσουν τους τρομοκρατικούς πυρήνες. Με μια αντιτρομοκρατική επιχείρηση αυτό το μήνα στο Χάρκοβο, μετά από μια έκρηξη βόμβας που τραυμάτισε πολλούς ανθρώπους, συνελήφθησαν τρομοκράτες τής Oplot και έκλεισε ένα μυστικό φιλο-αυτονομιστικό τυπογραφείο. Προς το παρόν, οι ουκρανικές δυνάμεις ασφαλείας κρατούν επιτυχώς τον έλεγχο τής τρομοκρατίας στο Χάρκοβο και την Οδησσό, αλλά παραμένει ασαφές το για πόσο καιρό θα μπορούν να το πράξουν.

Η Ουκρανία ζήτησε επίσης αποζημίωση από την Ρωσία για την επιθετικότητά της και ζήτησε από τα Ηνωμένα Έθνη να καταδικάσουν την χώρα για την καταπάτηση της Διεθνούς Σύμβασης για την Καταστολή τής Χρηματοδότησης της Τρομοκρατίας (International Convention for the Suppression of the Financing of Terrorism), η οποία εγκρίθηκε από τον ΟΗΕ τον Δεκέμβριο του 1999. Επίσης απαίτησε ότι το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων τού Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) πρέπει να κατηγορήσουν την Ρωσία [3] για χρηματοδότηση και υποστήριξη της τρομοκρατίας. Πράγματι, η κυβέρνηση έχει ήδη στείλει τρεις συγκεκριμένους ισχυρισμούς στο ΕΔΔΑ κατηγορώντας την Ρωσία για την υποστήριξη και τον εξοπλισμό των βίαιων ομάδων στην Donbas, για την προσάρτηση της Κριμαίας, και για την παραβίαση επιχειρήσεων και κρατικών δομών που ανήκουν στην Ουκρανία και βρίσκονται εκεί. Η κυβέρνηση της Ουκρανίας θεωρεί ότι οι ρωσικές Αρχές κατοχής έχουν κλέψει περιουσιακά στοιχεία ιδιωτών και του ουκρανικού κράτους, αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Οι εκκλήσεις τής Ουκρανίας για δικαιοσύνη δεν θα πρέπει να αγνοηθούν. Οι αυτονομιστικές ομάδες της Donbas όντως ταιριάζουν με τον ορισμό των τρομοκρατικών ομάδων, ειδικά μετά την επίθεση με ρουκέτα στην Μαριούπολη. Και υπάρχουν πολλές πηγές που παραπέμπουν σε ρωσική εκπαίδευση και στρατιωτική υποστήριξη προς αυτούς.

Φυσικά, η Ουάσιγκτον ήταν διστακτική στο να αποκαλέσει τις αυτονομιστικές ομάδες τής Donbas ως τρομοκρατικές ή να αναγνωρίσει τις Λαϊκές Δημοκρατίες τού Ντόνετσκ και τού Luhansk ως τρομοκρατικά κράτη, όπως ζήτησε ο πρόεδρος της Ουκρανίας Petro Poroshenko κατά την διάρκεια της επίσκεψής τον Οκτώβριο στην Ουάσιγκτον. Κάτι τέτοιο θα ωθούσε αναπόφευκτα τις Ηνωμένες Πολιτείες να βάλουν την Ρωσία στον κατάλογο των κρατών υποστηρικτών τής τρομοκρατίας, μαζί με το Ιράν, το Σουδάν και την Συρία. Η ΕΕ θα αναγκαζόταν να ακολουθήσει το παράδειγμά τους, και θα ακολουθούσαν αυστηρότερες κυρώσεις. Τους τελευταίους μήνες, η Δύση βλέπει την περαιτέρω κλιμάκωση των εντάσεων με την Ρωσία ως μη συνετή.

Αλλά η επίθεση στην Μαριούπολη θα μπορούσε να αλλάξει αυτούς τους υπολογισμούς. Σύντομα μετά από αυτήν, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Τζον Κέρι [4], κατηγόρησε την Ρωσία για το μακελειό, όπως έκανε και ο γενικός γραμματέας τού ΝΑΤΟ. Με την Ρωσία να αγνοεί κατάφωρα κάθε άρθρο των ειρηνευτικών συμφωνιών που υπέγραψε με την Ουκρανία στο Μινσκ και με την υποστήριξή της σε μια διπλή στρατιωτική και τρομοκρατική εκστρατεία εναντίον και στο εσωτερικό τής Ουκρανίας, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να επανεκτιμήσουν την στάση τους. Είναι καιρός να αποκαλέσουν την Ρωσία αυτό που είναι: Ένα κράτος που υποστηρίζει την τρομοκρατία.

Copyright © 2002-2014 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/articles/142811/taras-kuzio/ukraine-reignites

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.youtube.com/watch?v=BB8aicOTXss
[2] https://www.youtube.com/watch?x-yt-ts=1421914688&x-yt-cl=84503534&v=H1a_...
[3] http://www.pravda.com.ua/news/2014/12/5/7046577/
[4] https://www.facebook.com/notes/us-mission-to-nato/statement-by-secretary...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στη διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στη διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr